Vaán ñeà ly dò vaø taùi hoân laø ñeà taøi thöôøng ñöôïc baøn luaän giöõa nhöõng Cô ñoác nhaân chaân thaønh. Hai caâu hoûi neàn taûng cuûa söï baøn luaän naøy laø: (1) Khi naøo, coù bao giôø, söï ly dò ñöïôc cho pheùp trong maét Ñöùc Chuùa Trôøi? Vaø (2) Khi naøo, coù bao giôø, söï taùi hoân ñöôïc cho pheùp trong maét Ñöùc Chuùa Trôøi? Haàu heát caùc giaùo phaùi vaø caùc Hoäi thaùnh ñoäc laäp coù moät laäp tröôøng giaùo lyù chính thöùc veà ñieàu gì ñöôïc cho pheùp vaø ñieàu gì khoâng, döïa treân söï giaûi kinh kyõ löôõng cuûa hoï. Chuùng ta neân toân troïng heát thaûy nhöõng ñieàu naøy ñeå coù söï thuyeát phuïc vaø soáng theo – neáu söï thuyeát phuïc cuûa hoï ñöôïc thuùc ñaåy bôûi tình yeâu cho Ñöùc Chuùa Trôøi. Tuy nhieân, ñieàu toát nhaát laø taát caû ñieàu chuùng ta ñöôïc thuyeát phuïc ñoù coù laø 100% ñuùng Kinh Thaùnh khoâng. Ngöôøi Ñaøo taïo moân ñoà khoâng muoán daïy nhöõng ñieàu huït vôùi yù ñònh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Ngöôøi ñoù cuõng khoâng muoán ñaët gaùnh naëng leân ngöôøi Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng heà döï ñònh phaûi gaùnh mang. Vôi muïc tieâu naøy, toâi seõ gaéng heát söùc giaûi nghóa Kinh Thaùnh veà ñeà taøi gaây tranh luaän naøy vaø baïn haõy quyeát ñònh baïn ñoàng yù hay khoâng.

Haõy ñeå toâi baét ñaàu baèng vieäc noùi cho baïn laø toâi cuõng nhö baïn raát ñau buoàn vì söï ly dò traøn lan treân theá giôùi hoâm nay. Thaäm chí ñau buoàn hôn khi coù nhieàu Cô ñoác nhaân thöïc söï cuõng ñang ly dò goàm caû nhöõng ngöôøi trong chöùc vuï . Ñaây laø moät bi kòch lôùn. Chuùng ta caàn laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå ngaên ch·n ñieàu naøy tieáp tuïc xaõy ra vaø giaûi phaùp toát nhaát cho vaán ñeà ly dò laø giaûng Phuùc AÂm vaø keâu goïi ngöôøi ta ñeán söï aên naên. Khi hai ngöôøi coù gia ñình thaät söï taùi sanh vaø cuøng böôùc theo Ñaáng Christ, hoï seõ khoâng bao giôø ly dò. Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà seõ laøm taát caû nhöõng gì coù theå laøm cho hoân nhaân mình vöõng maïnh vì bieát göông cuûa mình laø phöông tieän giaûng daïy aûnh höôûng nhaát.

Toâi xin noùi theâm laø toâi ñaõ coù moät gia ñình haïnh phuùc hôn 25 naêm qua vaø chöa töøng keát hoân tröôùc ñoù. Toâi khoâng heà tô töôûng vieäc ly dò. Vì vaäy toâi khoâng coù ñoäng cô caù nhaân naøo laøm nheï ñi nhöõng caâu Kinh Thaùnh khoù veà ly dò. Tuy nhieân, toâi coù loøng traéc aån saâu xa cho nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò vì bieát mình coù theå deã maéc sai laàm khi laø moät ngöôøi treû, laäp gia ñình vôùi moät ngöôøi roài sau ñoù quaù bò caùm doã ñeå ly hoân, hoaëc ai ñoù khoâng dung chòu toâi ñöôïc nhö ngöôøi nöõ tuyeät vôøi toâi ñaõ keát hoân. Noùi khaùc ñi, toâi coù theå ñaõ keát thuùc trong söï ly dË, nhöng nhôø ôn ñieån Ñöùc Chuùa Trôøi toâi ñaõ khoâng nhö vaäy. Toâi nghó raèng ña phaàn nhöõng ngöôøi ñaõ laäp gia ñình coù theå lieân töôûng ñeán ñieàu toâi ñang noùi vaø vì vaäy chuùng ta caàn töï keàm cheá ñeå khoâng neùm ñaù nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò. Chuùng ta laø ai, nhöõng ngöôøi coù öôïc moät hoân nhaân deã daøng, maø ñònh toäi nhöõng ngöôøi ly dò vaø khoâng heà bieát ñieàu hoï ñaõ chòu? Ñöùc Chuùa Trôøi coù theå xem hoï laø coâng bình hôn chuùng ta vì Ngaøi bieát chuùng ta khi ôû trong cuøng caûnh ngoä ñoù, thì ñaõ ly dò sôùm hôn roài.

Khoâng ai laäp gia ñình laïi troâng ñôïi cuoái cuøng seõ bò ly dò vaø toâi khoâng nghó ai gheùt söï ly dò hôn laø nhöõng ngöôøi ñaõ bò khoå vì noù. Vì vaäy chuùng ta neân coá giuùp nhöõng ngöôøi ñaõ laäp gia ñình giöõ vöõng hoân nhaân, vaø giuùp nhöõng ngöôøi ly dò tìm thaáy ñieàu aân suûng Ñöùc Chuùa Trôøi coù theå ban cho. Toâi vieát ñeà taøi naøy treân tinh thaàn ñoù.

Toâi seõ gaéng heát söùc duøng Kinh Thaùnh giaûi nghóa Kinh Thaùnh. Toâi töøng löu yù nhöõng caâu Kinh Thaùnh veà ñeà taøi naøy thöôøng ñöôïc giaûi nghóa traùi ngöôïc vôùi nhöõng caâu Kinh Thaùnh khaùc, chæ roõ raèng nhöõng caâu naøy ñaõ bò hieåu laàm hay ít nhaát cuõng bò hieåu laàm moät phaàn.

Neàn Taûng (A Foundation)

Chuùng ta haõy baét ñaàu baèng neàn taûng leõ thaät maø taát caû chuùng ta ñeàu ñoàng yù. Raát cô baûn, Kinh Thaùnh xaùc nhaän Ñöùc Chuùa Trôøi choáng laïi vieäc ly dò noùi chung. Trong suoát thôøi kyø moät soá ngöôøi nam Israel ly dò vôï, Ngaøi ñaõ tuyeân boá qua tieân tri cuûa Ngaøi laø Malachi:

“Vì Gieâ-hoâ-va Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa Y-sô-ra-eân coù phaùn raèng ta gheùt ngöôøi naøo boû vôï, vaø ngöôøi naøo laáy söï hung döõ che aùo mình, Ñöùc Gieâ-hoâ-va vaïn quaân phaùn vaäy. Vaäy haõy giöõ trong taâm thaàn caùc ngöôi, chôù ñaõi caùch phænh doái.” (Malachi 2:16)

Ñieàu naøy khoâng neân gaây ngaïc nhieân cho baát kyø ai bieát ñoâi ñieàu veà tình yeâu vaø baûn taùnh coâng bình cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, hoaëc ngöôøi bieát ñoâi ñieàu vieäc ly dò laøm toån haïi theå naøo cho ngöôøi choàng, ngöôøi vôï vaø con caùi. Chuùng ta leõ ra phaûi thaéc maéc veà phaåm haïnh ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi uûng hoä ly dò trong moät caùch chung chung. Ñöùc Chuùa Trôøi laø tình yeâu (I Giaêng 4:8) vaø vì vaäy Ngaøi gheùt söï ly dò.

Moät soá ngöôøi Pharisi töøng hoûi Chuùa Gieâ-su moät caâu lieân quan ñeán vieäc hôïp phaùp ly dò “vì baát cöù lyù do gì”. Söï traû lôøi cuûa Ngaøi baøy toû söï khoâng taùn thaønh cô baûn cuûa Ngaøi veà vieäc ly dò. Thaät ra, ly dò chöa töøng laø döï ñònh cuûa Ngaøi cho baát kyø ai:

“Ngöôøi Pha-ri-si beøn ñeán gaàn ñeå thöû Ngaøi, maø raèng: Khoâng cöù vì côù gì ngöôøi ta coù pheùp ñeå vôï mình chaêng? Ngaøi traû lôøi raèng: Caùc ngöôi haù chöa ñoïc lôøi cheùp veà Ñaáng Taïo Hoùa, hoài ban ñaàu, döïng neân moät ngöôøi nam, moät ngöôøi nöõ, vaø coù phaùn raèng: Vì côù ñoù ngöôøi nam seõ lìa cha meï, maø dính díu vôùi vôï mình; hai ngöôøi seõ cuøng neân moät thòt hay sao? Theá thì, vôï choàng khoâng phaûi laø hai nöõa, nhöng moät thòt maø thoâi. Vaäy, loaøi ngöôøi khoâng neân phaân reõ nhöõng keû maø Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ phoái hieäp!” (Math 19:3-6)

Veà lòch söû, chuùng ta bieát coù hai tröôøng phaùi tö töôûng giöõa voøng caùc laõnh ñaïo toân giaùo Giuña trong thôøi Chuùa Gieâ-su. Chuùng ta seõ tìm hieåu hai tröôøng phaùi tö töôûng naøy kyõ hôn sau, nhöng hieän nay ñuû ñeå noùi moät tröôøng phaùi thì baûo thuû vaø moät tröôøng phaùi thì töï do. Phe baûo thuû tin moät ngöôøi chæ ñöôïc pheùp ly dò vôï vì nhöõng lyù do ñaïo ñöùc thaät nghieâm troïng. Phe töï do tin moät ngöôøi coù theå ly dò vôï vì baát kyø lyù do naøo, thaäm chí goàm vieäc gaëp ñöôïc moät ngöôøi nöõ khaùc loâi cuoán hôn. Nhöõng nieàm tin traùi ngöôïc naøy laø cô sôû cho caâu hoûi cuûa ngöôøi Pharisi vôùi Chuùa Gieâ-su.

Chuùa Gieâ-su duøng nhöõng caâu Kinh Thaùnh töø nhöõng trang ñaàu cuûa Saùng-theá-kyù chæ ra keá hoaïch nguyeân thuûy cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi laø theå naøo keát noái ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ maõi maõi chöù khoâng phaûi chæ laø taïm thôøi. Moâise tuyeân boá Ñöùc Chuùa Trôøi taïo neân hai giôùi tính vôùi yù töôûng hoân nhaân trong ñaàu vaø hoân nhaân laø moái quan heä noåi baät ñaõ trôû neân moái quan heä chính yeáu. Khi hoân nhaân ñöôïc thieát laäp, noù ñöôïc phaân loaïi cao hôn moái quan heä cuûa moät ngöôøi vôùi cha meï ngöôøi ñoù. Ngöôøi nam phaûi lìa cha meï mình ñeå dính díu cuøng vôï.

Hôn theá, moái quan heä tính duïc giöõa ngöôøi nam vaø vôï chæ ra söï neân moät Ñöùc Chuùa Trôøi chæ ñònh cuûa hoï. Roõ raøng, moái quan heä nhö vaäy, vaø keát quaû laø söï duy trì noøi gioáng, khoâng bao giôø Ñöùc Chuùa Trôøi nguï yù laø taïm thôøi nhöng laø beàn vöõng maõi maõi. Toâi ñoaùn laø aâm gioïng traû lôøi cuûa Chuùa Gieâ-su cho ngöôøi Pharisi chæ ra söï tuyeät voïng voâ cuøng cuûa Ngaøi veà vieäc moät caâu nhö vaäy cuõng ñem ra hoûi. Ñöùc Chuùa Trôøi chaéc chaén khoâng bao giôø döï ñònh ngöôøi nam seõ ly dò vôï vì “baát kyø lyù do naøo”.

Dó nhieân, Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ñònh baát kyø ngöôøi naøo phaïm toäi baèng baát kyø caùch naøo, nhöng taát caû chuùng ta ñeàu phaïm toäi. Ñaày loøng thöông xoùt, Ñöùc Chuùa Trôøi ban söï cung öùng ñeå cöùu chuùng ta khoûi söï noâ leä toäi loãi. Hôn theá, Ngaøi coù ñoâi ñieàu noùi cuøng chuùng ta sau khi chuùng ta laøm nhöõng ñieàu Ngaøi khoâng muoán. Cuõng vaäy, Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng heà ñònh ngöôøi naøo ly dò, nhöng ly dò laø ñieàu khoâng traùnh khoûi giöõa nhaân loaïi khoâng thuaän phuïc Ñöùc Chuùa Trôøi. Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ngaïc nhieân trong söï ly dò ñaàu tieân hay haøng trieäu laàn ly dò keá tieáp. Vaø vì vaäy Ngaøi khoâng chæ tuyeân boá Ngaøi gheùt söï ly dò, Ngaøi coøn coù ñoâi ñieàu ñeå noùi cuøng nhöõng ngöôøi sau khi ly dò.

Töø Luùc Ban Ñaàu (In the Beginning)

Vôùi neàn taûng ñaõ ñöôïc thieát laäp, chuùng ta coù theå baét ñaàu nghieân cöùu kyõ löôõng ñieàu Ñöùc Chuùa Trôøi tuyeân boá veà söï ly dò vaø taùi hoân. Töø nhöõng caâu noùi deã gaây tranh caõi nhaát veà ly hoân vaø taùi hoân ñöôïc Chuùa Gieâ-su noùi vôùi ngöôøi Israel, tröôùc heát seõ giuùp chuùng ta nghieân cöùu ñieàu Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ noùi haøng traêm naêm tröôùc veà cuøng ñeà taøi naøy cho ngöôøi Israel ban ñaàu. Neáu chuùng ta thaáy ñieàu Ñöùc Chuùa Trôøi noùi qua Moâise vaø qua Chuùa Gieâ-su laø maâu thuaãn, chuùng ta coù theå ñoan chaéc hoaëc Luaät phaùp Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ thay ñoåi hoaëc chuùng ta ñaõ giaûi nghóa sai ñieàu Chuùa Gieâ-su hay Moâise noùi. Vì vaäy, chuùng ta haõy baét ñaàu vôùi ñieàu Ñöùc Chuùa Trôøi tröôùc heát ñaõ baøy toû veà vieäc ly dò vaø taùi hoân.

Toâi ñaõ ñeà caäp ñeán phaân ñoaïn trong Saùng theá kyù ñoaïn 2 laø, theo Chuùa Gieâ-su, coù vaøi söï thích hôïp vôùi ñeà taøi ly dò. Laàn naøy, chuùng ta haõy ñoïc noù ngay töø söï kyù thuaät Saùng theá kyù:

“Gieâ-hoâ-va Ñöùc Chuùa Trôøi duøng xöông söôøn ñaõ laáy nôi A-ñam laøm neân moät ngöôøi nöõ, ñöa ñeán cuøng A-ñam. A-ñam noùi raèng: Ngöôøi naày laø xöông bôûi xöông toâi, thòt bôûi thòt toâi maø ra. Ngöôøi naày seõ ñöôïc goïi laø ngöôøi nöõ, vì noù do nôi ngöôøi nam maø coù. Bôûi vaäy cho neân ngöôøi nam seõ lìa cha meï maø dính díu cuøng vôï mình, vaø caû hai seõ neân moät thòt.” (Saùng 2:22-24)

Vaäy ñaây laø hoân nhaân nguyeân thuûy. Ñöùc Chuùa Trôøi taïo neân ngöôøi nöõ ñaàu tieân töø ngöôøi nam ñaàu tieân vaø cho ngöôøi nam ñaàu tieân, vaø ñích thaân ñem coâ ñeán cho ngöôøi nam. Trong lôøi cuûa Chuùa Gieâ-su “Ñöùc Chuùa Trôøi… keát hieäp (hoï)” (Math 19:6, phaàn nhaán maïnh ñöôïc theâm vaøo). Ñaây laø hoân nhaân ñaàu tieân Ñöùc Chuùa Trôøi chæ ñònh ñaët khuoân maãu cho taát caû hoân nhaân sau ñoù. Ñöùc Chuùa Trôøi taïo neân khoaûng cuøng soá löôïng ngöôøi nöõ cuõng nhö nam, Ngaøi taïo ra hoï ñeå hoï ñöôïc thu huùt bôûi giôùi tính khaùc. Vì vaäy coù theå noùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaãn coøn ñang saép xeáp hoân nhaân ôû moät möùc ñoä quan troïng (daàu raèng coù nhieàu ngöôøi ñeå choïn löïa hôn laø trong thôøi Adam vaø Eva). Vì vaäy, nhö Chuùa Gieâ-su chæ ra, khoâng moät ai ñöôïc phaân reõ ñieàu Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ phoái hieäp. Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng döï ñònh cho caëp vôï choàng ban ñaàu naøy soáng rieâng reõ nhöng hoï seõ tìm ñöôïc phöôùc khi soáng vôùi nhau trong söï leä thuoäc laãn nhau. Vieäc vi phaïm yù muoán ñaõ baøy toû roõ cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi seõ gaây neân toäi loãi. Vì vaäy, töø chöông hai cuûa Kinh Thaùnh, vaán ñeà ñöôïc thieát laäp laø ly dò khoâng laø döï ñònh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cho baát kyø hoân nhaân naøo.

Luaät Cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi Ñöôïc Vieát Trong Loøng

(God’s Law Written in Hearts)

Toâi cuõng xin gôïi yù laø ngay caû ngöôøi chöa töøng ñoïc Saùng theá kyù ñoaïn hai töï nhieân cuõng bieát laø ly dò laø sai traät, cuõng nhö giao öôùc hoân nhaân troïn ñôøi ñöôïc thöïc haønh trong nhieàu neàn vaên hoùa daân ngoaïi nôi khoâng coù söï hieåu bieát Kinh Thaùnh. Nhö Phaoloâ vieát trong thö tín cuûa oâng cho ngöôøi Roâma:

“Vaû, daân ngoaïi voán khoâng coù luaät phaùp, khi hoï töï nhieân laøm nhöõng vieäc luaät phaùp daïy bieåu, thì nhöõng ngöôøi aáy daàu khoâng coù luaät phaùp, cuõng töï neân luaät phaùp cho mình. Hoï toû ra raèng vieäc maø luaät phaùp daïy bieåu ñaõ ghi trong loøng hoï: Chính löông taâm mình laøm chöùng cho luaät phaùp, coøn yù töôûng mình khi thì caùo giaùc mình, khi thì binh vöïc mình.” (Roâma 2:14-15)

Boä luaät ñaïo ñöùc Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc vieát trong loøng moãi ngöôøi. Thaät ra, boä luaät ñaïo ñöùc naøy noùi qua löông taâm naøy laø toaøn boä luaät phaùp maø Ñöùc Chuùa Trôøi töøng ban cho baát cöù ai, tröø ra daân Israel, töø Añam cho ñeán thôøi Chuùa Gieâ-su. Baát kyø ai ngay caû chæ suy töôûng ñeán vieäc ly dò seõ thaáy mình phaûi xöû lyù vôùi löông taâm mình. Vaø caùch duy nhaát ñeå coù theå thaéng löông taâm mình laø tìm ra moät soá lôøi bieän hoä toát ñeïp cho vieäc ly dò. Neáu ngöôøi ñoù xuùc tieán vieäc ly dò maø khoâng coù moät lyù do bieän hoä hay ho naøo thì löông taâm ngöôøi ñoù seõ ñònh toäi ngöôøi maëc duø ngöôøi ñaõ coá heát söùc traán aùp noù.

Nhö ñöôïc bieát, trong 27 ñôøi töø Añam ñeán thôøi ban luaät phaùp Moâise cho Israel khoaûng chöøng naêm 1449 BC, luaät cuûa löông taâm laø toaøn boä söï khaûi thò cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cho baát cöù ai, goàm caû ngöôøi Israel, lieân quan ñeán vaán ñeà ly dò vaø taùi hoân, vaø Ñöùc Chuùa Trôøi xem ñoù laø ñuû roài. (Haõy nhôù raèng Moâise ñaõ khoâng vieát söï kyù thuaät veà söï saùng taïo Saùng theá kyù ñoaïn 2 cho ñeán thôøi Xuaát Edíptoâ). Thaät hôïp lyù khi nghó trong suoát 27 ñôøi tröôùc thôøi Luaät phaùp cuûa Moâise naøy, goàm caû thôøi kyø nöôùc luït cuûa Noâ-eâ, moät soá trong haøng trieäu cuoäc hoân nhaân trong haøng traêm naêm naøy ñaõ keát thuùc baèng söï ly dò. Döôøng nhö cuõng hôïp lyù keát luaän laø Ñöùc Chuùa Trôøi, Ñaáng khoâng heà thay ñoåi, saün saøng tha thöù nhöõng ngöôøi phaïm toäi ly dò neáu hoï xöng nhaän vaø aên naên toäi loãi mình. Chuùng ta chaéc raèng ngöôøi ta coù theå ñöôïc cöùu, hoaëc ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi xöng coâng bình bôûi ñöùc tin mình, tröôùc khi ban luaät phaùp Moâise, nhö vôùi Apraham (Roâma 4:1-12). Neáu ngöôøi ta coù theå ñöôïc xöng coâng bình bôûi ñöùc tin mình töø Añam ñeán Moâise, coù nghóa laø hoï coù theå ñöôïc tha thöù baát kyø ñieàu gì goàm caû vieäc phaïm toäi ly dò. Do vaäy, khi chuùng ta thaêm doø veà ñeà taøi ly dò vaø taùi hoân, toâi töï hoûi ‘Khoâng bieát nhöõng ngöôøi phaïm toäi ly dò tröôùc thôøi Luaät phaùp Moâise vaø nhaän ñöôïc söï tha thöù töø Ñöùc Chuùa Trôøi roài bò löông taâm caùo traùch (vì chöa coù luaät ñöôïc vieát) coù phaïm toäi khoâng neáu hoï taùi hoân?’ Toâi chæ ñöa ra caâu hoûi thoâi.

Coøn naïn nhaân söï ly hoân laø ngöôøi khoâng phaïm toäi naøy, laø ngöôøi bò ly dò khoâng do loãi hoï, nhöng chæ do ngöôøi phoái ngaãu ích kyû thì sao? Löông taâm hoï coù bò caám caûn khoâng taùi hoân khoâng? Ñoái vôùi toâi döôøng nhö khoâng phaûi vaäy. Neáu ngöôøi ñaøn oâng boû vôï vì moät phuï nöõ khaùc, coù bao giôø khieán coâ keát luaän laø coâ khoâng coù quyeàn laäp gia ñình laïi khoâng? Coâ bò ly hoân duø coâ khoâng coù loãi laàm naøo maø.

Luaät Moâise (The Law of Moses)

Khoâng phaûi maõi ñeán saùch thöù ba cuûa Kinh Thaùnh chuùng ta môùi thaáy vaán ñeà ly dò vaø taùi hoân ñöôïc ñeà caäp ñeán cuï theå. Chöùa ñöïng trong luaät Moâise laø vieäc caám nhöõng thaày teá leã laäp gia ñình vôùi nhöõng ngöôøi nöõ bò ly dò:

“Thaày teá leã chôù neân cöôùi moät ngöôøi kî nöõ hay laø keû daâm oâ; cuõng chaúng neân cöôùi ngöôøi bò choàng ñeå, vì thaày teá leã ñaõ bieät rieâng ra thaùnh cho Ñöùc Chuùa Trôøi mình.” (Leâvi kyù 21:7)

Khoâng choã naøo trong Luaät Moâise coù moät söï caám caûn nhö vaäy ñöôïc noùi ñeán chung cho ngöôøi nam Israel. Hôn theá, caâu Kinh Thaùnh vöøa môùi trích ñoù nguï yù raèng (1) Coù nhöõng ngöôøi nöõ Israel bò ly dò vaø (2) Seõ khoâng gì sai traät khi ngöôøi nam Israel khoâng laø thaày teá leã laäp gia ñình vôùi moät ngöôøi nöõ tröôùc ñoù töøng laäp gia ñình. Luaät ñöôïc trích daãn ôû treân chæ öùng duïng cho nhöõng thaày teá leã vaø cho nhöõng ngöôøi nöõ ñaõ ly dò muoán laäp gia ñình vôùi ngöôøi laø thaày teá leã. Khoâng coù gì sai traät theo luaät Moâise veà vieäc taùi gaùi cuûa moät ngöôøi nöõ ñaõ ly dò, chæ khi ngöôøi ñoù khoâng taùi giaù cuøng moät thaày teá leã. Vaø khoâng coù gì sai traät cho moät ngöôøi nam naøo, ngoaïi tröø thaày teá leã, laäp gia ñình cuøng moät ngöôøi nöõ ñaõ bò ly dò.

Thaày teá leã caû (coù theå laø moät ñieån hình toái cao cuûa Ñaáng Christ) ñöôïc ñoøi hoûi soáng vôùi nhöõng tieâu chuaån cao hôn nhöõng thaày teá leã bình thöôøng. OÂng ngay caû khoâng ñöôïc pheùp laäp gia ñình vôùi moät ngöôøi ñaøn baø goùa. Chuùng ta ñoïc chæ moät vaøi caâu sau trong Leâvi kyù:

“Ngöôøi chaúng neân cöôùi ñaøn baø goùa, bò ñeå, daâm oâ hay laø kî nöõ, nhöng phaûi cöôùi moät ngöôøi ñoàng trinh trong voøng daân söï mình”. (Leâvi 21:14)

Coù phaûi caâu Kinh Thaùnh naøy chöùng toû laø baát kyø hay taát caû goùa buïa ngöôøi Israel naøo taùi giaù hay baát kyø hay taát caû ngöôøi nam Israel naøo laäp gia ñình vôùi ngöôøi goùa buïa ñoù laø toäi? Khoâng, chaéc chaén laø khoâng. Thaät ra caâu Kinh Thaùnh naøy nguï yù maïnh meõ laø baát kyø phuï nöõ goùa naøo laáy baát kyø ngöôøi nam naøo khoâng phaûi laø thaày teá leã thì khoâng toäi loãi gì. Noù cuõng nguï yù maïnh meõ laø baát kyø ngöôøi naøo ngoaïi tröø thaày teá leã caû ñeàu ñöôïc pheùp laäp gia ñình cuøng moät ngöôøi goùa buïa. Nhöõng caâu Kinh Thaùnh khaùc xaùc nhaän tính hôïp phaùp hoaøn toaøn cho moät ngöôøi goùa buïa taùi hoân (Roma 7:2-3, I Tim 5:14)

Caâu Kinh Thaùnh naøy cuõng aùm chæ, cuøng nhöõng caâu chuùng ta ñaõ xem xeùt tröôùc ñaây (Leâvi 21:7) laø khoâng coù gì sai traät cho baát kyø ngöôøi nam Israel naøo (ngoaïi tröø laø moät thaày teá leã hay thaày teá leã caû) laäp gia ñình vôùi ngöôøi nöõ bò ly dò hoaëc thaäm chí ngay caû vôùi ngöôøi nöõ khoâng coøn laø trinh nöõ nhöng ñaõ “bò oâ ueá vì maõi daâm”. Hôn nöõa noù cuõng aùm chæ döôùi luaät phaùp Moâise, khoâng gì sai traät khi ngöôøi nöõ ñaõ ly dò taùi hoân hay ngöôøi nöõ “ñaõ bò oâ ueá bôûi maõi daâm” laäp gia ñình, mieãn laø khoâng laäp gia ñình vôùi thaày teá leã. Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ nhaân töø ban cho caû nhöõng ngöôøi gian daâm laãn nhöõng ngöôøi ly dò moät cô hoäi nöõa daãu Ngaøi raát choáng traû vieäc gian daâm laãn ly dò.

Söï Ngaên Caám Ñaëc Bieät Thöù Hai Vôùi Vieäc Taùi Hoân

(A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

Ñöùc Chuùa Trôøi ban “cô hoäi thöù nhì” cho nhöõng ngöôøi nöõ ly dò bao nhieâu laàn? Chuùng ta coù neân keát luaän Ñöùc Chuùa Trôøi ban cho nhöõng ngöôøi nöõ ly dò chæ theâm moät cô hoäi nöõa döôùi luaät Moâise, chæ cho pheùp theâm moät laàn taùi hoân khoâng? Ñaây coù theå laø moät keát luaän sai laàm. Chuùng ta ñoïc Luaät cuûa Moâise sau ñaây:

“Khi moät ngöôøi nam cöôùi vôï, neáu naøng chaúng ñöôïc ôn tröôùc maët ngöôøi, bôûi ngöôi thaáy nôi naøng moät söï xaáu hoå naøo, thì ngöôøi ñöôïc vieát moät tôø ñeå, trao vaøo tay naøng, ñuoåi khoûi nhaø mình. Khi naøng ñaõ ra khoûi nhaø ngöôøi, ñi laøm vôï moät ngöôøi khaùc, neáu ngöôøi choàng thöù nhì laïi gheùt naøng, vieát cho moät tôø ñeå, trao vaøo tay naøng vaø ñuoåi khoûi nhaø mình, hay laø ngöôøi choàng thöù nhì naøy cheát ñi, – thì ngöôøi choàng thöù nhöùt laø ngöôøi ñaõ ñuoåi naøng ñi, khoâng ñöôïc pheùp laáy naøng laïi laøm vôï, sau khi naøng bò oâ ueá. Vì aáy laø moät vieäc gôùm ghieác tröôùc maët Ñöùc Gieâ-hoâ-va; ngöôi chôù ñoå toäi cho xöù maø Gieâ-hoâ-va Ñöùc Chuùa Trôøi ngöôi ban cho ngöôi laøm saûn nghieäp.” (Phuïc 24:1-4)

Löu yù trong nhöõng caâu naøy, söï ngaên caám duy nhaát laø ngöôøi nöõ hai laàn ly dò khoâng ñöôïc taùi hoân vôùi ngöôøi choàng ñaàu tieân. Vieäc taùi hoân thöù hai khoâng thaáy noùi laø coù toäi. Vaø khi coâ ly dò laàn thöù hai (hay cheát choàng thöù hai), coâ chæ bò ngaên caûn quay laïi vôùi ngöôøi choàng ñaàu tieân. Söï nguï yù roõ raøng laø coâ ñöôïc töï do taùi hoân vôùi baát cöù ngöôøi nam naøo (laø ngöôøi töï nguyeän chòu traùch nhieäm veà coâ). Khi coâ taùi hoân vôùi moät ngöôøi khaùc laø toäi, thì coù theå Chuùa ñaõ khoâng caàn ñöa ra söï chæ daãn ñaëc bieät naøy. Taát caû ñieàu Ngaøi neân noùi laø “Nhöõng ngöôøi ly dò bò caám taùi hoân”.

Hôn theá, neáu Ñöùc Chuùa Trôøi cho pheùp ngöôøi nöõ naøy laäp gia ñình laàn thöù hai, thì ngöôøi nam laäp gia ñình vôùi coâ sau laàn ly hoân thöù nhaát cuõng khoâng maéc toäi gì. Vaø neáu coâ ñöôïc pheùp taùi hoân laàn thöù ba, thì baát cöù ngöôøi nam naøo laäp gia ñình vôùi coâ sau söï ly dò thöù hai cuõng khoâng phaïm toäi (ngoaïi tröø ñoù laø ngöôøi choàng ñaàu tieân cuûa coâ). Vì vaäy Ñöùc Chuùa Trôøi gheùt söï ly dò nhöng yeâu ngöôøi bò ly dò, vaø Ngaøi ñaõ ñaày loøng thuông xoùt ban cho hoï moät cô hoäi khaùc.

Toùm Laïi (A Summary)

Xin ñeå toâi toùm löôïc laïi ñieàu chuùng ta khaùm phaù ñeán ñaây: Daàu Ñöùc Chuùa Trôøi tuyeân boá Ngaøi gheùt söï ly dò, Ngaøi khoâng ñöa ra söï chæ daãn naøo tröôùc ñoù hay suoát thôøi Cöïu Öôùc laø vieäc taùi hoân laø moät toäi, vôùi hai ngoaïi leä sau: (1) Ngöôøi nöõ ly dò hai laàn taùi hoân vôùi ngöôøi choàng ñaàu tieân cuûa mình vaø (2) Ngöôøi nöõ ly dò taùi hoân cuøng moät thaày teá leã. Hôn nöõa, Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ñöa ra chæ daãn veà vieäc taùi hoân vôùi moät ngöôøi ly dò laø toäi cho baát cöù ai ngoaïi tröø thaày teá leã.

Ñieàu naøy raát traùi ngöôïc ñieàu Chuùa Gieâ-su noùi veà ngöôøi ly dò vaø ngöôøi cöôùi ngöôøi ly dò. Chuùa Gieâ-su noùi nhöõng ngöôøi nhö theá phaïm toäi ngoaïi tình (Mathiô 5:32). Vì vaäy chuùng ta ñang hieåu laàm caû Chuùa Gieâ-su laãn Moâise, hoaëc giaû Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ thay ñoåi luaät cuûa Ngaøi. Söï nghi ngôø cuûa toâi laø chuùng ta coù theå ñaõ giaûi nghóa sai ñieàu Chuùa Gieâ-su daïy, vì thaät kyø laï neáu Ñöùc Chuùa Trôøi baát ngôø tuyeân boá ñieàu gì ñoù laø phaïm toäi veà luaân lyù, laø ñieàu ñöôïc chaáp thuaän veà luaân lyù tröôùc ñaây 1500 döôùi thôøi luaät phaùp ñaõ ban cho Israel.

Tröôùc khi giaûi quyeát söï töông phaûn naøy ñaày ñuû hôn, toâi xin chæ ra vieäc cho pheùp taùi hoân cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi döôùi giao öôùc cuû khoâng chöùa ñöïng baát cöù quy ñònh naøo laøm neàn taûng cho nhöõng lyù do ly dò cuûa moät ngöôøi hay möùc ñoä phaïm toäi moät ngöôøi maéc vì ly dò. Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng bao giôø noùi ngöôøi ly dò naøo ñoù khoâng ñuû tieâu chuaån taùi hoân vì söï ly dò cuûa hoï khoâng coù nhöõng lyù do hôïp phaùp. Ngaøi khoâng bao giôø noùi moät soá ngöôøi naøo ñoù môùi ñaùng ñöôïc taùi hoân vì tính hôïp phaùp trong vieäc hoï ly hoân. Tuy nhieân nhöõng phaùn xeùt nhö vaäy thöôøng ñöôïc ngöôøi haàu vieäc Chuùa hieän ñaïi noã löïc thöïc hieän döïa treân lôøi chöùng töø moät phía. Thí duï, moät ngöôøi nöõ ly dò coá thuyeát phuïc muïc sö coâ laø coâ ñaùng ñöôïc pheùp taùi hoân vì coâ chæ laø naïn nhaân cuûa vieäc ly dò ñoù. Ngöôøi choàng ñaõ ly dò coâ – coâ khoâng ly dò anh. Nhöng neáu vò muïc sö naøy ñöôïc cô hoäi nghe töø ngöôøi choàng tröôùc ñaây cuûa coâ veà caâu chuyeän, oâng coù theå seõ coù chuùt thöông haïi anh ta. Coù leõ coâ laø moät ngöôøi thoâ baïo vaø cuõng coù phaàn loãi trong ñoù.

Toâi ñöôïc bieát moät caëp vôï choàng caû hai ñaõ coá khieâu khích ngöôøi kia xöôùng leân vieäc ly hoân ñeå hoï traùnh toäi laø ngöôøi gaây ra ly hoân. Caû hai ñeàu muoán sau ly dò coù theå noùi laø ngöôøi phoái ngaãu cuûa hoï chöù khoâng phaûi hoï laø ngöôøi gaây ra ly dò, vì vaäy khieán cho hoân nhaân thöù hai sau ñoù cuûa hoï laø hôïp phaùp. Chuùng ta coù theå qua maët con ngöôøi nhöng khoâng theå qua maët Ñöùc Chuùa Trôøi. Thí duï, Ngaøi seõ ñaùnh giaù theá naøo moät ngöôøi nöõ ñaõ khoâng vaâng lôøi Ngaøi, tieáp tuïc töø choái quan heä tình duïc vôùi choàng vaø roài ly dò anh vì anh khoâng chung thuûy cuøng mình? Khoâng phaûi coâ ta ít ra cuõng coù traùch nhieäm trong vieäc ly dò ñoù sao?

Tröôøng hôïp ngöôøi nöõ ly dò hai laàn chuùng ta vöøa ñoïc trong Phuïc Truyeàn 24 ñaõ khoâng noùi gì veà quyeàn hôïp phaùp cuûa hai laàn ly dò cuûa coâ. Ngöôøi choàng ñaàu tieân ñaõ thaáy “söï khoâng xöùng ñaùng” trong coâ. Neáu söï “khoâng xöùng ñaùng” naøy laø ngoaïi tình thì coâ ñaùng ra bò cheát theo luaät Moâise moâ taû ngöôøi ngoaïi tình bò neùm ñaù cheát (Leâvi 20:10). Vaäy, neáu phaïm toäi ngoaïi tình laø lyù do hôïp phaùp duy nhaát cho ly dò thì ngöôøi choàng ñaàu ñaõ khoâng coù lyù do thích ñaùng ñeå ly dò coâ. Noùi khaùc ñi, coù leõ coâ ñaõ phaïm toäi ngoaïi tình vaø anh ta laø ngöôøi coâng bình nhö Gioâseùp choàng Mary, “muoán töø hoân coâ caùch kín nhieäm” (Mathiô 1:19). Coù nhieàu khaû naêng taïi ñaây.

Ngöôøi choàng thöù hai cuûa coâ chæ ñôn giaûn ñöôïc noùi ñeán laø “khoâng öa coâ”. Moät laàn nöõa, chuùng ta khoâng bieát ai laø ngöôøi coù loãi hoaëc laø caû hai ñeàu coù loãi. Nhöng ñieàu ñoù cuõng khoâng khaùc bieät gì. An ñieån Ñöùc Chuùa Trôøi môû roäng cho coâ taùi hoân vôùi baát cöù ngöôøi naøo muoán ñaûm ñöông moät ngöôøi nöõ ly dò hai laàn, ngoaïi tröø laø ngöôøi choàng ñaàu tieân cuûa coâ.

Söï Phaûn Ñoái (An Objection)

“Nhöng neáu ngöôøi ta ñöôïc pheùp hôïp phaùp taùi hoân sau ly dò vì baát cöù lyù do naøo, seõ khích leä hoï ly dò vì nhöõng lyù do khoâng hôïp phaùp” laø ñieàu thöôøng ñöôïc noùi. Toâi giaû söû ñieàu naøy coù theå laø thaät trong moät soá tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi theo toân giaùo nhöng khoâng thaät söï laøm ñeïp loøng Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöng coá caûn trôû ngöôøi khoâng vaâng phuïc Ñöùc Chuùa Trôøi phaïm toäi laø moät vieäc khaù voâ ích. Tuy nhieân, nhöõng ngöôøi thaät loøng vaâng phuïc Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng tìm caùch phaïm toäi. Hoï coá laøm ñeïp loøng Ñöùc Chuùa Trôøi. Vaø nhöõng ngöôøi naøy thöôøng coù moät hoân nhaân vöõng maïnh. Hôn nöõa, roõ raøng Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng quaù quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi döôùi giao öôùc cuõ ly dò vì nhöõng lyù do khoâng hôïp phaùp do coù moät luaät töï do taùi hoân, vì Ngaøi ñaõ ban cho daân Isarel moät luaät töï do taùi hoân.

Chuùng ta coù neân traùnh noùi laø Ñöùc Chuùa Trôøi saün saøng tha thöù hoï baát cöù toäi naøo, keûo e hoï ñöôïc khích leä phaïm toäi vì bieát söï tha thöù luoân saún coù khoâng? Neáu vaäy, chuùng ta phaûi ngöng giaûng Phuùc Am. Vaû, moïi söï ñeàu xuaát phaùt töø tình traïng taám loøng con ngöôøi. Ngöôøi yeâu meán Ñöùc Chuùa Trôøi muoán vaâng lôøi Ngaøi. Toâi bieát roõ söï tha thöù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi saún coù cho toâi neáu toâi caàu xin, baát chaáp laø toâi phaïm toäi gì. Nhöng ñieàu ñoù khoâng thuùc ñaåy toâi phaïm toäi gì caû vì toâi yeâu Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñaõ ñöôïc taùi sanh. Toâi ñaõ ñöôïc bieán ñoåi bôûi aân suûng Ñöùc Chuùa Trôøi. Toâi muoán laøm ñeïp loøng Ngaøi.

Ñöùc Chuùa Trôøi bieát khoâng caàn theâm moät haäu quaû tieâu cöïc nöõa vaøo nhieàu haäu quaû tieâu cöïc khoâng theå traùnh khoûi do ly dò vôùi hy voïng thuùc ñaåy con ngöôøi cöù giöõ vöõng hoân nhaân. Noùi veà nhöõng hoân nhaân raéc roái ñeå ngöôøi ta toát hôn khoâng ly dò vì hoï seõ khoâng bao giôø ñöôïc pheùp taùi hoân khoâng cung öùng nhieàu thuùc ñaåy cho vieäc giöõ vöõng hoân nhaân. Ngay caû neáu ngöôøi ñoù tin baïn, vieån caûnh moät ñôøi soáng coâ ñoäc so vôùi ñôøi soáng cöù ñau khoå vì hoân nhaân döôøng nhö laø thieân ñaøng cho ngöôøi coù moät hoân nhaân theâ thaûm.

Phao Loâ Noùi Veà Taùi Hoân (Paul on Remarriage)

Tröôùc khi chuùng ta giaûi quyeát vaán ñeà haøi hoøa lôøi Chuùa Gieâ-su vôùi lôøi Moâise veà taùi hoân, chuùng ta caàn bieát laø coøn coù moät taùc giaû Kinh Thaùnh ñoàng yù vôùi Moâise, teân oâng laø Söù ñoà Phaoloâ. Phaoloâ vieát roõ vieäc taùi hoân cho ngöôøi ñaõ ly hoân khoâng laø toäi vaø ñoàng yù vôùi ñieàu Cöïu öôùc ñaõ noùi:

“Veà nhöõng keû ñoàng thaân, toâi chaúng coù lôøi Chuùa truyeàn; song nhôø ôn thöông xoùt cuûa Chuùa, toâi ñöôïc laøm ngöôøi ñaùng tin, neân toâi ban lôøi khuyeân baûo. Vaäy toâi töôûng vì côù tai vaï haàu ñeán, moät ngöôøi nam cöù ôû vaäy laø neân. Coù phaûi ngöôi ñaõ bò vaán vöông vôùi vôï chaêng? Chôù tìm caùch maø lìa mình ra. Coù phaûi ngöôi chöa bò vaán vöông vôùi vôï chaêng? Ñöøng kieám vôï. Nhöng neáu ngöôi laáy vôï, thì chaúng phaïm toäi gì; vaø neáu ngöôøi nöõ ñoàng trinh laáy choàng, thì cuõng chaúng phaïm toäi gì. Song nhöõng ngöôøi cöôùi gaû seõ coù söï khoù khaên veà xaùc thòt, vaø toâi muoán cho anh em khoûi söï ñoù.” (I Cor 7:25-28, phaàn nhaán maïnh ñöôïc theâm vaøo)

Khoâng nghi ngôø laø Phaoloâ ñang chæ veà nhöõng ngöôøi ly dò trong phaân ñoaïn naøy. OÂng khuyeân ngöôøi ñaõ laäp gia ñình, ngöôøi chöa laäp gia ñình vaø ngöôøi ñaõ ly dò cöù duy trì tình traïng hieän taïi cuûa hoï vì söï baét bôù Cô ñoác nhaân phaûi chòu thôøi ñoù. Tuy nhieân, Phaoloâ tuyeân boá roõ raøng ngöôøi ñaõ ly dò vaø trinh nöõ khoâng phaïm toäi neáu hoï laäp gia ñình.

Löu yù Phaoloâ khoâng cho nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân laø sai luaät. OÂng khoâng noùi vieäc taùi hoân chæ ñöôïc pheùp neáu ngöôøi ly dò cho bieát söï voâ toäi cuûa mình trong söï ly dò tröôùc ñoù. (Vaø ngöôøi naøo ñuû thaåm quyeàn ñeå phaùn xeùt moät vieäc nhö vaäy hôn laø chính Ñöùc Chuùa Trôøi?). OÂng khoâng noùi vieäc taùi hoân chæ cho pheùp nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò tröôùc khi ñöôïc cöùu. Khoâng, oâng chæ noùi vieäc taùi hoân khoâng laø toäi vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ töøng ly dò.

Phaoloâ Coù Deã Daõi Veà Vaán Ñeà Ly Dò Khoâng?

(Was Paul Soft on Divorce?)

Vì Phaoloâ taùn thaønh chính saùch ñaày aân suûng veà vieäc taùi hoân, nhö vaäy nghóa laø oâng deã daõi veà vaán ñeà ly dò khoâng? Khoâng, Phaoloâ choáng ñoái roõ raøng vieäc ly dò noùi chung. Tröôùc ñoù cuõng trong cuøng phaân ñoaïn cuûa thö thöù nhaát cho ngöôøi Coârinhtoâ, oâng ñaët moät luaät ly dò phuø hôïp vôùi vieäc gheùt ly dò cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi:

“Veà nhöõng keû ñaõ cöôùi gaû roài, thì toâi, nhöng chaúng phaûi toâi, beøn laø Chuùa, truyeàn raèng vôï khoâng neân lìa boû choàng, (ví baèng ñaõ phaân reõ nhau, thì neân ôû vaäy ñöøng laáy choàng khaùc; hay laø phaûi laïi hoøa thuaän vôùi choàng mình), coøn choàng cuõng khoâng neân ñeå vôï. Ñeán nhö nhöõng keû khaùc, chaúng phaûi Chuùa, song laø chính toâi baûo hoï raèng: Neáu ngöôøi anh em naøo coù vôï ngoaïi ñaïo baèng loøng ôû ñôøi vôùi mình, thì khoâng neân ñeå boû. Laïi neáu moät ngöôøi ñaøn baø coù choàng ngoaïi ñaïo baèng loøng ôû ñôøi vôùi mình, thì vôï cuõng khoâng neân lìa choàng. Bôûi vì, choàng khoâng tin Chuùa, nhaân vôï mình ñöôïc neân thaùnh, vôï khoâng tin Chuùa, nhaân choàng mình tin Chuùa ñöôïc neân thaùnh; baèng chaúng vaäy, con caùi anh em neân chaúng saïch, song nay ñeàu laø thaùnh. Neáu keû khoâng tin Chuùa muoán phaân reõ, thì cho phaân reõ: Trong côn ñoù, ngöôøi anh em hay laø ngöôøi chò em chaúng phaûi caàm buoäc gì. Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ goïi anh em aên ôû trong söï bình an. Hôõi keû laøm vôï kia, bieát ñaâu ngöôi seõ cöùu ñöôïc choàng mình? Hôõi keû laøm choàng kia, bieát ñaâu ngöôi seõ cöùu ñöôïc vôï mình?

Roát laïi, ai naáy phaûi aên ôû theo ôn Chuùa ñaõ ban cho mình, vaø theo nhö Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ goïi. AÁy ñoù laø ñieàu toâi daïy trong heát thaûy caùc Hoäi thaùnh. Coù ngöôøi naøo ñaõ chòu pheùp caét bì roài ñöôïc goïi chaêng? Neân cöù giöõ caét bì vaäy. Coù ngöôøi naøo chöa chòu pheùp caét bì maø ñöôïc goïi chaêng? thì chôù chòu pheùp caét bì. (I Cor 7:10-17)

Löu yù tröôùc heát Phaoloâ noùi veà nhöõng ngöôøi tin ñaõ laäp gia ñình vôùi ngöôøi tin. Dó nhieân hoï khoâng neân ly dò vaø Phaoloâ xaùc nhaän ñaây khoâng phaûi laø söï daïy doã cuûa oâng nhöng cuûa Chuùa. Ñieàu naøy chaéc thoáng nhaát vôùi moïi ñieàu chuùng ta ñaõ xem xeùt theâm trong Kinh Thaùnh.

Ñaây laø choã taïo neân söï thuù vò. Phaoloâ raát thöïc teá nhaän bieát ngay caû tín ñoà coù theå ly dò trong moät soá tröôøng hôïp. Neáu ñieàu naøy xaõy ra, Phaoloâ xaùc nhaän ngöôøi ly dò ngöôøi phoái ngaãu mình cöù neân ôû vaäy hoaëc giaûi hoøa vôùi choàng hoaëc vôï mình. (Maëc daàu Phaoloâ ñöa ra nhöõng höôùng daãn cuï theå naøy cho caùc baø vôï, toâi cho laø cuøng luaät naøy neân ñöôïc aùp duïng cho caùc oâng choàng).

Laïi, ñieàu Phaoloâ vieát khoâng laøm chuùng ta ngaïc nhieân. Tröôùc heát oâng ñöa ra luaät cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi lieân quan ñeán vieäc ly dò, nhöng thoâng minh ñuû ñeå bieát luaät cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng luoân ñöôïc vaâng lôøi. Vì vaäy khi toäi ly dò xaõy ra giöõa hai keû tin, oâng ñöa ra nhöõng höôùng daãn theâm. Ngöôøi ñaõ ly dò ngöôøi phoái ngaãu mình neân cöù ôû vaäy hoaëc laøm hoøa cuøng choàng hoaëc vôï mình. Ñieàu naøy chaéc laø ñieàu toát nhaát trong tröôøng hôïp ly dò giöõa hai tín nhaân. Cho ñeán chöøng caû hai vaãn cöù ôû trong tình traïng ôû vaäy, vaãn coøn coù hy voïng laøm hoaø, vaø ñieàu naøy coù theå laø ñieàu toát nhaát. Tuy nhieân neáu moät trong hai ñaõ taùi hoân thì chaám döùt hy voïng vaø khaû naêng laøm hoøa ñoù (Vaø roõ raøng, neáu hoï ñaõ phaïm toäi khoâng theå tha bôûi vieäc ly dò, thì khoâng lyù do gì khieán Phaoloâ noùi hoï cöù ôû vaäy hoaëc laøm hoøa).

Baïn coù nghó Phaoloâ ñuû thoâng minh ñeå bieát söï chæ thò thöù hai cuûa oâng cho nhöõng tín nhaân ly dò khoâng luoân ñöôïc vaâng lôøi khoâng? Toâi nghó nhö vaäy. Coù theå oâng khoâng theâm chæ thò naøo cho nhöõng tín nhaân ly dò vì oâng troâng ñôïi nhöõng tín nhaân thaät seõ vaâng theo chæ thò ñaàu vaø khoâng ly dò, nhö vaäy chæ trong vaøi tröôøng hôïp hieám hoi thì chæ thò thöù hai cuûa oâng môùi caàn thieát. Chaéc chaén nhöõng ngöôøi thaät söï böôùc theo Christ, neáu coù nan ñeà hoân nhaân, ñaõ laøm taát caû moïi ñieàu coù theå ñeå baûo veä hoân nhaân hoï. Vaø chaéc chaén moät tín nhaân, sau moïi noã löïc baûo veä hoân nhaân mình thaáy khoâng coù söï thay theá naøo khaùc ngoaøi vieäc ly dò, tín nhaân ñoù chaéc khoâng phaûi hoå theïn vaø öôùc muoán toân kính Ñaáng Christ seõ khieán khoâng maøng ñeán vieäc taùi hoân ai khaùc vaø vaãn hy voïng laøm hoaø. Ñoái vôùi toâi döôøng nhö nan ñeà thaät trong Hoäi thaùnh hieän ñaïi lieân quan ñeán vieäc ly dò laø vì coù moät tæ leä cao nhöõng tín nhaân giaû laø nhöõng keû khoâng tin thaät vaø thuaän phuïc Chuùa Gieâ-su.

Roõ raøng vôùi ñieàu Phaoloâ vieát trong I Coârinhtoâ 7 laø Ñöùc Chuùa Trôøi coù söï troâng ñôïi ôû nhöõng keû tin coù Thaùnh Linh cö truù trong mình hôn laø troâng ñôïi töø moät ngöôøi khoâng tin. Nhö ñaõ ñoïc, Phaoloâ vieát keû tin khoâng neân ly dò ngöôøi phoái ngaãu khoâng tin cuûa mình chöøng naøo ngöôøi ñoù coøn saún loøng soáng cuøng mình. Laïi moät laàn nöõa, söï chæ thò naøy khoâng laøm chuùng ta ngaïc nhieân, khi noù hoaøn toaøn phuø hôïp moïi ñieàu chuùng ta ñaõ ñoïc trong Kinh Thaùnh veà vaán ñeà naøy. Ñöùc Chuùa Trôøi choáng laïi vieäc ly dò. Tuy nhieân, Phaoloâ noùi tieáp laø neáu ngöôøi khoâng tin ñoù muoán ly dò, thì ngöôøi tin ñöôïc pheùp ñoàng yù. Phaoloâ bieát laø ngöôøi khoâng tin khoâng thuaän phuïc Ñöùc Chuùa Trôøi, vì vaäy oâng khoâng troâng ñôïi ngöôøi khoâng tin haønh xöû nhö moät ngöôøi tin. Toân xin pheùp theâm vaøo laø khi ngöôøi khoâng tin baèng loøng soáng vôùi ngöôøi tin, ñoù coù theå laø daáu hieäu chæ ra ngöôøi khoâng tin ñoù coù khaû naêng môû loøng vôùi Phuùc Am hoaëc ngöôøi tin ñoù seõ sa ngaõ hay laø moät Cô ñoác nhaân giaû maïo.

Giôø ñaây, ai coù theå noùi moät ngöôøi tin bò moät ngöôøi khoâng tin ly dò khoâng ñöôïc töï do taùi hoân? Phaoloâ khoâng heà noùi ñieàu naøo nhö vaäy, nhö oâng ñaõ noùi trong tröôøng hôïp hai ngöôøi tin ñaõ ly dò. Chuùng ta coù leõ thaéc maéc taïi sao Ñöùc Chuùa Trôøi choáng laïi vieäc taùi hoân cuûa moät tín nhaân ñaõ bò moät ngöôøi khoâng tin ly dò. Caâu Kinh Thaùnh naøy coù muïc ñích gì? Tuy nhieân söï cho pheùp nhö vaäy roõ raøng nghòch vôùi ñieàu Chuùa Gieâ-su noùi veà söï taùi hoân” Ai laáy moät ngöôøi ñaøn baø bò ly dò laø phaïm toäi ngoaïi tình” (Mathiô 5:32). Ñieàu naøy laïi khieán toâi ngôø laø chuùng ta ñaõ giaûi nghóa sai ñieàu Chuùa Gieâ-su coá truyeàn thoâng.

Nan Ñeà (The Problem)

Chuùa Gieâ-su, Moâise vaø Phaoloâ roõ raøng ñeàu ñoàng yù ly dò laø moät daáu hieäu toäi loãi veà phía moät phía hoaëc caû hai phía. Taát caû ñeàu nhaát quyeát choáng laïi vieäc ly dò noùi chung. Nhöng ñaây laø nan ñeà cuûa chuùng ta: laøm theá naøo chuùng ta noái keát ñieàu Moâise vaø Phaoloâ noùi veà vieäc taùi hoân vôùi ñieàu Chuùa Gieâ-su noùi veà ñieàu naøy? Chuùng ta neân troâng ñôïi hoï neân haøi hoøa nhau vì taát caû ñieàu ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi thaàn caûm ñeå noùi nhöõng ñieàu ñoù.

Chuùng ta haõy xem xeùt kyõ ñieàu Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi vaø xem Ngaøi ñang noùi vôùi ai. Hai laàn trong Phuùc Am Mathiô chuùng ta thaáy Chuùa Gieâ-su noùi veà vaán ñeà ly dò vaø taùi hoân. Moät laàn trong Baøi giaûng treân nuùi vaø moät laàn khi Ngaøi bò moät soá ngöôøi Pharisi ñaët caâu hoûi. Chuùng ta haõy baét ñaàu baèng cuoäc ñoái thoaïi cuûa Chuùa Gieâ-su vôùi nhöõng ngöôøi Pharisi naøy:

“Ngöôøi Pha-ri-si beøn ñeán gaàn ñeå thöû Ngaøi, maø raèng: Khoâng cöù vì côù gì ngöôøi ta coù pheùp ñeå vôï mình chaêng? Ngaøi traû lôøi raèng: Caùc ngöôi haù chöa ñoïc lôøi cheùp veà Ñaáng Taïo Hoùa, hoài ban ñaàu, döïng neân moät ngöôøi nam, moät ngöôøi nöõ, vaø coù phaùn raèng: Vì côù ñoù ngöôøi nam seõ lìa cha meï, maø dính díu vôùi vôï mình; hai ngöôøi seõ cuøng neân moät thòt hay sao? Theá thì, vôï choàng khoâng phaûi laø hai nöõa, nhöng moät thòt maø thoâi. Vaäy, loaøi ngöôøi khoâng neân phaân reõ nhöõng keû maø Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ phoái hieäp! Hoï laïi hoûi Ngaøi raèng: Vaäy chôù sao Moâi-se ñaõ daïy laäp tôø ñeå ñaëng ñeå vôï ñi? Ngaøi phaùn raèng: Vì côù loøng caùc ngöôi cöùng coûi, neân Moâi-se cho pheùp ñeå vôï; nhöng, luùc ban ñaàu, khoâng coù nhö vaäy ñaâu. Vaû, ta phaùn cuøng caùc ngöôi, neáu ai ñeå vôï mình khoâng phaûi vì côù ngoaïi tình, vaø cöôùi vôï khaùc, thì ngöôøi aáy phaïm toäi taø daâm; vaø heã ai cöôùi ngöôøi bò ñeå, thì phaïm toäi ngoaïi tình.” (Mathiô 19:3-9)

Trong suoát cuoäc ñoái thoaïi vôùi Chuùa Gieâ-su, ngöôøi Pharisi ñeà caäp ñeán moät phaàn luaät Moâise maø toâi ñaõ ñeà caäp tröôùc ñaây laø Phuïc 24:1-4 ñöôïc vieát:

“Neáu moät ngöôøi ñaøn oâng cöôùi vôï roài khoâng thoaû loøng vì thaáy vôï coù ñieàu gì khoâng vöøa yù mình, ngöôøi aáy coù theå vieát moät tôø ly dò ñöa cho vôï roài baûo vôï ra khoûi nhaø mình…” (Phuïc 24:1, phaàn nhaán maïnh ñöôïc theâm vaøo)

Trong thôøi Chuùa Gieâ-su, coù hai tröôøng phaùi tö töôûng lieân quan ñeán ñieàu goïi laø “khoâng vöøa yù mình”. Khoaûng 20 naêm tröôùc ñoù, moät rabi teân laø Hillel daïy söï khoâng vöøa yù laø söï khaùc bieät khoâng theå hoøa hôïp. Ñeán thôøi Chuùa Gieâ-su tranh luaän vôùi ngöôøi Pharisi, söï giaûi nghóa cuûa “Hillel” trôû thaønh qua töï do, cho pheùp ly dò vì “baát cöù lyù do naøo” nhö caâu hoûi cuûa ngöôøi Pharisi vôùi Chuùa Gieâ-su cho thaáy. Moät ngöôøi coù theå ly dò vôï neáu coâ naáu chaùy buoåi aên toái cuûa anh, neâm thöùc aên hôi maën, xoeø vaùy ôû nôi coâng coäng khoûi ñaàu goái, xoaõ toùc, noùi chuyeän vôùi ngöôøi nam khaùc, noùi ñoâi ñieàu khoâng töû teá vôùi meï choàng, hoaëc laø khoâng coøn treû ñeïp nöõa. Ngöôøi nam thaäm chí coù theå ly dò vôï neáu anh thaáy coù ai ñoù loâi cuoán hôn, vì vaäy khieán cho vôï anh thaønh “khoâng vöøa yù”.

Moät rabi noåi tieáng khaùc laø Shammai, ngöôøi soáng tröôùc thôøi Hillel daïy raèng söï “khoâng vöøa yù” chæ laø nhöõng ñieàu raát phi ñaïo ñöùc, chaúng haïn nhö ngoaïi tình. Baïn coù theå ñoaùn laø, giöõavoøng nhöõng ngöôøi Pharisi trong thôøi Chuùa Gieâ-su, söï giaûi nghóa töï do cuûa Hillel thoâng duïng hôn. Ngöôøi Pharisi soáng vaø daïy ly dò laø hôïp phaùp vì baát cöù lyù do naøo, vì vaäy ly dò traøn lan. Vaø nhöõng ngöôøi Pharisi, theo caùch pharisi ñieån hình cuûa hoï, nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa vieäc cho vôï tôø ly hoân khi ly dò coâ, vaø nhö vaäy thì “khoâng phaïm luaät Moâise”.

Ñöøng Queân Chuùa Gieâ-su Ñang Noùi Cho Nhöõng Ngöôøi Pharisi

(Don’t Forget that Jesus was Speaking to Pharisees)

Vôùi boái caûnh naøy trong ñaàu, chuùng ta coù theå hieåu roõ ñieàu Chuùa Gieâ-su choáng ñoái. Tröôùc maët Ngaøi laø moät nhoùm giaùo sö toân giaùo giaû hình, neáu khoâng phaûi laø taát caû thì nhieàu ngöôøi trong hoï ñaõ ly dò vôï moät hoaëc nhieàu laàn vaø chaéc haún vaäy vì hoï tìm ñöôïc nhöõng ngöôøi baïn haáp daãn hôn. (Toâi nghó khoâng ngaãu nhieân khi lôøi Chuùa Gieâ-su veà ly dò trong Baøi giaûng treân nuùi tieáp theo ngay sau lôøi khuyeán caùo cuûa Ngaøi veà töï duïc, cuõng ñöôïc goïi ñoù laø moät hình thöùc ngoaïi tình). Tuy nhieân, hoï ñang töï bieän hoä, xaùc nhaän laø ñaõ giöõ luaät Moâise.

Caâu hoûi cuûa hoï töï phoâ baøy xu höôùng cuûa hoï. Hoï roõ raøng tin moät ngöôøi coù theå ly dò vôï vì baát cöù lyù do naøo. Chuùa Gieâ-su ñaõ phoâ ra hieåu bieát khieám khuyeát cuûa hoï vôùi yù ñònh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cho hoân nhaân baèng caùch duøng lôøi Moâise noùi veà hoân nhaân trong Saùng theá kyù ñoaïn 2. Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng heà ñònh seõ coù baát cöù söï ly dò naøo ñöøng noùi chi laø ly dò “vì baát cöù lyù do naøo”, tuy nhieân nhöõng laõnh ñaïo Israel ñang ly dò vôï nhö nhöõng thieáu nieân “ñoåi boà” vaäy!

Toâi ngôø nhöõng ngöôøi Pharisi ñaõ bieát laäp tröôøng cuûa Chuùa Gieâ-su veà vieäc ly dò khi Ngaøi noùi coâng khai tröôùc ñoù. Vì vaäy hoï saün saøng vôùi lôøi baùc boû “Hoï laïi hoûi Ngaøi raèng: Vaäy chôù sao Moâi-se ñaõ daïy laäp tôø ñeå ñaëng ñeå vôï ñi?” (Mathiô 19:7)

Caâu hoûi naøy laïi baøy toû khuynh höôùng cuûa hoï. Noù ñöôïc dieãn ñaït theo caùch nhö laø Moâise ñang truyeàn leänh ngöôøi nam ly dò vôï khi phaùt hieän moät “ñieàu khoâng vöøa yù” vaø ñoøi moät tôø ly hoân hôïp phaùp. Nhöng nhö chuùng ta bieát khi ñoïc Phuïc Truyeàn 24:1-4, ñoù khoâng phaûi laø ñieàu Moâise noùi. OÂng chæ ñang saép xeáp vieäc taùi hoân laàn ba cuûa moät ngöôøi nöõ, ngaên caám coâ khoâng ñöôïc taùi hoân vôùi ngöôøi choàng ñaàu tieân.

Vì Moâise ñeà caäp ñeán vieäc ly dò, ly dò phaûi ñöôïc pheùp vì moät soá lyù doù. Nhöng löu yù ñoäng töø Chuùa Gieâ-su duøng ra sao trong söï ñaùp lôøi cuûa Ngaøi, ñöôïc pheùp, ngöôïc vôùi söï choïn ñoäng töø cuûa ngöôøi Pharisi laø truyeàn leänh. Moâise cho pheùp ly dò, oâng khoâng heà truyeàn leänh laøm ñieàu naøy. Lyù do Moâise cho pheùp ly dò laø vì loøng cöùng coûi cuûa ngöôøi Israel. Ñoù laø, Ñöùc Chuùa Trôøi cho pheùp ly dò nhö moät söï nhöôïng boä ñaày thöông xoùt vôùi toäi loãi con ngöôøi. Ngaøi bieát con ngöôøi seõ khoâng chung thuûy vôùi ngöôøi phoái ngaãu mình. Ngaøi bieát seõ coù nhöõng söï voâ luaân. Ngaøi bieát loøng ngöôøi ta seõ bò tan naùt. Vaø vì vaäy Ngaøi cho pheùp ly dò. Ñoù khoâng phaûi laø ñieàu ngaøi döï ñònh töø ban ñaàu, nhöng toäi loãi khieán noù trôû neân caàn thieát.

Keá ñeán, Chuùa Gieâ-su thieát laäp luaät cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cho ngöôøi Pharisi, ñònh nghóa ñieàu “khoâng vöøa yù” cuûa Moâise caùch roõ raøng laø “Baát cöù ngöôøi naøo ly dò vôï, neáu khoâng bôûi phaïm toäi taø daâm, vaø cöôùi moät ngöôøi ñaøn baø khaùc thì phaïm toäi ngoaïi tình” (Math 19:9, phaàn nhaán maïnh ñöôïc theâm vaøo). Trong maét Ñöùc Chuùa Trôøi, phaïm toäi taø daâm laø moät lyù do chính ñaùng cho ngöôøi nam ly dò vôï. Toâi coù theå hieåu ñieàu naøy. Ngöôøi nam hay ngöôøi nöõ seõ laøm gì sæ nhuïc hôn cho ngöôøi phoái ngaãu cuûa mình? Khi moät ngöôøi phaïm toäi ngoaïi tình hay yeâu ñöông traêng gioù, ngöôøi ñoù truyeàn thoâng moät söù ñieäp khuûng khieáp. Vaø chaéc chaén Chuùa Gieâ-su khoâng chæ noùi veà phaïm toäi ngoaïi tình khi Ngaøi duøng töø “phaïm toäi taø daâm”. Chaéc chaén nuï hoân noàng naøn hoaëc aâu yeám moät ngöôøi naøo ñoù coù theå laø moät söï phaïm toäi taø daâm nhuïc nhaõ, cuõng nhö vieäc xem nhöõng hình aûnh khieâu daâm, nhöõng moái quan heä tính duïc ñoàng giôùi cuõng vaäy. Haõy nhôù Chuùa Gieâ-su ñaët töï duïc ngang baèng toäi ngoaïi tình trong Baøi giaûng treân nuùi cuûa Ngaøi.

Chuùng ta ñöøng queân Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi ai – vôùi nhöõng ngöôøi Pharisi ñang ly dò vôï vì baát cöù lyù do naøo vaø mau choùng taùi hoân, chöù khoâng phaûi vôùi ngöôøi chöa töøng phaïm toäi ngoaïi tình, Ñöùc Chuùa Trôøi caám, keûo e hoï phaïm vaøo ñieàu raên thöù baûy cuûa Ngaøi. Chuùa Gieâ-su ñang noùi cuøng hoï laø hoï ñang löøa gaït chính mình. Ñieàu hoï ñang laøm chaúng khaùc gì phaïm toäi ngoaïi tình. Vaø ñieàu naøy taïo neân moät caûm giaùc hoaøn haûo. Baát cöù ai thaønh thaät ñeàu coù theå thaáy moät ngöôøi nam ly dò vôï ñeå coù theå laáy ngöôøi nöõ khaùc ñang laøm ñieàu ngöôøi phaïm toäi ngoaïi tình laøm nhöng vôùi veû beà ngoaøi coù veû hôïp phaùp hôn.

Giaûi Phaùp (The Solution)

Ñaây laø chìa khoùa ñeå haøi hoøa giöõa Chuùa Gieâ-su, Moâise vaø Phaoloâ. Chuùa Gieâ-su ñôn giaûn ñang phoâ baøy söï giaû hình cuûa ngöôøi Pharisi. Ngaøi khoâng ra moät luaät caám baát cöù söï taùi hoân naøo. Neáu vaäy, Ngaøi ñang maâu thuaån vôùi Moâise vaø Phaoloâ, laø ñang taïo ra moät tình traïng roái raém cho haøng trieäu ngöôøi ly dò vaø taùi hoân. Neáu Chuùa Gieâ-su ñaët ra luaät cho söï taùi hoân thì chuùng ta neân noùi gì cho nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò vaø taùi hoân tröôùc khi hoï nghe luaät cuûa Chuùa Gieâ-su? Chuùng ta seõ noùi hoï ñang soáng trong moái quan heä ngoaïi tình vaø bieát laø Kinh Thaùnh khuyeán caùo khoâng coù moät keû ngoaïi tình naøo ñöôïc thöøa höôûng nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi (ICor 6:9-10), vaø höôùng daãn hoï laïi ly dò sao? Nhöng khoâng phaûi Ñöùc Chuùa Trôøi gheùt söï ly dò sao?

Chuùng ta seõ noùi hoï phaûi chaám döùt quan heä tình duïc vôùi ngöôøi phoái ngaãu hoï cho ñeán khi ngöôøi phoái ngaãu tröôùc ñoù qua ñôøi ñeå traùnh vieäc ñeàu ñaën phaïm toäi ngoaïi tình sao? Nhöng khoâng phaûi Phaoloâ caám nhöõng caëp vôï choàng khoâng ñöôïc pheùp töø choái söï quan heä tình duïc sao? Vaø khoâng phaûi söï khuyeân nhuû nhö vaäy daãn ñeán nhöõng caùm doå tình duïc vaø thaäm chí aáp uû öôùc muoán cho ngöôøi phoái ngaãu tröùôc ñoù qua ñôøi sao?

Chuùng ta phaûi noùi nhöõng ngöôøi nhö vaäy ly dò vôï choàng hieän taïi cuûa hoï vaø taùi hoân vôùi ngöôøi phoái ngaãu tröôùc ñoù (nhö moät soá ngöôøi thöôøng baøo chöõa) laø ñieàu bò caám döôùi luaät cuûa Moâise trong Phuïc Truyeàn 24:1-4 sao?

Coøn nhöõng ngöôøi ly dò khoâng ñöôïc taùi hoân thì sao? Neáu hoï chæ ñöôïc pheùp taùi hoân khi ngöôøi phoái ngaãu tröôùc ñoù cuûa hoï phaïm toäi taø daâm, ai seõ laø ngöôøi chòu traùch nhieäm quyeát ñònh xem ñoù coù thaät laø phaïm toäi taø daâm khoâng? Ñeå ñöôïc taùi hoân, moät soá ngöôøi seõ bò yeâu caàu chöùng minh laø ngöôøi phoái ngaãu tröôùc ñoù cuûa hoï chæ ñoäng loøng duïc, trong khi nhöõng ngöôøi khaùc caàn ñöa ra nhöõng chöùng cöù veà vieäc traêng gioù cuûa ngöôøi phoái ngaãu tröôùc ñoù cuûa mình phaûi khoâng?

Nhö toâi ñaõ hoûi tröôùc ñaây, coøn tröôøng hôïp ngöôøi phoái ngaãu tröôùc ñoù phaïm toäi ngoaïi tình vì laäp gia ñình cuøng moät ngöôøi khoâng chòu quan heä tính duïc thì sao? Coù coâng baèng khoâng neáu ngöôøi khoâng chòu quan heä tính duïc trong hoân nhaân naøy ñöôïc pheùp taùi hoân trong khi ngöôøi phaïm toäi ngoaïi tình thì khoâng ñöôïc pheùp?

Coøn veà ngöôøi phaïm toäi thoâng daâm tröôùc hoân nhaân thì theá naøo? Khoâng phaûi laø söï thoâng

Ang paghihiwalay at muling pag-aasawa ay isang paksang laging pinagdedebatehan ng mga matapat na Cristiano. Dalawang batayang tanong ang basehan ng debate: (1) Kailan, kung maaari, pinapayagan ang paghihiwalay sa mata ng Diyos? at (2) Kailan, kung maaari, pinapayagan ang muling pag-aasawa sa mata ng Diyos? Karamihan sa mga denominasyon at nagsasariling iglesia ay mayroong opisyal na pananaw sa kung ano ang pinapayagan at hindi, batay sa kanilang partikular na interpretasyon sa Biblia. Dapat natin silang igalang sa pagkakaroon ng paniniwala at namumuhay sila batay dito—kung ang kanilang mga paniniwala ay dahil sa kanilang pag-ibig sa Diyos. Nguni’t pinakamagaling kung 100% na batay sa Biblia ang mga paniniwala. Hindi gusto ng ministrong tagalikha-ng-alagad na ituro ang hindi sapat sa nais ng Diyos. Hindi rin niya gusting dalhin ng mga tao ang alalahaning hindi ninais ng Diyos na ibigay sa kanila. Isinasaalang-alang ang layuning iyan, gagawin ko ang aking makakaya upang ipaliwanag ang Biblia tungkol sa masalimuot na paksa at hayaan ko kayong magpasya kung sang-ayon kayo o hindi.

Mag-uumpisa ako sa pagsasabing ako, tulad ninyo, ay nagdadalamhati na laganap ang hiwalayan sa mundo ngayon. Higit na nakakalungkot ay ang katotohanang maraming nagsasabing sila’y Cristiano ay naghihiwalay, pati na ang mga nasa ministeryo. Isa itong malaking trahedya. Dapat nating gawin ang lahat ng ating makakaya upang hadlangan pa ang pagkalat nito, at ang pinakamainam na solusyon sa problema ng hiwalayan ay ipangaral ang magandang balita at hikayatin ang mga tao upang magsisi. Kapag ang dalawang may asawang tao ay tunay na naipanganak muli at kapwa sumusunod kay Cristo, kailanman ay hindi sila maghihiwalay. Ang ministrong tagalikha-ng-alagad ay gagawa ng lahat ng kanyang makakaya upang patatagin ang kanyang relasyon, dahil alam niya na ang kanyang halimbawa ang pinakamainam na paraan upang magturo.

Idadagdag ko rin na dalawampu’t limang taon na ako sa aking masayang buhay may-asawa at bago ito ay wala akong naging ibang asawa. Kailanman ay hindi ko naisip makipaghiwalay. Kaya wala akong motibo upang palambutin ang mga matitigas na sinasabi ng Biblia tungkol sa hiwalayan para sa sarili kong kapakanan. Nguni’t nagtataglay ako ng malakas na simpatya para sa mga taong hiwalay, dahil alam ko na maaari akong nagkaroon ng maling desisyon sa aking kabataan, na pakasalan ang sinumang sa kalaunan ay natukso akong hiwalayan, o isang higit na mababaw ang pasensiya kaysa sa napakamainam na babaing pinakasalan ko. Ibig sabihin, maaari akong nakipaghiwalay, nguni’t hindi dahil sa pagpapala ng Diyos. Palagay ko, karamihan sa may-asawa ay makakaintindi ng gusto kong sabihin, kaya kailangan nating pigilin ang ating sa pagpukol ng bato sa mga taong hiwalay. Sino tayo, na may pag-aasawahang kaunti lang ang pangangailangan, na hahatol sa mga hiwalay, dahil wala tayong idea kung ano ang kanilang pinagdaanan? Marahil ay maituturing pa ng Diyos na higit silang matuwid kaysa sa atin, dahil alam Niya na tayo, kapag nalagay sa parehong sitwasyon, marahil ay nakipaghiwalay pa nang mas maaga.

Walang nag-aasawa ang umaasang maghihiwalay pagdating ng panahon, at palagay ko ay hindi kinasusuklaman ninuman ang hiwalayan nang higit sa mga nakaranas nito. Kaya dapat nating subukang tulungan ang mga tao upang manatili sa kanilang relasyon, at tulungan ang mga hiwalay na mahanap ang anumang pagpapalang iniaalok ng Diyos. Iyan ang batayan ng aking pasusulat.

Gagawin ko ang aking makakaya upang payagang ipaliwanag ng Biblia ang Biblia. Napansin ko na ang mga berso tungkol sa paksa ay kadalasang ipinaliliwanag sa isang paraang sinasalungat nila ang ibang pahayag, na siguradong indikasyon na hindi maunawaan ang mga bersong iyon, sa kabuuan o bahagi man.

Isang Pundasyon (A Foundation)

Mag-umpisa tayo sa isang batayang katotohanang sinasang-ayunan nating lahat. Pinakabatayan dito, tinitiyak ng Biblia na sa pangkalahatan ay ayaw ng Diyos ang hiwalayan. Sa isang panahon nang ilang lalaking taga-Israel ang naghihiwalay ng kanilang mga asawa, idineklara Niya sa pamamagitan ng Kanyang propetang Malakias:

Nasusuklam ako sa paghihiwalay…napopoot ako sa mga gumagawa ng kalupitan…Kaya nga maging tapat ka sa iyong asawa (Mal. 2:16).

Hindi ito dapat pagtakhan ninuman na nakakaalam ng mapagmahal at makatarungang ugali ng Diyos, o sinumang nakakaalam na ang paghihiwalay ay nakakasira sa mga lalaki, babae at mga anak. Kailangan nating pagdudahan ang ugaling moral ng sinumang sumasang-ayon sa hiwalayan. Ang Diyos ay pag-ibig (tingnan ang 1 Jn. 4:8), at kung gayon nasusuklam Siya sa hiwalayan.

Ilang Pariseo ang minsa’y nagtanong kay Jesus tungkol sa pagiging makatarungan ng hiwalayan “sa ano mang dahilan.” Ibinubunyag ng sagot Niya ang likas na hindi pagsang-ayon sa hiwalayan: Katunayan, ang hiwalayan ay hindi Niya intensyon para kaninuman:

May ilang Pariseong lumapit sa Kanya at nagtangkang humanap ng maipaparatang sa pamamagitan ng tanong na ito, “Naaayon ba sa Kautusan na palayasin at hiwalayan ng lalaki ang kanyang asawa sa kahit anong dahilan?” Sumagot si Jesus, “Hindi pa ba ninyo nababasa sa kasulatan na sa pasimula’y nilalang ng Diyos ang tao na lalaki at babae? At siya rin ang nagsabi, ‘Dahil dito’y iiwan ng lalaki ang kanyang ama’t ina, at magsasama sila ng kanyang asawa at sila’y magiging isa.’ Hindi na sila dalawa kundi iisa, kaya’t ang pinagsama ng Diyos ay huwag paghihiwalayin ninuman.” (Mt. 19:3-6).

Sa kasaysayan, alam natin na may dalawang kaisipan sa mga Judiong pinuno ng relihiyon sa panahon ni Jesus. Titingnan natin ang dalawang kaisipang iyon nang higit na masinsinan, nguni’t sa ngayon ay masasabi nating ang isa ay konserbatibo at ang isa naman ay liberal. Naniniwala ang mga konserbatibo na pinapayagan lamang ang isang lalaki na hiwalayan ang kanyang asawa sa napakaseryosong dahilang moral. Naniniwala naman ang mga liberal na maihihiwalay ng isang lalaki ang kanyang asawa sa kahit anong dahilan, pati na kapag nakakita ito ng higit na kaakit-akit na babae. Ang magkasalungat na pananaw na ito ang pinakadahilan ng tanong ng mga Pariseo kay Jesus.

Umapila si Jesus sa mga berso sa Biblia mula sa mga pinakaunang pahina ng Genesis na nagpapakitang ang orihinal na plano ng Diyos ay pagsamahin habambuhay ang lalaki at babae, hindi pansamantala. Idineklara ni Moises na ginawa ng Diyos ang dalawang kasarian dahil sa pag-aasawa, at ang kasunduang ito ay napakahalagang relasyong nagiging pangunahin. Kapag naitakda na ito, hihigit pa sa ugnayan ng isang tao sa kanyang magulang. Iniiwan ng mga lalaki ang kanilang magulang upang pumisan sa kanilang mga asawa.

Dagdag pa rito, ang ugnayang sekswal ng lalaki at babae ang nagpapakita sa kanilang pagsasamang itinakda-ng-Diyos. Malinaw na ang ganitong ugnayan, na nagreresulta sa anak, ay hindi binalak ng Diyos na pansamantala, kundi panghabambuhay. Ang aking palagay ay ipinakita ng tono ng sagot ni Jesus sa mga Pariseo ang Kanyang lubos na pagkadismaya sa katanungan. Tunay na hindi intensyon ng Diyos na hiwalayan ng mga lalaki ang kanilang asawa “sa kahit anong dahilan.”

Siyempre, hindi intensyon ng Diyos na magkasala ang sinuman sa ano mang paraan, nguni’t lahat tayo’y nagkakasala. Sa kabutihang-palad, gumawa ng paraan ang Diyos upang iligtas tayo sa pagkaalipin sa kasalanan. Dagdag pa, may mga bagay Siyang nais sabihin pagkatapos nating gawin ang ayaw Niyang gawin natin. Gayundin, hindi kailanman intensyon ng Diyos na mahiwalay ang sinuman, nguni’t ang hiwalayan ay hindi maiiwasan ng mga taong hindi sumuko sa Diyos. Hindi pinagtakhan ng Diyos ang unang hiwalayan o ang milyun-milyong sumunod na paghihiwalay. Kaya hindi lang Niya inihahayag ang pagkasuklam sa hiwalayan, kundi may mga bagay Siyang nais sabihin sa mga tao pagkatapos nilang makipaghiwalay.

Noong Umpisa (In The Beginning)

Sa pagkakalatag ng pundasyon, makapag-uumpisa na tayong higit na masinop na gumalugad sa pahayag ng Diyos tungkol sa paghihiwalay at muling pag-aasawa.

Dahil ang pinaka-kontrobersiyal na pahayag tungkol sa hiwalayan at pag-aasawang muli ay iyong mga sinabi ni Jesus sa mga taga-Israel, makatutulong na pag-aralan natin ang sinabi ng Diyos daan-daang taon na ang nakaraan tungkol sa paksa sa mga naunang taga-Israel. Kung makikita natin ang sinabi ng Diyos sa pamamagitan ni Moises at ang sinabi ng Diyos sa pamamagitan ni Jesus ay magkasalungat, makakatiyak tayong marahil ay nag-iba ang kautusan ng Diyos, o kaya’y hindi natin naintindihan ang sinabi ni Moises o ni Jesus. Kaya mag-umpisa tayo sa unang ibinunyag ng Diyos tungkol sa paghihiwalay at muling pag-aasawa.

Nabanggit ko na ang pahayag sa Genesis 2 na, ayon kay Jesus, ay may kinalaman sa paksa ng paghihiwalay. Ngayon ay tahasang babasahin natin ang sinasabi ng Genesis:

Ang tadyang na iyo’y ginawa Niyang isang babae, at dinala Niya ito sa lalaki. Sinabi sa lalaki, “Sa wakas, narito ang isang tulad ko, laman ng aking laman, buto ng aking buto; babae ang itatawag sa kanya, sapagka’t sa lalaki siya’y kinuha.” Ito ang dahilan kaya iniiwan ng lalaki ang kanyang ama’t ina, nagsasama sila ng kanyang asawa, at sila’y nagiging isa (Gen. 2:22-24).

At ito ang pinanggalingan ng pag-aasawa. Ginawa ng Diyos ang unang babae mula sa unang lalaki at para sa unang lalaki, at personal na dinala ito sa kanya. Sa mga salita ni Jesus, “pinagsama ng Diyos [sila]” (Mt. 19:6, idinagdag ang pagdidiin). Itong unang kasalang itinakda-ng-Diyos ang naging padron ng lahat ng sumunod na kasalan. Lumilikha ang Diyos ng halos parehong bilang ng babae at lalaki, at nililikha Niya sila upang maakit sa kabilang kasarian. Kaya masasabing nag-aayos pa rin ang Diyos ng mga kasalan nang pangmalakihan (kahit na higit na marami pang pagpipilian ang isang tao kaysa nang sina Adan at Eva). Kung gayon, tulad ng ipinakita ni Jesus, walang tao ang maghihiwalay sa pinagsasama ng Diyos . Hindi intensyon ng Diyos na ang orihinal na mag-asawa ay mamuhay nang hiwalay, kundi mahahanap nila ang pagpapala sa pagsasamang nakadepende sa isa’t isa. Isang pagsuway sa malinaw na kalooban ng Diyos ang bubuo ng kasalanan. Kaya, mula sa pangalawang kabanata ng Biblia, naitatag na ang paghihiwalay ay hindi intensyon ng Diyos para sa anumang pagsasama.

Ang Kautusan ng Diyos na Nakasulat sa mga Puso (God’s Law Written in Hearts)

Nais ko ring imungkahi na kahit mga hindi kailanman nakabasa sa ikalawang kabanata ng Genesis ay likas na nakaaalam na mali ang paghihiwalay, dahil ang kasunduan ng paghabambuhay na pag-aasawa ay ginagawa sa maraming kulturang pagano kung saan walang nalalaman ang mga tao. biblika Tulad ng isinulat ni Pablo sa liham niya sa mga taga-Roma:

Kapag ang mga Hentil na hindi saklaw ng Kautusan ay gumagawa batay sa panuntunan nito ayon sa kanilang likas na pag-iisip, ito’y nagiging kautusan na para sa kanila. Ipinapakita ng kanilang mga gawa na nakasulat sa kanilang puso ang panuntunan ng Kautusan. Pinapatunayan din ito ng kanilang budhi, sapagka’t kung minsan sila’y sinusumbatan nito; at kung minsan naman, sila’y ipinagtatanggol nito sa kanilang isipan (Ro. 2:14-15).

Ang kodigo ng etika ng Diyos ay nakasulat sa bawa’t puso ng tao. Katunayan, ang kodigo ng etika na iyan na nangungusap sa pamamagitan ng konsensya ay lahat nang ibinigay ng Diyos kaninuman, maliban sa mga taga-Israel, mula kay Adan hanggang sa panahon ni Jesus. Malalaman ng sinumang nag-iisip ng paghihiwalay na kailangan niyang humarap sa kanyang konsensya, at ang tanging paraan upang mapagtagumpayan ang kanyang konsensya ay humanap ng mahusay na dahilan ng paghihiwalay. Kapag nakipaghiwalay siya na walang dahilan, hahatulan siya ng kanyang konsensya, bagama’t pipigilan niya ito.

Sa pagkakaalam natin, sa loob ng dalawampu’t pitong henerasyon mula kay Adan hanggang sa pagbibigay ng Kautusan ni Moses sa Israel sa tinatayang 1440 BC, ang kautusan ng konsensya ang tanging pahayag na ibinigay ng Diyos kaninuman, pati na ang mga taga-Israel, tungkol sa paghihiwalay at muling pag-aasawa; ipinalagay ng Diyos na sapat na iyan. (Tandaan na hindi isinulat ni Moises ang Genesis 2 na salaysay ng paglikha hanggang sa panahon ng Exodo.) Talagang mukhang makatwirang isipin na sa dalawampu’t pitong henerasyon na iyon bago ang Kautusang Mosaic, na kasama ng panahon ng delubyo ni Noe, ilan sa milyung pag-aasawahan sa daang taong iyon ay nagtapos sa hiwalayan. Makatwiran ding ipagpalagay na ang Diyos, na hindi nagbabago, ay pumapayag na magpatawad sa mga nagkasala sa pakikipaghiwalay kung nangumpisal at pinagsisihan nila ang kanilang kasalanan. Tiyak natin na maliligtas ang mga tao, o madeklara ng Diyos na sila ay matuwid, bago ang pagbibigay ng Kautusan ni Moises, tulad nAbraham , sa pamamagitan ng kanyang pananampalataya (tingnan ang Ro. 4:1-12). Kung maideklarang matuwid ang mga tao sa pamamagitan ng kanilang pananampalataya mula kay Adan hanggang si Moises, ibig sabihin ay mapapatawad sila sa anumang kasalanan, pati na ang kasalanan tungkol sa hiwalayan. Kung gayon, sa pagsisimula ng ating pagsisiyasat sa paksang paghihiwalay at muling pag-aasawa, pinagtatakhan ko: Mahahatulan ba ng kanilang konsensya ang mga taong nagkasala sa pakikipaghiwalay bago ang Kautusang Mosaic at napatawad ng Diyos (dahil walang nakasulat na kautusan) na magkasala sila kung sila’y nag-asawang muli? Tinatanong ko lang.

Paano ang mga biktima ng paghihiwalay na walang kasalanan, ang mga nakipaghiwalay na hindi naman nila kasalanan, kundi dahil lamang sa pagiging makasarili ng kanilang asawa? Napagbawalan ba sila ng kanilang konsensya upang muling mag-asawa? Mukhang hindi. Kung iniwan ng lalaki ang kanyang asawa upang sumama sa iba, ano ang makapagpapaisip sa kanya na wala siyang karapatang muling mag-asawa? Nakipaghiwalay siya na walang pagkakasala.

Ang Kautusan ni Moises (The Law of Moses)

Pagdako lamang natin sa ikatlong aklat ng Biblia saka natin makikita ang pagbanggit sa paghihiwalay at muling pag-aasawa. Kasama sa Kautusan ni Moises ang pagbabawal sa mga pari ang pagkakasal sa mga babaing hiwalay:

Huwag silang mag-aasawa ng babaing nagbebenta ng aliw sa sagradong lugar, o kaya’y babaing hiniwalayan at pinalayas ng kanilang asawa, sapagka’t nakalaan sa Diyos ang mga pari (Lev. 21:7).

Saanman sa Kautusan ni Moises ay hindi makikita ang pagbabawal na ukol sa pangkalahatang populasyon ng lalaking taga-Israel. Dagdag pa, ang bersong kababanggit ay nagpapahiwatig na (1) may mga babaing taga-Israel na hiwalay sa asawa at (2) walang masama sa mga lalaking taga-Israel na hindi-makapari na mag-aasawa ng mga babaing nagkaroon na noon ng asawa. Ang kautusan sa itaas ay para lamang sa mga pari at babaing hiwalay sa asawa na mag-aasawa ng pari. Walang mali, sa Kautusan ni Moises, sa isang babaing hiwalay sa asawa na mag-asawang muli, basta’t hindi pari ang mapapangasawa niya. Walang mali para sa sinumang lalaki, maliban sa pari, ang mag-asawa ng babaing hiwalay sa asawa.

Ang pinakapunong pari (marahil parang mataas na uri para kay Cristo) ay kinakailangang mamuhay sa higit pang mataas na pamantayan kaysa mga karaniwang pari. Ni hindi siya pinapayagang mag-asawa ng balo. Mababasa natin sa mga susunod pang berso sa Levitico:

Hindi siya dapat mag-aasawa ng balo, hiwalay sa asawa, dalagang nadungisan na ng puri o babaing nagbebenta ng aliw. Ang dapat niyang mapangasawa’y isang kalahi at wala pang nakakasiping (Lev. 21:14).

Pinatutunayan ba ng bersong ito na kasalanan ninuman at lahat ng mga balong taga-Israel na mag-asawang muli o kasalanan para sa lahat ng mga lalaking taga-Israel na mag-asawa ng balo? Hindi, talagang hindi. Katunayan mariing ipinahihiwatig ng bersong ito na hindi kasalanan para sa sinumang balo ang mag-asawa ng sinumang lalaki basta’t hindi siya ang pinakapunong pari, at mariing ipinahihiwatig nito na sinumang lalaki maliban sa pinakapunong pari ang maaaring mag-asawa ng balo. Pinagtitibay ng ibang berso ang lehitimong pag-aasawang-muli ng mga balo (tingnan ang Ro. 7:2-3; 1 Tim.5:14).

Ipinahihiwatig din ng bersong ito, kasama ng nakaraang tiningnan natin (Lev. 21:7), na walang anumang mali para sa isang lalaking taga-Israel (maliban sa pinakapunong pari) na mag-asawa ng babaing hiwalay sa asawa o kahit isang babaing hindi birhen, “nadungisan ng puri o nagbebenta ng aliw.” Ipinahihiwatig rin na, sa ilalim ng Kautusan ni Moises, walang anumang mali para sa isang babaing hiwalay sa asawa na muling mag-asawa o ng isang babaing “nadungisan ang puri o nagbebenta ng aliw” na mag-asawa, basta’t hindi siya mag-asawa ng pari. Mapagpalang binigyan ng Diyos ang kapwa nagbebenta ng aliw at hiwalay ng isa pang pagkakataon, kahit na kontra Siya sa kapwa pabebenta ng aliw at paghihiwalay.

Pangalawang Ispesipikong Pagbabawal sa Muling Pag-aasawa (A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

Ilang “pangalawang pagkakataon” ang ibinigay ng Diyos sa mga hiwalay na babae? Dapat ba nating ipagpalagay na binigyan ng Diyos ang mga hiwalay na babae ng isang pagkakataon lamang sa ilalim ng Kautusan ni Moises, na pinapayagan lamang ang isang muling pag-aasawa? Iyan ay maling kongklusyon. Sa susunod ay mababasa natin sa Kautusan ni Moises,

Kung mag-aasawa ang isang lalaki nguni’t dumating ang panahon na ayaw na niya sa babae dahil may natuklasan siya ritong hindi kaaya-aya, at gumawa siya ng kasulatan ng paghihiwalay, ibinigay ito sa babae, at pinalayas ito sa kanyang pamamahay; kung ang babaing hiniwalayan ay mag-asawa ng iba at hiniwalayang muli matapos bigyan ng kasulatan ng paghihiwalay (o kaya’y namatay ang ikalawang asawa), at paalisin rin ito sa kanyang pamamahay, ang babae ay hindi maaaring pakasalan pa ng kanyang unang asawa; ang babae ay ituturing nang marumi. Magiging kasuklam-suklam kay Yahweh kung papakisamahan pa nito ang babae. Hindi ninyo dapat dungisan ang lupaing ibibigay niya sa inyo (Deut. 24:1-4).

Pansinin na sa mga bersong ito, ang tanging pagbabawal ay laban sa dalawang-ulit na hiwalay na babae (o minsang-hiwalay minsang-balong babae) na nag-aasawa ng unang asawa niya.Walang sinasabi tungkol sa pagkakasala niya sa pag-aasawang muli, at nang makipaghiwalay siya sa pangalawang pagkakataon (o nabalo sa kanyang pangalawang asawa), pinagbabawalan lamang siya na bumalik sa kanyang unang asawa. Ang malinaw na ipinahihiwatig nito ay magiging Malaya siya upang pakasalan ang sino mang lalaki (na pumapayag makipagsapalaran sa kanya). Kung kasalanan ang pagpapakasal niyang muli sa iba, wala na sanang pangangailangan sa Diyos upang ibigay ang ispesipikong instruksiyon. Ang sinabi lamang sana Niya ay, “Ang mga hiwalay na tao ay pinagbabawalang mag-asawang muli.”

Dagdag pa, kung pinayagan ng Diyos ang babaing ito na mag-asawang muli, ang lalaking nagpakasal sa kanya pagkatapos ng unang hiwalayan ay hindi rin nagkakasala. At kung pinayagan siyang pakasal sa pangatlong pagkakataon, ang sinumang lalaking nagpakasal sa kanya pagkatapos niyang makipaghiwalay nang dalawang ulit ay hindi rin nagkakasala (maliban kung siya ang unang asawa). Kaya ang Diyos na nasusuklam sa hiwalayan ay nagmamahal sa mga taong hiwalay, mahabaging nagbibigay sa kanila ng iba pang pagkakataon.

Paglalagom (A Summary)

Hayaan ninyong lagumin ko ang natuklasan na natin: Kahit idineklara ng Diyos ang Kanyang pagkasuklam sa paghihiwalay, hindi Siya nagbigay ng indikasyon bago o sa pag-iral ng lumang kasunduan na kasalanan ang muling pag-aasawa, maliban sa dalawang eksepsiyong ito:: (1) ang dalawang-ulit na hiwalay o minsang-hiwalay minsang-balong babae na nagpapakasal sa kanyang unang asawa at (2) ang kaso ng hiwalay na babae na nagpapakasal sa isang pari. Dagdag pa, hindi nagbigay ang Diyos ng indikasyon na ang pagpapakasal sa isang hiwalay na tao ay kasalanan para kaninuman maliban sa mga pari.

Maliwanag na salungat ito sa inihayag ni Jesus tungkol sa mga hiwalay na taong muling nag-aasawa at mga taong nag-aasawa ng hiwalay na tao. Sinabi ni Jesus na ang mga taong ito ay gumagawa ng pangangalunya (tingnan ang Mt. 5:32). Kaya maaaring hindi natin naiintindihan sina Jesus o Moises, o di kaya’y pinalitan ng Diyos ang Kanyang kautusan. Ang suspetsa ko ay baka hindi natin naiintindihan ang itinuro ni Jesus, dahil mukhang kakatwa na biglang magdeklara si Jesus ng isang bagay na kasalanang moral na sa labinlimang daang taon ay tanggap sa ilalim ng isang Kautusang ibinigay Niya sa Israel.

Bago natin harapin nang masinsinan ang maliwanag na kontradiksyong ito, nais ko ring ipakita na ang pagpayag ng Diyos sa muling pag-aasawa sa ilalim ng lumang kasunduan ay hindi nagsama ng anumang estipulasyon na batay sa mga dahilan ng hiwalayan o bigat ng kasalanan ng isang tao sa paghihiwalay. Kailanman ay hindi sinabi ng Diyos na hindi pinapayagang muling mag-asawa ang mga tao dahil hindi lehitimo ang sanhi ng kanilang paghihiwalay. Kailanman ay hindi Niya sinabi na ang ilang tao ay lubhang karapat-dapat mag-asawang muli dahil lehitimo ang sanhi ng kanilang paghihiwalay. Nguni’t ang mga ganitong paghusga ay laging sinusubukan ng modernong mga ministro batay sa patotoo ng isang panig. Halimbawa, isang babaing hiwalay ay susubok na mangumbinsi sa kanyang pastor na karapat-dapat siyang mapagayang muling mag-asawa dahil biktima lamang siya ng kanyang paghihiwalay. Hiniwalayan siya ng dati niyang asawa—hindi siya ang nakipaghiwalay sa lalaki. Nguni’t kung ang pastor na iyon ay nabigyan ng pagkakataon up-ang pakinggan ang panig ng dating asawa niya, maaaring magkaroon siya ng simpatiya sa lalaki. Marahil ang babae ay isang halimaw at may bahagi siya sa dapat sisihin.

May kilala akong mag-asawa na kapwa sinubukang udyukan ang isa’t isa na magsampa ng diborsiyo upang iwasan ang masisi bilang nagpasimuno ng hiwalayan. Kapwa nila ibig iwasan ang salang sila ang nagsimula. Nais nilang sabihin, pagkatapos nilang maghiwalay, na ang asawa nila, at hindi sila, ang nagsampa, kung gayon magiging karapat-dapat ang susunod nilang pag-aasawa. Maaari nating lokohin ang mga tao, nguni’t hindi ang Diyos. Halimbawa, ano ang pagtaya niya sa babaing, dahil sa pagsuway sa Salita ng Diyos, ay laging pinagkakaitan ng sex ang kanyang asawa, at hiniwalayan niya nang maghanap ito ng iba? Hindi ba may papel din siya sa hiwalayan?

Ang kaso ng babaing dalawang ulit na hiwalay na nabasa natin sa Deuteronomio 24 ay walang binabanggit tungkol sa pagiging lehitimo ng dalawa niyang paghihiwalay. Nakatuklas ng “hindi disente” sa kanya ang unang asawa. Kung pangangalunya ang “hindi disenteng” iyan, naging karapat-dapat siyang hatulan ng kamatayan ayon sa Kautusan ni Moises, na itinakdang batuhin ang mga nangangalunya (tingnan ang Lev. 20:10). Kaya, kung ang pangangalunya ay ang tanging lehitimong dahilan ng hiwalayan, marahil ang unang asawa niya ay hindi nagkaroon ng sapat na dahilan upang hiwalayan siya. Sa kabilang banda, marahil ay gumawa siya ng pangangalunya, at ang lalaki, na isang matuwid na tao gaya ni Jose ni Maria, ay “ binalak niyang hiwalayan nang palihim” (Mt. 1:19). Maraming posibleng eksena.

Ang pangalawang asawa niya ay sinasabing “tinalikdan siya.” Muli, hindi natin alam kung sino ang sisisihin o kung dapat silang sisihin. Nguni’t hindi iyan mahalaga. Ibinigay ng Diyos ang pagpapala sa kanya upang muling magpakasal sa sinumang gustong makipagsapalaran sa babaing dalawang ulit na hiwalay, huwag lang sa unang asawa niya.

Isang Pagtutol (An Objection)

“Nguni’t kung sinasabihan ang mga tao na makatarungan ang muling mag-asawa sa kahit anong dahilan, hihikayatin sila nito na humiwalay sanhi ng di-lehitimong dahilan,” ang laging sinasabi. Maaaring totoo iyan sa ilang relihiyosong taong hindi talaga sinusubukang aliwin ang Diyos, nguni’t ang pagtatangkang pigilan ang mga taong hindi sumusunod sa Diyos upang magkasala ay isang gawaing walang saysay. Nguni’tng mga taong tunay na sumusunod sa Diyos sa kanilang puso ay hindi nagtatangkang maghanap ng paraan upang magkasala. Sinusubukan nilang aliwin ang Diyos, at ang mga uri ng taong iyon ay kadalasang may matatag na ugnayan. Dagdag pa, malinaw na hindi inaalala ng Diyos ang paghihiwalay ng mga taong nasa ilalim ng lumang kasunduan sa hindi lehitimong mga sanhi dahil sa liberal na kautusan ng muling pag-aasawa, dahil ibinigay Niya sa Israel ang isang liberal na kautusan tungkol sa pag-aasawa.

Dapat ba nating iwasang sabihin sa mga tao na nakahandang magpatawad ang Diyos sa anumang pagkakasala nila, at baka mahikayat silang gumawa ng kasalanan dahil alam nila na nariyan ang kapatawaran? Kung gayon, hihintuan na natin ang pangangaral ng magandang balita. Muli, babalik iyan sa kalagayan ng puso ng mga tao. Ang mga nagmamahal sa Diyos ay nagnanais sumunod sa Kanya. Lubos na nalalaman ko na ang pagpapatawad ng Diyos ay ibibigay sa akin kung hihingin ko, kahit ano man ang kasalanang gagawin ko. Nguni’t kailanman ay hindi ako hinihikayat niyan upang magkasala, dahil mahal ko ang Diyos at naipanganak akong muli. Napagbago ako ng pagpapala ng Diyos. Nais ko Siyang aliwin.

Alam ng Diyos na hindi na kailangang magdagdag pa ng negatibong kahihinatnan sa maraming negatibong epekto ng hiwalayan upang hikayatin ang mga taong manatili sa kanilang ugnayan. Ang pagsasabi sa mga taong problemado sa kanilang mga asawa na hindi sila dapat maghiwalay dahil hindi na sila kailanman papayagang muling mag-asawa ay nagdudulot ng napakaliit na motibasyon upang manatili sa ugnayan. Kahit paniniwalaan ka niya, ang hinaharap na buhay na nag-iisa kumpara sa buhay na puno ng hirap ay nagiging parang langit sa miserableng may-asawang tao.

Si Pablo Tungkol sa Pag-aasawang Muli (Paul on Remarriage)

Bago natin harapin ang problema ng pagpapakasundo ng mga salita ni Jesus tungkol sa pag-aasawang muli sa mga kay Moises, kailangan nating matanto na may isa pang manunulat na nakikiayon kay Moises, biblikal at ang pangalan niya ay Pablo, ang apostol.

Malinaw na isinulat ni Pablo na ang muling pag-aasawa para sa mga hiwalay ay hindi kasalanan, umaayon sa sinasabi ng Lumang Tipan:

Tungkol naman sa mga taong walang asawa, wala akong maibibigay na utos mula sa Panginoon. Nguni’t magbibigay ako ng aking opinion bilang isang taong mapagkakatiwalaan sapagka’t kinahabagan ako ng Panginoon. Dahil sa matinding kahirapan sa kasalukuyan, inaakala kong mabuti pa sa isang tao ang manatili sa kanyang kalagayan. Ikaw ba’y isang lalaking may asawa na? Huwag kang makipaghiwalay. Wala ka pa bang asawa? Huwag mo nang hangaring magkaasawa. Nguni’t kung ikaw ay mag-aasawa, hindi ka nagkakasala. Nguni’t ang nag-aasawa ay magdaranas ng mga kahirapan sa buhay na ito, at iyan ang nais kong maiwasan ninyo (1 Cor. 7:25-28, idinagdag ang pagdidiin).

Walang dudang tinutukoy ni Pablo ang mga taong hiwalay sa pahayag na it. Pinayuhan niya ang mga may-asawa, ang mga walang-asawa, ang hindi pa nag-aasawa, at ang hiwalay na manatili sa kanilang kasalukuyang kalagayan dahil sa kahirapang dinaranan ng mga Cristiano sa panahong iyon. Nguni’t malinaw na inihayag ni Pablo na ang mga hiwalay at mga hindi pa nag-aasawa ay hindi magkakasala kapag nag-asawa sila.

Pansinin na hindi nilinaw ni Pablo ang katarungan ng muling pag-aasawa ng mga taong hiwalay. Hindi niya sinabing ang muling pag-aasawa ay pinapayagan lamang kapag walang kasalanan ang hiwalay na tao sa nakaraang paghihiwalay. (At sinong tao ang karapat-dapat humatol sa ganitong bagay maliban sa Diyos?) Hindi niya sinabing ang muling pag-aasawa ay pinapayagan lamang para doon sa nakipaghiwalay bago sila naligtas. Hindi, sinabi lang niya na ang muling pag-aasawa ay hindi kasalanan para sa mga taong hiwalay.

Malambot ba si Pablo Tungkol Sa Paghihiwalay? (Was Paul Soft on Divorce?)

Dahil isinulong ni Pablo ang mapagpalang polisiya sa muling pag-aasawa, ibig sabihin ba niyan na malambot din siya sa paghihiiwalay? Hindi, malinaw na sa pangkalahatan ay tutol si Pablo sa paghihiwalay. Sa naunang talakayan sa parehong kabanata ng kanyang unang sulat sa mga taga-Corinto, inilatag niya ang isang kautusan sa paghihiwalay na kasundo ng pagkasuklam ng Diyos sa paghihiwalay:

Ito naman ang iniutos sa mga may asawa, hindi mula sa akin kundi mula sa Panginoon: huwag makipaghiwalay ang babae sa kanyang asawa. Nguni’t kung siya’y hihiwalay, manatili siyang walang asawa, o kaya’y muling makipagkasundo sa kanyang asawa. At huwag rin namang palalayasin at hihiwalayan ng lalaki ang kanyang asawa. Sa iba naman, ito ang sinasabi ko, ako ang nagsasabi at hindi ang Panginoon: kung ang isang lalaking mananampalataya ay may asawang di mananampalataya at nais nitong patuloy na makisama sa kanya, huwag siyang makipaghiwalay. Sapagka’t ang lalaking hindi pa sumasampalataya at may asawang di mananampalataya at nais nitong patuloy na makisama sa kanya, huwag niya itong hiwalayan. Kung ang isang babaing sumasampalataya ay may asawang di sumasampalataya at nais ng lalaking magpatuloy ng pakikisama sa kanya, huwag siyang makipaghiwalay. Sapagka’t ang lalaking hindi pa sumasampalataya ay nagiging katanggap-tanggap din sa Diyos sa pamamagitan ng kanyang asawa, at ang babaing hindi pa sumasampalataya ay nagiging katanggap-tanggap sa Diyos sa pamamagitan ng kanyang asawa. Kung hindi gayon ay magiging marumi sa paningin ng Diyos ang kanilang mga anak; nguni’t ang totoo, ang mga ito ay katanggap-tanggap sa Diyos. Kung nais namang humiwalay ng asawang hindi mananampalataya sa kanyang asawang sumasampalataya, hayaan ninyo siyang humiwalay. Sa gayong mga pagkakataon, ang hinihiwalayan ay Malaya na sapagka’t tinawag kayo ng Diyos upang mamuhay nang mapayapa. Anong malay ninyo, mga babae, baka kayo ang maging kasangkapan sa ikaliligtas ng inyong asawa? At kayong mga lalaki, anong malay ninyo, baka kayo ang maging kasangkapan sa ikaliligtas ng inyong asawa? (1 Cor. 7:10-17).

Pansinin muna na tinukoy ni Pablo ang mga mananampalatayang may mananampalatayang asawa. Siyempre, hindi sila maghihiwalay, at inihahayag ni Pablo ito ay hindi niya payo, kundi payo ng Panginoon. At iyan ay tunay na katugma ng lahat nang tiningnan na natin sa Biblia.

At dito na nagiging interesante. Malinaw na lubhang makatotohanan si Pablo upang mapagtanto na kahit mananampalataya ay nagkakahiwalay sa mga bihirang pagkakataon. Kung nangyari iyan, inihayag ni Pablo na ang taong naghiwalay sa kanyang asawa ay dapat manatiling walang asawa o makipagkasundo muli sa kanyang asawa. (Bagama’t ibinibigay ni Pablo ang mga ispesipikong instruksiyon sa mga babae, ipinapalagay ko na akma rin ang mga ito sa mga lalaki.)

Muli, hindi nakapagtataka sa atin ang isinusulat ni Pablo. Una niyang inilatag ang kautusan ng Diyos tungkol sa paghihiwalay, nguni’t lubhang marunong upang malamang ang kautusan ng Diyos ay maaaring hindi laging susundin. Kaya nang ang kasalanan ng paghihiwalay ay nangyayari sa dalawang mananampalataya, nagbibigay siya ng karagdagang instruksiyon. Ang taong naghiwalay ng kanyang asawa ay dapat manatiling walang asawa o kaya ay makipagkasundo muli sa kanyang asawa. Iyan ang talagang pinakamainam kapag ang hiwalayan ay sa dalawang mananampalataya. Habang kapwa walang asawa, may pag-asang magkakabalikan sila, at iyan ang pinakamaganda. Siyempre, kung mag-aasawa ang isa, winawakasan niyan ang pag-asa at posibilidad ng muling pagkakasundo. (At malinaw na kapag nakagawa sila ng di-mapapatawad na kasalanan sa paghihiwalay, walang dahilan upang sabihan sila ni Pablo na manatiling walang asawa o kaya’y muling magkasundo.)

Masasabi ba ninyo na lubhang marunong si Pablo upang malamang ang kanyang pangalawang direktiba sa nagkahiwalay na mananampalataya ay hindi laging susundin? Puwede. Marahil hindi na siya nagbigay pa ng karagdagang direktiba sa mga mananampalatayang nagkahiwalay dahil inasahan niya na ang mga tunay na mananampalataya ay sumunod sa una niyang payo upang hindi maghiwalay at kailangan lamang ang pangalawang direktiba sa mga lubhang pambihirang kaso. Tunay na ang mga totoong tagasunod ni Cristo, kung may problema, ay gagawa ng lahat ng makakaya upang panatilihin ang kanilang samahan. At tunay na ang isang mananampalatayang nagtangka ng lahat upang mapanatili ang samahan ay nakaramdam na wala siyang ibang paraan kundi ang makipaghiwalay, talagang ang mananampalatayang iyon, dahil sa kanyang kahihiyan at pagnanais papurihan si Cristo ay hindi magtatangkang mag-asawa ng iba, at aasa pa rin sa pakikipagkasundo. Mukhang ang totoong problema sa modernong iglesia tungkol sa paghihiwalay ay napakalaking bahagdan ang hindi tunay na mananampalataya, mga taong kailanman ay hindi tunay na nanampalataya at kung gayon ay hindi napailalim sa Panginoong Jesus.

Lubhang malinaw sa sinulat ni Pablo sa 1 Corinto 7 na may mas mataas na inaasahan ang Diyos sa mga mananampalataya, mga taong pinananahanan ng Espiritu Santo, kaysa hindi mananampalataya. Isinulat ni Pablo, na nabasa natin, na ang mga mananampalataya ay hindi dapat makipaghiwalay sa kanilang di-nananampalatayang asawa habang nais pa ng asawa na makisama sa kanila. Minsan pa, hindi natin pinagtatakhan ang direktibang ito, hindi dahil ganap na kahanay ng lahat ng nabasa natin sa Biblia tungkol sa paksa. Ang Diyos ay tutol sa paghihiwalay. Nguni’t idinadagdag ni Pablo, na kung ang di-nananampalataya ay nagnanais makipaghiwalay, papayagan siya ng mananampalataya. Alam ni Pablo na ang di-mananampalataya ay hindi pumailalim sa Diyos, kaya hindi niya inaasahan ang di-mananampalataya na kumilos bilang mananampalataya. Idadagdag ko na kapag ang isang di-mananampalataya ay pumayag makisama sa isang mananampalataya, ito ay magandang indikasyon na ang di-mananampalataya ay bukas sa magandang balita, o ang mananampalataya ay nanumbalik sa dating sama, o kaya’y huwad na Cristiano.

Ngayon sino ang makapagsasabi na ang mananampalatayang hiniwalayan ng di-mananampalataya ay hindi malayang muling mag-asawa? Hindi kailanman sinasabi ni Pablo iyan, na ginawa niya sa kaso ng dalawang mananampalatayang naghiwalay.

Magtataka tayo kung bakit tututol ang Diyos sa muling pag-aasawa ng isang mananampalataya na hiniwalayan ng isang di-mananmpalataya. Ano ang layunin niyan? Nguni’t ang ganitong pagbibigay ay maliwanag na salungat sa sinabi ni Jesus tungkol sa muling pag-aasawa: “ Sinumang makipag-asawa sa babaing pinalayas at hiniwalayan ay nagkakasala rin ng pangangalunya” (Mt. 5:32). Ito, muli, ay nagtutulak sa akin upang magsuspetsa na hindi natin naintindihan ang tinatangkang iparating ni Jesus.

Ang Problema (The Problem)

Malinaw na nagkakasundo lahat sina Jesus, Moises at Pablo na ang paghihiwalay ay indikasyon ng kasalanan ng isa o dalawang panig ng hiwalayan. Lahat ay nagkakaisa sa kanilang pangkalahatang pagtutol. Nguni’t ito ang ating problema: Paano natin ipagkakasundo ang sinabi nina Moises at Pablo tungkol sa pag-aasawang muli sa sinabi ni Jesus tungkol dito? Tunay na dapat nating asahan na nagkakaisa dahil lahat ay nabigyang-inspirasyon ng Diyos upang sabihin ang sinabi nila.

Siyasatin natin ang eksaktong sinabi ni Jesus at tingnan kung kanino Siya nakikipag-usap. Dalawang ulit sa sa ebanghelyo ni Mateo makikita natin si Jesus na tumutukoy sa paksa ng paghihiwalay at muling pag-aasawa, minsan sa Sermon sa Bundok at minsan nang tinanong Siya ng ilang Pariseo. Mag-umpisa tayo sa pakikipag-usap ni Jesus sa mga naturang Pariseo:

May ilang Pariseong lumapit sa Kanya at nagtangkang humanap ng maipaparatang sa pamamagitan ng tanong na ito, “Naaayon ba sa Kautusan na palayasin at hiwalayan ng lalaki ang kanyang asawa sa kahit anong dahilan?” Sumagot si Jesus, “Hindi pa ba ninyo nababasa sa kasulatan na sa pasimula’y nilalang ng Diyos ang tao na lalaki at babae? At Siya rin ang nagsabi, ‘Dahil dito’y iiwan ng lalaki ang kanyang ama’t ina, at magsasama sila ng kanyang asawa at sila’y magiging isa.’ Hindi na sila dalawa kundi iisa, kaya’t ang pinagsama ng Diyos ay huwag paghiwalayin ng sinuman.” Tinanong siya ng mga Pariseo, “Kung gayon, bakit iniutos ni Moises na bigyan ng lalaki ang kanyang asawa ng isang kasulatan ng paghihiwalay bago niya palayasin at hiwalayan ito?” Sumagot si Jesus, “Ipinahintulot ni Moises na palayasin at hiwalayan ninyo ang inyong asawa dahil sa katigasan ng inyong ulo. Subali’t hindi ganoon sa pasimula. Ito ang sinasabi ko sa inyo, sinumang lalaking magpalayas at humiwalay sa kanyang asawa, maliban kung ang asawa niya’y nangangalunya, at mag-asawa ng iba, ay nagkakasala ng pangangalunya” (Mt. 19:3-9).

Sa pag-uusap na ito kay Jesus, tinukoy ng mga Pariseo ang isang bahagi ng Kautusan ni Moises na binanggit ko noong una, Deuteronomio 24:1-4. Doon ay nakasulat, “Kung mag-asawa ang isang lalaki nguni’t dumating ang panahon na ayaw na niya sa babae dahil may natuklasan siya ritong hindi kaaya-aya, at gumawa siya ng kasulatan ng paghihiwalay, ibinigay ito sa babae, at pinalayas ito sa kanyang pamamahay…” (Deut. 24:1, idinagdag ang pagdidiin).

Sa panahon ni Jesus, may dalawang kaisipan tungkol sa kung ano ang bumubuo ng “hindi disente.” Mga dalawampung taon bago iyon, isang rabbi na nagngangalang Hillel ang nagturo na ang pagiging hindi disente ay isang hindi maipagkakasundong kaibahan. Sa panahong nangyari ang debate ni Jesus at mga Pariseo, ang interpretasyong “Hillel” ay naging higit na liberal, pinapayagan ang paghihiwalay sa “kahit anong dahilan,” na ipinaaalam ng tanong kay Jesus ng mga Pariseo. Mahihiwalayan ninuman ang kanyang babaing asawa kapag nasunog niya ang hapunan, maalat ang pagkain, umikot sa lugar na maraming tao at nakita ang kanyang tuhod, inilugay ang buhok, kumausap sa ibang lalaki, nagsabi ng hindi maganda tungkol sa biyenang babae, o hindi magkaanak. Maihihiwalay din ng lalaki ang kanyang asawa kapag nakakita siya ng ibang higit na kaakit-akit, na nagtuturing sa kanyang asawa bilang “hindi disente.”

Isa pang bantog na rabbi, si Shammai, na nabuhay bago si Hillel, ang nagturo na ang pagiging “hindi disente” ay bagay na imoral, tulad ng pangangalunya. Tulad ng iyong palagay, sa mga Pariseo nang kapanahunan ni Jesus, ang liberal na interpretasyon ni Hillel ay higit na popular kaysa sa kay Shammai. Ang mga Pariseo ay namuhay at nangaral na makatarungan ang paghihiwalay sa anumang dahilan, kaya talamak ang hiwalayan. Sa tipikal na kaugaliang Pariseo, idiniin nila ang kahalagahan ng pagbibigay sa asawang babae ng kasulatan ng paghihiwalay kapag hiniwalayan siya, upang hindi “lumabag sa Kautusan ni Moises.”

Huwag Kalimutang Nakikipag-usap si Jesus sa mga Pariseo (Don’t Forget that Jesus’ was Speaking to Pharisees)

Sa pagsasaalang-alang dito, higit nating maiintindihan ang kinakaharap ni Jesus. Hinarap Siya ng grupo ng mapagpanggap na relihiyosong guro, na karamihan ay hiwalay nang minsan o higit pa, at dahil nakahanap sila ng higit na kaakit-akit na asawa. (Palagay ko ay hindi nagkataon lamang na ang mga salita ng Diyos tungkol sa paghihiwalay sa Sermon sa Bundok ay susunod agad sa mga payo Niya tungkol sa hilig ng laman, o tinantawag Niyang uri ng pangangalunya.) Nguni’t pinangagatwiranan nila ang mga sarili, sinasabing sinunod ang Kautusan ni Moises.

Ang mismong tanong nila ay nagbubunyag ng kanilang kinikilingan. Malinaw na naniniwala silang maaaring hiwalayan ang asawang babae sa anumang dahilan. Ibinunyag ni Jesus ang kanilang maling intindi sa intensyon ng Diyos sa pag-aasawa sa pag-apila sa mga sinabi ni Moises tungkol sa pag-aasawa sa Kabanata 2 ng Genesis. Hindi kailanman ninais ng Diyos na magkaroon ng hiwalayan, lalo na hiwalayan “sa kahit anong dahilan,” nguni’t hinihiwalayan ng mga lider ng Israel ang kanilang mga asawa na parang mga tinedyer na nakikipag-break sa kanilang “steady”!

Palagay ko ay alam na ng mga Pariseo ang panig ni Jesus tungkol sa paghihiwalay, dahil sinabi na Niya sa madla noon, kaya handa na sila sa kanilang kasagutan: “Bakit iniutos ni Moises na bigyan ng lalaki ang kanyang asawa ng isang kasulatan ng paghihiwalay bago niya palayasin at hiwalayan ito?” (Mt. 19:7).

Muling ibinubunyag ng tanong na ito ang kanilang bias. Inihayag sa isang paraan na parang iniuutos ni Moises sa mga lalaki upang hiwalayan ang mga asawa nang makakita ng “hindi disente,” at kinakalangan ng tamang sertipiko, nguni’t alam natin mula sa Deuteronomio 24:1-4, na hindi kailanman sinasabi iyan ni Moises. Pinipigilan lamang niya ang babae sa pangatlong ulit na pag-aasawa, pinagbabawalang muling pakasalan ang unang asawa.

Gaya ng binanggit noon ni Moises tungkol sa paghihiwalay, marahil ay pinapayagan ito nang may dahilan. Nguni’t pansinin ang gamit ng pandiwang ginamit ni Jesus sa Kanyang sagot, pinayagan, ay sumasalungat sa pagpili ng Mga Pariseo ng pandiwa: iniutos. Pinayagan ni Moises ang paghihiwalay; kailanman ay hindi niya ito iniutos.Ang dahilan ng pagpayag ni Moises sa paghihiwalay ay ang katigasan ng puso ng mga taga-Israel. Ibig sabihin, pinayagan ng Diyos ang paghihiwalay bilang mahabaging pagtanggap sa pagiging makasalanan ng mga tao. Alam Niya na hindi magiging tapat ang mga tao sa kanilang asawa. Alam Niyang magkakaroon ng imoralidad. Alam Niyang mawawasak ang puso ng mga tao. Kaya pinagbigyan Niya ang paghihiwalay. Hindi iyon ang orihinal Niyang intensyon, nguni’t kinailangan ito ng kasalanan.

Sumunod, inilatag ni Jesus ang kautusan ng Diyos sa mga Pariseo, marahil ay pati pagpapaliwanag ng “hindi disente” ni Moises: “Sinumang lalaking magpapalayas at humiwalay sa kanyang asawa, maliban kung ang asawa niya’y nangangalunya, at mag-asawa ng iba, ay nagkakasala ng pangangalunya” (Mt.19:9, idinagdag ang pagdidiin). Sa mata ng Diyos, pangangalunya lamang ang balidong dahilan upang hiwalayan ng lalaki ang kanyang asawa, at naiintindihan ko iyan. Ano ang nagagawa ng babae o lalaki na higit pang nakakasama sa kanyang asawa? Kapag nangangalunya ang isang asawa, nagpapadala siya ng brutal na mensahe. Tunay na hindi lamang tinutukoy ni Jesus ang pangangalunya sa paggamit niya ng salitang “imoral.” Talagang ang masidhing paghalik at paghawak ay kilos na imoral, pati panonood ng pornograpiya, at iba pang perversion. Tandaan na inihanay ni Jesus ang pagkahilig sa laman sa pangangalunya sa Kanyang Sermon sa Bundok.

Huwag nating kalimutan kung sino ang kinakausap ni Jesus —Pariseong naghihiwalay ng kanilang mga asawa sa kahit anong dahilan, at dagliang muling nag-aasawa, nguni’t, huwag naman sana, kailanman ay hindi mangangalunya at baka suwayin pa ang pampitong kautusan. Sinasabi ni Jesus na niloloko lamang nila ang kanilang sarili. Ang ginagawa nila ay walang pinagkaiba sa pangangalunya, at totoo ‘yan. Nakikita ng sinumang matapat na ang lalaking maghihiwalay ng kanyang asawa upang humanap ng iba ay gumagawa ng ginagawa ng nanganalunya, nguni’t sa balatkayo ng ilang ligalidad.

Ang Solusyon (The Solution)

Ito ang susi upang ipagkasundo si Jesus kina Moises at Pablo. Inilalantad lamang ni Jesus ang paggbabalatkayo ng mga Pariseo. Hindi Niya ibinababa ang kautusang nagbabawal ng anumang pag-aasawang muli. Kung iyon ang intensyon Niya, sinasalungat Niya sina Moises at Pablo at lumilikha ng nakalilitong kaguluhan para sa milyun-milyong taong nag-asawang muli. Kung nagbibigay si Jesus ng isang kautusan sa muling pag-aasawa, ano ngayon ang sasabihin natin sa humiwalay at muling nag-asawa bago nila nalaman ang kautusan ni Jesus? Sasabihin ba natin sa kanila na nabubuhay sila sa ugnayan ng pangangalunya, bagama’t alam natin ang babala ng Diyos na hindi magmamana ng kaharian ng Diyos ang mga nangangalunya? (tingnan ang 1 Cor. 6:9-10), payuhan silang muling humiwalay? Nguni’t di ba nasusuklam ang Diyos sa hiwalayan?

Sasabihin ba natin sa kanila na huminto sa pakikipagtalik sa kanilang asawa hanggang sa mamatay ang dati nilang asawa upang hindi patuloy na magkasala sa pangangalunya? Nguni’t hindi ba’t pinagbawalan ni Pablo ang mga mag-asawa upang pagkaitan ng sex ang isa’t isa? Hindi ba ito magiging sanhi ng sekswal na pagkatukso at paigtingin ang pagnanais na mamatay na ang dating asawa?

Sasabihin ba natin sa mga taong ito na hiwalayan ang mga kasalukuyang asawa upang muling pakisamahan ang dating asawa (na siyang itinuturo ng ilan), isang bagay na ipinagbabawal sa ilalim ng Kautusang Mosaic sa Deuteoromio 24:1-4?

Paano ang mga hiwalay na tao na hindi nag-asawang muli? Kung papayagan lang silang muling mag-asawa kapag nangalunya ang dati nilang asawa, sino ang makapagsasabi kung talagang nangyari ang pangangalunya? Upang muling makapag-asawa, kailangan bang patunayan ng ilang tao na ang dati nilang asawa ay nagkasala lamang sa pagkahilig sa laman, samantalang ang iba ay kailangang maglabas ng mga saksi laban sa mga gawain ng dati nilang asawa?

Gaya ng nauna kong tanong, paano ang mga kasong ang dating asawa ay nangalunya dahil sa pag-aasawa ng isang taong nagkait ng sex sa kanya? Makatwiran ba na ang taong nagkait ng sex ay payagang mag-asawang muli samantalang ang taong nangalunya ay hindi payagang muling mag-asawa?

Paano ang taong gumawa ng kalaswaan bago nag-asawa? Hindi ba ang gawain niyang malaswa ay isang hindi matapat na gawain laban sa magiging asawa niya? Hindi ba katumbas ng kasalanan ng taong iyon ang pangangalunya kung ang naging kasama niyang nagkasala noon ay may-asawa? Kung gayon ay bakit pinapayagan ang taong iyon na mag-asawa?

Paano ang mga taong nagsasama, hindi kasal, at nag-“break”? Bakit sila pinapayagang mag-asawa ng iba pagkatapos nilang mag-break, dahil lamang sa hindi sila opisyal na kasal? Paano sila naging iba sa mga naghiwalay at nag-asawang muli?

Paano ang katotohanang “lahat ng lumang bagay ay lumilipas” at “lahat ng bagay ay nagbabago” kapag ang isang tao ay nagiging Cristiano (tingnan ang 2 Cor. 5:17)? Ibig sabihin ba niyan ang lahat ng kasalanang ginawa maliban sa kasalanang paghihiwalay?

Lahat nang ito at marami pang tanong [1] ay matitibay na dahilan upang isiping hindi nagbababa ng bagong kautusan si Jesus tungkol sa muling pag-aasawa. Tunay na marunong si Jesus upang mapagtanto ang mga magiging epekto ng Kanyang bagong kautusan tungkol sa muling pag-aasawa kung iyon ang ibig Niya. Sapat na iyon upang ipaalam sa atin na ibinubunyag lamang Niya ang pagpapanggap ng mga Pariseo—mga mahilig sa laman, relihiyoso, mapagkunwaring taong nakikipaghihiwalay sa kani-kanilang asawa “sa ano mang dahilan” at muling mag-aasawa.

Tunay na ang dahilan ni Jesus sa pagsasabing sila ay “nangangalunya” sa halip na sabihing mali ang ginagawa nila ay dahil nais Niyang makita nila na ang paghihiwalay sa ano mang dahilan at muling pag-aasawa ay walang pinagkaiba sa pangangalunya, isang bagay na hindi nila inaaming ginagawa nila. Ipagpapalagay ba natin na ang tanging alalahanin ni Jesus ay ang aspektong sekswal ng muling pag-aasawa, at papayagan Niya ang muling pag-aasawa basta’t walang sex? Malinaw na hindi. Kaya huwag natin Siyang piliting sabihin ang kailanman ay hindi Niya ibig sabihin.

Isang Maalalahaning Paghahambing (A Thoughtful Comparison)

Isipin natin ang dalawang tao. Ang isa ay may asawa, relihiyoso, na nag-aangking mahal niya ang Diyos nang buong puso, at nagsisimulang magkaroon ng pagnanasa sa isang batang babaing kapitbahay niya. Pagdaka ay hiniwalayan niya ang kanyang asawa at dagliang pinakasalan ang babae ng kanyang pantasya.

Ang isang lalaki ay hindi relihiyoso. Hindi pa niya napapakinggan ang magandang balita at namumuhay na makasalanan, na naging dahilan ng pagkasira ng relasyon sa asawa. Ilang taon ang nakalipas, narinig niya ang ebanghelyo, nagsisi, ang nagsimulang sumunod kay Jesus nang buong puso. Makaraan ang tatlong taon umibig siya sa isang masugid na Cristianong babae na nakilala niya sa iglesia . pareho silang naghanap ng pagpapayo ng Panginoon at ng iba pa, at nagpasyang magpakasal. Nagpakasal nga sila, at matapat na nagsilbi sa Panginoon at sa isa’t isa hanggang kamatayan.

Ngayon, ipagpalagay natin na ang dalawang lalaki ay kapwa nagkasala nang muling mag-asawa. Sino sa kanila ang higit ang kasalanan? Malinaw na ang unang lalaki. Tulad rin siya ng nangangalunya.

Nguni’t paano ang pangalawang lalaki? Mukha ba talagang nagkasala siya? Masasabi bang wala siyang pinagkaiba sa nangangalunya, na tulad ng nauna? Palagay ko’y hindi. Sasabihin ba natin sa kanya ang sinabi ni Jesus tungkol sa mga naghihiwalay at muling nag- aasawa, at ipaaalam sa kanya na ngayon ay kinakasama niya ang isang babaing hindi minarapat ng Diyos para sa kanya, dahil itinuturing pa rin ng Diyos na kasal siya sa kanyang unang asawa? Sasabihin ba natin sa kanya na nabubuhay siya sa pangangalunya?

Malinaw ang mga sagot. Ang pangangalunya ay ginagawa ng mga may-asawang nag-aasam pa rin ng iba maliban sa asawa nila. Kaya ang paghihiwalay sa asawa dahil sa nakahanap na ng higit na kaakit-akit na asawa ay pareho rin sa pangangalunya. Nguni’t ang taong walang asawa ay hindi maaaring mangalunya dahil wala siyang asawang nangangailangan ng kanyang katapatan. Kapag naintindihan natin ang biblikal at historikal na konteksto ng sinabi ni Jesus, hindi tayo magkakaroon ng mga walang kwentang palagay na sumasalungat sa kabuuan ng Biblia.

Siyanga pala, nang marinig ng mga alagad ang sagot ni Jesus sa tanong ng Pariseo, sumagot sila sa pagsasabing, “kung ganyan po ang kalagayan ng lalaki sa kanyang asawa, mabuti pang huwag na siyang mag-asawa” (Mt. 19:10). Intindihin na lumaki sila sa ilalim ng impluwensiya ng mga Pariseo, at sa isang kulturang lubhang naimpluwensiyahan ng mga Pariseo. Kailanman ay hindi nila itinuring na ang pag-aasawa ay pangmatagalan. Katunayan, hanggang sa mga sandaling iyon, malamang na pinaniwalaan din nila na makatwiran para sa isang lalaki na hiwalayan ang kanyang asawa sa kahit anong dahilan. Kaya dali-dali nilang ipinagpalagay na ang pinakamagandang gawin ay iwasan na lang ang pag-aasawa, upang hindi makipaghiwalay at mangalunya.

Sumagot si Jesus,

Hindi lahat ay kayang tumanggap ng aral na ito kundi sila lamang na pinagkalooban ng Diyos. Sapagka’t may iba’t ibang dahilan kung bakit may mga lalaking hindi makapag-asawa: ang ilan ay dahil sa kanilang katutubong kalagayan; ang iba nama’y naging ganoon dahil sa kagagawan ng ibang tao; mayroon namang hindi nag-aasawa alang-alang sa kaharian ng langit. Dapat itong gawin ng taong nakakaunawa sa katuruang ito (Mt. 19:11-12).

Ibig sabihin, ang pangangailangang sekswal at/o ang kakayahang kontrolin ito ang higit na magtatakdang dahilan. Kahit sa Pablo ay nagsabing, “Mas mabuti ang mag-asawa kaysa di-makapagpigil sa matinding pagnanasa” (1 Cor. 7:9). Ang mga ipinanganak na eunuch o ginawang eunuch na mga lalaki (na siyang ginawa ng mga lalaki na nangailangan ng iba pang lalaking mapagkakatiwalaan nila upang bantayan ang kanilang harem) ay walang pagnanasa. Ang mga “nagiging eunuch para sa kaharian ng langit” ay maaaring iyong mga nabigyan ng tanging kaloob ng Diyos upang magkaroon ng matinding kontrol sa sarili, kaya “Hindi lahat ay kayang tumanggap ng aral na ito kundi sila lamang na pinagkalooban ng Diyos” (Mt. 19:11).

Ang Sermon sa Bundok (The Sermon on the Mount)

Dapat nating tandaan na ang kawan na kinausap ni Jesus sa Kanyang Sermon sa Bundok ay mga tao ring gumugol ng kanilang buhay sa ilalim ng mapagpanggap na impluwensiya ng mga Pariseo, mga pinuno at guro sa Israel. Ayon sa napag-alaman na natin tungkol sa Sermon sa Bundok, malinaw na karamihan sa sinabi ni Jesus ay walang iba kundi isang paglilinaw sa maling turo ng mga Pariseo. Sinabi pa ni Jesus sa kawan na hindi sila pupunta sa langit hangga’t ang kanilang katuwiran ay hihigit sa tagapagturo ng kautusan at mga Pariseo (tingnan ang Mt. 5:20), na isang paraan ng pagsasabi na ang mga tagapagturo ng kautusan at Pariseo ay pupunta sa impiyerno. Sa katapusan ng Kanyang sermon, namangha ang mga kawan, dahil nagtuturo si Jesus “hindi bilang kanilang tagapagturo ng kautusan” (Mt. 7:29).

Sa unang bahagi ng Kanyang sermon, ibinunyag ni Jesus ang pagpapanggap ng mga nagsasabing kailanman ay hindi sila nagkasala ng pangangalunya, nguni’t nagnanasa o naghihiwalay at nag-aasawang muli. Pinalawak Niya ang ibig sabihin ng pangangalunya na higit pa sa pisikal at makasalanang gawain ng dalawang taong kasal sa iba. Ang sinabi Niya ay malamang na malinaw sa isang matapat na tao na sandaling nag-isip. Isaisip na bago ang sermon ni Jesus, karamihan sa mga tao sa kawan ay naniwalang naaayon sa kautusan ang maghiwalay ng asawa “kahit sa anong dahilan.” Nais ni Jesus na ang Kanyang mga tagasunod pati na lahat ay makaalam na ang intensyon ng Diyos mula umpisa ay isang higit na mataas na pamantayan.

Narinig ninyong sinabi, ‘Huwag kang mangangalunya.’ Nguni’t sinasabi ko sa inyo, ang sinumang tumingin sa isang babae nang may mahalay na pagnanasa ay nangangalunya na sa babaing iyon sa kanyang puso. Kung ang kanang mata mo ay nagiging sanhi ng iyong pagkakasala, dukitin mo ito at itapon! Mabuti pang mawalan ka ng isang bahagi ng iyong katawan kaysa ang buo mong katawan ang itapon sa impiyerno. Kung ang iyong kanang kamay naman ang nagiging sanhi ng iyong pagkakasala, putulin mo ito at itapon! Mabuti pang mawalan ka ng isang bahagi ng iyong katawan kaysa ang buo mong katawan ang itapon sa impiyerno. Sinab i rin naman, ‘Kapag pinalayas at hiniwalayan ng isang lalaki ang kanyang asawa, ito’y dapat niyang bigyan ng kasulatan ng paghihiwalay. Nguni’t sinasabi ko sa inyo, kapag pinalayas at hiniwalayan ng isang lalaki ang kanyang asawa,maliban kung ito ay nangangalunya, itinutulak niya ang kanyang asawa sa kasalanang pangangalunya, at sinumang makipag-asawa sa babaing pinalayas at hiniwalayan ay nagkakasala rin ng pangangalunya (Mt. 5:27-32).

Una, tulad ng itinuro ko na noong una, pansinin na ang mga salita ni Jesus tungkol sa paghihiwalay at muling pag-aasawa ay hindi lamang direktang sumusunod sa Kanyang mga salita tungkol sa pagnanasa, iniuugnay sila doon, kundi kapwa ipinapantay ni Jesus bilang pangangalunya, at lalong pinagtitibay ang kanilang kaugnayan. Kaya makikita natin ang iisang hibla na tumutuhog sa buong bahaging ito ng Biblia.Tinutulungan ni Jesus ang Kanyang mga tagasunod upang intindihin ang tunay na hinihingi ng pagsunod sa ikapitong utos. Ang ibig sabihin ay hindi magnanasa at hindi maghihiwalay at mag-asawang muli.

Lahat sa tagapakinig Niyang Judio ang nakarinig sa ikapitong utos na binasa sa sinagoga (walang nagmamay-ari ni Biblia), at narinig nila ang paliwanag pati na rin sa pagsasabuhay nito ng kanilang mga guro, mga tagapagturo ng kautusan at Pariseo. Sumunod ay sinabi ni Jesus, “nguni’t sinasabi ko sa inyo,” bagama’t hindi Siya nagdaragdag ng bagong kautusan. Ibubunyag lamang Niya ang orihinal na pakay ng Diyos.

Una, ang pagnanasa ay malinaw na ipinagbabawal ng pangsampung utos, at kahit wala ito, ang sinumang nakaaalam nito ay nakapagtanto na mali ang magnais ng ipinagbabawal ng Diyos.

Pangalawa, mula sa mga pinakaunang kabanata ng Genesis, nilinaw ng Diyos na pangmatagalan ang pag-aasawa. Dagdag pa, ang sinumang nag-isip ng gayon ay nakapagpalagay na ang paghihiwalay at muling pag-aasawa ay tulad din ng pangangalunya, lalo na kapag nakikipaghiwalay ang isang tao dahil gusto niyang muling mag-asawa.

Nguni’t muli sa sermon na ito, malinaw na tumutulong lamang si Jesus upang makita ng mga tao ang katotohanan tungkol sa pagnanasa at paghihiwalay sa ano mang dahilan at muling pag-aasawa. Hindi Siya nagtatakda ng bagong kautusan tungkol sa muling pag-aasawa na hindi pa tinataglay “ng mga libro.”

Napakainteresante na iilan sa iglesia ang literal na umintindi sa mga salita ni Jesus tungkol sa pagbunot ng mata o pagputol ng mga kamy, dahil ang mga ideang ito ay sasalungat sa kabuuan ng Biblia at malinaw na ginagamit lamang ang mga ito upang idiin ang pag-iwas sa tukso ng pagnanasa. Nguni’t marami sa iglesia ang sumusubok na magpaliwanag nang literal sa mga salita ni Jesus tungkol sa taong nag-asawang muli na nangangalunya, kahit na sinasalungat ng interpretasyong ganito ang kabuuan ng Biblia. Ang layunin ni Jesus ay harapin ng kanyang mga tagapakinig ang katotohanan, upang mabawasan ang bilang ng mga naghihiwalay. Kung didibdibin ng Kanyang mga tagasunod ang sinabi Niya tungkol sa pagnanasa, walang mangangalunya sa kanila. Kung walang mangangalunya, walang lehitimong dahilan ng paghihiwalay, tulad ng orihinal na pakay ng Diyos sa simula pa lamang.

Paano Itinutulak ng Isang Lalaki ang Kanyang Asawa Upang Mangalunya? (How Does a Man Make His Wife Commit Adultery?)

Pansinin na sinabi ni Jesus, “Lahat ng nakipaghihiwalay sa kanilang asawa, maliban sa pangangalunya, ay nagtutulak sa kanya upang mangalunya.” Muli tayong inaakay nito upang paniwalaang hindi Siya nagtatakda ng bagong kautusan tungkol sa muling pag-aasawa, kundi ibinubunyag ang katotohanan tungkol sa kasalanan ng isang lalaki na naghihiwalay sa kanyang asawa nang walang sapat na dahilan. “Itinutulak niya ito upang mangalunya.” Ang ilan ay nagsasabi na ipinagbabawal ni Jesus ang muli niyang pag-aasawa, dahil itinuturing Niya ito bilang pangangalunya. Nguni’t kalokohan ito. Ang diin ay sa kasalanan ng lalaking naghihiwalay sa kanyang asawa. Dahil sa ginagawa ng lalaki, walang magagawa ang babae kundi muling mag-asawa, bagay na hindi niya kasalanan dahil biktima lang siya ng pagkamakasarili ng lalaki. Nguni’t sa mata ng Diyos, dahil iniwan ng lalaki ang pobreng asawa na walang magagawa kundi muling mag-asawa, parang itinulak ng lalaki ang asawa niya sa ibang lalaki. Kaya ang nag-iisip na hindi siya nangalunya ay nagkasala ng pangangalunya nang dalawang ulit, ang sa kanya at ang sa asawa niya. Hindi maaaring sinasabi ni Jesus na itinuring ng Diyos ang babaing biktima na nangalunya, dahil hindi iyan makatwiran, at katunayan ay walang katuturan kung hindi nag-asawang muli ang biktimang babae. Paano sasabihin ng Diyos na nangangalunya siya hangga’t hindi siya nag-aasawa? Talagang walang katuturan. Kung gayon ay malinaw na hinahatulan ng Diyos ang lalaki na nagkasala ng pangangalunya, at ang “pangangalunya” ng babaing asawa niya, na tunay na hindi pangangalunya para sa kanya. Makatarungan itong pag-aasawa.

At paano ang pahayag ni Jesus na “ang sinumang mag-asawa ng hiwalay na babae ay nangangalunya”? May dalawang posibilidad lamang. Maaaring nagdaragdag na si Jesus ng pangatlong beses na pagkakasala ng pangangalunya laban sa lalaking nag-aakalang kailanman ay hindi siya nangalunya (sa dahilang pareho sa pangalawang pagkakasala), o ang tinutukoy ni Jesus ay ang lalaking nag-uudyok sa babae upang hiwalayan ang asawa niya upang pakasalan siya nito upang “hindi magkasala ng pangangalunya.” Kung sinasabi ni Jesus na ang sino man sa mundo na nag-aasawa ng hiwalay na babae ay nangangalunya, lahat ng taga-Israel na lalaki sa nakalipas na daan-daang taon ay nangalunya na, dahil sa pagtupad sa kautusan ni Moises, ay nakipag-asawa sa isang hiwalay na babae. Katunayan, lahat ng lalaking tagapakinig Niya nang araw na iyon na kasalukuyang nakikisama sa hiwalay na babae bilang pagtupad sa kautusang Mosaic ay biglang nahatulan ng pagkakasalang hindi niya kasalanan sa nakalipas na isang minuto, at maaaring pinalitan ni Jesus ang Kautusan ng Diyos nang sandaling iyon. Dagdag pa, bawa’t tao sa kinabukasan na mag-asawa ng hiwalay na tao, nagtitiwala sa mga salita ni Pablo sa kanyang sulat sa mga taga-Corinto na hindi ito kasalanan, ay talagang nagkakasala ng pangangalunya.

Ang buong damdamin ng Biblia ang nag-aakay sa akin upang humanga sa isang lalaking nag-asawa ng hiwalay na babae. Kung naging biktima lamang siya ng pagkamakasarili ng kanyang asawa, hahangaan ko ang lalaki tulad ng paghanga ko sa isang mag-aasawa ng balo upang alagaan ito. Kung nagkasala ang babae sa kanyang paghihiwalay, hahangaan ko ang lalaki sa kanyang pagiging parang si Cristo sa pagtitiwala ng lahat ng kabutihan para sa babae, at sa pagpapalang pag-aalay na kalimutan ang nakaraan at susuong sa peligro. Bakit ipinagpapalagay ninuman na nakabasa ng Biblia at pinananahanan ng Espiritu Santo na pinagbabawalan ni Jesus ang lahat na mag-asawa ng isang hiwalay na tao? Paano aangkop ang pananaw na ito sa katarungan ng Diyos, isang katarungang kailanman ay hindi magpaparusa ninuman sa pagiging biktima, na tulad ng kaso ng babaing hiwalay nang hindi niya kasalanan? Paano aakma ang pananaw na ito sa mensahe ng magandang balita, na naghahandog ng kapatawaran at isa pang pagkakataon sa mga nagsisising makasalanan?

Sa Paglalagom (In Summary )

Konsistent ang Biblia sa pagsasabing ang paghihiwalay ay kasalanan ng dalawang partido. Kailanman ay hindi pakay ng Diyos ang paghihiwalay ninuman, nguni’t mahabaging nagpanukala ng paghihiwalay kung darating ang pangangalunya. Mahabagin din ang pagbibigay Niya ng probisyon upang muling mag-asawa ang mga hiwalay na tao.

Kung hindi dahil sa mga salita ni Jesus tungkol sa muling pag-aasawa, walang sinumang nagbabasa ng Biblia ang mag-iisip na kasalanan ang muling pag-aasawa (maliban sa dalawang napakapambihirang kaso sa lumang kasunduan at isang pambihirang kaso sa bago, na nagsasabing ang muling pag-aasawa pagkatapos mahiwalay sa isang Cristiano bilang Cristiano). Nguni’t mayroon tayong lohikal na paraang natagpuan upang ipagkasundo ang sinabi ni Jesus tungkol sa muling pag-aasawa sa buong katuruan ng Biblia. Hindi pinapalitan ang kautusan ng Diyos tungkol sa muling pag-aasawa ng isa pang higit na mahigpit na utos na nagbabawal sa lahat ng pag-aasawang muli, isang utos na imposibleng matupad ng mga taong hiwalay na at muling nag-asawa (na parang ibalik sa dati ang binating itlog), at magdudulot ng walang-hanggang kalituhan at umakay sa mga tao upang suwayin ang iba pang utos ng Diyos. Bagkus, tinutulungan Niya ang mga tao upang makita nila ang kanilang pagpapanggap. Tinutulungan niya ang mga taong naniniwalang hindi sila nangangalunya upang makitang sa ibang paraan ay nagkakasala sila nito, sa pamamagitan ng pagnanasa at ang liberal na pananaw sa paghihiwalay.

Tulad ng itinuturo ng buong Biblia, inihahandog ang kapatawaran sa nagsisising makasalanan ano man ang kanilang kasalanan, at pangalawa at pangatlong pagkakataon ay ibinibigay sa mga nagkakasala, pati na ang mga taong hiwalay. Walang pagkakasala sa anumang muling pag-aasawa sa ilalim ng bagong kasunduan, maliban sa mananampalatayang nahiwalay sa isa pang mananampalataya, na dapat ay hindi kailanman mangyayari, dahil ang mga tunay na mananampalataya ay hindi nangangalunya at walang balidong dahilan upang maghiwalay. Sa pambihirang pagkakataong sila’y maghiwalay, kapwa sila mananatiling walang asawa o magbalikan.

[1] Halimbawa, tingnan ang mga komento ng isang hiwalay na pastor na natiwalag sa katawan ni Cristo nang mag-asawang muli. Ang sabi niya, “mas mabuti pa kung pinatay ko ang aking asawa kaysa hiniwalayan siya. Kung pinatay ko siya, nakapagsisi ako, tumanggap ng kapatawaran, nag-asawang muli ayon sa batas, at nagpatuloy sa aking ministeryo.”

이혼과 재혼의 주제는 종종 신실한 그리스도인들 사이에서 논쟁 되고 있다. 두 가지 근본적인 질문이 그 논쟁의 근거가 된다. (1) 하나님이 이혼을 허락하셨다면 언제 하셨는가? (2) 하나님이 재혼을 허락하셨다면 언제 하셨는가? 대부분 교단과 독립적인 교회들은 성경 말씀에 대한 그들의 특정 해석에 근거하여 무엇이 허락되고 무엇이 허락되지 않는지에 대해 공식적인 교리 입장을 가지고 있다. 그들의 신념이 하나님에 대한 사랑에 의한 것이라면, 우리는 마땅히 그들의 신념과 그 신념에 의해 살아가는 삶을 존중해야 한다. 그러나 우리가 모두 100% 성경적인 신념을 갖는 것이 가장 좋을 것이다. 제자 삼는 사역자는 하나님의 의도에 어긋난 것을 가르치기를 원하지 않으며 또한, 하나님께서 종래로 의도하시지 않은 부담을 사람들에게 주려 하지 않는다. 그런 목표를 염두에 두고, 나는 최선을 다하여 이 논쟁 주제에 관한 성경 말씀을 해석할것이며, 그것에 동의할지 여부에 대해서는 당신이 결정하게 할 것이다.

먼저오늘날 전 세계에 만연해 있는 이혼에 대해 나도 당신처럼 괴로워하고 있음을 알려주고 싶다. 더욱 나를 괴롭게 하는 것은 사역자를 포함한 많은 자칭 그리스도인이 이혼하고 있다는 사실이다. 이것은 하난의 큰 비극이다. 우리는 이런 일이 더는 일어나지 않도록 최선을 다해야 하며 이혼 문제를 해결할 수 있는 가장 좋은 해결책은 바로 복음을 전하고 사람들이 회개하게 하는 것이다. 서로 결혼한 두 사람이 진정으로 거듭나고 그리스도를 따른다면, 그들은 결코 이혼하지 않을 것이다. 제자 삼는 사역자는 자신의 본이 되는 삶이 가르침에 있어서 가장 영향력 있는 방법임을 알기에, 자신의 결혼을 든든히 하기 위해 자신이 할 수 있는 모든 것을 할 것이다.

나는 지금까지 25년이 넘는 행복한 결혼생활을 해왔으며 전에 결혼한 적이 없다. 나는 절대 이혼하는 것을 상상할 수 없다. 때문에 나에게는 자신을 위해서 엄격한 이혼 관련 말씀을 약화시키려는 동기가 없다. 그러나 나는 이혼한 사람들에 대해 깊은 공감을 하고 있으며, 내가 나이가 어렸다면 나중에 유혹받아 이혼하고 싶은 여자거나 지금의 훌륭한 아내보다 나를 품어줄 수 없는 여자와 결혼하는 나쁜 결정을 쉽게 할 수 있었음을 알고 있다. 다시 말해서, 나는 하나님의 은혜가 아니라면 결국 이혼했을 것이다. 나는 대부분의 결혼한 사람들이 내가 말한 것에 공감한다고 생각하며, 그렇기 때문에 우리는 이혼한 사람들을 향해 돌을 던지지 않도록 자신을 억제해야 한다. 우리는 누구이기에 자신의 결혼도 관리하지 못하고 이혼한 사람들이 겪은 어려움도 이해하지 못하면서 그들을 정죄하는가? 하나님은 그들이 우리보다 더 의롭다고 생각하실 수도 있다. 왜냐하면, 그분은 우리가 같은 상황에 놓였다면 더 빨리 이혼했을 수도 있음을 아시기 때문이다.

결혼한 사람은 아무도 궁극적으로 이혼할 것을 예상하지 않는다. 때문에 나는 아무도 이혼의 고통을 당해본 사람보다 이혼을 더 싫어하지 않을 것이라고 생각한다. 그러므로 우리는 결혼한 사람은 결혼을 유지하도록 도와주고, 이혼한 사람은 하나님이 주시는 어떠한 은혜든지 찾을 수 있도록 도와줘야 할 것이다. 나는 이러한 심정으로 이 글을 써내려간다.

나는 성경 말씀이 성경 말씀을 해석할 수 있도록 최선을 다할 것이다. 나는 이 주제에 대한 말씀들이 종종 다른 말씀들과 모순되게 해석되는 것을 보게 되는데, 이것은 이 말씀들이 적어도 부분적으로 제대로 이해되지 않았음을 보여준다.

기본 진리(A Foundation)

우리가 모두 동의할 수 있는 기본적인 진리부터 시작하도록 하자. 가장 기본적으로, 성경은 하나님이 일반적으로 이혼에 대해 매우 반대하신다고 주장한다. 일부 이스라엘 남자들이 그들의 아내와 이혼했을 때, 하나님은 그분의 선지자 말라기를 통해 이렇게 선언하셨다.

나는 이혼하는 것과 옷으로 학대를 가리는 자를 미워하노라…그러므로 너희 심령을 삼가 지켜 거짓을 행하지 말지니라(말 2:16).

이것은 하나님의 사랑과 공의로운 성품을 알거나, 이혼이 남편, 아내, 자녀들에게 얼마나 큰 피해를 주는지를 알고 있는 사람들에게는 별로 놀라운 일이 아니다. 우리는 일반적으로 이혼을 지지하는 사람들의 도덕성에 의문을 제기해야 한다. 하나님은 사랑이시므로(요일 4:8을 보라), 그분은 이혼을 미워한다.

일부 바리새인들이 어느 한 번 예수님께 “어떤 경우”에 이혼이 합법적인지에 관해 질문한 적이 있다. 그분의 응답은 이혼에 대해 반대하는 그분의 기본적인 입장을 드러내고 있다. 사실, 그분은 누구도 이혼하기를 원하지 않으셨다.

바리새인들이 예수께 나아와 그를 시험하여 이르되 사람이 어떤 이유가 있으면 그 아내를 버리는 것이 옳으니이까 예수께서 대답하여 이르시되 사람을 지으신 이가 본래 그들을 남자와 여자로 지으시고 말씀하시기를 그러므로 사람이 그 부모를 떠나서 아내에게 합하여 그 둘이 한 몸이 될지니라 하신 것을 읽지 못하였느냐 그런즉 이제 둘이 아니요 한 몸이니 그러므로 하나님이 짝지어 주신 것을 사람이 나누지 못할지니라 하시니(마 19:3-6).

역사적으로, 예수님의 시대에 유대 종교 지도자들 사이에 두 가지 학파가 존재했다. 우리는 나중에 이 두 가지 학파에 대해 좀 더 자세하게 알아보도록 하겠지만, 지금은 그 중 하나는 보수파고 하나는 자유파라는 것만 알아두자. 보수파는 오직 매우 심각한 도덕적 이유가 있을 때에만 남자가 자기의 아내와 이혼하는 것이 허락된다고 믿었다. 자유파는 남자는 어떠한 이유에서든 자기의 아내와 이혼할 수 있으며 심지어 아내보다 훨씬 더 매력적인 여자를 찾은 것까지 포함한다고 믿었다. 이러한 모순되는 신념은 예수님께 질문한 바리새인들이 기본적인 입장이었다.

예수님은 창세기의 말씀을 인용하여 하나님의 본래 계획은 남자와 여자가 일시적이 아닌 영원히 함께 있는 것임을 호소하셨다. 모세는 하나님께서 두 성을 만드신 것은 남자와 여자가 결혼하게 하기 위함이며 결혼은 가장 주요한 관계라고 선언하였다. 결혼의 관계가 일단 성립되면, 그것은 부모와 자식 간의 관계보다 더 우위이다. 남자는 그의 부모를 떠나서 아내와 결합하게 된다.

또한, 남자와 아내의 성적인 결합은 하나님께서 그들이 하나가 되기를 위한 뜻에도 부합된다. 분명한 것은, 자손을 번식하는 이런 관계는 하니님께서 일시적으로 뜻하신 것이 아니라 영구적인 것이다. 나는 바리새인들에 대한 예수님의 응답 어조는 이런 물음을 제기하고 있는 자체에 대한 실망감을 드러낸다고 생각된다. 하나님은 분명히 사람들이 “어떠한 이유에서든지” 그들의 아내와 이혼하는 것을 의도하지 않으셨다.

물론, 하나님은 누구도 어떤 방식으로든 죄를 짓는 것을 의도하지 않으셨지만, 우리 모두는 죄를 짓고 있다. 자비롭게도, 하나님은 죄의 노예가 되어 있는 우리를 구원할 수 있는 방법을 주셨다. 또한, 하나님은 우리가 그분이 원하시지 않는 일을 한 후에 우리에게 해주실 말씀이 있다. 마찬가지로, 하나님은 누구에게도 이혼을 의도하신 적이 없지만, 이혼은 하나님께 순종하지 않는 사람들에게는 불가피하다. 하나님은 첫 번째 이혼이나 그 후의 수백만 차례의 이혼에 놀라지 않으셨다. 그리고 그분은 그분께서 이혼을 미워하심을 선언하실 뿐 아니라, 이혼한 사람들에게 하실 말씀을 가지고 계신다.

태초에(In the Beginning)

이러한 기초위에, 우리는 하나님께서 이혼과 재혼에 대해 하신 말씀을 더 구체적으로 탐구해 보도록 하자. 이혼과 재혼에 대해 가장 논쟁이 많은 성경 구절이 이스라엘 사람들에게 하신 예수님의 말씀이므로, 먼저 하나님께서 같은 주제에 대하여 이스라엘 사람들에게 하신 말씀을 살펴보는 것이 우리에게 도움이 될 것이다. 만일 우리가 하나님께서 모세를 통해 하신 말씀과 예수님을 통해 하신 말씀이 모순됨을 발견한다면, 우리는 하나님의 율법이 변했거나 우리가 모세나 예수님의 말씀을 잘못 해석했음을 확인할 수 있다. 그러므로 우리는 하나님께서 처음으로 이혼과 재혼에 관해 하신 말씀부터 알아보자.

나는 예수님께서 이혼과 관련이 있다고 하신 창세기 2장의 말씀을 이미 언급한 바가 있다. 이번에는 창세기의 기록에서 바로 읽어보도록 하자.

여호와 하나님이 아담에게서 취하신 그 갈빗대로 여자를 만드시고 그를 아담에게로 이끌어 오시니 아담이 이르되 이는 내 뼈 중의 뼈요 살 중의 살이라 이것을 남자에게서 취하였은즉 여자라 부르리라 하니라 이러므로 남자가 부모를 떠나 그의 아내와 합하여 둘이 한 몸을 이룰지로다(창 2:22-24).

이 말씀은 결혼의 기원을 밝히고 있다. 하나님은 첫 번째 사람인 남자에게서 첫 번째 여자를 만드셨으며 그녀를 그 남자에게 영구적으로 데려왔다. 예수님은 말씀 속에서 “하나님이 짝지어준”(마 19:6, 강조 추가) 것이라고 하셨다. 하나님이 정하신 첫 번째 결혼은 이후의 모든 결혼에 대해 모범을 보여주었다. 하나님은 여성을 남성의 수만큼 만드시고, 그들이 서로 다른 성에 끌리게 만드셨다. 따라서 하나님이 혼인을 안배하신다고 말할 수 있다(비록 사람들이 아담과 하와보다 더 많은 선택권이 있지만). 그러므로 예수님이 지적하신 것처럼, 어떠한 사람도 하나님께서 짝지어 주신 것을 나누지 못한다. 하나님의 의도는 부부가 별도의 삶을 사는 것이 아니라, 상호 의존하면서 함께 생활하는 가운데 축복을 찾는 것이었다. 이미 드러난 하나님의 분명한 뜻을 거역하는 것은 죄를 구성한다. 따라서, 성경의 두 번째 장부터, 어떠한 결혼에 대해서도 이혼하는 것이 하나님이 의도하신 바가 아니라는 것은 기정 사실이다.

마음에 새겨진 하나님의 율법(God’s Law Written in Hearts)

나는 또한, 창세기의 두 번째 장을 읽어본 적이 없는 사람일지라도 본능적으로 이혼이 잘못됐다는 것을 알고 있음을 지적하고 싶다. 왜냐하면, 성경 지식이 없는 많은 이교도 문화에서도 혼인약속은 평생 지켜지기 때문이다. 바울은 로마서에서 이렇게 썼다.

율법 없는 이방인이 본성으로 율법의 일을 행할 때에는 이 사람은 율법이 없어도 자기가 자기에게 율법이 되나니 이런 이들은 그 양심이 증거가 되어 그 생각들이 서로 혹은 고발하며 혹은 변명하여 그 마음에 새긴 율법의 행위를 나타내느니라(롬 2:14-15).

하나님의 윤리강령은 모든 사람의 마음에 새겨졌다. 사실, 아담부터 예수님의 시대까지 이스라엘 사람들을 제외한 모든 사람은 양심을 통하여 윤리강령을 알게 되었으며 이것은 그들이 하나님께서 받은 모든 율법이다. 누구든지 이혼을 염두에 둔 사람은 자신의 양심에 대면해야 하며, 그가 양심을 극복할 수 있는 유일한 방법은 이혼하기 위한 정당한 이유를 찾는 것이다. 만일 그가 정당한 이유가 없이 이혼한다면, 비록 그가 잘 억제 할 수 있겠지만, 그의 양심은 그를 정죄할 것이다.

우리가 아는 바로는, 기원전 1440년쯤 이스라엘 사람에게 모세의 율법을 주시기 전 아담부터 스물일곱 세대가 내려오기까지, 이혼과 재혼에 관한 한 하나님께서 이스라엘 사람들을 포함한 모든 사람에게 주신 계시는 양심의 법이 전부였다; 하나님은 그것만으로도 충분하다고 생각하셨다(모세가 출애굽 할 때까지 창세기 2장에 관해서 언급하지 않았음을 기억하라). 모세의 율법 이전의 노아의 홍수시대를 포함한 스물일곱 세대 동안, 수백 년 동안 수백만 개의 혼인 중 일부가 이혼으로 끝났다고 보는 것은 합리적일 것이다. 또한, 변함이 없으신 하나님은 이혼 때문에 죄책감을 느끼는 사람들이 자신들의 고백하고 회개하면, 그들을 용서하기를 원하신다고 결론 내리는 것이 합리적일 것이다. 우리는 아브라함이 믿음으로 의롭다 칭함을 받은 것 같이 모세의 율법이 주어지기 전에도 사람들이 구원받고 하나님께 의롭다 칭함을 받을 수 있음을 확신한다(롬 4:1-12을 보라). 만일 아담부터 모세까지의 사람들이 그들의 믿음으로 말미암아 의롭다 칭함을 받을 수 있다면, 그것은 그들이 이혼한 죄까지도 모두 용서받을 수 있음을 의미한다. 따라서, 우리가 이혼과 재혼에 관한 주제를 탐구하기에 앞서, 이런 의문이 든다. 모세의 율법이 있기 전에 이혼의 죄를 지은 사람이 하나님의 사하심을 받았지만, 재혼할 때(율법이 없으므로) 양심의 정죄를 받을까? 나는 단지 문제를 제기할 뿐이다.

자신의 잘못이 아닌, 단지 이기적인 배우자 때문에 이혼 당한 죄 없는 이혼의 피해자들은 어떠할까? 그들의 양심은 그들이 재혼하는 것을 금지할까? 내 생각에는 불가능해 보인다. 만일 한 남자가 다른 여자 때문에 자신의 아내를 버렸다면, 버림받은 아내가 다른 남자와 재혼할 권리가 없다고 생각할 만한 것은 아무것도 없다. 그녀는 자신의 잘못 때문에 이혼한 것이 아니다.

모세의 율법(The Law of Moses)

성경의 세 번째 책을 읽기까지 우리는 이혼과 재혼에 관한 구체적인 언급을 찾을 수 없다. 모세의 율법에는 제사장과 이혼한 여자와의 결혼 금지가 기록되었다.

그들은 부정한 창녀나 이혼 당한 여인을 취하지 말지니 이는 그가 여호와 하나님께 거룩함이라(레 21:7).

모세의 율법 중 아무 데도 이스라엘 평민에 대한 이런 금지는 없다. 또한, 그 인용된 구절은 (1) 이혼 당한 이스라엘 여성들이 있다는 것과 (2) 제사장이 아닌 이스라엘 남자가 이혼한 여자와 재혼하는 것에는 잘못이 없다는 것을 암시한다. 위에서 인용된 율법은 단지 제사장들과 제사장과 결혼하려는 이혼한 여자에게만 적용된다. 모세의 율법에 따르면, 이혼한 여자가 제사장이 아닌 다른 남자와 재혼하는 것에는 아무 문제가 없다. 제사장이 아닌 남자가 이혼한 여자와 재혼하는 것에는 아무 문제가 없다.

대제사장(또는 그리스도의 최고 대표로서)은 일반 제사장들보다 더 높은 기준으로 생활하도록 요구받았다. 그는 심지어 과부와 결혼할 수도 없다. 우리는 레위기에서 몇 구절 뒤 이런 말씀을 읽게 된다.

과부나 이혼 당한 여자나 창녀 짓을 하는 더러운 여인을 취하지 말고 자기 백성 중에서 처녀를 취하여 아내를 삼아(레 21:14).

이 구절은 모든 이스라엘 과부들이 재혼하는 것이 죄거나, 모든 이스라엘 남자들이 과부와 결혼하는 것이 죄라는 것을 증명할까? 물론, 아니다. 사실, 이 구절이 어느 과부가 어느 남자와 결혼하든지 그 남자가 대제사장이 아니기만 하면 죄가 아니라는 것을 강하게 암시한다. 다른 성경 구절에서도 과부가 재혼하는 것의 정당성을 확인해주고 있다(롬 7:2-3, 딤전 5:14을 보라).

이 구절은 또한, 우리가 앞에서 고려했던 구절(레 21:7)과 함께 모든 이스라엘 남자들이(제사장이거나 대제사장을 제외한) 이혼한 여자거나 심지어 처녀가 아닌 “부정한 창녀”와도 결혼할 수 있다. 이것은 모세의 율법에 따라 이혼한 여자거나 “부정한 창녀”도 마찬가지로 제사장이 아닌 모든 남자와 결혼할 수 있음을 암시한다. 하나님은 비록 간음과 이혼을 매우 반대하시지만, 간음한 자와 이혼한 자에게 또 다른 기회를 주는 은혜를 베푸셨다.

재혼에 대한 두 번째 특정 금지사항(A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

하나님은 이혼한 여자들에게 얼마나 많은 “두 번째 기회”를 주셨을까? 우리는 하나님께서 모세의 율법을 따라 이혼한 여자에게 단 한 번의 재혼의 기회를 주신다고 결론 내려야 하는가? 그것은 잘못된 결론이 될 것이다. 우리는 나중에 모세의 율법에서 이런 말씀을 읽게 된다.

사람이 아내를 맞이하여 데려온 후에 그에게 수치되는 일이 있음을 발견하고 그를 기뻐하지 아니하면 이혼 증서를 써서 그의 손에 주고 그를 자기 집에서 내보낼 것이요 그 여자는 그의 집에서 나가서 다른 사람의 아내가 되려니와 그의 둘째 남편도 그를 미워하여 이혼 증서를 써서 그의 손에 주고 그를 자기 집에서 내보냈거나 또는 그를 아내로 맞이한 둘째 남편이 죽었다 하자 그 여자는 이미 몸을 더렵혔은즉 그를 내보낸 전남편이 그를 다시 아내로 맞이하지 말지니 이 일은 여호와 앞에 가증한 것이라 너는 네 하나님 여호와께서 네게 기업으로 주시는 땅을 범죄하게 하지 말지니라(신 24:1-4).

이 말씀에서 유일하게 금지하는 것은 두 번 이혼한(또는 한 번 이혼하고 한 번 과부가 된) 여자가 그녀의 첫 번째 남편과 재혼하는 것이다. 이 말씀은 그녀가 두 번째로 재혼함으로 인해 느끼는 죄책감에 대해서 말하지 않았지만, 그녀가 두 번째로 이혼(또는 두 번째 결혼에서 과부가 되었을 때), 첫 번째 남편에게 돌아가는 것을 금지하였다. 이것은 그녀가(그녀와 결혼하기를 원하는) 임의의 남자와 재혼할 수 있음을 분명하게 나타낸다. 만일 그녀가 다른 사람과 재혼하는 것이 죄가 된다면, 하나님께서 이렇게 구체적인 가르침을 주실 필요가 없었을 것이다. 그분은 단지 “이혼한 사람은 재혼하지 못한다”는 말씀만 하시면 됐을 것이다.

또한, 만일 하나님께서 그녀가 두 번째로 결혼하는 것을 허락하셨다면, 그녀가 첫 이혼 후 결혼할 남자는 죄책감을 느낄 필요가 없다. 그리고 만일 그녀가 세 번째로 결혼하는 것이 허락받았다면, 그녀가 두 번째 이혼 후 결혼할 남자는 그녀의 첫 번째 남편이 아닌 이상 죄를 짓는 것이 아니다. 그러므로 이혼은 미워하시지만, 이혼한 사람은 사랑하시는 하나님은 그들에게 또 다른 기회를 주시는 자비를 베푸셨다.

요약(A Summary)

나는 지금까지 발견한 사실을 요약해 보겠다. 비록 하나님은 이혼에 대한 증오를 선언하셨지만, 그분은 구약전이나 구약 중에 재혼이 아래의 두 경우를 제외하고는 죄라고 밝히신 적이 없다. (1) 두 번 이혼하거나 한 번 이혼하고 한 번 과부가 된 여자가 첫 번째 남편과 재혼하는 것과 (2) 이혼한 여자가 제사장과 결혼하는 경우이다. 또한, 하나님은 제사장이 아닌 사람이 이혼한 사람과 결혼하는 것이 죄라고 하신 적이 없다.

이것은 예수님이 재혼하는 이혼한 사람들과 이혼한 사람들과 재혼한 사람들에 대해 언급하신 것과는 분명히 모순된다. 예수님은 이런 사람들이 간음하였다고 하셨다(마 5:32을 보라). 그러므로 우리가 예수님 혹은 모세의 뜻을 오해했거나, 하나님이 그분의 법을 바꾸셨다. 내가 의심하는 것은 우리가 예수님의 가르침을 잘못 해석했을 수 있다는 것이다. 왜냐하면, 하나님께서 그분이 이스라엘 사람들에게 주신 율법에 따라 천오백 년 동안 도덕적으로 수용되던 것을 갑자기 도덕적으로 죄가 된다고 선언하셨다는 것은 어쩐지 이상해 보이기 때문이다.

우리가 이 명백한 모순을 더 완전하게 해결하기 전에, 나는 또한, 구약에 따라 재혼을 허락하신 하나님은 이혼의 이유와 이혼 중에 느끼는 죄책감의 정도에 대해서는 규정하지 않으셨음을 지적할 수 있다. 하나님은 종래로 어떤 이혼한 사람은 이혼 이유가 정당하지 않기에 재혼할 자격이 없다고 말씀하신 적이 없으며, 종래로 어떤 사람은 이혼을 정당하게 했기에 특별히 재혼할 자격이 있다고 말씀하신 적이 없다. 그러나 현대 목사들은 일방적인 증언을 바탕으로 종종 이러한 판단을 시도한다. 예를 들어, 이혼한 여자가 그녀의 목사에게 자신은 이혼의 피해자이기에 재혼하도록 허락할 가치가 있다고 설득하려고 한다. 그녀의 전 남편이 이혼한 것이고 그녀는 이혼을 당했다고 한다. 그러나 그 목사는 그녀의 전 남편의 얘기를 들어볼 기회가 있다면, 그는 그 남편에게 다소 동정심을 가지게 될 것이다. 아마도 그녀는 잘못이 작지 않으며 일부 비난을 받아야 할 것이다.

나는 이혼 소송을 먼저 제기했다는 죄책감을 피하기 위해 서로에게 이혼 소송을 하도록 부추기는 남편과 아내를 알고 있다. 그들은 모두 이혼을 한 후에 자기가 아닌 상대방이 이혼 소송을 제기했다고 말함으로 두 번째 결혼을 정당화할 수 있기를 원했다. 우리는 사람들을 속일 수는 있지만, 하나님을 속일 수는 없다. 예를 들어, 한 여자가 하나님의 말씀에 순종하지 않고, 계속적으로 자신의 남편과 동침하기를 거부함으로 인해 남편이 외도가 나서 결국 이혼을 했다면, 하나님은 그녀를 칭찬하실 수 있을까? 그녀가 적어도 부분적으로 이혼의 책임을 져야 하지 않을까?

우리가 신명기 24장에서 읽은 두 번 이혼한 여자의 사례에는 이혼의 정당성에 대한 언급은 없다. 그녀의 첫 번째 남편은 그녀에게서 “수치되는 일”을 발견했다. 만일 그 “수치되는 일”이 간음이라면, 간음하는 자는 돌로 쳐 죽이라는 말씀대로 그녀는 죽어 마땅하다(레 20:10을 보라). 그러므로 만일 간음이 이혼할 수 있는 유일한 합법적인 이유라면, 그녀의 첫 번째 남편은 아마도 이혼할만한 이유가 없었을 것이다. 반면에, 그녀는 아마도 간음하였고, 마리아 남편인 요셉처럼 의로운 그는 그녀를 “드러내지 아니하고 가만히 끊고자”(마 1:19) 했을 것이다. 거기에는 여러 가지 가능성이 존재한다.

그녀의 둘째 남편은 단지 “그녀를 미워했다”고 기록되었다. 다시 한 번, 우리는 남편의 잘못인지 아내의 잘못인지를 알지 못하며 혹은 둘 다의 잘못인지를 모른다. 하지만, 아무런 상관이 없다. 하나님은 그녀에게 은혜를 베푸셔서 그녀가 두 번 이혼한 여자를 받아주려는 남자와 재혼할 수 있는 은혜를 베푸셨다. 다만 그 남자가 첫 번째 남편이어서는 안 된다.

반대 의견(An Objection)

“하지만, 사람들에게 어떠한 이유에 이혼했든지 이혼 후 재혼하는 것이 합법적이라고 말해 준다면, 그것은 그들이 불법적으로 이혼하는 것을 조장하는 것이 된다”고 사람은 종종 주장한다. 나는 그런 일이 진정으로 하나님을 기쁘시게 하기 위해 노력하지 않는 일부 종교적인 사람들에게 나타날 수 있다고 생각하지만, 하나님께 순종하지 않는 사람들이 죄를 짓는 것을 막기 위해 억제하는 것은 헛된 노력이라고 생각한다. 그러나 마음으로 하나님께 진정 순종하는 사람은 죄를 짓기 위한 방법을 찾지 않을 것이다. 그들은 하나님을 기쁘시게 하기 위해 노력하며 그런 부류의 사람은 일반적으로 든든한 결혼생활을 유지하고 있다. 또한, 분명한 것은 하나님은 구약시대에 이스라엘에게 자유롭게 재혼하는 율법을 주셨기 때문에 사람들이 불법적인 이유로 이혼하는 것을 근심하지 않으셨다.

우리는 사람들이 용서받을 수 있음을 알고 더 죄를 지을까 봐 사람들에게 하나님은 그들의 모든 죄를 용서하신다는 말을 하지 말아야 하는가? 만일 그렇다면, 우리는 복음을 전하는 일을 멈춰야만 한다. 다시 한 번, 그것은 모든 사람의 마음의 상태에 좌우된다. 하나님을 사랑하는 사람은 그분께 순종하기를 원한다. 나는 내가 어떠한 죄를 짓든지 하나님께 구하기만 하면 용서를 받을 수 있음을 잘 알고 있다. 그러나 그것이 나로 하여금 죄를 짓도록 하지는 않는다. 왜냐하면, 나는 하나님을 사랑하며 이미 거듭났기 때문이다. 나는 하나님의 은혜로 변화되었다. 나는 그분을 기쁘시게 해 드리고 싶다.

하나님은 사람들이 결혼을 유지하도록 하기 위해 이혼으로 말미암아 부득이하게 발생하는 부정적인 결과에 하나 더 추가하실 필요가 없음을 아신다. 결혼생활에 문제가 있는 사람들에게 그들이 재혼하는 것이 허락되지 않았으므로 이혼하지 않는 것이 좋다고 말하는 것은 그들의 이혼하지 않게 하는 데 별로 도움이 되지 않는다. 그가 당신을 믿을지라도, 불행한 결혼생활을 하는 사람들에게 있어서 독신의 삶은 지속적으로 불행한 결혼생활을 하는 것에 비하면 천국처럼 들릴 것이다.

재혼에 대한 바울의 입장(Paul on Remarriage)

우리가 재혼에 대한 예수님의 말씀과 모세의 율법을 조화시키는 문제를 해결하기 전에, 모세에게 동의하는 한 명의 성경 저자가 더 있음을 알아야 한다. 그의 이름은 사도 바울이다. 바울은 이혼한 사람들이 재혼하는 것은 죄가 아니라고 분명하게 쓰면서, 구약 성경의 말씀에 동의하였다.

처녀에 대하여는 내가 주께 받은 계명이 없으되 주의 자비하심을 받아서 충성스러운 자가 된 내가 의견을 말하노니 내 생각에는 이것이 좋으니 곧 임박한 환난으로 말미암아 사람이 그냥 지내는 것이 좋으니라 네가 아내에게 매였느냐 놓이기를 구하지 말며 아내에게서 놓였느냐 아내를 구하지 말라 그러나 장가 가도 죄 짓는 것이 아니요 처녀가 시집 가도 죄 짓는 것이 아니로되 이런 이들은 육신에 고난이 있으리니 나는 너희를 아끼노라(고전 7:25-28, 강조 추가).

바울이 이 구절에서 이혼한 사람들을 가리키고 있음이 틀림없다. 그는 그 시대 그리스도인이 박해를 받고 있었기 때문에 결혼한 사람, 결혼한 적이 없는 사람, 그리고 이혼한 사람들에게 그냥 지내는 것이 좋다고 권면하였다. 그러나 바울은 이혼한 사람이나 처녀가 결혼하는 것은 죄가 아니라고 분명하게 말했다.

바울은 이혼한 사람이 재혼하는 것에 대한 합법성을 논의하지 않았음을 주목하라. 그는 이혼한 사람이 그의 이혼에 대한 책임이 없어야만 재혼할 수 있다고 말하지 않았다(하나님 외에 누가 이런 일을 판단할 자격이 있겠는가?). 그는 재혼은 이혼하기 전에 구원받은 사람들에게만 허락한다고 말하지 않았다. 아니, 그는 단순히 재혼이 죄가 아니라고 주장하였다.

이혼에 대한 바울의 태도가 너그러운가?(Was Paul Soft on Divorce?)

바울이 재혼에 대해 은혜로운 정책을 시인한다는 것은 이혼에 대해서도 부드럽다는 뜻일까? 아니, 바울은 이혼에 대해 분명하게 반대하였다. 고린도 교회에 보낸 첫 번째 서신에서, 그는 재혼에 대한 율법을 썼는데 이것은 하나님이 이혼에 대한 미움과 조화된다.

결혼한 자들에게 내가 명하노니(명하는 자는 내가 아니요 주시라) 여자는 남편에게서 갈라서지 말고(만일 갈라섰으면 그대로 지내든지 다시 그 남편과 화합하든지 하라) 남편도 아내를 버리지 말라 그 나머지 사람들에게 내가 말하노니(이는 주의 명령이 아니라) 만일 어떤 형제에게 믿지 아니하는 아내가 있어 남편과 함께 살기를 좋아하거든 그를 버리지 말며 어떤 여자에게 믿지 아니하는 남편이 있어 아내와 함께 살기를 좋아하거든 그 남편을 버리지 말라 믿지 아니하는 남편이 아내로 말미암아 거룩하게 되고 믿지 아니하는 아내가 남편으로 말미암아 거룩하게 되나니 그렇지 아니하면 너희 자녀도 깨끗하지 못하니라 그러나 이제 거룩하니라 혹 믿지 아니하는 자가 갈리거든 갈리게 하라 형제나 자매나 이런 일에 구애될 것이 없느니라 그러나 하나님은 화평 중에서 너희를 부르셨느니라 아내 된 자여 네가 남편을 구원할는지 어찌 알 수 있으며 남편 된 자여 네가 네 아내를 구원할는지 어찌 알 수 있으리요 오직 주께서 각 사람에게 나눠 주신 대로 하나님이 각 사람을 부르신 그대로 행하라 내가 모든 교회에서 이처럼 명하노라(고전 7:10-17).

바울은 먼저 신자와 결혼한 신자에 대해 언급하면서 그들은 당연히 이혼하지 말아야 한다고 하며 이것은 그의 명령이 아니라 주님의 명령이라고 하였다. 그리고 이 점은 우리가 지금까지 성경에서 고려했던 모든 것에 동의힌다.

지금부터가 진짜 흥미로운 부분이다. 바울은 분명히 심지어 믿는 자들도 드물지만 이혼할 수 있음을 인식할 정도로 현실적이었다. 만일 그런 일이 일어났다면, 바울은 자신의 배우자와 이혼한 사람은 독신으로 남아 있거나 원래의 배우자와 화합해야 한다고 주장하였다(비록 바울이 아내들에게 이러한 구체적인 가르침을 줬지만, 나는 이 가르침이 남편에게도 적용된다고 추정한다.)

다시 말하지만, 바울이 쓴 것이 우리를 놀라게 하지 않는다. 그는 먼저 이혼에 대한 하나님의 율법을 정하였지만, 하나님의 율법이 항상 순종 되지는 않으리라는 것을 알았다. 때문에 두 신자 사이에 이혼의 죄가 발생하면, 그는 더 자세한 가르침을 주었다. 자신의 배우자와 이혼한 사람은 독신으로 남아 있거나 원래의 배우자와 화합해야 한다. 신자들 사이에 이혼했을 경우, 이것은 가장 좋은 해결책이 될 것이다. 그들이 독신 상태를 유지할수록 화합할 수 있는 희망이 있으며 그렇게 하는 것이 가장 좋다. 물론, 한 사람이 재혼하게 되면, 화합할 수 있는 희망과 가능성은 없어지게 된다(그리고 분명한 것은, 만일 그들이 이혼함으로 인해 용서받을 수 없는 죄를 지었다면, 바울이 그들에게 독신으로 있거나 또는 화합하라고 말할 이유가 없다.)

당신은 바울이 이혼 신자들에게 준 두 번째 가르침이 항상 지켜지지 않을 수도 있다는 것을 알 만큼 총명하다고 생각하는가? 나는 그렇게 생각한다. 아마도 그는 진정한 신자들이 그의 첫 번째 가르침을 따라 이혼하지 않기를 기대했기 때문에 이혼한 신자들에게 더는 가르침을 주지 않았을 수도 있다. 따라서 매우 드문 경우에만 두 번째 가르침이 필요했다. 진정으로 그리스도를 따르는 자들은 결혼 생활에 문제가 있다면, 자신의 결혼을 유지하기 위해 모든 노력을 다할 것이 분명하다. 그리고 결혼을 유지하기 위해 모든 노력을 해본 후 이혼할 수밖에 다른 방법이 없다고 생각한 신자는 자신의 수치와 그리스도께 영광 돌리려는 마음 때문에 다른 사람과 재혼하는 것을 고려하지 않을 것이며 여전히 화합할 수 있는 희망을 품을 것이다. 내가 보기에는 이혼에 관한 현대 교회의 진짜 문제는 교회 내에 주 예수님을 진정으로 믿지 않고 그분께 순종하지 않는 거짓 신자들의 비율이 너무 높다는 것이다.

바울이 쓴 고린도전서 7장을 보면 하나님이 불신자보다는, 성령님이 내주하시는 신자들에 대한 기대가 더 높다는 것이 매우 분명하다. 우리가 읽다시피, 바울은 신자들은 믿지 않는 배우자가 있어 그와 함께 살기를 좋아하면 이혼하지 말아야 한다고 썼다. 다시 한 번, 이 가르침은 우리를 놀라게 하지 않는다. 왜냐하면, 우리는 이 주제에 대해 성경에서 읽은 다른 부분과 완벽하기 일치하기 때문이다. 하나님은 이혼을 반대하신다. 그러나 바울은 계속하여 믿지 않는 사람이 이혼을 원하면, 신자는 허락해야 한다고 말한다. 바울은 불신자가 하나님께 순종하지 않음을 알기 때문에 불신자가 신자처럼 행동하기를 기대하지 않았다. 나는 불신자가 신자와 함께 살기를 원한다는 것은 불신자가 복음에 잠재적으로 열려 있는 좋은 표시거나, 또는 그 신자가 타락했거나 거짓 그리스인이라는 표시라고 생각한다.

이제 누가 불신자와 이혼한 신자가 재혼하는 것이 자유롭지 못하다고 말할 수 있겠는가? 바울은 종래로 그렇게 말한 적이 없다. 그는 이혼한 두 신자에 대해서도 재혼하지 못한다고 하지 않았다. 우리는 하나님이 왜 불신자와 이혼한 신자가 재혼하는 것을 반대했는지 궁금할 것이다. 그것은 어떤 목적을 위한 것일까? 그러나 신자의 재혼을 허락하는 것은 분명히 예수님이 재혼에 대해 하신 말씀에 어긋난다. “누구든지 버림받은 여자에게 장가드는 자도 간음함이라”(마 5:32). 이것은, 다시 한 번, 나로 하여금 우리가 예수님이 하시려는 말씀을 잘못 해석한 것은 아닌지 의심이 들게 한다.

문제점(The Problem)

예수님, 모세와 바울은 모두 이혼은 이혼을 제기한 사람 또는 쌍방의 죄의 표심임에 동의한다. 그들 모두는 전반적으로 일관성 있게 이혼을 반대했다. 하지만 우리의 문제점은 여기에 있다. 우리가 어떻게 재혼에 대한 모세와 바울의 주장을 예수님의 말씀과 조화시키겠는가이다. 물론 우리는 그들의 모든 말씀이 하나님의 영감으로 된 것이므로 조화될 것을 기대해야 한다.

예수님이 무엇을 말씀하셨고 누구에게 말씀하셨는지를 정확히 살펴보자. 마태복음에서 예수님은 이혼과 재혼의 주제에 관하여 두 번 말씀하셨는데, 한 번은 산상수훈 중에 하셨고, 한 번은 바리새인들에게 질문을 받았을 때 하셨다. 먼저 바리새인들과 나눈 대화부터 시작하도록 하자.

바리새인들이 예수께 나아와 그를 시험하여 이르되 사람이 어떤 이유가 있으면 그 아내를 버리는 것이 옳으니이까 예수께서 대답하여 이르시되 사람을 지으신 이가 본래 그들을 남자와 여자로 지으시고 말씀하시기를 그러므로 사람이 그 부모를 떠나서 아내에게 합하여 그 둘이 한 몸이 될지니라 하신 것을 읽지 못하였느냐 그런즉 이제 둘이 아니요 한 몸이니 그러므로 하나님이 짝지어 주신 것을 사람이 나누지 못할지니라 하시니 여짜오되 그러면 어찌하여 모세는 이혼 증서를 주어서 버리라 명하였나이까 예수께서 이르시되 모세가 너희 마음의 완악함 때문에 아내 버림을 허락하였거니와 본래는 그렇지 아니하니라 내가 너희에게 말하노니 누구든지 음행한 이유 외에 아내를 버리고 다른 데 장가 드는 자는 간음함이니라(마 19:3-9).

예수님과의 대화 중에, 바리새인들은 내가 전에 언급했던 모세의 율법, 신명기 24:1-4의 말씀을 인용했다. 거기에는 이렇게 쓰여 있다. “사람이 아내를 맞이하여 데려온 후에 그에게 수치되는 일이 있음을 발견하고 그를 기뻐하지 아니하면 이혼 증서를 써서 그의 손에 주고 그를 자기 집에서 내보낼 것이요”(신 24:1, 강조 추가).

예수님의 시대에, 무엇이 “수치되는 일”인지에 관해서 두 가지 관점이 있었다. 이십여 년 전, 힐러라는 랍비가 수치되는 일이란 화해할 수 없는 차이라고 가르쳤다. 예수님이 바리새인들과 논쟁할 무렵, 예수님께 한 바리새인들의 질문이 드러내듯이 힐러의 해석은 이미 어떠한 이유에서든지 이혼할 수 있다는 데까지 자유로워졌다. 남편은 아내가 그의 저녁 식사를 태우거나 음식에 소금을 너무 많이 넣었거나, 공공장소에서 무릎이 노출되거나, 머리를 깎거나, 다른 남자와 말을 하거나, 시어머니에 대해 나쁜 말을 하거나, 불임이여도 이혼할 수 있다. 심지어 남자는 자기의 아내보다 더 매력적인 사람을 만나도 아내가 수치스럽다고 생각하여 이혼할 수 있다.

힐레 이전에 살았던 다른 한 명의 유명한 랍비는 삼마이다. 그는 “수치되는 일”은 간음과 같이 매우 부도덕한 일만 가리킨다고 가르쳤다. 당신이 의심할 수 있듯이, 예수님의 시대의 바리새인들 사이에는 힐레의 자유로운 해석이 삼마이의 해석보다 훨씬 더 인기가 있었다. 바리새인들은 이혼은 어떠한 이유에서든지 합법적이라고 가르치고 또 그렇게 살았으므로 그 당시 이혼은 매우 창궐했다. 바리새인들은 그들의 전통적인 습관에 따라, 이혼할 때 아내에게 이혼 증서를 주는 것을 강조함으로써 “모세의 율법을 범하려 하지 않았다.”

예수님은 바리새인들에게 말씀하셨다는 것을 잊지 말라(Don’t Forget that Jesus’ was Speaking to Pharisees)

이런 배경을 알고 있으면, 우리는 예수님이 반대하신 것이 무엇인지를 더 잘 이해할 수 있다. 그분의 앞에는 한 무리의 위선적인 종교 교사들이 서 있었으며, 그들 중 전부가 아니더라도 대부분은 더 매력적인 이성 때문에 한 번 이상의 이혼을 경험하였다(나는 산상수훈에서 예수님이 간음의 형태인 음욕을 품는 것에 대해 경고하신 후 바로 이혼에 대한 말씀을 하신 것이 우연이 아니라고 생각한다). 그러나 그들은 모세의 율법을 지켰다며 자신을 정당화했다.

바리새인들의 질문 자체가 그들의 편견을 드러내고 있다. 그들은 분명히 사람이 어떤 이유에서든지 이혼할 수 있음을 믿고 있었다. 예수님은 창세기 2장의 결혼에 대한 모세의 말씀을 인용하셔서 그들이 하나님의 뜻을 잘못 이해하고 있음을 드러냈다. 하나님은 어떤 이혼도 원하시지 않았으며 더욱이 “어떤 이유에서든지” 이혼할 수 있는 것을 원하시지 않았다. 그러나 이스라엘의 지도자들은 청소년들이 “애인”과 헤어지듯이 자기들의 아내와 이혼하고 있다!

나는 바리새인들이 이혼에 대한 예수님의 입장을 이미 알고 있었을 거라고 짐작한다. 왜냐하면, 예수님은 이미 그 부분에 대해 공개적으로 언급하셨고 그들은 거기에 대한 항변거리를 이미 준비하였기 때문이다. “그러면 어찌하여 모세는 이혼 증서를 주어서 버리라 명하였나이까?”(마 19:7).

이 질문은 다시 한 번 그들의 편견을 드러내고 있다. 그것은 마치 모세가 남자들에게 그들의 아내에게서 “수치되는 일”을 발견하면 이혼하라고 명령하고, 적절한 이혼 증서를 요구하는 것처럼 들린다. 하지만, 우리가 신명기 24:1-4을 읽고 아는 바와 같이 그것은 모세가 말하려는 것이 전혀 아니다. 그는 단지 한 여자의 세 번째 결혼에 대해 규정하면서 그녀가 첫 번째 남편과 재혼하는 것을 금지하였을 뿐이다.

모세가 이혼을 언급한 이상, 이혼은 어떤 이유에서는 허락되었음이 틀림없다. 그러나 예수님께서 응답 중에 사용하신 동사 “허락“과 바리새인들이 질문 중 사용한 동사 “명하였나이까“를 주목하라. 모세는 이혼을 허락하였지 명하지 않았다. 모세가 이혼을 허락한 이유는 이스라엘 사람들의 마음이 완악했었기 때문이다. 그것은 하나님께서 이혼을 허락하신 것은 사람들의 죄악에 대한 자비로운 용인이다. 그분은 사람들이 그들이 배우자에게 충실하지 않고 음행을 할 것을 알고 계셨다. 그분은 사람들이 마음이 상할 줄을 알고 계셨다. 그래서 그분은 이혼을 허락하셨다. 그것은 그분이 원래 의도하신 것과는 달랐다. 하지만, 죄로 말미암아 그것이 필요하게 되었다.

다음으로, 예수님은 바리새인들에게 하나님의 율법을 말씀하셨다. 그것은 심지어 모세가 말한 “수치되는 일”이 무엇인지에 대한 정의인듯 싶다. “누구든지 음행한 이유 외에 아내를 버리고 다른 데 장가드는 자는 간음함이라”(마 19:0, 강조 추가). 하나님의 눈에는, 음행이 한 남자가 그의 아내와 이혼할 수 있는 유일하게 정당한 이유이다. 그리고 나는 그것을 이해할 것 같다. 한 남자나 여자가 그들의 배우자에게 할 수 있는 가장 모욕적인 일이 무엇이겠는가? 한 사람이 간음을 하거나 정사가 있는 것보다 배우자에게 잔인한 것은 없다. 예수님이 “음행”이란 단어를 사용하셨을 때 단지 간음만 가리키신 것이 아니다. 다른 사람의 배우자에게 정열적인 키스와 애무를 하는 것이 모욕적인 음행인 것과 같이, 포르노를 보고, 성적 도착에 빠지는 것도 마찬가지다. 예수님이 산상수훈에서 음욕을 품는 것이 곧 간음하는 것이라고 말씀하셨다는 것을 기억하라.

우리는 예수님께서 자기들의 아내와는 어떤 이유에서든지 이혼하고 재빨리 재혼하지만, 일곱 번째 계명을 어기지 않는 이상 영원히 간음을 범했다고 할 수 없다고 생각하는 바리새인들에게 말씀하고 계심을 잊지 말자. 예수님은 그들에게 그들은 단지 자기 자신을 속일 뿐이라고 말씀하셨다. 그들이 하고 있는 일은 간음과 다를 바 없다. 정직한 사람이라면 누구나 한 남자가 다른 여자가 결혼하기 위해 자기의 아내와 이혼하는 것은 적법성의 탈을 쓴 간부의 소행임을 보아낼 수 있다.

해결책(The Solution)

예수님을 모세와 바울과 조화시킬 수 있는 핵심은 예수님은 단순히 바리새인들의 위선을 폭로하셨다는 사실을 이해하는 것이다. 그분은 모든 재혼을 금지하는 법을 세우신 것이 아니다. 그럴 경우, 그분은 모세와 바울을 반대하시고 수많은 이혼한 사람들과 재혼한 사람들에게 혼란을 가져다주시는 것이 된다. 만일 예수님이 재혼에 관한 율법을 주셨다면, 예수님이 주신 율법을 듣기 전에 이혼하고 재혼한 사람에게는 뭐라고 해야 하는가? 우리는 그들이 간음 관계에서 생활하고 있으며, 성경에서 간음하는 자는 아무도 하나님의 나라를 유업으로 받지 못한다고 경고한 것을 알면서도(고전 6:9-10을 보라), 그들에게 다시 이혼하라고 말해야 하는가? 하지만, 하나님은 이혼을 미워하시지 않는가?

우리는 그들에게 정기적으로 간음을 범하지 않기 위해 그들의 전 배우자가 죽을 때까지 자신의 배우자와 성관계를 맺는 것을 중단하라고 말해줘야 하는가? 하지만, 바울은 결혼한 부부가 성관계를 서로 억제하는 것을 금지하지 않았는가? 이러한 권고는 성적인 유혹을 부추기고 심지어 전 배우자가 죽기를 바라는 마음을 조성하지 않겠는가?

우리는 이런 사람들에게(어떤 사람들이 제창하는 바와 같이) 현재의 배우자와 이혼하고 원래 배우자와 재혼하라고 말해 주겠는가? 이것은 신명기 24:1-4에 기록된 모세의 율법에서 금지하는 것이다.

그렇다면 재혼하지 않은 이혼한 사람은 어떠한가? 만일 그들이 단지 그들의 전 배우자가 음행을 범했을 때에만 재혼하도록 허락받는다면, 누가 상대방이 실제로 음행을 범했는지를 결정하겠는가? 재혼하기 위해, 일부 사람은 자신의 배우자가 마음으로 음욕을 품었음을 증명해야 하고, 또 그들의 전 배우자의 정사에 대한 증인을 찾아내야 하는가?

내가 전에 질문한 것처럼, 전 배우자가 성관계를 가지려 하지 않는 사람과 결혼함으로써 음행을 범한 경우는 어떠할까? 성관계를 가지려 하지 않은 사람이 재혼하는 것은 허락하고, 음행을 범한 사람의 재혼은 허락하지 않는 것이 공평할까?

결혼 전에 간통을 저지른 사람의 경우는 어떠할까? 그 사람의 간통은 그의 미래의 배우자에 대한 부정한 행위가 아닌가? 그 사람이 간통죄를 짓고 있을 당시 그 사람 또는 그 사람의 성행위 대상자가 이미 결혼한 상태라면, 그 사람의 죄가 간음에 해당한 것이 아니겠는가? 그렇다면 왜 그 사람이 결혼하는 것이 허용되는가?

결혼하지 않은 두 사람이 함께 생활하다가 헤어진 경우는 어떠할까? 그들은 왜 헤어진 후 다른 사람과 결혼하는 것이 허용되는가? 단지 그들이 공식적으로 결혼하지 않았기 때문인가? 그들은 이혼한 후 재혼한 사람들과 무엇이 다른가?

그리스도인이 된 후 “이전 것은 지나갔다”라는 것과 “새 것이 되었다”라는 사실은 어떠한가(고후 5:17을 보라)? 그것은 불법적으로 이혼한 죄를 제외한 모든 죄를 의미할까?

이상의 모든 질문과 그 외 많은 질문들은[1] 예수님께서 재혼에 관해 새로운 율법을 주신 것이 아니라는 생각을 뒷받침해 준다. 물론 예수님은 정말로 재혼에 관한 새로운 율법을 주셨다면 그것의 파급 효과를 충분히 인식하셨을 것이다. 그것 자체는 그분이 단지 어떤 이유에서든지 자신의 아내와 이혼하고 재혼하는 음탕하고, 종교적이고, 위선적인 바리새인들의 위선을 폭로하기 위함임을 우리에게 알려주기에 충분하다.

예수님이 그들이 한 일이 잘못된 일이라고 단순하게 말씀하시지 않고 “간음을 범한 것”이라고 말씀하신 이유는 그들이 어떤 이유든지 이혼하고 재혼하는 것이 간음과 다를 바 없다는 것을 알게 하기 위함이다. 물론 그들은 종래로 그런적이 없다고 말한다. 우리는 예수님께서 유일하게 관심가지신 것이 재혼의 성적 측면이었고, 성적으로 금욕만 할 수 있다면 재혼을 허락하신다고 결론지으려는가? 분명히 아니다. 그러므로 우리는 그분이 종래로 뜻하지 않으신 것을 말씀하셨다고 하지 말아야 한다.

심사숙고한 비교(A Thoughtful Comparison)

이런 두 사람을 상상해 보자. 한 사람은 전심으로 하나님을 사랑한다고 주장하지만, 이웃의 젊은 여자에 대해 음욕을 품기 시작한 이미 결혼한 종교인이다. 그는 곧 아내와 이혼하고 환상적인 그녀와 빠르게 결혼한다.

다른 한 사람은 종교인이 아니다. 그는 종래로 복음을 들어 본 적이 없으며 죄악의 삶을 살다가 결국 결혼을 망쳐버렸다. 몇 년 후, 독신인 그는 복음을 듣고 회개함으로써 전심으로 예수님을 따르기 시작하였다. 3 년 후, 그는 자신의 교회에서 만난 매우 신실한 그리스도인 여자와 사랑에 빠지게 된다. 그들은 둘 다 열심히 주님의 뜻을 찾고 다른 사람들의 조언을 구하면서 결혼을 결정한다. 그들은 결혼하였고, 죽을 때까지 충실하게 주님과 서로를 섬기면서 살았다.

이제 우리는 두 사람이 재혼할 때 모두 죄를 지었다고 가정해보자. 둘 중에 누구의 죄가 더 큰가? 분명히, 첫 번째 사람이다. 그는 간음을 범한 것과 같다.

그러나 두 번째 사람은 어떠한가? 그는 정말 죄지은 것으로 보이는가? 그는 첫 번째 남자처럼 간음한 것과 다를 바가 없다고 말할 수 있는가? 나는 그렇게 생각하지 않는다. 우리는 그에게 예수님이 이혼과 재혼한 사람들에게 하신 말씀을 들려주며, 하나님은 그와 첫 번째 아내와 여전히 부부 사이라고 생각하시기 때문에 그는 지금 하나님이 짝지어 주신 여자와 사는 것이 아니라고 말해야 하는가? 우리는 그에게 그가 간음하면서 살고 있다고 말해야 하는가?

대답은 분명하다. 간음은 결혼한 사람들이 배우자가 아닌 다른 사람에게 눈을 돌림으로 범하는 것이다. 때문에 사람이 더 매력적인 짝을 찾았다는 이유 때문에 자신의 배우자와 이혼하는 것은 간음과 같다. 하지만, 결혼하지 않은 사람은 그가 충성해야 할 배우자가 없기 때문에 간음을 범할 수 없으며, 그것은 이혼한 사람도 마찬가지다. 우리가 일단 예수님의 말씀을 성경과 역사적인 맥락으로 이해한보면, 성경의 나머지 부분과 모순되는, 말도 안되는 결론을 내릴 수가 없다.

덧붙여, 제자가 예수님이 바리새인들의 질문에 하신 응답을 들었을 때, “만일 사람이 아내에게 이같이 할진대 장가 들지 않는 것이 좋겠나이다”라고 말하였다(마 19:10). 그들은 바리새인들의 가르침과 영향력 속에서 성장했고 바리새인들의 문화적 영향을 크게 받았다. 그들은 종래로 결혼이 그렇게 영구적이라고 생각해 본 적이 없었다. 사실, 몇 분 전까지만 해도, 그들도 어떤 이유에서든지 아내와 이혼할 수 있다고 믿었을 수 있다. 그래서 그들은 이혼과 간음을 범하지 않기 위해서는 차라리 결혼하지 않는 것이 낫다고 재빨리 결론 내렸다.

예수님은 아래와 같이 응답하셨다.

예수께서 이르시되 사람마다 이 말을 받지 못하고 오직 타고난 자라야 할지니라 어머니의 태로부터 된 고자도 있고 사람이 만든 고자도 있고 천국을 위하여 스스로 된 고자도 있도다 이 말을 받을 만한 자는 받을 지어다(마 19:11-12).

이것은 사람의 성적 욕구 또는 그것을 제어할 수 있는 능력이 결정적인 요소임을 뜻한다. 심지어 바울은 “정욕이 불같이 타는 것보다 결혼하는 것이 나으니라”(고전 7:9)라고 말하였다. 고자로 태어난 사람 또는 사람에 의해 고자가 된 사람은(어떤 사람은 자신들의 처첩들을 보호하기 위해 신뢰할 수 있는 남자들을 거세한다) 성적인 욕구가 없다. “천국을 위하여 스스로 된 고자”가 된 사람은 “사람마다 이 말을 받지 못하고 오직 타고난 자라야 할지니라”(마 19:11)라고 하신 것처럼, 하나님께로부터 특별한 자제력을 타고난 사람일 것이다.

산상수훈(The Sermon on the Mount)

우리는 예수님의 산상수훈을 들었던 청중들 중에는 이스라엘의 통치자이고 교사인 위선적인 바리새인들의 영향 아래 자신의 삶을 보낸 사람들도 있었음을 유의해야 한다. 우리가 앞서 산상수훈에 대한 연구에서 배운 것처럼, 예수님의 말씀 중 대부분은 바리새인들의 거짓된 가르침에 대한 정정임이 분명하다. 예수님은 심지어 무리에게 그들의 의가 서기관과 바리새인보다 더 낫지 못하면 결코 천국에 들어가지 못한다고 말씀하셨다(마 5:20). 이것은 다시 말해서 서기관들과 바리새인들은 지옥으로 간다는 말이다. 예수님이 말씀을 마치실 때 무리들은 그의 가르치심에 놀랐다. 왜냐하면, 예수님은 “그들의 서기관들”처럼 가르치지 않았기 때문이다(마 7:29).

예수님은 설교의 첫 부분에서 간음한 적이 없다고 주장하지만, 음욕을 품거나, 이혼하고 재혼한 사람들의 위선을 폭로하셨다. 그분은 간음의 의미를 확대하여 간음이 단지 다른 사람과 결혼한 두 사람이 육체적으로 지은 죄뿐만이 아니라고 하셨다. 정직한 사람이라면 조금만 더 생각해보면 예수님의 뜻을 이해할 수 있다. 예수님이 설교하시기까지 무리 중의 대부분 사람은 “어떠한 이유에서든지” 이혼하는 것이 합법적이라고 생각했었음을 잊지 말라. 예수님은 그분을 따르는 자들과 다른 모든 사람이 하나님이 태초부터 의도하신 것이 훨씬 더 높은 기준이라는 것을 알기를 원하셨다.

또 간음하지 말라 하였다는 것을 너희가 들었으나 나는 너희에게 이르노니 음욕을 품고 여자를 보는 자마다 마음에 이미 간음하였느니라 만일 네 오른 눈이 너로 실족하게 하거든 빼어 내버리라 네 백체 중 하나가 없어지고 온 몸이 지옥에 던져지지 않는 것이 유익하며 또한, 만일 네 오른손이 너로 실족하게 하거든 찍어 내버리라 네 백체 중 하나가 없어지고 온 몸이 지옥에 던져지지 않는 것이 유익하니라 또 일렀으되 누구든지 아내를 버리려거든 이혼 증서를 줄 것이라 하였으나 나는 너희에게 이르노니 누구든지 음행한 이유 없이 아내를 버리면 이는 그로 간음하게 함이요 또 누구든지 버림받은 여자에게 장가드는 자도 간음함이니라(마 5:27-32).

우선 전에 내가 지적했던 바와 같이, 이혼과 재혼에 관한 예수님의 말씀이 음욕에 관한 말씀 뒤에 직접 따라옴으로써 어느 정도 둘 사이의 관계를 이어놓았을 뿐 아니라, 예수님은 그 둘을 간음으로 동일시함으로써 더욱 긴밀히 연결시켰다. 따라서 우리는 이 성경 구절을 관통하는 문맥을 읽게 된다. 예수님은 그분을 따르는 자들이 일곱 번째 계명을 지키는 것이 무엇을 필요로 하는지를 알도록 도와주셨다. 그것은 바로 음욕을 품지 말고 이혼하고 재혼하지 말라는 의미이다.

그분의 유대인 청중들은 모두 회당에서(아무도 개인적으로 성경을 소유하지 못했다) 일곱 번째 계명을 들어보았을 것이며, 그들의 선생인, 서기관들과 바리새인들이 삶 속에서 그 계명을 어떻게 지키고 있는지도 관찰하였을 것이다. 예수님은 계속하여 “나는 너희에게 이르노니”하고 말씀하셨지만, 그분은 새로운 율법을 추가하시려는 것이 아니었다. 그분은 단지 하나님의 원래 의도를 드러내려 하셨다.

첫째로, 음욕은 십계명에 의해 명확하게 금지되었으며, 십계명이 없다고 할지라도 음욕에 대해 생각해본 사람이라면 누구나 다 하나님이 질책하시는 것을 하려는 욕망은 잘못된 것임을 인식할 것이다.

둘째로, 창세기의 첫 부분에서 하나님은 결혼은 한 평생의 약속임을 분명하게 밝히셨다. 또한, 결혼에 대해 생각해본 사람은 이혼과 재혼은 간음과도 같다는 결론을 내릴 것이다. 특히 재혼하려는 의도로 이혼하는 경우다.

그러나 이 설교에서 다시 한 번, 예수님은 단지 사람들이 음욕을 품는 것의 진실과 어떤 이유에서든지 이혼하고 재혼하는 것의 진실을 알도록 도와주신 것임이 분명하다. 그분은 “성경에 기록”된 적이 없는 재혼에 관한 새로운 율법을 말씀하신 것이 아니다.

흥미로운 것은 극소수의 교회에서만이 눈을 빼어 내버리거나 손을 찍어 버리라는 예수님의 말씀을 문자 그대로 따른다는 것이다. 왜냐하면, 이런 생각들은 성경의 나머지 부분에 위배되며 단지 성적 유혹을 받지 말라는 것을 강조하기 위함임이 분명하기 때문이다. 그러나 교회의 많은 사람은 재혼한 사람이 간음을 범한 것에 관한 예수님의 말씀이 성경의 나머지 부분과 많이 모순됨에도 불구하고, 그 말씀을 문자 그대로 해석하려 한다. 예수님의 목표는 그분의 청중들이 진리를 직시하고 이혼을 줄이는 것이었다. 만일 그분을 따르는 자들이 그분이 음욕에 대한 말씀을 마음에 새긴다면, 그들은 음란한 행위를 하지 않을 것이다. 만일 음란한 행위가 없다면, 이혼을 위한 합법적인 근거가 없을 것이며, 하나님이 태초부터 의도하신 것처럼 사람은 더는 이혼하지 않을 것이다.

남자가 어떻게 하는 것이 아내로 간음하게 하는 것인가?(How Does a Man Make His Wife Commit Adultery?)

예수님이 “누구든지 음행한 이유 없이 아내를 버리면 이는 그로 간음하게 함이요” 라고 말씀하셨음을 주목하라. 이것은 다시 한 번 우리로 하여금 그분께서 재혼에 관한 새로운 율법을 주시는 것이 아니라, 한 남자가 정당한 이유가 없이 자기 아내와 이혼하는 것이 죄라는 진실을 밝히시는 것이다. 그는 “아내로 하여금 간음하게 하였다.” 따라서 일부 사람은 예수님이 그녀의 재혼을 금지하신다고 말한다. 그러나 그것은 말도 안 된다. 강조점은 이혼하는 남자의 죄에 있다. 그가 한 행위 때문에 그의 아내는 재혼하는 외에 다른 선택의 여지가 없게 되었으며, 그녀는 남편의 이기심의 피해자로서 그녀에게는 아무런 죄도 없다. 그러나 하나님이 보시기에는, 그 남자가 아내를 버림으로 하여 그녀는 재혼할 수밖에 없게 되고, 이것은 그 남자가 아내가 다른 남자와 잠자리에 들게끔 강박하는 것과 같다. 때문에 간음을 범하지 않았다고 생각하는 사람은 자신과 자기의 아내의 이중적인 간음죄를 짓고 있는 것이다.

예수님은 하나님께서 피해받은 아내를 간음죄로 정죄하셨다고 하시지 않았다. 왜냐하면, 그것은 전혀 공평하지 않기 때문이다. 그리고 만일 피해받은 아내가 재혼하지 않는다면, 그것은 전혀 무의미하게 된다. 그녀가 재혼하지 않는다면, 하나님께서 어떻게 그녀가 간음하였다고 말씀하실 수 있겠는가? 그것은 말이 되지 않는다. 그러므로 하나님은 그 남자에게 그의 간음 그리고 그의 아내의 “간음”에 대한 죄를 물으실 것이다. 그 아내에게는 아무런 간음죄도 없으며 그녀의 재혼은 합법적이다.

그리고 “누구든지 버림받은 여자에게 장가드는 자도 간음함이라”는 예수님의 그다음 말씀은 무엇을 의미할까? 두 가지 가능한 해석이 있다. 예수님은 간음하지 않았다고 생각하는 남자들에게 세 번째 간음죄를 추가하셨거나(비슷한 이유 때문에 그분은 두 번째 죄를 추가하셨다), 다른 한 가지는 한 남자가 “간음을 범하지 않고” 한 여자와 결혼하기 위해 그녀가 자기의 남편과 이혼하도록 부추기는 것을 말씀하셨다. 만일 예수님이 이 땅에서 누구든지 이혼한 여자와 결혼하는 남자는 간음을 범하는 것이라고 말씀하셨다면, 수 백 년 전 모세의 율법에 따라, 이혼한 여자와 결혼한 모든 이스라엘 남자들은 다 간음을 범한 것이 된다. 사실, 그날 예수님의 청중들 중 모세의 율법에 따라 이혼한 여자와 결혼한 남자들은 갑자기 조금 전만 해도 죄라고 생각하지 않던 일로 인해 죄책감을 느꼈을 것이며, 예수님은 그 순간 하나님의 율법을 변경했음이 틀림없다. 또한, 바울이 고린도 교회에 보낸 서신에서 밝힌 바와 같이, 이혼한 사람과 결혼하는 것이 죄가 아니라고 믿는 사람들이 앞으로 그런 결혼을 하는 것은 실제로 간음죄를 짓는 것이 된다.

성경의 일관적인 정신에 따라, 나는 이혼한 적이 있는 여자와 결혼한 남자를 존경한다. 만일 그녀가 죄 없는, 전 남편의 이기심의 피해자였다면, 나는 그녀와 결혼한 남자를 과부와 결혼하고 보살펴주는 남자를 존경하는 만큼 존경할 것이다. 만일 그녀가 이혼에 대한 질책을 받아야 한다면, 나는 그녀와 결혼한 남자가 그녀의 가장 좋은 면을 믿어주는 그리스도의 성품을 닮고, 그녀에게 은혜를 베풀어 과거를 잊어주고 위험을 감수하려는 모습을 존경한다. 왜 성경을 읽은 적이 있고 성령님이 내주하시는 사람들이 예수님께서 모든 사람이 이혼한 적이 있는 사람과 결혼하는 것을 금지하신다는 결론을 내릴까? 이러한 관점이 어떻게 하나님의 공의에 부합될 수 있겠는가? 공의로운 하나님은 이 경우처럼 자신의 잘못 때문에 이혼 당한 것이 아닌 여자와 같은 피해자를 벌하시지 않는다. 이러한 관점이 어떻게 회개한 죄인들에게 용서와 기회를 주는 복음에 부합되겠는가?

요약(In Summary)

성경은 이혼은 항상 일방 또는 쌍방의 죄를 포함한다고 일관하여 말씀하신다. 하나님은 아무도 이혼하는 것을 의도하신 적이 없다. 하지만, 음란한 행위가 발생했을 때, 다행히도 이혼할 수 있는 규정을 만드셨다. 그분은 또한, 이혼한 사람들이 재혼할 수 있는 규정도 만드셨다.

만일 재혼에 관한 예수님의 말씀이 없었더라면, 성경을 읽는 사람은 아무도 재혼이 죄라고 생각하지 않았을 것이다(구약시대의 두 가지 극히 드문 경우와 신약시대의 한 가지 극히 드문 경우 즉 그리스도인이 그리스도인과 이혼한 후 재혼하는 경우를 제외한다). 그러나 우리는 예수님의 말씀과 성경의 나머지 부분을 조화시킬 수 있는 논리적인 방법을 발견했다. 예수님은 더 엄격한 율법으로 하나님의 재혼에 관한 율법을 대체한 것이 아니다. 이미 이혼하고 재혼한 사람들이 그런 율법을 따른다는 것은 불가능하다(그것은 엎어진 물을 다시 담으려는 격이다). 또한, 그것은 무제한 혼란을 빚어내고 사람들이 하나님의 다른 율법을 어기게 한다. 오히려, 예수님은 사람들이 바리새인들의 위선을 볼 수 있도록 도와주셨다. 그분은 자신들은 절대로 간음을 범하지 않는다고 믿는 사람들로 하여금 그들이 다른 방식으로 간음을 범하고 있음을 보게 하셨다. 바로 그들의 음욕과 이혼에 대한 자유로운 태도를 보게 하셨다.

전체 성경이 가르치는 바와 같이, 용서는 죄의 크기와는 관계없이 회개한 죄인에게 주어지며, 이혼한 사람들을 포함한 모든 죄인에게 두 번째, 세 번째의 기회가 주어진다. 재혼은 신약에서 다른 신자와 이혼한 신자가 재혼하는 경우를 제외하고는 죄가 되지 않는다. 이 경우 진정한 신자는 음행을 저지르지 않기 때문에 이혼할 만한 정당한 이유가 없으며, 이런 이혼은 절대로 발생하지 말아야 한다. 이런 극히 드문 경우에는 두 사람이 독신으로 지내든지 다시 화합해야 할 것이다.

[1]예를 들어, 한 이혼 한 목사가 재혼할 때 자신이 그리스도의 몸에서 단절 되었다고 생각하면서 한 말을 생각해보자: “나는 아내와 이혼하기보다 차라리 그녀를 죽였더라면 더 좋았을 것이다. 내가 그녀를 살해했더라면, 나는 회개 할 수 있고, 용서를 받아 합법적으로 재혼할 수 있으며 내 사역을 계속할 수 있었을 것이다.”

Os temas de divórcio e recasamento são sempre debatidos entre cristãos sinceros. Duas perguntas fundamentais formam a base deste debate: (1) Quando o divórcio é permitido aos olhos de Deus? e (2) Quando o recasamento é permitido aos olhos de Deus? A maioria das denominações e igrejas independentes tem posições doutrinarias oficiais sobre o que é permitido e o que não é, baseadas em suas interpretações particulares das Escrituras. Devemos respeitr a todas por terem convicções e viverem por elas — se suas convicções forem baseadas em seu amor por Deus. Contudo, com certeza seria melhor se todos nós tivéssemos convicções 100% bíblicas. O ministro discipulador não quer ensinar o que não alcança o propósito de Deus. Ele também não quer colocar cargas sobre as pessoas que Deus nunca quis que carregassem. Com esse objetivo em mente, farei o melhor para interpretar as Escrituras neste tópico polêmico e deixá-lo decidir se concorda ou não.

Deixe-me começar dizendo-lhe que estou, assim como você, aflito pelo divórcio estar tão implacável no mundo hoje. Pior ainda, é o fato de muitos cristãos professos estarem se divorciando, incluindo aqueles no ministério. Esta é uma grande tragédia. Devemos fazer todo o possível para impedir que isto aconteça mais ainda, e a melhor solução para o problema do divórcio é pregar o evangelho e chamar pessoas ao arrependimento. Quando duas pessoas casadas são genuinamente renascidas e ambas seguem ao Senhor, nunca se divorciarão. O ministro discipulador fará todo o possível para que seu próprio casamento seja forte, sabendo que seu exemplo é seu meio mais influente de ensinar.

Deixe-me também adicionar que sou casado e feliz há mais de vinte e cinco anos, e que antes disso nunca fui casado. Não posso me imaginar divorciado. Portanto, não tenho motivo para amaciar passagens difíceis sobre o divórcio pelo meu próprio bem. Contudo, tenho grande simpatia por pessoas divorciadas, sabendo que eu mesmo poderia ter feito uma má decisão quando jovem, casando-me com alguém que, mais tarde, seria tentado a pedir o divórcio, ou com alguém menos tolerante comigo que a maravilhosa mulher com quem me casei. Em outras palavras, poderia ter me divorciado, mas isso não aconteceu pela graça de Deus. Acho que a maioria das pessoas casadas pode se identificar com o que estou dizendo; portanto, devemos nos refrear de jogar pedras em pessoas divorciadas. Quem somos nós, que temos casamentos desgastados, para acusar pessoas divorciadas, sem termos ideia do que possam ter passado? Deus pode considerá-los muito mais santos que nós, já que sabe que nós, debaixo das mesmas circunstâncias, poderíamos ter nos divorciado muito antes.

Ninguém se casa esperando se divorciar, e acho que ninguém odeia mais o divórcio que aqueles que sofreram por causa dele. Portanto, devemos ajudar pessoas casadas a continuarem casadas, e pessoas divorciadas a encontrarem a graça que Deus estiver oferecendo. É neste espírito que escrevo.

Farei o possível para permitir que passagens interpretem passagens. Percebi que versículos sobre esse assunto são muitas vezes interpretados de tal modo, que contradizem outras passagens, que é uma indicação certa que tais versículos foram mal-interpretados, pelo menos em parte.

Uma Base (A Foundation)

Vamos começar com uma verdade fundamental que todos possamos concordar. A mais fundamental é que as Escrituras afirmam que Deus é contra o divórcio em geral. Durante um tempo em que homens israelitas estavam se divorciando de suas esposas, Ele declarou através do profeta Malaquias:

“Eu odeio o divórcio…e também odeio homem que se cobre de violência como se cobre de roupas…Por isso, tenham bom senso; não sejam infiéis” (Ml. 2:16).

Isso não deve surpreender alguém que conheça algo sobre o caráter amoroso e justo de Deus, ou alguém que saiba algo sobre como o divórcio danifica maridos, esposas e crianças. Teríamos que questionar o caráter moral de qualquer um que fosse a favor do divórcio de modo geral. Deus é amor (veja 1 Jo. 4:8) e, portanto, odeia o divórcio.

Uma vez, alguns fariseus fizeram uma pergunta a Jesus sobre a legalidade do divórcio “por qualquer motivo”. Sua resposta revela Sua reprovação ao divórcio. Aliás, o divórcio nunca foi Sua intenção para alguém:

Alguns fariseus aproximaram-se dele para pô-lo à prova. E perguntaram-lhe: “É permitido ao homem divorciar-se de sua mulher por qualquer motivo?” Ele respondeu: “Vocês não leram que, no princípio, o Criador ‘os fez homem e mulher’ e disse: ‘Por essa razão, o homem deixará pai e mãe e se unirá à sua mulher, e os dois se tornarão uma só carne’? Assim, eles já não são dois, mas sim uma só carne. Portanto, o que Deus uniu, ninguém separe” (Mt. 19:3-6).

Historicamente, sabemos que existiam duas linhas de pensamento entre os líderes religiosos judeus nos dias de Jesus. Examinaremos estas duas linhas mais detalhadamente mais tarde; mas é suficiente dizer, por enquanto, que uma era conservadora e a outra liberal. Os conservadores acreditavam que era permitido que um homem se divorciasse de sua esposa somente por sérias razões morais. Já os liberais acreditavam que um homem podia se divorciar por qualquer motivo, incluindo encontrar uma mulher mais atraente. Essas convicções contraditórias foram a base para a pergunta dos fariseus a Jesus.

Jesus recorreu aos versículos das Escrituras, às primeiras passagens de Gênesis que mostram que o plano original de Deus era unir homem e mulher permanentemente, e não temporariamente. Moisés declarou que Deus criou os dois sexos tendo o casamento em mente, e que este é um relacionamento tão significante que se torna o mais importante de todos. Uma vez que é oficializado, é mais importante até que o relacionamento de alguém com seus pais. Os homens deixam seus pais para se unirem a suas esposas. E depois, então, a união sexual entre homem e mulher mostra sua unidade ordenada por Deus.

Obviamente, tal relacionamento, que resulta em filhos, não foi intencionado por Deus para durar temporariamente, e sim permanentemente. Eu acho que o tom da resposta de Jesus aos fariseus indicava Sua grande decepção por tal pergunta ter sido feita. Com certeza, Deus não queria que homens se divorciassem de suas esposas “por qualquer motivo”.

É claro que Deus queria que ninguém pecasse, de modo algum; mas todos pecamos. Com grande misericórdia, Deus tomou providências para nos resgatar da escravidão do pecado. Além do mais, Ele tem coisas para nos dizer depois de termos feito o que Ele não queria que fizéssemos. Da mesma maneira, Deus nunca quis que alguém se divorciasse, mas o divórcio era inevitável entre humanos não submissos a Deus. Ele não ficou surpreso com o primeiro divórcio ou com os milhões subsequentes. E, portanto, Ele não só declara Seu ódio pelo divórcio, mas também tem algo a dizer às pessoas depois de terem se divorciado.

No Princípio (In the Beginning)

Com este alicerce posto, podemos começar a explorar mais especificamente o que Deus declarou sobre divórcio e recasamento. Já que as afirmações mais polêmicas sobre o divórcio e recasamento são ditas por Jesus aos israelitas, nos ajudará estudarmos primeiro o que Deus disse há centenas de anos antes sobre o mesmo assunto aos israelitas. Se acharmos que o que Deus disse através de Moisés e o que disse através de Jesus são contraditórios, podemos ter certeza que ou a Lei de Deus mudou, ou estamos interpretando mal algo dito por Moisés ou Jesus. Então, vamos começar com o que Deus revelou primeiro a respeito do divórcio e recasamento.

Já mencionei a passagem em Gênesis 2 que, de acordo com Jesus, tem alguma relevância ao assunto do divórcio. Desta vez, vamos lê-la diretamente da descrição de Gênesis:

Com a costela que havia tirado do homem, o Senhor Deus fez uma mulher e a levou até ele. Disse então o homem: “Esta, sim, é osso dos meus ossos e carne da minha carne! Ela será chamada mulher, porque do homem foi tirada”. Por essa razão, o homem deixará pai e mãe e se unirá à sua mulher, e eles se tornarão uma só carne (Gn. 2:22-24).

Então, esta é a origem do casamento. Deus fez a primeira mulher do primeiro homem e para o primeiro homem, e a levou a ele pessoalmente. Nas palavras de Jesus, “Deus [os] uniu” (Mt. 19:6, ênfase adicionada). Este primeiro casamento ordenado por Deus estabeleceu o modelo para todos os casamentos subsequentes. Deus cria, mais ou menos, o mesmo número de mulheres que homens, e os cria para que se sintam atraídos ao sexo oposto. Assim, pode ser dito que Deus ainda providencia casamentos em grande escala (mesmo que existam muitos mais possíveis companheiros para cada indivíduo que existia para Adão e Eva). Portanto, como Jesus disse, nenhum humano deve separar o que Deus uniu. Não era a intenção de Deus que o casal original tivesse vidas separadas, mas que encontrassem bênçãos vivendo juntos em dependência mútua. A violação da vontade tão claramente revelada de Deus, constituiria pecado. Dessa maneira, desde o segundo capítulo da Bíblia, é estabelecido o fato que o divórcio não era a intenção de Deus para casamento algum.

A Lei de Deus Escrita em Corações (God’s Law Written in Hearts)

Também gostaria de sugerir que, mesmo aqueles que nunca leram o segundo capítulo de Gênesis, sabem instintivamente que o divórcio é errado, já que a aliança de casamento para a vida toda é praticada em muitas culturas pagãs, onde o povo não tem conhecimento bíblico. Como Paulo escreveu em sua carta aos Romanos:

De fato, quando os gentios, que não têm a Lei, praticam naturalmente o que ela ordena, tornam-se lei para si mesmos, embora não possuam a Lei; pois mostram que as exigências da Lei estão gravadas em seu coração. Disso dão testemunho também a sua consciência e os pensamentos deles, ora acusando-os, ora defendendo-os (Rm. 2:14-15).

O código de ética de Deus está escrito em cada coração humano. Aliás, este código de ética que fala através da consciência, é toda a lei que Deus deu a qualquer um (exceto ao povo de Israel) de Adão até os tempos de Jesus. Qualquer um que esteja mesmo considerando um divórcio verá que precisa lidar com sua consciência, e o único modo de poder superá-la é encontrando uma boa justificativa para o divórcio. Se continuar com o divórcio sem uma boa justificativa, sua consciência o condenará, mesmo que possa reprimi-la.

Desde que sabemos, durante vinte e sete gerações, de Adão até a entrega da Lei de Moisés a Israel, por volta de 1440 d.c., a lei da consciência era toda a revelação que Deus havia dado a qualquer um, incluindo aos israelitas, a respeito do divórcio e recasamento; Deus considerou isso suficiente. (Lembre-se que Moisés não escreveu o registro da criação de Gênesis 2 até o tempo do Êxodo.) Com certeza, parece razoável pensar que durante estas vinte e sete gerações antes da Lei Mosaica, que inclui o tempo do dilúvio de Noé, alguns dos milhões de casamentos durante aquelas centenas de anos acabaram em divórcio. Também parece razoável concluir que Deus, que nunca muda, estava disposto a perdoar aqueles que eram culpados pelo divórcio se confessassem seus pecados e se arrependessem. Estamos certos de que pessoas podiam ser salvas ou declaradas santas por Deus, antes da Lei de Moisés ser entregue, assim como foi com Abraão, através de sua fé (veja Rm. 4:1-12). Se pessoas podiam ser declaradas santas através de sua fé desde Adão até Moisés, isso significa que podiam ser perdoadas por qualquer coisa, incluindo pecado referente ao divórcio. Portanto, enquanto começamos a sondar o assunto de divórcio e recasamento, eu me pergunto: Pessoas culpadas de divórcio antes da Lei Mosaica e que receberam perdão de Deus eram exortadas por suas consciências (já que não havia lei escrita) que se recasassem seriam culpadas? Estou somente propondo uma pergunta.

E as vítimas do divórcio que não cometeram pecado, aqueles que se divorciaram sem culpa, somente por causa de cônjuges egoístas? A consciência deles os proibiria de recasar? Isso me parece improvável. Se um marido abandonasse sua esposa por outra mulher, o que a levaria a pensar que não teria direito a um recasamento? O divórcio não foi culpa dela.

A Lei de Moisés (The Law of Moses)

É somente no terceiro livro da Bíblia que encontramos divórcio e recasamento mencionados especificamente. Está contido na Lei de Moisés como uma proibição contra sacerdotes casarem-se com mulheres divorciadas:

Não poderão tomar por mulher uma prostituta, uma moça que tenha perdido a virgindade, ou uma mulher divorciada do seu marido, porque o sacerdote é santo ao seu Deus (Lv. 21:7).

Em lugar algum da Lei de Moisés há tal proibição dirigida à população geral de homens israelitas. Mais adiante, o versículo citado indica que (1) havia mulheres israelitas divorciadas e (2) não há nada de errado com homens israelitas não-sacerdotais casando-se com mulheres que foram previamente casadas. A lei citada acima se aplica somente a sacerdotes e mulheres divorciadas que possam se casar com sacerdotes. Nada havia de errado, de acordo com a Lei de Moisés, com qualquer mulher divorciada recasando-se, desde que não se casasse com um sacerdote. Nada havia de errado com qualquer homem, com exceção sacerdotes, casando-se com uma mulher divorciada.

Era requerido que o sumo sacerdote (talvez um tipo supremo de Cristo) vivesse em padrões ainda mais altos que os sacerdotes normais; não lhe era permitido nem que se casasse com uma viúva. Lemos alguns versículos mais adiante em Levítico:

Não poderá ser viúva, nem divorciada, nem moça que perdeu a virgindade, nem prostituta, mas terá que ser uma virgem, do seu próprio povo (Lv. 21:14).

Esse versículo prova que era pecado que todas as viúvas israelitas se recasassem ou que era pecado para qualquer e todo homem israelita se casar com uma viúva? Não, com certeza não. Na verdade, esse versículo indica fortemente que não seria errado que qualquer viúva se casasse com qualquer homem, desde que não fosse o sumo sacerdote, e indica fortemente que qualquer homem, além do sumo sacerdote poderia se casar com uma viúva. Outras passagens afirmam a legitimação completa de viúvas recasando-se (veja Rm. 7:2-3; 1 Tm. 5:14).

Esse versículo também indica, juntamente com o que consideramos anteriormente (Lv. 21:7), que não seria errado que qualquer homem israelita (além do sacerdote ou sumo sacerdote) se casar com uma mulher divorciada ou mesmo uma mulher que não fosse virgem, “prostituta”. Do mesmo modo, implica que debaixo da Lei de Moisés, não havia nada de errado com uma mulher divorciada recasar-se ou com uma “prostituta” casar-se, desde que não se casasse com um sacerdote. Deus deu, graciosamente, a adúlteros e divorciados outra chance, mesmo sendo contra ambos, fornicação e divórcio.

Uma Segunda Proibição Específica Contra Recasamento (A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

Quantas “segunda chances” Deus deu a mulheres divorciadas? Devemos concluir que Ele deu a mulheres divorciadas somente mais uma chance debaixo da Lei de Moisés, permitindo somente um recasamento? Essa seria uma conclusão errada. Lemos mais tarde na Lei de Moisés:

Se um homem casar-se com uma mulher e depois não a quiser mais por encontrar nela algo que ele reprova, dará certidão de divórcio à mulher e a mandará embora. Se, depois de sair da casa, ela se tornar mulher de outro homem, e este não gostar mais dela, lhe dará certidão de divórcio, e a mandará embora. Ou se o segundo marido morrer, o primeiro, que se divorciou dela, não poderá casar-se com ela de novo, visto que ela foi contaminada. Seria detestável para o Senhor. Não tragam pecado sobre a terra que o Senhor, o seu Deus, lhes dá por herança (Dt. 24:1-4).

Note que nestes versículos, a única proibição era contra mulheres divorciadas duas vezes (ou divorciadas e viúvas) recasando-se com seus primeiros maridos. Nada é dito sobre o pecado cair sobre ela por casar-se a segunda vez, e uma vez que foi divorciada a segunda vez (ou viúva de seu segundo marido), só era proibida de voltar ao seu primeiro marido. A indicação óbvia é que ela seria livre para recasar com qualquer outro homem (que estivesse disposto a dar a ela outra chance). Se fosse pecado que ela casasse novamente com outro homem, não haveria necessidade de Deus dar esse tipo de instrução específica. Tudo o que Ele teria que dizer é: “Divorciados são proibidos de se recasar”.

Mais adiante, se Deus permitisse que essa mulher se casasse uma segunda vez, o homem que se casasse com ela depois de seu primeiro divórcio também não teria culpa. E se fosse permitido que ela se casasse uma terceira vez, o homem que se casasse com ela depois de ser divorciada duas vezes não estaria pecando (a menos que fosse seu primeiro marido). Portanto, o Deus que odiava o divórcio, amava divorciados e graciosamente, ofereceu a eles outra chance.

Um Resumo (A Summary)

Deixe-me resumir o que descobrimos até agora: Mesmo que Deus tenha declarado Seu ódio pelo divórcio, Ele não deu indicação antes ou durante a velha aliança que recasamento era pecado, com duas exceções: (1) a mulher divorciada duas vezes ou divorciada e viúva recasando-se com seu primeiro marido e (2) o caso de uma mulher divorciada casando-se com um sacerdote. Mais adiante, Deus não deu indicação que casar-se com uma pessoa divorciada era pecado, exceto para sacerdotes.

Aparentemente, isto vai contra o que Jesus disse sobre pessoas divorciadas que recasam e aqueles que se casam com pessoas divorciadas. Jesus disse que tais pessoas cometem adultério (veja Mt. 5:32). Portanto, estamos interpretando mal a Jesus, a Moisés ou Deus mudou Sua lei. Minha suspeita é que possamos estar interpretando mal o que Jesus ensinou, pois me parece estranho que Deus dissesse que algo que é moralmente aceitável durante mil e quinhentos anos debaixo da Lei que Ele deu a Israel fosse pecado.

Antes de enfrentarmos esta contradição aparente, deixe-me ressaltar que a permissão de Deus ao recasamento debaixo da velha aliança não carregava condições que eram baseadas nos motivos do divórcio ou no grau de culpa da pessoa no divórcio. Deus nunca disse que certos divorciados estavam desqualificados para o recasamento, pois seus divórcios não tinham motivos legítimos. Ele nunca disse que algumas pessoas eram dignas de se recasarem por causa da legitimidade de seus divórcios. Mesmo assim, ministros modernos tentam fazer tais julgamentos baseando-se num lado da história. Por exemplo, uma mulher divorciada tenta convencer seu pastor que é digna de poder recasar, pois foi somente a vítima do divórcio. Seu ex-marido divorciou-se dela — e não o contrário. Mas se aquele pastor tivesse a oportunidade de ouvir o lado do marido, poderia vir a ser solidário a ele. Talvez ela tenha sido um monstro tendo, portanto, parte da culpa.

Conheci um casal que ambos tentaram provocar o outro a pedir o divórcio para que pudessem se livrar da culpa de ser a pessoa que pediu o divórcio. Ambos queriam dizer que foi o cônjuge, não eles, que pediu o divórcio, permitindo, assim, seu casamento subsequente. Podemos enganar as pessoas, mas não a Deus. Por exemplo, qual é a avaliação dEle da mulher, que, em desobediência à Palavra de Deus, nega continuamente o sexo ao seu marido e, então, se divorcia por ele não ter-lhe sido fiel? Ela não é, pelo menos em parte, responsável pelo divórcio?

O caso da mulher divorciada duas vezes que acabamos de ler em Deuteronômio 24 nada diz sobre a legitimidade de seus dois divórcios. O primeiro marido encontrou nela “algo que ele reprova”. Se isto tivesse sido adultério, ela seria digna de morte de acordo com a Lei de Moisés, que prescrevia que adúlteros deveriam ser apedrejados (veja Lv. 20:10). Portanto, se adultério for o único motivo legítimo para o divórcio, talvez seu primeiro marido não tinha um bom motivo para se divorciar dela. Por outro lado, talvez ela tenha cometido adultério, e ele, sendo um homem santo como José de Maria, “pretendia anular o casamento secretamente” (Mt. 1:19). Existem muitos cenários possíveis.

É dito que seu segundo marido se divorciou por “não gostar mais dela”. Mais uma vez, não sabemos se alguém é culpado ou se dividem a culpa. Mas não faz diferença. A graça de Deus foi estendida sobre ela para se casar com qualquer um que desse uma chance a uma mulher divorciada duas vezes, com exceção de seu primeiro marido.

Uma Objeção (An Objection)

É muitas vezes dito que “se disserem que é permitido que pessoas recasem depois de se divorciarem por qualquer motivo, isso as encorajará a divorciarem-se por motivos ilegítimos”. Acho que isso pode ser verdade em alguns casos de pessoas meramente religiosas que não estão tentando verdadeiramente agradar a Deus, mas reprimir pessoas que não são submetidas a Deus de pecar é um exercício inútil. Contudo, pessoas que são realmente submetidas a Deus em seus corações não estão procurando formas de pecar. Estão tentando agradar a Deus, e esse tipo de pessoas normalmente tem casamentos fortes. Mais adiante, Deus, aparentemente, não estava muito preocupado com pessoas debaixo da velha aliança se divorciando por motivos ilegítimos devido a uma lei liberal de recasamento porque Ele deu a Israel uma lei liberal de recasamento.

Devemos evitar dizer às pessoas que Deus está disposto a perdoá-las de qualquer pecado, pois serão encorajadas a pecar, porque sabem que o perdão está disponível? Se a resposta for sim, teremos que parar de pregar o evangelho. Novamente, tudo se resume à condição dos corações das pessoas. Aquelas que amam a Deus querem obedecê-Lo. Eu sei muito bem que o perdão de Deus estaria disponível se eu o pedisse, sem importar que pecado eu possa cometido. Mas isso não me motiva a pecar nem um pouco, porque amo a Deus e renasci; fui transformado por Sua graça e quero agradá-Lo.

Deus sabe que não há necessidade de adicionar mais uma consequência negativa às muitas outras inevitáveis do divórcio com esperança de motivar as pessoas a continuarem casadas. Dizer às pessoas com problemas no casamento que é melhor não se divorciem, pois nunca serão permitidas casarem-se novamente proporciona pouca motivação para que permaneçam casadas. Mesmo que acreditem em você, a perspectiva de uma vida solteira comparada a uma vida de pobreza marital contínua parece o céu à pessoa casada miseravelmente.

Paulo no Recasamento (Paul on Remarriage)

Antes de atacarmos o problema de harmonizar as palavras de Jesus sobre o recasamento com as de Moisés, precisamos perceber que há mais um autor bíblico que concorda com Moisés, e seu nome é Paulo, o apóstolo. Paulo escreveu claramente que o recasamento para divorciados não é pecado, concordando com o que o Velho Testamento diz:

Quanto às pessoas virgens, não tenho mandamento do Senhor, mas dou meu parecer como alguém que, pela misericórdia de Deus, é digno de confiança. Por causa dos problemas atuais, penso que é melhor o homem permanecer como está. Você está casado? Não procure separar-se. Está solteiro? Não procure esposa. Mas, se vier a casar-se, não comete pecado; e, se uma virgem se casar, também não comete pecado. Mas aqueles que se casarem enfrentarão muitas dificuldades na vida, e eu gostaria de poupá-los disso (1 Co. 7:25-28, ênfase adicionada).

Não há dúvida que Paulo estava falando a pessoas divorciadas nesta passagem. Ele aconselhou os casados, os solteiros e os divorciados a continuarem em seu estado atual por causa da perseguição que os cristãos estavam sofrendo na época. Contudo, Paulo deixou claro que pessoas divorciadas e virgens não pecariam se recasassem.

Note que Paulo não qualificou a legalidade do recasamento de pessoas divorciadas. Ele não disse que recasamentos só eram permitidos se a pessoa divorciada não tivesse parcela de culpa em seu divórcio anterior. (E que outra pessoa além de Deus está qualificada a julgar tal coisa?) Ele não disse que recasamento só era permitido àqueles que tinham sido divorciados antes de sua salvação. Não, ele disse simplesmente que recasamento não é pecado para pessoas divorciadas.

Paulo era Flexível Sobre o Divórcio? (Was Paul Soft on Divorce?)

Por Paulo ter endossado uma política generosa sobre recasamento, isso quer dizer que ele também era flexível sobre o divórcio? Não, Paulo era claramente contra o divórcio em geral. Mais cedo no mesmo capítulo de sua carta aos coríntios, ele deixou uma lei sobre o divórcio que está em harmonia com o ódio de Deus pelo divórcio:

Aos casados, dou este mandamento, não eu, mas o Senhor: Que a esposa não se separe do seu marido. Mas se o fizer, que permaneça sem se casar ou, então, reconcilie-se com o seu marido. E o marido não se divorcie da sua mulher. Aos outros, eu mesmo digo isto, não o Senhor: Se um irmão tem mulher descrente, e ela se dispõe a viver com ele, não se divorcie dela. E, se uma mulher tem marido descrente, e ele se dispõe a viver com ela, não se divorcie dele. Pois o marido descrente é santificado por meio da mulher, e a mulher descrente é santificada por meio do marido. Se assim não fosse, seus filhos seriam impuros, mas agora são santos. Todavia, se o descrente separar-se, que se separe. Em tais casos, o irmão ou irmã não fica debaixo de servidão; Deus nos chamou para vivermos em paz. Você, mulher, como sabe se salvará seu marido? Ou você, marido, como sabe se salvará sua mulher? Entretanto, cada um continue vivendo na condição que o Senhor lhe designou e de acordo com o chamado de Deus. Está é a minha ordem para todas as igrejas (1 Co. 7:10-17).

Note que Paulo se dirige primeiramente a crentes casados com crentes. Eles não devem se divorciar é claro, e Paulo diz que essa não é sua instrução, mas do Senhor. E com certeza, isto concorda com tudo o que consideramos na Bíblia até agora.

É aqui que fica interessante. Paulo era, obviamente, realístico o suficiente para perceber que mesmo crentes podem se divorciar em casos raros. Se isso ocorre, Paulo diz que a pessoa que se divorciou de seu esposo ou sua esposa deve continuar descasado ou se reconciliar com ele/ela. (Mesmo que Paulo dê estas instruções específicas às esposas, eu assumo que as mesmas regas se apliquem aos esposos.)

Novamente, o que Paulo escreve não nos surpreende. Primeiro, ele deixou a lei de Deus a respeito do divórcio, mas é inteligente o suficiente para saber que a lei de Deus pode não ser sempre obedecida. Portanto, quando o pecado do divórcio ocorre entre dois crentes, ele dá mais instruções. A pessoa que se divorciou de seu cônjuge deve continuar descasada ou se reconciliar com seu cônjuge. Com certeza, esta seria a melhor coisa no evento de divórcio entre crentes. Desde que ambos continuem descasados, há chance de reconciliação. (E obviamente, se tivessem cometido um pecado imperdoável pelo divórcio, haveria pouco motivo para Paulo dizer-lhes para continuarem descasados ou para se reconciliarem.)

Você acha que Paulo era inteligente o suficiente para saber que sua segunda diretriz a crentes divorciados poderia não ser sempre obedecida? Eu acho que sim. Talvez não tenha dado mais diretrizes para crentes divorciados por esperar que os verdadeiros crentes seguissem sua primeira diretriz de não se divorciarem e, portanto, somente para casos raros sua segunda diretriz seria necessária. Com certeza, verdadeiros seguidores de Cristo, se tivessem problemas conjugais, fariam todo o possível para preservar seus casamentos. E certamente, um crente que, depois de todas as tentativas para preservar o casamento, sentisse que não tinha outra alternativa além do divórcio, este crente por pura vergonha pessoal e desejo de honrar a Cristo, não consideraria se recasar com qualquer outra pessoa, e ainda esperaria a reconciliação. Parece-me que o real problema na igreja moderna a respeito do divórcio é que há um percentual muito alto de falsos crentes, pessoas que nunca realmente creram e, portanto, se submeteram ao Senhor Jesus Cristo.

É bem claro, pelo que Paulo escreveu em 1 Coríntios 7, que Deus tem maiores expectativas para crentes, pessoas que são habitadas pelo Espírito Santo, que para incrédulos. Paulo escreveu, como lemos, que crentes não devem se divorciar de seus cônjuges incrédulos desde que tais cônjuges estejam dispostos a viver com eles. Mais uma vez, esta diretriz não nos surpreende, já que está em perfeita harmonia com tudo mais que lemos sobre o assunto nas Escrituras. Deus é contra o divórcio. Contudo, Paulo continua dizendo que se o ímpio quer o divórcio, o crente deve permiti-lo. Ele sabe que o incrédulo não é submetido a Deus, e assim não espera que aja como tal. Deixe-me acrescentar que o fato de um ímpio concordar em morar com um crente é uma boa indicação de que está potencialmente aberto para o evangelho, ou que o crente está deteriorando ou é um falso cristão.

Agora, quem diria que um crente divorciado de um incrédulo não é livre para se recasar? Paulo nunca disse tal coisa, como disse no caso de dois crentes divorciados. Teríamos que nos perguntar por que Deus seria contra o recasamento de um crente divorciado de um ímpio. A qual propósito isso serviria? Mesmo assim, tal permissão parece ir contra o que Jesus disse sobre o recasamento: “Mas eu lhes digo que todo aquele que se divorciar de sua mulher, exceto por imoralidade sexual, faz que ela se torne adúltera, e quem se casar com a mulher divorciada estará cometendo adultério” (Mt. 5:32). Novamente, isso me faz suspeitar que estamos interpretando mal o que Jesus estava tentando comunicar.

O Problema (The Problem)

Jesus, Moisés e Paulo concordam claramente que divorcio é uma indicação de pecado por parte de um ou ambos os lados do divórcio. Todos são consistentemente contra o divórcio em geral. Mas eis o nosso problema: Como podemos reconciliar o que Moisés e Paulo disseram sobre o recasamento com o que Jesus disse? Certamente, devemos esperar que devam harmonizar, já que foram todos inspirados por Deus para dizerem o que disseram.

Vamos examinar exatamente o que Jesus disse e considerar com quem estava falando. Duas vezes no evangelho de Mateus encontramos Jesus discursando sobre divórcio e recasamento, uma vez no Sermão no Monte e outra quando foi questionado por alguns fariseus. Vamos começar com a conversa de Jesus com estes fariseus:

Alguns fariseus aproximaram-se dele para pô-lo à prova. E perguntaram-lhe: “É permitido ao homem divorciar-se de sua mulher por qualquer motivo?” Ele respondeu: “Vocês não leram que, no princípio, o Criador ‘os fez homem e mulher’ e disse: ‘Por essa razão, o homem deixará pai e mãe e se unirá a sua mulher, e os dois se tornarão uma só carne’? Assim, eles já não são dois, mas sim uma só carne. Portanto, o que Deus uniu, ninguém separe”. Perguntaram eles: “Então, por que Moisés mandou dar uma certidão de divórcio à mulher e mandá-la embora?” Jesus respondeu: “Moisés permitiu que vocês se divorciassem de suas mulheres por causa da dureza de coração de vocês. Mas não foi assim desde o princípio. Eu lhes digo que todo aquele que se divorciar de sua mulher, exceto por imoralidade sexual, e se casar com outra mulher, estará cometendo adultério” (Mt. 19:3-9).

Durante esta conversa com Jesus, os fariseus se referiram a uma porção da Lei Mosaica que mencionei mais cedo, Deuteronômio 24:1-4. Lá estava escrito:

Se um homem casar-se com uma mulher e depois não a quiser mais por encontrar nela algo que ele reprova, dará certidão de divórcio à mulher e a mandará embora… (Dt. 24:1, ênfase adicionada).

Nos dias de Jesus, havia duas escolas de pensamento a respeito do que constituía indecência, ou “algo que ele reprova.” Cerca de vinte anos antes, um rabbi chamado Hillel ensinou que uma indecência era uma diferença irreconciliável. No tempo que Jesus teve Seu debate com os fariseus, a interpretação “Hillel” havia se tornado ainda mais liberal, permitindo o divórcio por quase “qualquer motivo”, como indica a pergunta dos fariseus a Jesus. Um homem podia divorciar-se de sua mulher se ela queimasse seu jantar, colocasse muito sal na comida, expusesse seu joelho em público, soltasse o cabelo, falasse com outro homem, dissesse algo indelicado sobre sua sogra ou fosse infértil. Um homem podia se divorciar de sua mulher até se visse alguém mais atraente que ela, vendo assim nela “algo que ele reprova”.

Outro rabbi famoso, Shammai, que viveu antes de Hillel, ensinou que “algo que ele reprova” era somente algo muito imoral, como adultério. Como você deve suspeitar, a interpretação liberal de Hillel era muito mais popular que a de Shammai entre os fariseus dos dias de Jesus. Os fariseus viviam e ensinavam que o divórcio era legal por qualquer motivo e, portanto, o divórcio era desenfreado. Os fariseus, em seus jeitos típicos farisaicos, enfatizavam a importância de dar a sua mulher a carta de divórcio quando a mandasse embora, para “não quebrar a Lei de Moisés”.

Não se Esqueça que Jesus Estava Falando com Fariseus (Don’t Forget that Jesus’ was Speaking to Pharisees)

Com este histórico em mente, podemos entender melhor o que Jesus estava enfrentando. Diante dEle estava um grupo de professores religiosos hipócritas, muitos dos quais, se não todos, tinham se divorciado uma ou mais vezes e, provavelmente, por terem encontrado companheiras mais atraentes. (Não acho que seja coincidência que as palavras de Jesus sobre divórcio no Sermão do Monte sigam Suas exortações a respeito da cobiça, também a chamando de forma de adultério.) Mesmo assim, estavam se justificando, dizendo que obedeceram à Lei de Moisés.

A própria pergunta revela sua inclinação. Eles acreditavam claramente que um homem podia se divorciar de sua mulher por qualquer motivo. Jesus expôs a falta de entendimento dos fariseus a respeito da intenção de Deus no casamento apelando para as palavras de Moisés sobre o casamento no capítulo 2 de Gênesis. Deus nunca quis que existisse nenhum divórcio, muito menos por “qualquer motivo”, mesmo assim, os líderes de Israel estavam se divorciando de suas mulheres assim como adolescentes terminam suas “paqueras”!

Imagino que os fariseus já sabiam a posição de Jesus sobre o divórcio, já que Ele havia afirmado publicamente antes e, portanto, estavam prontos com sua refutação: “Então, por que Moisés mandou dar uma certidão de divórcio à mulher e mandá-la embora?” (Mt. 19:7).

Novamente, essa pergunta revela a inclinação deles. Ela foi formulada de forma a deixar transparecer que Moisés estava mandando os homens se divorciarem se suas esposas quando descobrissem “algo que ele não aprova”, e requerendo um certificado de divórcio próprio. Mas como sabemos, depois ler de Deuteronômio 24:1-4, não é isso que Moisés quis dizer. Ele só estava regulamentando o terceiro casamento de uma mulher, proibindo-a de recasar com seu primeiro marido.

Já que Moisés mencionou divórcio, ele deve ter sido permitido por algum motivo. Mas note como o verbo que Jesus usa em Sua resposta, permitiu, contrasta com a escolha do verbo dos fariseus, mandou. Moisés permitiu o divórcio; nunca mandou. A razão de Moisés ter permitido o divórcio foi por causa da dureza dos corações dos israelitas. Isto é, Deus permitiu o divórcio como concessão misericordiosa à iniquidade das pessoas. Ele sabia que as pessoas seriam infiéis para com seus cônjuges. Sabia que haveria imoralidades. Ele sabia que os corações das pessoas seriam quebrados. Portanto, permitiu o divórcio. Não era a intenção dEle, mas o pecado o fez necessário.

Depois, Jesus expôs a Lei de Deus aos fariseus, talvez até definindo o que era o “algo que ele reprova” de Moisés: “Eu lhes digo que todo aquele que se divorciar de sua mulher, exceto por imoralidade sexual, e se casar com outra mulher, estará cometendo adultério” (Mt. 19:9, ênfase adicionada). Aos olhos de Deus, imoralidade sexual é o único motivo válido para um homem se divorciar de sua esposa, e posso entender isto. O que um homem ou mulher pode fazer que seja mais ofensivo ao seu cônjuge? Quando alguém comete adultério ou tem um caso, ele/ela envia uma mensagem brutal. Com certeza, Jesus não estava se referindo somente a adultério quando disse “imoralidade sexual”. Certamente, beijos apaixonados e carícias no cônjuge de outra pessoa seria uma imoralidade ofensiva, assim como a prática de ver pornografia e outras perversões sexuais. Lembre-se que Jesus igualou cobiça ao adultério durante Seu Sermão no Monte.

Não vamos nos esquecer com quem Jesus estava falando — fariseus que estavam se divorciando de suas mulheres por qualquer motivo e recasando rapidamente, mas que nunca cometiam adultério, a menos que quebrassem o sétimo mandamento. Jesus estava dizendo a eles que estavam somente enganando a si mesmos. O que estavam fazendo não era diferente de adultério, e isso faz sentido. Qualquer pessoa honesta pode ver que um homem que se divorcia de sua mulher para poder casar com outra está fazendo o que um adúltero faz, mas debaixo do pretexto da legalidade.

A Solução (The Solution)

Esta é a chave para harmonizar Jesus com Moisés e Paulo. Jesus estava simplesmente expondo a hipocrisia dos fariseus. Ele não estava dando uma lei que proíbe qualquer recasamento. Se estivesse, estaria contradizendo Moisés e Paulo e criando uma confusão para milhões de divorciados e milhões de pessoas recasadas. Se Jesus estivesse dando uma lei de recasamento, o que diríamos àqueles que se divorciaram e recasaram antes de terem ouvido sobre a Lei de Jesus? Devemos dizer-lhes que estão vivendo em relacionamentos adúlteros e sabendo que a Bíblia exorta que nenhum adúltero herdará o Reino de Deus (veja 1 Co. 6:9-10), instrui-los a se divorciarem novamente? Mas Deus não odeia o divórcio?

Devemos dizer-lhes para parar de ter sexo com seus cônjuges até que seus ex-cônjuges morram para evitar que cometam adultério regularmente? Mas Paulo não proíbe que casais evitem sexo um ao outro? Tal recomendação não levaria a tentações sexuais e até a estimular desejos para que seus ex-cônjuges morram?

Devemos dizer a tais pessoas que se divorciem de seus atuais cônjuges e recasem com seus cônjuges originais (como defendido por alguns), algo que foi proibido pela Lei Moisaica em Deuteronômio 24:1-4?

E as pessoas divorciadas que nunca recasaram? Se só forem permitidas recasar com seus antigos cônjuges que cometeram adultério ou alguma imoralidade, quem determinará se uma imoralidade realmente foi cometida? Para poder recasar, uma pessoa terá que provar que seu antigo cônjuge era culpado de cobiça, enquanto outra precisará trazer testemunhas do caso de seu cônjuge?

Como perguntei mais cedo, e sobre os casos onde o primeiro cônjuge cometeu adultério, em parte por estar casado com uma pessoa que lhe negou o sexo? É justo que a pessoa que negou o sexo possa recasar enquanto a outra que cometeu o adultério não?

E sobre a pessoa que cometeu fornicação antes do casamento? O seu ato de fornicação não é um ato de infidelidade para com seu futuro cônjuge? O pecado dessa pessoa não seria considerado equivalente ao adultério se ela ou seu parceiro sexual estivessem casados no período desse pecado? Por que essa pessoa pode casar?

E duas pessoas que moram juntas, não casadas, e então “se separam”? Por que é permitido que se casem com outra pessoa depois dessa separação; só por não terem se casado oficialmente? Qual é a diferença entre eles e aqueles que se divorciam e recasam?

E sobre o fato que “as coisas antigas já passaram” e que “surgiram coisas novas” quando uma pessoa se torna cristã (veja 2 Co. 5:17)? Isso realmente significa todos os pecados exceto o pecado de divórcio ilegítimo?

Todas essas perguntas[1] podem ser feitas e muitas outras que são fortes motivos para pensarmos que Jesus não estava deixando um novo mandamento a respeito do recasamento. Com certeza, Jesus era inteligente o suficiente para se dar conta das ramificações de Sua nova lei de recasamento, se era isso mesmo. Isto por si só é suficiente para nos dizer que Ele estava somente expondo a hipocrisia dos fariseus — homens cobiçosos, religiosos e hipócritas que estavam se divorciando de suas esposas “por qualquer motivo” e se recasando.

Certamente, a razão de Jesus ter dito que estavam “cometendo adultério” ao invés de simplesmente dizer que o que estavam fazendo era errado é que queria que vissem que divórcio por qualquer motivo e recasamento subsequente não é diferente de adultério, algo que diziam nunca fazer. Devemos concluir, então, que a única coisa com a qual Jesus estava preocupado era o aspecto sexual de um recasamento e que aprovaria o recasamento desde que houvesse abstinência sexual? Obviamente não. Portanto, não vamos fazê-lo dizer o que nunca pretendeu.

Uma Comparação Cuidadosa (A Thoughtful Comparison)

Vamos imaginar duas pessoas. Uma é um homem casado, religioso, que diz amar a Deus com todo o seu coração e que começa a cobiçar uma mulher mais jovem da casa ao lado. Logo, ele se divorcia de sua esposa e rapidamente se casa com a moça de suas fantasias.

O outro homem não é religioso. Ele nunca ouviu o evangelho e tem um estilo de vida pecaminoso, que finalmente lhe custa seu casamento. Alguns anos mais tarde, como solteiro, ouve o evangelho, se arrepende e começa a seguir a Jesus de todo o seu coração. Três anos mais tarde, se apaixona por uma mulher cristã muito compromissada que conhece em sua igreja. Ambos buscam ao Senhor diligentemente e o conselho de outros e por fim decidem se casar. Eles se casam e servem fielmente ao Senhor e um ao outro até a morte.

Agora, vamos assumir que ambos os homens pecaram ao se recasar. Qual dos dois tem o maior pecado? Obviamente o primeiro homem. Ele é como um adúltero.

E quanto ao segundo homem? Realmente parece que ele pecou? Pode ser dito que ele não é diferente de um adúltero, como pode ser dito do primeiro homem? Eu acho que não. Devemos dizer a ele o que Jesus disse sobre aqueles que se divorciam e depois recasam, informando-lhe que está vivendo com uma mulher com quem Deus não uniu, porque Deus ainda o considera casado com sua primeira esposa? Devemos dizer a ele que está vivendo em adultério?

As respostas são óbvias. Adultério é cometido por pessoas casadas que colocam seus olhos sobre alguém além de seus cônjuges. Portanto, se divorciar de seu cônjuge por encontrar alguém mais atraente é o mesmo que adultério. Mas uma pessoa não casada e uma divorciada não podem cometer adultério, já que não têm cônjuges para com quem ser infiéis. Uma vez que entendemos o contexto bíblico e histórico do que Jesus disse, não inventemos conclusões que não fazem sentido e que contradizem o resto da Bíblia.

Casualmente, quando os discípulos ouviram a resposta de Jesus à pergunta dos fariseus, responderam dizendo: “Se esta é a situação entre o homem e sua mulher, é melhor não casar”(Mt. 19:10). Perceba que eles haviam crescido debaixo do ensinamento e influência dos fariseus e dentro de uma cultura que era grandemente influenciada pelos fariseus. Eles nunca haviam considerado o casamento permanente. Aliás, até alguns minutos atrás, eles também, provavelmente acreditavam que era legal que um homem se divorciasse de sua esposa por qualquer motivo. Portanto, eles concluíram rapidamente que deveria ser melhor evitar o casamento e não arriscar cometer divórcio e adultério.

Jesus respondeu,

Nem todos têm condições de aceitar esta palavra; somente aqueles a quem isso é dado. Alguns são eunucos porque nasceram assim; outros foram feitos assim pelos homens; outros ainda se fizeram eunucos por causa do Reino dos céus. Quem puder aceitar isso, aceite (Mt. 19:11-12).

Isto é, o impulso sexual de alguém e/ou a habilidade de controle é o maior fator determinante. Até Paulo disse: “é melhor casar-se do que ficar ardendo de desejo” (1 Co. 7:9). Aqueles que são eunucos, ou são feitos eunucos pelos homens (como era feito por homens que precisavam de outros homens em quem podiam confiar para guardar seus haréns) não têm desejos sexuais. Aqueles que se fazem “eunucos por causa do Reino dos céus” parecem ser aqueles que são agraciados por Deus com controle próprio extra, pois “nem todos têm condições de aceitar esta palavra; somente aqueles a quem isso é dado” (Mt. 19:11).

O Sermão do Monte (The Sermon on the Mount)

Devemos nos lembrar que a multidão a quem Jesus falou durante Seu Sermão do Monte também era de pessoas que haviam passado suas vidas debaixo da influência hipócrita dos fariseus, governantes e professores de Israel. Como aprendemos mais cedo em nosso estudo do Sermão do Monte, é óbvio que muito do que Jesus disse era nada menos que uma correção dos falsos ensinos dos fariseus. Jesus até disse à multidão que não entrariam no céu, a menos que sua retidão excedesse a dos escribas e fariseus (veja Mt. 5:20), que era outro jeito de dizer que todos os escribas e fariseus estavam indo para o inferno. No fim de Seu sermão, as multidões estavam impressionadas, em parte, porque Jesus estava ensinando “não como os mestres da lei” (Mt. 7:29).

Cedo em Seu sermão, Jesus expôs a hipocrisia daqueles que dizem nunca cometer adultério, mas que cobiçam ou se divorciam e recasam. Ele expandiu o significado de adultério além do ato físico pecaminoso entre duas pessoas que são casadas com outras. O que Ele disse seria óbvio para qualquer pessoa honesta que pensasse um pouco. Mantenha em mente que até o sermão de Jesus, a maioria das pessoas na multidão teria pensado que era legal o divórcio “por qualquer motivo”. Jesus queria que Seus seguidores e todos os outros soubessem que desde o início a intenção de Deus era um padrão muito mais alto.

Vocês ouviram o que foi dito: “Não adulterarás”. Mas eu lhes digo: Qualquer que olhar para uma mulher para desejá-la, já cometeu adultério com ela no seu coração. Se o seu olho direito o fizer pecar, arranque-o e lance-o fora. É melhor perder uma parte do seu corpo do que ser todo ele lançado no inferno. E se a sua mão direita o fizer pecar, corte-a e lance-a fora. É melhor perder uma parte do seu corpo do que ir todo ele para o inferno. Foi dito: “Aquele que se divorciar de sua mulher deverá dar-lhe certidão de divórcio”. Mas eu lhes digo que todo aquele que se divorciar de sua mulher, exceto por imoralidade sexual, faz que ela se torne adúltera, e quem se casar com a mulher divorciada estará cometendo adultério (Mt. 5:27-32).

Primeiramente, como mostrei mais cedo, note que as palavras de Jesus sobre o divórcio e recasamento não somente segue diretamente Suas palavras sobre cobiça, ligando-as, mas que Jesus iguala ambas ao adultério, ligando-as ainda mais. Portanto, vemos o fio em comum que percorre essa porção inteira das Escrituras. Jesus estava ajudando Seus seguidores a entender o que realmente significa obedecer ao sétimo mandamento. Significa não cobiçar e não se divorciar e se recasar.

Todos em Sua audiência israelita tinham ouvido o sétimo mandamento lido na sinagoga (as pessoas não possuíam Bíblias), e também ouvido a exposição, assim como observado sua aplicação nas vidas de seus professores, os escribas e fariseus. Em seguida, Jesus disse: “mas eu lhes digo”, porém Ele não estava adicionando novas leis. Estava somente revelando o propósito original de Deus.

Em primeiro lugar, a cobiça era claramente proibida pelo décimo mandamento, e mesmo sem o décimo mandamento, qualquer um que pensasse no assunto perceberia que é errado desejar o que Deus condena.

Segundo, desde os primeiros capítulos de Gênesis, Deus deixou claro que o casamento deveria ser um compromisso para a vida inteira. Mais adiante, qualquer um que pensasse sobre isso teria concluído que divórcio e recasamento é bem parecido com o adultério, especialmente quando alguém se divorcia com o propósito de recasar.

Mas novamente, nesse sermão é óbvio que Jesus estava somente ajudando as pessoas a verem a verdade sobre a cobiça e sobre o divórcio, por qualquer motivo, e recasamento. Ele não estava dando uma nova lei de recasamento que até agora não estava “nos livros”.

É interessante que poucos na igreja têm interpretado literalmente as palavras de Jesus sobre arrancar seus olhos ou cortar suas mãos, já que tais ideias são contra o resto das Escrituras, e podem servir somente para fortalecer a ideia de evitar tentações sexuais. Mesmo assim, tantos na igreja tentam interpretar literalmente as palavras de Jesus sobre a pessoa recasada cometendo adultério, mesmo quando uma interpretação tão literal contradiz muito do resto das Escrituras. O alvo de Jesus era que Sua audiência enfrentasse a verdade, com a esperança que houvesse menos divórcios. Se Seus seguidores guardassem de coração o que disse sobre a cobiça, não haveria imoralidade entre eles. Se não houvesse imoralidade, não haveria legitimidade para o divórcio, e não haveria divórcio, assim como Deus quis desde o começo.

Como um Homem faz Sua Esposa Cometer Adultério? (How Does a Man Make His Wife Commit Adultery?)

Note que Jesus disse: “todo aquele que se divorciar de sua mulher, excepto por imoralidade sexual, faz que ela se torne adúltera”. Novamente, isso nos leva a concluir que Ele não estava dando uma nova lei de recasamento, somente revelando a verdade sobre o pecado de um homem que se

Icigwa co kwahukana no gusubira kurongorana gitegerezwa gukurikiranwa n’abakristo batagira uburyarya. Har’ibibazo bibiri ngenderwako mur’iki cigwa: (1) Ni ryari, kwahukana vyemerwa mu nyonga z’Imana? Na (2) ni ryari, gusubira kurongora vyemerwa mu nyonga z’Imana? Amadini menshi n’amashengero y’igenga arafise inyigisho zivuga kuvyemerwa n’ibitemerwa iwabo, ivyo vyose vyenena ku nsobanuro baha ivyanditswe. Dutegerezwa kububaha no kwubaha ivyo bizera—igihe ivyo bizera biva ku mutima wo gukunda Imana. Vyoba vyiza, hamwe n’ivyo, ko twese tugira ivyizegwa Bibiliya ishingira intahe ibice 100 kw’ijana. Umukozi agira abigishwa ntiyigisha ibirwanya intumbero y’Imana. Kandi ntashobora kuremeka abana b’Imana imitwaro Imana ubwayo idashaka ko bikorera. Ni mur’iyo ntumbero, ngomba kugira uko nshoboye kwose nsobanure invyanditswe kur’iri jambo rizazanira abantu kandi ndaguhaye akaryo ko kuvyemera canke kuvyanka.

Reka mpere kukubwira yuko, nka we, nanje mbabazwa n’ingene kwahukana bikwiye mw’isi hose. Ikimbabaza cane n’ukw’abiyita abakristo bamwe bamwe bariko barahukana, mbere n’abitwa abakozi b’Imana barimwo. Iri ni ibara. Dukwiriye kugira ukodushobora kwose duhagarare turwanye irwirirana ry’iri shano, kandi inyishu nziza y’ikibazo co kwahukana ni kuvuga ubutumwa no guhamagarira abantu kwihana. Igihe abantu babiri babana kandi bamaze kuvuka ubwa kabiri koko no gukurikira Kristo, ntibazokwigera bahukana. Umukozi agira abigishwa azogira ivyo ashobora vyose bituma urugo rwiwe rurama, akamenya yukw’akarorero atanga ni yo nzira ikomeye yo kuvuga ubutumwa.

Reka nongereko maze imyaka mirongibiri n’itanu nubatse mu munezera kandi ntari bwigere n’ubaka imbere yaho. Sinshobora kwiyumvira ingene no kwahukana. Nta ntumbero mfise yo guhindura ivyanditswe bivuga ku vyokwahukana ku nyungu yanje. Ahubwo, ngirira impuhwe abantu bahukanye, nkamenya yuko narigushobora kwihenda nkir’umusore, nkarongora umuntu nzoshika aho umusi umwe tuzogeragezwa tukahukana, canke umuntu adashobora kunyihanganira nk’umugore wanje narongoye. Mu yandi majambo, narigushobora kwahukana, ariko sinahukanye kubw’ubuntu bw’Imana. Ndiyumvira kw’abantu benshi bubatse bashobora gutahura ivyo mvuga, rero dutegerezwa kwirinda gutera amabuye abantu bahukanye. Tur’iki, abafise ingo zigumye, ngo dushobore gucira imanza abahukanye, kandi tutazi na gato ivyo baciyemwo? Imana irashobora no kubaharurako ukugororoka kudusumba, kukw’izi yuko twebwe, iyo duca muvyo baciyemwo, twari kuba twarahukanye kuva kera.

Nta muntu n’umwe arongora kugira ngo azeyahukane, kandi ndizera kw’ata muntu yanka kwahukana nk’uwumaze kubona ingaruka mbi zo kwahukana. Rero ni vyiza gufasha abubakanye kugumana, kandi tugafasha abamaze kwahuka kuronka ubuntu Imana yababikiye. Ivyo mvuga biri mu mpwemu.

Ndagerageza kureka ivyanditswe vyisobanure. Ndamaze kubona yukw’ivyanditswe kur’iki cigwa babisobanura nabi gushika aho birwanya ico ibindi vyanditswe bivuga, ari no co kimenyamenya c’uko iyo mirongo yatahuwe nabi, canke igice.

Urufatiro (A Foundation)

Reka duhere k’urufatiro rw’ukuri dushobora kwemera twese. Ivyanditswe bivuga kw’Imana idashigikiye kwahukana muri rusangi. Uhereye mu gihe abagabo b’abisirayeli birukana abagore babo, yavugiye mu mukozi wayo Malaki:

Kuko nanka ivyo kwahukana…nanka n’uwutwikira umwambaro wiwe umuryano….Nuko rero mwirinde mu mitima yanyu mwoye kuryarukana (Mal. 2:16).

Ibi nta n’umwe bishobora gutanza igihe amenye ingeso y’urukundo n’ingeso y’Imana, canke k’umuntu azi ingene kwahukana vyonona abagabo, abagore n’abana. Dutegerezwa gusuzuma ingeso n’intumbero y’umuntu yahukanye muri rusangi. Imana ni rukundo (raba 1Yohana 4:8), kandi yanka kwahukana.

Abafarisayo barabajije Yesu ko vyemewe kwahukana ku “mvo iyari yo yose.” Inyishu yiwe yerekana ingene yanka kwahukana. Vyongeye, kwahukana nta n’umwe avyifuza:

Abafarisayo baza kuri we bamugeza, baramubaza, “bati Mbega biremerwa k’umuntu yirukana umugore wiwe kubw’inyanduruko y’ikintu cose?” Na we arabishura, “ati Nta ho murasoma yuk’uhereye mbere na mbere Rurema yabaremye mur’uburyo bubiri, ikavuga, ‘iti Ni co gituma umuntu azosiga se na nyina, akabana n’umugore wiwe akaramata’? bompi bakaba umubiri umwe? Bituma batakiri babiri, ariko baba babaye umubiri umwe. Nukw’ico Imana yamatanije, umuntu ntaz’akimature” (Mat. 19:3-6).

Turazi ko har’ih’ubwoko bubiri bw’ivyiyumviro mu barongozi b’Abayuda igihe ca Yesu. Tuzoraba ayo mashule abiri y’ivyiyumviro ido n’ido, ariko ndashobora kubamenyesha yuko bamwe bumira ku vyagezwe abandi ba sindabinezwe. Abumira ku vyanditswe bizera k’umuntu ashobora kwirukana umugore wiwe kubera imvo zikomakomeye. Ba sindabinezwe bizera k’umuntu ashobora kwirukana umugore wiwe ku mvo iyari yo yose, harimwo no kuronka uwundi mugore mwiza. Ibi vyizerwa ni vyo Abafarisayo bisunze mu kugerageza Yesu.

Yesu yakoresheje ivyanditswe ahereye kw’Itanguriro vyerekana yukw’intumbero y’Imana ari uguhuza umugabo n’umugore akaramata, s’ivy’imfatakibanza. Mose yavuze kw’Imana yagize ibitsina bibiri mu ciyumviro co kugira umuryango umwe, kand’uwo muryango washiriweho kugiranira imigenderanire. Igihe ishezweho, igira igiciro kinini kuruta imigenderanire umuntu agiriranira n’abavyeyi biwe. Abagabo barareka abavyeyi babo bakaja kubana akaramata n’abagore babo.

Ikirengeye vyose, gushirwa hamwe mu guhuza ibitsina bibajana mu bumwe Imana yabashiriyeho. Biragaragara, ukunywana nk’uko, gutuma barondoka, nti kwashizweho n’Imana ngo kube imfatakibanza, ahubwo kwama ibihe vyose. Ndiyumvira k’ubwoko bw’inyishu yahaye Abafarisayo bwerekana ukubabara kwa Yesu gutumwe n’ico kibazo babajije. Imana ntiyatumbereye na gato kw’abantu birukuna abagore babo kubera “imvo iyariyo yose.”

N’ubundi, Imana ntiyari yiteze k’umuntu azocumura, ariko twese twaracumuye. Kubw’imbabazi ziwe, Imana yarashizeho inzira idukura mu buja bw’icaha. Ikirengeye vyose, arafise ico yotubwira igihe dukoze ic’adashoka ko dukora. Nkuko nyene, Imana ntiyiteze ko hagira uwahukana, ariko kwahukana vyarabayeho kukw’abantu batumvira Imana. Imana ntiyantangaye igihe haba ukwahukana kwa mbere canke ukwahukana kutagira igitigiri kw’abandanije kugeza kur’uyu musi. Rero ntavuga gusa ko yanka kwahukana, arafise n’ico abwira abantu iyo bamaze kwahukana.

Mw’Itanguriro (In the Beginning)

Dufatiye k’urufatiro rumaze gushirwaho, turashobora gusuzuma ivy’Imana yavuze ku kwahukana no gusubira kurongorana. Kanatsinda amajambo azazanira abantu cane n’amwe Yesu yabwiye Abisirayeli ku vyo kwahukana no kurongorana; biradufasha gutangura kwiga ivyo Imana yabwiye Mose kur’ico cigwa haraheze imyaka amajana n’amajana. Dusanzwe tuzi yukw’ivy’Imana yavugiye muri Mose ari vyo yavugiye muri Yesu, twosanga bidahuje twoca tuvuga kw’ivyagezwa vya mbere vy’Imana vyahindutse canke ko twasobanuye nabi amajambo ya Mose na Yesu. Duhere ku kwahukana no gusubira kurongora.

Ndamaze kuvuga igice c’Itanguriro 2, nk’uko Yesu yabivuze, gifitaniye isano n’icigwa co kwahukana. Ubu rero, reka dusome ibirimwo:

Urwo rubavu Uhoraho Imana akuye mur’ uwo muntu, arukuramw’umugore, umuzanira uwo muntu. Maz’uwo muntu aravuga, “at’Uyu n’igufa ryo mu magufa yanje; n’akara ko mu mara yanje; azokwitwa umugore kuko yakuwe mu Mugabo.” Ni co gituma umuntu azosiga se na nyina, akabana n’umugore wiwe akaramata, bakaba umubiri umwe (Ita. 2:22-24).

Iyi niyo ntango y’urugo. Imana yaremye umugore wa mbere imukura mu mugabo wa mbere kand’imuremure kuba uw’uyo mugabo, kandi imuzana yo nyene kuri we. Mu majambo ya Yesu, “Imana…yarabamatanije” (Mat. 19:6, hongeweko insobanuro). Uru rugo rwa mbere Imana yahezagiye rubera akarorero ubukwe bowe buzokurikira. Imana irema igitigiri kingana c’abagabo n’ic’abagore, kandi ibarema kugira ngo bazobane n’abo badasangiye igitsina. Turashobora kuvuga ko n’ubu Imana igitegura ubukwe mu buryo bwiyaguye (n’aho ubu umuntu umwe yironderera benshi kurusha Adamu we yahawe Eva gusa). Nuko, nkuko Yesu yabivuze, ntihakagire uwumatura ico Imana yamatanije. Nti yar’intumbero y’Imana kw’uwo muryango utandukana, ariko harih’imigisha yo kubana mu gukundana no gufashanya bari babikiwe. Kurenga ubugombe bw’Imana vyahindutse icaha. Guhera ku gice ca kabiri ca Bibiliya, biragaragara kw’Imana itari itumbereye ukwahukana.

Ivyagezwe vy’Imana Vyanditswe mu Mitima (God’s Law Written in Hearts)

Nsabe n’aboba batarasoma igice ca kabiri c’Itanguriro ko bamenya yuko kwahukana ari bibi, igihe habaye isezerano ryo kwabirana mu mico mwinshi y’abapagani rirubahirizwa n’aho bataba bazi Bibiliya. Nkuko Paulo yanditse mu cite ciwe ku Baroma:

Abanyamahanga badafise ivyagezwe n’Imana iyo bakoze ibibwirizwa navyo kubwabo, baba bihindukiye ivyagezwe naho batabifise: kuko berekana igikorwa kibwirijwe n’ivyagezwe canditse mu mitima yabo ijwi ryo mu mitima yabo ribwiririkanya na co, ar’icabona cavyo, kand’ivyo biyumvira bifatanya kubarega canke kubaregura (Rom. 2:14-15).

Inyigisho z’Imana zo gukora iciza zanditswe mu mitima y’abantu bose. Kandi, izo nyigisho tuzisanga mw’ijwi ryo mu mutima. Niho handitse ivyagezwe Imana yahaye umuntu wese, kiretse ab’isirayeli, uhereye kuri Adamu ugashitsa kuri Yesu. Umuntu wese yahukanye usanga ijwi ryo mu mutima wiwe rimutera intambara, kand’inzira imwe gusa yo kunesha iryo jwi ryo mu mutima ni kurondera ibishigikira uko kwahukana. Igihe yahukanye atagira imvo imushigikira, ijwi ryo mu mutima wiwe riramutsinda, n’aho yoryiyobagiza.

Mfatiye ku vyo tuzi, kuva ku ruvyaro rwa mbere ugashika k’urwa mirongwibiri n’indwi, kuri Adamu gushitsa igihe Mose yahabwa ivyagezwe vy’Abisirayeli nko mu mwaka wa 1440 Kristo ataravuka, icagezwe c’ijwi ryo mu mutima ni ryo hishurirwa Imana yahaye umuntu wese, n’abisirayeli barimwo, ku vyerekeye kwahukana no gusubira kurongora; Imana yabonako iryo jwi rizobafasha gufata ingingo zibereye. (Wibuke yuko Mose atari we yanditse Itanguriro 2 gushika igihe co kuvayo.) Birumvikana iy’umuntu yiyumviriye yukw’ivyo bihe mirongwibiri n’indwi ivyagezwe vya Mose bitaratangwa, harimwo n’igihe c’umwuzure wo kuri Nowa, amamiriyoni y’ubukwe yahukanye. Kandi birumvikana iyo tuvuze kw’Imana, itigera ihinduka, yamye yitegurira guharira abaguye mur’ico caha co kwahukana iyo bihanye icaha cabo. Turazi kw’abantu bashobora gukizwa, canke guharurwa n’Imana ukugororoka, n’imbere yuko Mose ahabwa ivyagezwe. Aburahamu yaharuwe ukugororoka kubwo kwizera (raba Rom. 4:1-12). Nimba abantu bashobora guharurwa ukugororoka kubwo kwizera kwabo guhera igihe ca Adamu ugashitsa kuri Mose, bisigura yuko barigushobora guharirwa icaha cose, n’ukwahukana kurimwo. Uko tubandanya twinjira mur’iki cigwa co kwahukana no gusubira kurongora, nguma nibabaza nti: mbega abantu baguye mu caha co kwahukana Mose atarahabwa ivyagezwe ariko bagaharirwa ivyaha vyabo n’Imana kuko bemejwe n’ijwi ryo mu mitima yabo (kukw’atavyegezwe vyanditswe vyari ho) har’icaha boharurwako igihe basubiye kurongora? Ico ni ikibazo.

None abaguye mu mporero kuko birukanywe, abirukanywe ata kosha bagize, kubera ubube gito bw’abo bubakanye bo? Mbega ijwi ryo mu mitima yabo rirashobora kubabuza kwubakana n’abandi? Ntavyo nzi. Nk’umugabo ahevye umugore wiwe akabira uwundi, ni igiki cotuma uyo mugore atawe atarongorwa ahandi? Kw’ikosha Atari rwiwe.

Ivyagezwe vya Mose (The Law of Moses)

Gushika ku gitabo ca gatatu muri Bibiliya ni ho tubona ukwahukana n’ugusubira kurongora bivugwa amenya. Ivyagezwe vya Mose vyarabuza abaherezi kurongora abagore bahukanye:

Ntihaze hagire uwabira maraya muri bo, cank’uwumaze kwononekara, kandi ntihagire uwabire uwirukanywe n’umugabo wiwe: kuk’umuherezi ari uwera kuri jewe, Imana yiwe (Lew. 21:7).

Nta hantu na hamwe kiretse mu vyagezwe vya Mose abakuru bo mu b’Isirayeli babuzwa ico kintu kumugaragaro. Ikirengeye vyose, uyu murongo uvuzwe usigura (1) ko harih’abagore bahukanye muri Isirayeli (2) kand’atakibi k’uwutari umuherezi mu b’Isirayeko kurongora umugore yigize kurongorwa. Ico cagezwe cahawe abaherezi gusa n’abagore bahukanye bagomba kurongorwa n’abaherezi. Nta kibi cari, mu vyagezwe vya Mose, ku mugore yahukanye gusubira kurongorwa, igihe atarongowe n’umuherezi. Nta kibi cari ku wundi mugabo, akize kutaba umuherezi, kurongora umugora yahukanye.

Umuherezi mukuru (ikigereranyo c’ubukuru bwa Kristo) yasabwa kubaho ubuzima bwejejwe canke buri hejuru y’abandi baherezi mu ngeso. Ntiyari yemerewe no kurongora umupfakazi. Turasoma iyindi mirongo mu Balewi:

Arik’umupfakazi, cank’uwirukanye, cank’uwumaze kwononekare, canke maraya, ntaz’agire uwo yabira muri bo, atari inkumi yirongoroye yo mu bwoko bwabo (Lew. 21:14).

Mbega uyu murongo werekana yuko car’icaha k’umupfakazi wese mu b’Isirayeli gusubira kurongorwa canke ko car’icaha k’umugabo wese mu b’Isirayeli kurongora umupfakazi? Oya, si vyo na gato. Ahubwo uyu murongo werekana yukw’atacaha kirimwo igihe umupfakazi uwariwe wese arongowe n’umugabo uwariwe wese igihe atari umuherezi mukuru, kandi bisigura yuk’umugabo wese dukuyemw’umuherezi mukuru yari yemerewe kurongora umupfakazi (raba Rom. 7:2-3; 1 Tim.5:14).

Kandi uyu murongo usigura, hamwe n’umurongo twabonye (Lew. 21:7), yuko ata kibi na kimwe cariho igihe umugabo mur’Isirayeli (akire kuba atari umuherezi mukuru) arongoye umugore yahukanye cank’uwumaze kwononekara, “maraya.” Bisigura kandi yuko, igihe c’ivyagezwe vya Mose, ata kibi cariho igihe umugore yahukanye asubiye kurongorwa cank’umugore “yononywe n’ubumaraya”arongowe, igihe atarongowe n’umuherezi mukuru. Imana yari yahaye abasambanyi n’abahukanye irindi bakwe, n’aho atemeranya n’abasambanyi hamwe n’abahukana.

Gusubira Kurongora Bisubira Kubuzwa

(A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

Mbega Imana yahaye umugore yahukanye “ibakwe ryo kurongorwa” kangahe? Mbega turashobora kuvuga yukw’Imana yahaye abagore bahukanye ibakwe rimwe gusa igihe c’ivyagezwe vya Mose, ibemerera gusubira kurongwa rimwe gusa? Ryoba incamake ribi cane. Turasoma mu vyagezwe vya Mose yuko,

Umuntu niyarongora umugeni, hanyuma ntamushime, kuko har’igiteye isoni yamubonyeko, amwandikire icete co kuvavanura, akimuhe, amwirukane mu rugo rwiwe. Ni yamara kuva mur’urwo rugo, ahobora kwabirwa n’uwundi. Kand’uwo mugabo wa kabiri ni yamwanka, akamwandikira icete co kuvavanura, akamwirukana mu rugo rwiwe, cank’uwo mugabo wa kabiri yamwabiriye agapfa; umugabo wiwe wa mbere ya mwirukanye ntaz’amugarukane, kuko yamaze kwononekara; kukw’ivya ar’ikizira k’Uhoraho; ntimuze mukwegere icaha igihugu Uhoraho Imana yanyu ibaha kw’ishamvu (Gus. 24:1-4).

Menya yuko mur’iyi mirongo, umugore amaze kwahukana kabiri ni abuzwa (canke rimwe cank’umugore amaze gupfakara rimwe) gusubira kurongorwa n’umugabo wiwe wa mbere. Nta caha kivugwa iyo asubiye kurongorwa ubugira kabiri, kandi amaze kwahukana ubugira kabiri (cank’apfakaye ubugira kabiri), yabujijwe gusa gusubira k’umugabo wiwe wa mbere. Ikigaragara n’uko yaba yemerewe gusubira kurongorwa n’uwundi mugabo (igihe yemeye kumorongora). Iy’ab’ari icaha iyo asubiye kurongorwa, Imana ntiyari kurinda kuvuga aya majambo. Yari kuvuga ati, “uwahukanye wese arabujijwe gusubira kurongora canke kurongorwa.”

Ikirengeye vyose, iy’Imana yemerera uyu mugore kurongorwa ubugira kabiri, maze umugabo yamurongoye acahukana ubwa mbere ntacaha yari kuba afise. Kandi yemerewe gusubira kurongorwa ubugira gatatu, umugabo amurongoye acahukana ubwa kabiri nta caha azoba yakoze (kiretse ar’umugabo wiwe wa mbere). Rero Imana yanka ukwahukana yarakunda abantu bahukanye, kandi yabahe irindi bakwe.

Incamake (A Summary)

Reka mvuge mu ncamake ivyo tumaze kubona vyerekeye ukwahukana: N’ah’Imana yavuze kwidakunda ukwahukana, ntaho yigeze ivuga imbere canke igihe c’Isezerano rya Kera yuko gusubira kurongora ar’icaha, kiretse mu bihe bibiri: (1) umugore amaze kwahukana rimwe canke kabiri cank’umupfakazi gusubira ku mugabo wiwe wa mbere hamwe (2) n’umugore amaze kwahukana adashobora kurongorwa n’umuherezi. Ikindi rero, Imana ntaho yavuze yuko kurongora umugore yahukanye ar’icaha kiretse ku muherezi.

Ibi bihushana n’ivyo Yesu yavuze ku Bantu bahukanye bagomba gusubira kurongora hamwe n’abarongora abantu bahakunye. Yesu yavuze kw’abo Bantu ar’abasambanyi (raba Mat. 5:32). Rero bisigura yuko dutahuye nabi Mose canke Yesu, cank’Imana yarahunduye ivyagezwe vyiwe. Niyumvira yuko twoba tudatahura neza ivyo Yesu yavuze; kuko ntivyumvikana kw’Imana ishobora kwiyadukiza kwita icaha ibintu vyari bimenyerewe kw’atar’icaha imyaka igihumbi n’amajana tanu mu vyagezwe yahaye Abisirayeli.

Imbere yo kwinjira neza mur’aya majambo asa n’ayahushana, reko mvuge yukw’uruhusha Imana yatanze rwo gusubira kurongorwa mw’isezerano rya Kera ntirwaraba icatumye umuntu yahukana cank’amakosha afise ingene angana igihe yahukana. Imana ntiyigeze ivuga yuko har’abantu runaka bahukanye ariko badashobora gusubira kurongorwa kubera yukw’imvo zatumye yahukana atari canke zidakwiye. Ntiyavuze yuko har’abantu runaka bemerewe gusubira kurongorwa kubera yuko ukwahukana kwabo kwemewe n’amategeko. Arikw’ivyo bigirwa n’abakozi bo mur’iki gihe mu kwisunga intahe z’umuntu umwe. Akarorero, umugore yahukanye agerageza kwemeza umwungere wiwe yukw’akwiriye kumwemerera gusubira kurongorwa kuko we ata kosha afise ryotumye umugabo wiwe umwirukana—ngo siwe yanse umugabo. Arik’uyo mwungere yokwumviriza umugabo w’uyo mugore, yoca aba ku ruhande rw’umugabo birashobora k’umugore yari inyamaswa n’umunyamahane.

Ndazi umugore n’umugabo baba mu buzima bwo gusotorana kugira ng’umwe ateshwe yemere kwahukana kukw’ata n’umwe muri bo ashaka kwagirizwa ko ari we yirukanye uwundi. Umwe wese ashaka yukw’inyuma yo kwahukana ashobora kuvuga ko bitamuvuyeko, uwo bubakanye ni we yamwirukanye canke yijanye, kugira ngw’ashobore kwemererwa gusubira kurongora. Turashobora kubesha abantu, ariko ntidushobora guhenda Imana. Akarorero, Imana ibona gute umugore yima umugabo wiwe, n’ah’ijambo ry’Imana ribibuza, agaca asaba kwahukana kuko umugabo wiwe asifaye arenga ibigo? Mbega uyo mugore nta caha kimufata, ntari mu vyatumwe uko kwahukana?

Wa muntu yahukanye kabiri twabona mu Gusubira mu Vyagezwe 24 amategeko ntashigikiye uko kwahukana kwiwe. Umugabo wiwe wa mbere yamubonyeko “igiteye isoni”. Namba ico “giteye isoni” ar’ubusambanyi, yategerezwa kwicwa nkukw’ivyagezwe vya Mose, bitegeka ko yicishwa amabuye (raba Lew. 20:10). Rero, namba ubusambanyi ari yo mvo yemewe yo kwahukana, umugabo wiwe wa mbere nta gituma co kumwirukana yar’afise. Mu rundi ruhande, wa mugore arashobora kuba yarasambanye, ariko we, kukw’ar’umugororotsi nka Yosefu, “agahitamwo kumubengera mu mpisho” (Mat. 1:19). Har’ibintu vyinshi cane dushobora kuvuga ngaha.

Umugabo wiwe wa kabiti arashobora “kumwirukana.” Ubugira kandi, ntituzi uwufise amakosha canke ko bayasangiye. Uko bimeze kwose nta gihinduka. Ubuntu bw’Imana bwarabemerera gusubira kurongorwa n’umuntu wese ashaka kurongora umugore yahukanye kabiri, ariko ntabe wa mugabo wiwe wa mbere gusa.

Impari (An Objection)

“Nk’ubwira abantuko bemewe kwahukana ku mvo iyari yo yose, barashobora kwahukanishwa n’akantu ubusa kugira ngo basubire kurongora,” nk’uko dukunda kubibona. Niyumvira ko hari abanyedini batitaho kunezereza Imana ariko babuza abantu kwahukana. N’aho ari igikorwa ciza, ni ukwiruhiriza ubusa. Abantu bumvira Imana mu mitima yabo, ahubwo, ntibarondera akaryo ko gucumura. Bifuza kunezereza Imana gusa, kand’abantu nk’abo ni bo bagira ingo ziramye. Ikirengeye vyose, Imana ntiyakurikirana abantu cane igihe bahukana mw’isezerano rya Kera n’aho ari ku mvo zitemewe, kuko yahaye Isirayeli icagezwe gituma barongora ubugira kandi.

Mbega turashobora kureka kubwira abantu yukw’Imana yiteguye guharira icaha cose, kugira ngo ntibace bacumura kuko bazi ko baca bagirirwa imbabazi? Bisanzwe, tuzoca tureka kuvuga ubutumwa bwiza. Vyongeye, bisubira ku kugene umutima w’umuntu umeze. Abakunda Imana ntibabazwa no kuyumvira. Ndazi neza cane kw’imbabazi z’Imana ziriho igihe cose ndazisavye, hatarinze kurabwa ubwoko bw’icaha nakoze. Arikw’ivyo ntibituma ngira umwete wo gucumura, kuko nkunda Imana kandi navutse ubwa kabiri. Nahinduwe n’ubuntu bw’Imana. Nifuza guhimbaza Imana gusa.

Imana irazi yukw’idakenye kwongera ingaruka mbi y’icaha co kwahukana kugira ngw’abantu bace batinya kwahukana. Kubwira abantu bafise ingo zidahagaze neza yukw’atari vyiza kwahukana kuko batemerewe gusubira kurongora ntibituma bifuza kuguma bubatse. N’ah’akwizera, ahitamwo kwahukana hakw’aguma mu muriro udashira wo mu rugo rwiwe kwahukana bimubera nko kuja mw’ijuru.

Paulo Kuvyo Gusubira Kurongora (Paul on Remarriage)

Tutaratangura kurondera isano riri hagati y’amajambo ya Yesu na Mose ku vyerekeye gusubira kurongora, dukwiriye kumenya yuko har’uwundi yanditse muri Bibiliya yemeranya na Mose, yitwa intumwa Paulo. Paulo yanditse yuko gusubira kurongora kw’abantu bamaze kwahukana atar’icaha, mu kwemeranya n’ivyanditswe mw’Isezerano rya Kera:

Ku vy’inkumi, simfise icagezwe n’Umwami wacu; ariko ndababwira ivyo niyumvira, nk’umuntu yagiriwe ikigongwe n’Umwami, ngo mbe umwizigirwa. Nuko ndiyumvira yuko ari vyiza kubw’igihe kigoye ca none, yukw’ari vyiza k’umuntu aguma ukw’ari. Wahambiriwe ku mugore? Nturondere kubohorwa. Wabohowe ku mugore? Nturondere umugore. Arikw’iyo urongoye, nta caha uba ukoze, n’inkumi iyo irongowe nta caha iba ikoze, ariko abameze bartyo bazogira amagorwa mu mubiri, ariko jewe nagomba kuyabakingira (1 Kor. 7:25-28, hongeweko insobanuro).

Nta nkeka Paulo yarikw’abwira abantu bahukanye mur’iki gice. Yarahanuye abubatse, abatarubaka, n’abahakunya kuguma uko bari ati ni kubera amagorwa y’abakristo mur’ico gihe. Hamwe n’ivyo, Paulo yasiguye neza kw’abamaze kwahukana, inkumi barongoye canke barongowe nta caha baba bakoze.

Menya ko Paulo atadomye urutoke ku caha co gusubira kurongora. Ntiyavuze yuko gusubira kurongora vyemewe igihe uwahukanye atacaha camwagira igihe yahukana. (mbega ni nde ashobora kumenya ivyo atar’Imana ubwayo). Ntiyavuze yuko abemerewe gusubira kurongora ari bamwe bahukana batarakizwa gusa. Oya, yavuze neza ko gusubira kurongora atar’icaha ku bantu bamaze kwahukana.

Mbega Paulo Arashigikiye Ukwahukana (Was Paul Soft on Divorce?)

Kubera yuko Paulo yashigikiye igikorwa c’ubuntu ku bahukanye, ntibisigura yukw’ashigikiye kwahukana? Oya, Paulo yararwanya kwahukana muri rusangi. Mur’ico gice nyene co mu cete ca ciwe ca mbere yandikiye ab’i Korinto, yashizeh’icagezwe gihuriza hamwe n’ingene Imana yanka kwahukana:

Abamaze kurongorana, ndababwira, ariko si jewe, n’Umwami wacu, umugore yoye kuvana n’umugabo wiwe; arikw’aramutse avanye na we, abe igisubiramuhira, canke yisubize hamwe n’umugabo wiwe. Kand’umugabo yote guta umugore wiwe. Arikw’abandi ni jewe mbabwira, s’Umwami wacu. Mwene Data asanzwe afise umugore atizera, kand’uwo mugore agakunda kubana na we, yoye kumuta. Kand’umugore afise umugabo atizera, na we agakunda kubana na we, yoye kuvana n’umugabo wiwe. Kuk’umugabo atizera yezwa kubw’umugore wiwe, kand’umugore atizera yezwa kubwa mwene Data uyo. Iyo bitamera birtyo, abana banyu baba ar’ibuhame, ariko noneho n’abera. Arik’utizera namba agomba kwahukana, ni yahukane. Mwene Data w’umugabo canke w’umugore ntahambirwa, iyo bimeze birtyo. Imana yaduhamagariye amahoro. Yewe mugore, ubwirwa n’iki yuk’uzokiza umugabo wawe? Yewe mugabo, ubwirwa n’iki y’ukuzokiza umugore wawe? Ariko gusa uk’Umwami wacu yagabiye umuntu wese, kand’ukw’Imana yamuhamagaye, abe ari kw’amera. Ni ko ngera mu mashengero yose (1 Kor. 7:10-17).

Menya yuk’ubwa mbere Paulo yabwira abizera bubakanye n’abizera. Abo ntibashobora kwahukana, kanatsinda, na Paulo aravuga yukw’atari we abagera, ariko ni Umwami. Kand’ivyo bihuriza hamwe n’ivyo tumaze kubona vyose.

Raba rero aho bigumiye. Paulo yar’azi yukw’abizera na bo bishobora gushika bakahukana. Igihe bishitse, Paulo avuga yuk’umuntu yirukanywe canke yirukanye uwundi ategerezwa adashobora kurongora canke kurongorwa ahubwo arashobora kwisubiza k’uwo bari bubakanye. (n’aho abibwira abagore ndizera yuko n’abagabo barimwo.)

N’ubu, ivyo Paulo yanditse ntibishobora kudutangaza. Yabanje gushiraho icagewe c’Imana ku vyerekeye ukwahukana, arikw’arazi yukw’icagezwe c’Imana gishobora kugararizwa. Rero igihe icaha co kwahukana gishitse hagati y’abizera babiri, aratanga izindi mpanuro. Umuntu yirukanye uwundi ategerezwa kuguma uko nta rongore canke arongorwe ahubwo yemerewe kwisubiza ku mutambukanyi wiwe. Iki ni co coba ciza cane igihe abizera bahukanye. Igihe bose bagumye gurtyo har’iho ivyizigiro ko bashobora gusubirana. Kandi, igihe umwe arongoye cank’arongowe, ivyizigiro vyo gusubirana biba birangiye (kandi, iy’aba ar’icaha gidashobora guharirwe, nta mvo yotumye Paulo avuga yuko bategerezwa kuguma gurtyo canke bagasubirana.)

Waruzi ko Paulo yamenye yuko n’iyo nzira ya kabiri idashobora kwama yubahwa imisi yose? Niko niyumvira. Ngira ntayabandanije kuvuga ibindi kuko yizera yukw’abakijijwe bashobora guharirana bagasubirana nkukw’abigisha kur’iyo nzira ya mbere, vyanse na ho ni ho bogira iyo nzira ya kabiri. Nta nkeka abakurikira Kristo b’ukuri, iyo bagize ingorane mu rugo, bokora ico bashobora vyose bazigame urugo rwabo. Kandi uwizera, amaze kugerageza kuzigama urugo rwiwe, yumva ata kundi yogira atar’ukwahukana, uyo mukristo kubera isoni bimutera hamwe n’icifuzo co guhimbaza Kristo ntashobora kwiyumvira gusubira kurongora, kandi yo kwama yizera yuko asubirana n’umutambukanyi wiwe igihe bigishoboka. Bisa n’ahw’ingorane nya mukuru mw’ishengero ku vyerekeye kwahukana ari kubera yukw’ishengero rifise igitigiri kinini c’abizera b’ibinyoma, abantu batigeze bizera canke ngo bumvire Umwami Yesu.

Dufatiye kuvyo Paulo yanditse muri 1 Ab’i Korinto 7 tubona kw’Imana yiteze ibintu binini ku bayizera, abantu Mpwemu Yera yagerereyemwo, kuruta ivyo yiteze ku batizera Paulo yanditse, na we nyene, kw’abizera batokwahukana igihe abo bubakanye batizera kandi bagomba kubanya babana. Ubugira kandi, n’iyi mpanuro yiwe ntidutangaje, kuko bihuriza hamwe n’ivyo tumaze kubona mu bindi vyanditswe. Imana iranka kwahukana. Hamwe n’ivyo, Paulo aragera ahw’avuga, yukw’abatizera batumvira Imana basavye kwahukana, uwizera ategerezwa kubemerera. Paulo arazi neza kw’abatizera batumvira Imana, kandi abatizera ntibashobora gukora nk’abizera. Reka nongereko mvuga nti igihe uwutizera ashimye kugumana n’uwizera aba yerekanye y’uko yemera ubutumwa bwiza, canke k’uwizera babana atar’uwizera koko ahubwo n’umukristo wo kuri telefone.

Ubu rero ni nde yovuga k’uwizera yahukanye n’uwutizera adashobora gusubira kurongora? Paulo ntiyigeze avuga ikintu nk’ico, nk’uko yavuze ku bizera babiri bahukanye. Twari guca twibaza imvo yotuma Imana yanka k’uwizera yahukanye n’uwutizera adasobora kurongora canke kurongorwa. Mbega har’iciza vyozana? Arik’urwo ruhusha rumeze nk’uruhushanye n’ivyo Yesu yavuze vyerekeye gusubira kurongora canke kurongwa: “uwurongora umugore yahukanye aba asambanye” (Mat. 5:32). Iki rero, gitumye ngira amatsiko ku nsobanuro twahaye amajambo Yesy yavuze.

Ingorane (The Problem)

Yesu, Mose na Paulo bahuriza hamwe kuvuga yuko kwahukana ari icaha c’umuntu umwe canke bompi. Bose ntibashigikiye kwahukana muri rusangi. Arikw’ingorane mbone ngiyi: twokurahe isano riri hagati y’ivyo Paulo na Mose bavuze ku vyerekeye gusubira kurongora canke kurongorwa? Nta nkeka bategerezwa guhuriza hamwe kuko bompi bahumekewe n’Imana ngo bavuge ivyo bavuze.

Reka dusuzume neza ivyo Yesu yavuze turabe n’abo yabwira. Kabiri kose mu njili ya Matayo tubona Yesu avuga ku vyo kwahukana no gusubira kurongorana, rimwe mu nsiguro yiwe yo ku musozi na rindi rimwe igihe yabazwa n’Abafarisayo. Reko duhere ku kiyago ca Yesu n’Abafarisayo:

Abafarisayo baza kuri we bamugeza, baramubaza, “bati Mbega biremerwa k’umuntu yirukana umugore kubw’inyanduruko y’ikintu cose?” Na we arabishura, “ati Ntaho murasoma yuk’uhereye mbere na mbere Rurema yabaremwe bar’ubwoko bubiri, ‘ikavuga, iti Ni co gituma umuntu azosiga se na nyina, akabana n’umugore wiwe akaramata, bompi bakaba umubiri umwe? Bituma batakiri babiri, ariko baba babaye umubiri umwe, nukw’ico Imana yamatanije, umuntu ntaze akimature.” Baramuba, “bati None se, n’iki catumye Mose agera ko bamuha icete co kuvavanura, aka mwirukana?” Arabishura, “ati Mose yabarekuye kwirukana abagore banyu kukw’imitima yanyu ikomantaye. Ariko uhereye ubwa mbere hose ntivyari bimeze gurtyo. Ariko ndababwire: umuntu wese yirukana umugore wiwe atamuhoye ubusambanyi, akabira uwundi, aba asambanye; kand’uwubira uwahukanye aba asambanye” (Mat. 19:3-9).

Mu kugeza Yesu, Abafarisayo bavuze igice c’ivyagezwe vya Mose nk’uko nigeze kuvyerekana, Gusubira mu vyagezwe 24:1-4. Havuga ngo, “Umuntu ni yarongora umugeni, hanyuma ntamushime, kuko har’igiteye soni yamubonyeko namwandikire icete co kuvavanura, akimuhe, amwirukane mu rugo rwiwe…” (Gus. 24:1, dushimikiye ku nsobanuro).

Mu gihe ca Yesu, harihw’imipfunda ibiri y’ivyiyumviro bitandukanye bisobanura “igiteye isoni.” Nk’imbere yaho imyaka mirongwibiri, umwigisha yitwa Hillel yigisha kw’igiteye isoni ari i0ngorane zidashobora gutorerwa umuti. Igihe Yesu yagiranira ikiyago n’Abafarisayo, insobanuro ya “Hillel” yarimaze gushinga imizi, gushika igihe ukwahukana vyemerwa no ku kantu gatoya kabaye hagati y’umugore n’umugabo, ikibazo c’Abafarisayo kiravyerekana aho bavuga kahikuna birashoboka ku nyanduriko y’”ikintu cose”. Har’uwashobora kwirukana umugore wiwe kuko yazigije ivyo kurya, ko yashize umunyu mwinshi mu ndya, ne could divorce his wife if she burned his dinner, put too much salt on his food, kuko amavi yiwe yapfukurutse mu Bantu, kukw’imishatsi yiwe yakoze hasi, kuko yavugishije uwundi mugabo, ko yavuze nabi inabukwe, cank’atagira ivyara. Umugabo yari yemerewe kwirukana umugore wiwe kuko yabonye uwundi amuruta akaranga, ico kigahinduka “igiteye isoni.”

Uwundi mwigisha, Shammai, yabayeh’imbere ya Hillel, yigisha yukw’”igiteye isoni” car’igihumanya, nk’ubusambanyi. Nkuko ushobora kuvyiyumvira, mu Bafarisayo bo mu gihe ca Yesu, insobanuro ya Hillel ni yo yakundwa cane kuruta iya Shammai. Abafarisayo babaho bigisha k’ukwahukana vyemewe kubw’inyanduruko y’ikintu cose, ni ho kwahukana vyari bigwiriranye. Abafarisayo, mu buryarya bwabo, bashimikira ku guha umugore wawe icete co kuvavanura igihe umwirukanye kugira ngo “ntusenyure ivyagezwe vya Mose.”

Ntitwibagire ko Yesu yarikw’Abwira Abafarisayo

(Don’t Forget that Jesus’ was Speaking to Pharisees)

Ko dufise uku gutahura muri twebwe, turashobora gutahura neza ico Yesu yarwanya. Imbere yiwe har’umurwi w’indyarya ugizwe n’abigisha b’abanyedeni, benshi muri bo, namba atari bose, bari bamaze kwahukana rimwe canke kenshi, kandi kenshi ari kubera babonye abarusha ubwiza ubo bari bubakanye. (Ndiyumvira yukw’atari igihamana nsiguro yo ku musozi ikurikirana n’amajambo yokwirinda kwifuza kubi, n’iyindi nzira y’ubusambanyi.) Ariko baritsindanishiriza, bavuga ko bubashe ivyagezwe vya Mose.

Ikibazo cabo gihishura imitima yabo. Barizera koko k’umuntu ashobora kwirukana umugore wiwe ku nyanduruko y’ikintu cose. Yesu yaraseruye umugaga uri mu gutahura kwabo intumbero y’Imana ku ngo mu kuvuga amajambo ya Mose ku vyo kwabirana mw’Itanguriro igice ni 2. Imana ntiyigeze itegura ko haba ukwahukana, canke ukwahuka ku bw’inyanduruko y’”ikintu cose,” arikw’abarongozi b’ab’Isirayeli birukana abagore babo nkukw’imiyabaga isambura “ukwigumya” kwabo!

Ndiyumvira yukw’Abafarisayo bari bamaze kumenye uruhande rwa Yesu mu vyo kwahukana, nkuko yabivugira ku mugaragaro, nabo baza n’uburyarya bwabo ngo: “N’iki catumye Mose agera ko bamuha icete co kuvavanura, akamwirukana?” (Mat. 19:7).

N’iki kibazo cerekana ikibi kiri mu mitima yabo. Bavuze mu buryo ushobora kwiyumvira ko Mose yategetse abagabo kwirukana abagore babo igihe bababonyeko “igiteye isoni,” no gutanga icete co kuvavanura cemewe, ariko nkuko twabonye igihe twasoma Gusubira mu vyagezwe 24:1-4, yukw’atari yo ntumbero ya Mose na gato, yarikw’atunganya ingo mu kubuza k’umugore asubira ku mugabo wiwe wa mbere.

Kubera ko Mose yavuze k’ukwahukana, baciye bafata yuko vyemewe ku mvo runaka. Ariko raba ingene irivuga Yesu akoresha mu kwishura, yabarekuriye, ritandukanye n’iry’Abafarisayo bakoresheje mu kubaza: agera. Mose yarabarekuriye kwahukana; ariko ntiyabageze kwahukana. Igituma Mose yarabarekuriye kwahukana kw’ari ugukomantara kw’imitima yab’Isirayeli. Bisigura yukw’Imana yabarekuriye kwahukana kukw’imitima yabo y’ivyaha ariho yabajana. Yamenye kw’abantu batazoba abizigirwa kubo bubakanye bagakora ibihumanya. Yar’azi kw’imitima y’abantu izokomereka. Rero arekura kw’abantu bahukana. Si vyo yari yateguye guhera mbere, arikw’icaha ni co cabitumye.

Igikurikira, Yesu aha Abafarisayo icagezwe c’Imana, mbere no gusobanura ico Mose yise “igiteye isone” ni : “Umuntu wese yirukana umugore wiwe atamuhoye ubusambanyi, akabira uwundi, aba asambanye; kandi uwabira uwahukanye aba asambanye” (Mat. 19:9, hongeweko insobanuro). Mu nyonga z’Imana, ubusambanyi ni co kintu kimwe gusa cotuma umugabo yirukana umugore wiwe, kandi ndashobora kubitahura. Ni giki cotuma umugore canke umugabo ababaza akomeretsa uwo bubakanye? Igihe asambanye, aba arungikiye ubutumwa bubi uwo bubakanye mbere n’abandi babibonye canke bavyumvise. Yesu ntiyavuze ku busambanyi gusa igihe yakoresha ijambo “igihumanya.” Gusomagura no gukuyakuya umugabo cank’umugore atari rwawe n’icaha gihumanya, nko kwirigwa uraba amasinema y’ubusambanyi, n’ibindi bihumanya. Menya ko Yesu yagereranije ukwifuza no gusambana mu nsiguro yiwe yo ku musozi.

Ntitwibagire abo Yesu yarikw’arabwira—Abafarisayo birukana abagore babo kubw’imvo y’ikintu cose bagaca bihutira kurongora, kand’aho, bavuga kw’Imana nyabujije gusambana kugira ngw’abantu ntibarenge ibwirizwa ry’indwi. Yesu yababwiye yuko bariko baribesha. Ivyo bakora ntaho bitandukaniye n’ubusambanyi, kand’ivyo birumvikana cane. Umuntu wese w’imvuga kuri arashobora gutahura yuk’umuntu yahukanye kugira ngw’arongore cank’arongorwe aba arikw’akora ivy’abasambanyi bakora, arikw’akahishisha ivyagezwe n’imirongo yiyumvira kw’imuvugira.

Umuti (The Solution)

Uru nirwo rufunguzo ruhuriza hamwe inyigisho za Yesu, iza Mose na Paulo. Yesu yarikw’agaragaza uburyarya bw’Abafarisayo. Ntiyarikw’ashira ho icagezwe kibuza gusubira kurongorana. Ahandi ho, yarikuba anyuranije n’ivyo Mose na Paulo bigishije no kuzazanisha amamiriyoni y’abahukanye n’abusubiriye kurongorana. Namba Yesu yarikw’ashira ho icagezwe ku vyo gusubira kurongorana, none twobwira iki abamaze kwahuka no gusubira kurongara canke kurongorwa? Tubabwire ko baba mu busambanyi, kandi tuzi ko Bibiliya ivuga yukw’ata musambanyi azoragwa ubwami bw’Imana (raba 1Kor. 6:9-10), tubabwire basubire kwahukana? Mbega Imana ntiyanka ukwahukana?

Tubabuze gusubira kurangura amabanga y’abubatse n’abo bubakanya gushika aho abo batanguye kwubakana bapfuye kuko bazoba bariko barasambana? Mbega Paulo ntiyabujije abubatse ko bimana? Mbega ivyo ntivyotuma bageregezwa bagahava basambana canke bakorondera ingene bokwica bamwe bubakana ubwa mbere kugira ngo bibohore?

Mbega tubabwire bahukana basubire kuri bamwe batangura kwubakana (nkuko bamwe babivuga), ivyo birabujijwe mu vyagezwe vya Mose mu Gusubira mu vyagezwe 24:1-4?

Mbega abahukanye n’ubu batararongora canke kurongorwa? Namba barekuriwe gusubira kurongora canke kurongorwa gushika igihe abo bubakana basambanye, ni nde azomenya ko ubusambanyi bwahabaye? Kugira ng’umuntu asubire kurongora canke kurongorwa, mbega har’abantu bazokenerwa baze gushinga intahe kw’abo bubakanye bihumanije, mu gihe abandi bazoza kwemeza yukw’abo bubakanye basambanye?

Nkuko nigeze kubaza, umuntu yasambanye kuk’uwo bubakanye yamwimye duca tumushira hehe? Wumva uwimanye ari we yokwemererwa kurongora canke kurongorwa maze uwasambanye ntiyemerwe kurongora canke kurongorwa?

Umuntu yasambanye atara rongora canke kurongorwa? Ubwo busambanyi ntibwerekana kw’atar’umwizigirwa ku mutambukanyi wiwe bagiye kuzobana? Mbega ico caha ntikingana n’ubusambanyi igihe uwo basambanye yari yubatse? Ni kuki uyo muntu yemerewe kwubaka urwiwe?

Ni gute iy’abantu babiri babanye, bitazwi n’amategeko, bagaca “bavana.” Ni kuki bemerewe kurongora canke kurongorwa kandi bahukanye, ni kubera yuko batanditswe mu mategeko? Batandukaniye hehe n’abahukana bagaca barongora canke barongorwa?

Rya jambo rivuga kw’”ivya kera vyose biba bishize” “vyose biba bibaye bisha” igihe umuntu abaye umukristo (raba 2 Kor. 5:17)? Vyoba bivuga ku bwoko bwose bw’icaha kiretse icaha co kwahukana?

Ibi bibazo n’ibindi vyose

[1]

bishobora kubazwa ni yo mpamvu yo kwiyumvira ko Yesu atariko ashira ho icagezwe gishasha kijanye no gusubira kurongora canke kurongorwa. Kandi Yesu yar’azi ingene ico cagezwe gishasha co shurika amashami azana kuzazanizwa. Ivyo birakwiye kutwemeza yuko yarikw’ashira ahabona uburyarya bw’Abafarisayo—bifuza, b’abanyedini, indyarya birukana abagore babo ku “kintu cose” bakihutira kurongora abandi bagore.

Nta nkeka ni yo mvo yatumwe Yesu abita “abasambanyi” mu gishingo co kuvuga kw’ivyo bakora ari bibi kuko yagomba ko babona yuko kwahukana ku bw’inyanduruko y’ikintu cose no guca barongoka ubugira kandi ataho batandukaniye no gusambana, naho bavuga ko badasambana. Mbega twovuga yuko Yesu yarazwa ishinga n’ubusambanyi bagira igihe basubiye kurongora, kandi yari kwemera gusubira kurongorana igihe bemeye ko batagiye kurangura amabanga y’abubatse? Oya namba. Rero reka tureke kumuvugisha ivy’atavuze.

Ukugereranya Kwiza (A Thoughtful Comparison)

Reka twiyumvire abantu babiri. Umwe arubatse, umunyedini, avuga kw’akunda Imana n’umutima wiwe, agaca atangura kwifuza umukobwa w’umubanyi wiwe. Vuba cane aciye yirukana umugore wiwe no kwihutira kurongora wa mukobwa wo kwifuza kwiwe.

Uwundi mugabo nta dini agira. Nta butumwa arumva kandi yiberaho mu caha, ubwo buzima nibwo bwatumwe yahukana. Haheze imyaka mikiya, aracibana wenye, ng’uyo arumvise ubutumwa bwiza, arihanye, no gutangura gukurikira Yesu n’umutima wiwe wose. Inyuma y’imwaka itatu akunze umugore akijijwe yasanze mw’ishengero. Bose barahanuje Imana n’abagenzi, hanyuma y’ivyo bafashe ingingo yokwubakana. Barubakanye, kandi barashigikirana mu gukorera Imana mu bwizigirwa kugeza ku rupfu.

Rero, reka dufateko bompi bacumuye kuko barongoye, ni nde mur’abo afise icaha kinini? Nta nkeka, ni wa mugabo wa mbere.

None uwa kabiri wewe ni gute? Ubona asa n’uwacumuye? Wumva vyovugwa kw’ataho atandukaniye n’abasambanyi, nka wa mugabo wa mbere? Siko niyumvira. Mbega twomubwira ivyo Yesu yavuze ku bantu bahukana bagasubira kurongora, tukamubwira yukw’abanye n’umugore Imana itamuhaye, kukw’Imana imuharurako wa mugore wa mbere? Wumva twomubwira yukw’ari mu busambanyi?

Inyishu ziragaragara. Ubusambanyi bugirwa n’abubatse bifuza abo batubakanye bo. Rero kwirukana uwomwubakanye kuko washimye uwundi ni co kimwe no gusambana. Arik’umuntu adakijijwe ntashobora gusambana kukw’ata mutambukanyi afise ngw’amubere umwizigirwa. Tumaze gutahura ico Yesu avuga muri Bibiliya, ntidushobora kuvuga amajambo atagira urufatiro dusange turiko turwanya ico Bibiliya yigisha.

Ni ho rere, igihe abigishwa bumva inyishu Yesu ahaye Abafarisayo, baciye bavuga bati, “Ivy’umugabo n’umugore asangwa bimeze birtyo, noneho kurongora n’ikigoye” (Mat. 19:10). Menya ko bari bakuriye mu nyigisho n’ububasha bw’Abafarisayo, no mu mizo yaganzwa cane n’Abafarisayo. Ntibari bazi kw’ingo zashiriwe kwamaho. Kanatsinda, gushika iminota mikeya imbere y’aho, na bo barashobora kuba bizera yuk’umugabo ashobra kwiruka umugore wiwe ku nyanduruko y’inkintu cose. Bihutiye kuvuga ko vyoba vyiza batarongoye, hagushira ubugingo bwabo mu busambanyi.

Yesu arabishura,

Si bose bashobora kwemera iryo jambo, atar’ababihawe. Kuko har’inkone zavutse gurtyo uhereye mu nda za banyina, kandi har’inkone zakonwe n’abantu, kandi har’inkone zikona ubwazo kubw’ubwami bwo mw’ijuru. Uwushobora kuvyemera n’avyemere (Mat. 19:11-12).

Bisigura yuko, kumenya kwiyubara no kunesha ibigukwegera mu buhumbu ni vyo biranga ingesoo yawe. Paulo na we nyene yavuze ati, “Kwabirana ni kwiza kuruta gushuha” (1 Kor. 7:9). Abavutse ari nkone cank’abagizwe inkone n’abantu (nk’uko vyagirwa n’abantu bakeneye ababazigamira abagore cank’incoreke) kugirango ntibagire icifuzo co kurangura amabanga y’abubatse. Abikona ubwabo “babigira kubw’ubwami bwo mw’ijuru” ni bamwe bahawe n’Imana ingabire yo kwigumya, ari na co gituma “atari abantu bose bashobora kwakira iryo jambo, atari ababihawe gusa” (Mat. 19:11).

Ubutumwa bwo ku Musozi (The Sermon on the Mount)

Dutegerezwa kugumya mu bwenge abantu Yesu yarikw’arabwira igihe yagira iyo nsiguro yo ku musozi. Bari abantu babaye ubuzima bwabo bwose mu buryarya bw’Abafarisayo, abategetsi n’abigisha muri Isirayeli. Nkuko twavyize mu cigwa cacu ca mbere c’ubu butumwa bwo ku musozi, biragaragara ko vyinshi mu vyo Yesu yavuze ataho vyatandukanira n’amajambo yo gukosora inyigisho z’ibinyoma z’abanyabwenge b’ivyanditswe n’abafarisayo (raba Mat. 5:20), ari na bwo buryo bwo kubwira abanyabwenge b’anyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo ko bazoja i kuzimu. Ku mpera y’insiguro yiwe, abantu baratangaye, kuko Yesu atigisha nk’”abanyabwenge b’ivyanditswe” (raba Mat. 7:29).

Agitangura insiguro yiwe, Yesu yerekanye uburyarya bw’abiyita ko batigera basambana, ariko bifuza no kwirukana abagore babo bakihutira kurongora abandi. Yagura insobanuro y’ugusambana yerekana kw’ari gikorwa c’icaha ushobora kugira ku mubiri w’uwo mutubakanye. Ivyo yavuga vyaragaragara ku muntu w’imvuga kuri ashobora kwiyumvira gataya ku vy’avuze. Menya yuko gushika ku butumwa bwa Yesu, abantu besnhi biyumvira yuko vyemewe kwirukana umugore wawe kubw’inyanduruko y’”ikintu cose.” Yesu yashaka kw’abigishwa biwe n’abandi bose bamenya kw’intumbero y’Imana kuva kw’itanguriro ari kugura ingeso nziza.

Mwarumvise ko vyavuzwe ngo “Ntugasambane.” Ariko jeho ndababwira yuk’umuntu wese araba umugore akamwifuza, aba amaze gusambana na we mu mutima wiwe. Ijisho ryawe ry’i buryo ni ryagutsitaza, urinogore, urite kure: vyokubera vyiza gupfa ijisho ryawe rimwe, hak’umubiri wawe wose wotabwa muri Gehinomu. N’ukuboko kwawe kw’iburyo ni kwagutsitaza, uguce igikonjo, ugite gure: vyokubera vyiza gupfa urugingo rwawe rumwe, hak’umubiri wawe wose woja muri Gehinomu. Kandi vyaravuzwe, ‘ng’umuntu wese yirukana umugore wiwe n’amuhe icete co kuvavanura. Ariko jeho ndababwira yuk’umuntu wese yirukana umugore wiwe atamuhoye ubusambanyi, aba amusambanishije: kand’uwabira uwahukanye azoba asambanye (Mat. 5:27-32).

Ubwa mbere, uramenya kw’amajambo ya Yesu ku vyerekeye kwahukana no gusubira kurongora ntakurikira gusa ivyo yavuze k’ukwifuza, ahubwo arabigereranya, Yesu vyompi avyise ubusambanyi, abiha insiguro nini cane. Rero turabona intumbero yiwe nkuk’igenda isubirwamwo mu majambo yiwe yose. Yesu yagomba kw’abamukurikira batahura ico ari co kwitondera ibwirizwa ry’indwi. Bisigura kwirinda ibihumanya no kwahukana hamwe no gusubira kurongora.

Umuntu wese wo mubumviriza Yesu ico gihe yaramaze kwumva ibwirizwa ry’indwi risomwa mu masinagogi (nta muntu n’umwe yatunga Bibiliya), barumviriza ingene risobanurwa no kwitegereza ubuzima bw’abigisha babo, abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo. Yesu yongere kuvuga ati, “jeho ndababwi,” ntibisigura ko yarikw’ashira amabwirizwa mashasha. Yarikw’arahishura gusa intumbero y’Imana ya mbere.

Rero, kwifuza vyarabuzwa n’ibwirizwa rya cumi, umuntu wese aryibutse yaratahura yukw’ari caha kwifuza ivyo Imana irwanya.

Igikurikira, uhereye kubice vya mbere vy’Itanguriro, Imana yarasobanuye yuk’ubukwe butegerezwa kuramba gushika urupfu rubatandukanije. Ikirengeye vyose, umuntu wese avyiyumviriye ko yashobora guca abona yuko kwahuka no gusubira kurongorana ari nko gusambana, cane cane igihe hagize uwahukana kugira ngw’asubire kurongora.

Ubugira kandi mur’iyi nsiguro, biragaragara ko Yesu yarikw’afasha abantu kubona ukuri ku vyerekeye kwahukana kubw’inyanduruko y’ikintu cose no gusubira kurongora. Ntiyarikw’ashiraho icagezwe gishasha co gusubira kurongora kandi ata handi cari cemewe “mu bitabo.”

Biratangaje kubona kw’ata bantu na bakeya mw’ishengero bigera bitondera amabwirizwa ya Yesu yo kwinogora ijisho no guca ibikonjo nkuko vyanditswe nyene, kuko bishobora gutuma batifuza gusambana. Ariko abenshi bakagomba gusobanura inyuguti ku yindi amajambo Yesu yavuze kuvyerekeye icaha co gusubira kurongora, n’aho ivyo basobanura birwanya ivyo ivyanditswe bisigaye bivuga. Intumbero ya Yesu kwar’ukubwira ukuri abamwumviriza, hamwe n’ivyizigiro vyo kugabanya igitigiri c’abahukana. Abamukurikira bafashe nka nkama ivyo yavuze ku kwifuza, ukwahukana nta kibanza kwoba gufise, kandi nta wosubira kwahukana, abubatse bakabaho nkukw’Imana yari yarabiteguye kuva kera.

Ni Gute Umugabo Atuma Umugore Wiwe Asambana?

(How Does a Man Make His Wife Commit Adultery?)

Menya ko Yesu yavuze ati, “Umuntu wese yirukana umugore wiwe atamuhoye ubusambanyi, aba amusambanishije.” No ngaha turizera yukw’atarikw’atanga ibwirizw rishasha ryo gusubira kurongora, ahubwo yarikw’ahishura ukuri kwamye icaha c’umugabo yirukanye umugore wiwe ata mvo y’ukuri ihari. Ab’“amutumye gusambana.” Bamwe bavuga yuko Yesu yarikw’abuza kw’asubira kurongorwa, kuko biba bibaye ubusambanyi. Arikw’ivyo ntivyumvikana. Aha icaha giharurwa ku mugabo yirukanye umugore. Kubera ivyo akoze, muki we ntakindi yo gira atar’ukurongwa n’uwundi muntu, kandi nta caha aharurwako kuko yahowe ukwinda kw’umugabo wiwe. Mu nyonga z’Imana, kubera yuk’umugabo yirukanye umugore wiwe nta kindi gisigara atar’ukurongorwa, ni nko gufata ku nguvu umugore wiwe ngw’aryamane n’uwundi mugabo. Rero umwe yiyumvira kw’atasambanye aharurwa kw’ivyaha bibiri, iciwe n’ic’umugore wiwe.

Yesu ntiyari kuvuga yukw’Imana izoharura icaha c’ubusambanyi kur’uyu mugore, kuko koba ari akarenganyo, kandi kubuza uyo mugore gusubira kurongorwa nta nsiguro vyogira. Mbega Imana yovuga gute ko yasambanye igihe adasubiye kugorongorwa? Uko bimeze kwose nta nsiguro vyogira. Rero birumvikana igihe Imana iharuye icaha c’ubusambanyi ku mugabo kuko yirukanye umugore wiwe, n’”ubusambanyi” bw’umugore wiwe, n’aho atasambanye. Aremerewe gusubira kurongorwa.

None amajambo ya Yesu avuga yuko “uwabira umugore yahukanye azoba asambanye” twoyavuga gute”? har’ibintu bibiri gusa dushobora kuvuga. Yesu ategerezwa kuba yariko yerekana icaha c’umugabo yiyumvira yukw’atasambanye (nkuko yabivuze kur’umwe wambere), canke Yesu yarikw’avuga ku mugabo aja mu matwi umugore w’abandi ngo yahukane kugira umwirongorere kuguga yuk’umugabo wese kw’isi yarongoye umugore yahukanye azoba asambanye, rero umugabo wese mu b’isirayeli yarikuba yarasambanye namba yorarongoye umugore yahukanye kugira ngw’ivyagezwe vya Mose vyubahirizwe. Kanatsinda, umuntu wese mu bariko bumviriza Yesu ico gihe kand’amaze kurongora umugore yahukanye yari guca aharurwa kw’icaha kugira ngw’ivyagezwe vya Mose vyubahirizwe, buno nyene namba Yesu yar’ahinduye ivyagezwe vy’Imana. Ikindi ikirengeye vyose, muri kazoza umuntu wese arongoye umugore yahukanye kuko yizera amajambo ya Paulo mu cete yandikiye ab’i Korinto avuga kw’atari caha, yarikuba asambanye.

Impwemu ya Bibiliya inshoboza kunezerwa umuntu arongoye umugore yahukanye. Nimba yaguye mu mporero kuko umugabo wiwe aganjwe n’umutima wokwikunda, no mushima nk’uko nshima umugabo arongora umupfakazi, akamwitwararika. Nimba umugabo wiwe wa mbere yamubonye kw’igeteye isoni, nomunezererwa kuko yishushanije na Kristo mu kuraba ivyiza gusa biri kur’uwo mugore, akemere kugawa kuko yahariye kahise k’uyo mugore. Ni kuki umuntu yasomye Bibiliya kandi afise Mpwemu Yera aba muri we yovuga ko Yesu yarikw’abuza umuntu wese kurongora umugore yahukanye? Mbega ivyo bihuriye n’ubutungane bw’Imana, ubutungane budashobora kurenganura umuntu yarenganijwe, nk’umugore yirukanywe ata kosha yakoze? Ubona ivyo bisa n’ubutumwa bwiza, butunga ikogongwe kandi bugaha irindi bakwe abanyavyaha bihanye?

Incamake (In Summary)

Bibiliya ivuga yuko kwahukana bizana icaha ku muntu umwe canke bompi. Imana ntaho yigeze itegura kw’abantu bahukana, ariko kubw’imbabazi zayo yarashizeho umuti wo kwahukana igihe ibihumanya bibaye. Kandi ku bw’ubuntu bwayo ntirwanya abantu bahisemwo gousubira kurongora.

Iy’ataba amajambo ya Yesu ku vyerekeye gusubira kurongora, nta muntu n’umwe asoma Bibiliya yokwiyumviriye ko gusubira kurongora ari icaha (kiretse b’abantu babiri gusa umwe wo mw’isezerano rya kera n’umwe icagezwe kigoye ku bantu bahukana n’abasubira kurongora (nko kugerageza gutonora irigi ribisi), maze kigashira abantu mu kuzazanirwa gutuma abantu barenga ayandi mabwirizwa y’Imana. Ahubwo, yarikw’afasha abantu kubona uburyarya bwabo, ukwifuza kwabo n’umutima wabo ku vyerekeye kwahukana.

Nkuko Bibiliya yose ivyigisha, guharirwa ni ku banyavyaha bihanye hatarinze kurabwa ubunini bw’icaha bakoze, kandi baba bagifise ibakwe ryo kwatura igihe bongeye gucumura, n’ico kimwe n’abantu bahukanye. Nta caha mw’Isezerano Rishasha, kiretse uwahukanye bompi ar’abakristo, gishobora gukorwa igihe abizera batagendera mu bihumanya ni ho rero ata gituma na kimwe co kwahukana cobaho. Igihe bishitse bakahukana, bompi babe ibisubiramuhira canke basubirane.

[1]

Fata nk’umwungere yahukanye agaca acibwa mu mubiri wa Kristo kuko yasubiye kurongora. Agaca avuga ati, “Vyari kumbera vyiza kwica umugore wanje hako ndamwirukana. Iyo ndamwica nari kwihana, nka harirwa, nkaca ndongora biciye mu mategeko, nkibandaniriza igikorwa.”

이혼과 재혼의 주제는 종종 신실한 그리스도인들 사이에서 논쟁 되고 있다. 두 가지 근본적인 질문이 그 논쟁의 근거가 된다. (1) 하나님이 이혼을 허락하셨다면 언제 하셨는가? (2) 하나님이 재혼을 허락하셨다면 언제 하셨는가? 대부분 교단과 독립적인 교회들은 성경 말씀에 대한 그들의 특정 해석에 근거하여 무엇이 허락되고 무엇이 허락되지 않는지에 대해 공식적인 교리 입장을 가지고 있다. 그들의 신념이 하나님에 대한 사랑에 의한 것이라면, 우리는 마땅히 그들의 신념과 그 신념에 의해 살아가는 삶을 존중해야 한다. 그러나 우리가 모두 100% 성경적인 신념을 갖는 것이 가장 좋을 것이다. 제자 삼는 사역자는 하나님의 의도에 어긋난 것을 가르치기를 원하지 않으며 또한, 하나님께서 종래로 의도하시지 않은 부담을 사람들에게 주려 하지 않는다. 그런 목표를 염두에 두고, 나는 최선을 다하여 이 논쟁 주제에 관한 성경 말씀을 해석할것이며, 그것에 동의할지 여부에 대해서는 당신이 결정하게 할 것이다.

먼저오늘날 전 세계에 만연해 있는 이혼에 대해 나도 당신처럼 괴로워하고 있음을 알려주고 싶다. 더욱 나를 괴롭게 하는 것은 사역자를 포함한 많은 자칭 그리스도인이 이혼하고 있다는 사실이다. 이것은 하난의 큰 비극이다. 우리는 이런 일이 더는 일어나지 않도록 최선을 다해야 하며 이혼 문제를 해결할 수 있는 가장 좋은 해결책은 바로 복음을 전하고 사람들이 회개하게 하는 것이다. 서로 결혼한 두 사람이 진정으로 거듭나고 그리스도를 따른다면, 그들은 결코 이혼하지 않을 것이다. 제자 삼는 사역자는 자신의 본이 되는 삶이 가르침에 있어서 가장 영향력 있는 방법임을 알기에, 자신의 결혼을 든든히 하기 위해 자신이 할 수 있는 모든 것을 할 것이다.

나는 지금까지 25년이 넘는 행복한 결혼생활을 해왔으며 전에 결혼한 적이 없다. 나는 절대 이혼하는 것을 상상할 수 없다. 때문에 나에게는 자신을 위해서 엄격한 이혼 관련 말씀을 약화시키려는 동기가 없다. 그러나 나는 이혼한 사람들에 대해 깊은 공감을 하고 있으며, 내가 나이가 어렸다면 나중에 유혹받아 이혼하고 싶은 여자거나 지금의 훌륭한 아내보다 나를 품어줄 수 없는 여자와 결혼하는 나쁜 결정을 쉽게 할 수 있었음을 알고 있다. 다시 말해서, 나는 하나님의 은혜가 아니라면 결국 이혼했을 것이다. 나는 대부분의 결혼한 사람들이 내가 말한 것에 공감한다고 생각하며, 그렇기 때문에 우리는 이혼한 사람들을 향해 돌을 던지지 않도록 자신을 억제해야 한다. 우리는 누구이기에 자신의 결혼도 관리하지 못하고 이혼한 사람들이 겪은 어려움도 이해하지 못하면서 그들을 정죄하는가? 하나님은 그들이 우리보다 더 의롭다고 생각하실 수도 있다. 왜냐하면, 그분은 우리가 같은 상황에 놓였다면 더 빨리 이혼했을 수도 있음을 아시기 때문이다.

결혼한 사람은 아무도 궁극적으로 이혼할 것을 예상하지 않는다. 때문에 나는 아무도 이혼의 고통을 당해본 사람보다 이혼을 더 싫어하지 않을 것이라고 생각한다. 그러므로 우리는 결혼한 사람은 결혼을 유지하도록 도와주고, 이혼한 사람은 하나님이 주시는 어떠한 은혜든지 찾을 수 있도록 도와줘야 할 것이다. 나는 이러한 심정으로 이 글을 써내려간다.

나는 성경 말씀이 성경 말씀을 해석할 수 있도록 최선을 다할 것이다. 나는 이 주제에 대한 말씀들이 종종 다른 말씀들과 모순되게 해석되는 것을 보게 되는데, 이것은 이 말씀들이 적어도 부분적으로 제대로 이해되지 않았음을 보여준다.

기본 진리(A Foundation)

우리가 모두 동의할 수 있는 기본적인 진리부터 시작하도록 하자. 가장 기본적으로, 성경은 하나님이 일반적으로 이혼에 대해 매우 반대하신다고 주장한다. 일부 이스라엘 남자들이 그들의 아내와 이혼했을 때, 하나님은 그분의 선지자 말라기를 통해 이렇게 선언하셨다.

나는 이혼하는 것과 옷으로 학대를 가리는 자를 미워하노라…그러므로 너희 심령을 삼가 지켜 거짓을 행하지 말지니라(말 2:16).

이것은 하나님의 사랑과 공의로운 성품을 알거나, 이혼이 남편, 아내, 자녀들에게 얼마나 큰 피해를 주는지를 알고 있는 사람들에게는 별로 놀라운 일이 아니다. 우리는 일반적으로 이혼을 지지하는 사람들의 도덕성에 의문을 제기해야 한다. 하나님은 사랑이시므로(요일 4:8을 보라), 그분은 이혼을 미워한다.

일부 바리새인들이 어느 한 번 예수님께 “어떤 경우”에 이혼이 합법적인지에 관해 질문한 적이 있다. 그분의 응답은 이혼에 대해 반대하는 그분의 기본적인 입장을 드러내고 있다. 사실, 그분은 누구도 이혼하기를 원하지 않으셨다.

바리새인들이 예수께 나아와 그를 시험하여 이르되 사람이 어떤 이유가 있으면 그 아내를 버리는 것이 옳으니이까 예수께서 대답하여 이르시되 사람을 지으신 이가 본래 그들을 남자와 여자로 지으시고 말씀하시기를 그러므로 사람이 그 부모를 떠나서 아내에게 합하여 그 둘이 한 몸이 될지니라 하신 것을 읽지 못하였느냐 그런즉 이제 둘이 아니요 한 몸이니 그러므로 하나님이 짝지어 주신 것을 사람이 나누지 못할지니라 하시니(마 19:3-6).

역사적으로, 예수님의 시대에 유대 종교 지도자들 사이에 두 가지 학파가 존재했다. 우리는 나중에 이 두 가지 학파에 대해 좀 더 자세하게 알아보도록 하겠지만, 지금은 그 중 하나는 보수파고 하나는 자유파라는 것만 알아두자. 보수파는 오직 매우 심각한 도덕적 이유가 있을 때에만 남자가 자기의 아내와 이혼하는 것이 허락된다고 믿었다. 자유파는 남자는 어떠한 이유에서든 자기의 아내와 이혼할 수 있으며 심지어 아내보다 훨씬 더 매력적인 여자를 찾은 것까지 포함한다고 믿었다. 이러한 모순되는 신념은 예수님께 질문한 바리새인들이 기본적인 입장이었다.

예수님은 창세기의 말씀을 인용하여 하나님의 본래 계획은 남자와 여자가 일시적이 아닌 영원히 함께 있는 것임을 호소하셨다. 모세는 하나님께서 두 성을 만드신 것은 남자와 여자가 결혼하게 하기 위함이며 결혼은 가장 주요한 관계라고 선언하였다. 결혼의 관계가 일단 성립되면, 그것은 부모와 자식 간의 관계보다 더 우위이다. 남자는 그의 부모를 떠나서 아내와 결합하게 된다.

또한, 남자와 아내의 성적인 결합은 하나님께서 그들이 하나가 되기를 위한 뜻에도 부합된다. 분명한 것은, 자손을 번식하는 이런 관계는 하니님께서 일시적으로 뜻하신 것이 아니라 영구적인 것이다. 나는 바리새인들에 대한 예수님의 응답 어조는 이런 물음을 제기하고 있는 자체에 대한 실망감을 드러낸다고 생각된다. 하나님은 분명히 사람들이 “어떠한 이유에서든지” 그들의 아내와 이혼하는 것을 의도하지 않으셨다.

물론, 하나님은 누구도 어떤 방식으로든 죄를 짓는 것을 의도하지 않으셨지만, 우리 모두는 죄를 짓고 있다. 자비롭게도, 하나님은 죄의 노예가 되어 있는 우리를 구원할 수 있는 방법을 주셨다. 또한, 하나님은 우리가 그분이 원하시지 않는 일을 한 후에 우리에게 해주실 말씀이 있다. 마찬가지로, 하나님은 누구에게도 이혼을 의도하신 적이 없지만, 이혼은 하나님께 순종하지 않는 사람들에게는 불가피하다. 하나님은 첫 번째 이혼이나 그 후의 수백만 차례의 이혼에 놀라지 않으셨다. 그리고 그분은 그분께서 이혼을 미워하심을 선언하실 뿐 아니라, 이혼한 사람들에게 하실 말씀을 가지고 계신다.

태초에(In the Beginning)

이러한 기초위에, 우리는 하나님께서 이혼과 재혼에 대해 하신 말씀을 더 구체적으로 탐구해 보도록 하자. 이혼과 재혼에 대해 가장 논쟁이 많은 성경 구절이 이스라엘 사람들에게 하신 예수님의 말씀이므로, 먼저 하나님께서 같은 주제에 대하여 이스라엘 사람들에게 하신 말씀을 살펴보는 것이 우리에게 도움이 될 것이다. 만일 우리가 하나님께서 모세를 통해 하신 말씀과 예수님을 통해 하신 말씀이 모순됨을 발견한다면, 우리는 하나님의 율법이 변했거나 우리가 모세나 예수님의 말씀을 잘못 해석했음을 확인할 수 있다. 그러므로 우리는 하나님께서 처음으로 이혼과 재혼에 관해 하신 말씀부터 알아보자.

나는 예수님께서 이혼과 관련이 있다고 하신 창세기 2장의 말씀을 이미 언급한 바가 있다. 이번에는 창세기의 기록에서 바로 읽어보도록 하자.

여호와 하나님이 아담에게서 취하신 그 갈빗대로 여자를 만드시고 그를 아담에게로 이끌어 오시니 아담이 이르되 이는 내 뼈 중의 뼈요 살 중의 살이라 이것을 남자에게서 취하였은즉 여자라 부르리라 하니라 이러므로 남자가 부모를 떠나 그의 아내와 합하여 둘이 한 몸을 이룰지로다(창 2:22-24).

이 말씀은 결혼의 기원을 밝히고 있다. 하나님은 첫 번째 사람인 남자에게서 첫 번째 여자를 만드셨으며 그녀를 그 남자에게 영구적으로 데려왔다. 예수님은 말씀 속에서 “하나님이 짝지어준”(마 19:6, 강조 추가) 것이라고 하셨다. 하나님이 정하신 첫 번째 결혼은 이후의 모든 결혼에 대해 모범을 보여주었다. 하나님은 여성을 남성의 수만큼 만드시고, 그들이 서로 다른 성에 끌리게 만드셨다. 따라서 하나님이 혼인을 안배하신다고 말할 수 있다(비록 사람들이 아담과 하와보다 더 많은 선택권이 있지만). 그러므로 예수님이 지적하신 것처럼, 어떠한 사람도 하나님께서 짝지어 주신 것을 나누지 못한다. 하나님의 의도는 부부가 별도의 삶을 사는 것이 아니라, 상호 의존하면서 함께 생활하는 가운데 축복을 찾는 것이었다. 이미 드러난 하나님의 분명한 뜻을 거역하는 것은 죄를 구성한다. 따라서, 성경의 두 번째 장부터, 어떠한 결혼에 대해서도 이혼하는 것이 하나님이 의도하신 바가 아니라는 것은 기정 사실이다.

마음에 새겨진 하나님의 율법(God’s Law Written in Hearts)

나는 또한, 창세기의 두 번째 장을 읽어본 적이 없는 사람일지라도 본능적으로 이혼이 잘못됐다는 것을 알고 있음을 지적하고 싶다. 왜냐하면, 성경 지식이 없는 많은 이교도 문화에서도 혼인약속은 평생 지켜지기 때문이다. 바울은 로마서에서 이렇게 썼다.

율법 없는 이방인이 본성으로 율법의 일을 행할 때에는 이 사람은 율법이 없어도 자기가 자기에게 율법이 되나니 이런 이들은 그 양심이 증거가 되어 그 생각들이 서로 혹은 고발하며 혹은 변명하여 그 마음에 새긴 율법의 행위를 나타내느니라(롬 2:14-15).

하나님의 윤리강령은 모든 사람의 마음에 새겨졌다. 사실, 아담부터 예수님의 시대까지 이스라엘 사람들을 제외한 모든 사람은 양심을 통하여 윤리강령을 알게 되었으며 이것은 그들이 하나님께서 받은 모든 율법이다. 누구든지 이혼을 염두에 둔 사람은 자신의 양심에 대면해야 하며, 그가 양심을 극복할 수 있는 유일한 방법은 이혼하기 위한 정당한 이유를 찾는 것이다. 만일 그가 정당한 이유가 없이 이혼한다면, 비록 그가 잘 억제 할 수 있겠지만, 그의 양심은 그를 정죄할 것이다.

우리가 아는 바로는, 기원전 1440년쯤 이스라엘 사람에게 모세의 율법을 주시기 전 아담부터 스물일곱 세대가 내려오기까지, 이혼과 재혼에 관한 한 하나님께서 이스라엘 사람들을 포함한 모든 사람에게 주신 계시는 양심의 법이 전부였다; 하나님은 그것만으로도 충분하다고 생각하셨다(모세가 출애굽 할 때까지 창세기 2장에 관해서 언급하지 않았음을 기억하라). 모세의 율법 이전의 노아의 홍수시대를 포함한 스물일곱 세대 동안, 수백 년 동안 수백만 개의 혼인 중 일부가 이혼으로 끝났다고 보는 것은 합리적일 것이다. 또한, 변함이 없으신 하나님은 이혼 때문에 죄책감을 느끼는 사람들이 자신들의 고백하고 회개하면, 그들을 용서하기를 원하신다고 결론 내리는 것이 합리적일 것이다. 우리는 아브라함이 믿음으로 의롭다 칭함을 받은 것 같이 모세의 율법이 주어지기 전에도 사람들이 구원받고 하나님께 의롭다 칭함을 받을 수 있음을 확신한다(롬 4:1-12을 보라). 만일 아담부터 모세까지의 사람들이 그들의 믿음으로 말미암아 의롭다 칭함을 받을 수 있다면, 그것은 그들이 이혼한 죄까지도 모두 용서받을 수 있음을 의미한다. 따라서, 우리가 이혼과 재혼에 관한 주제를 탐구하기에 앞서, 이런 의문이 든다. 모세의 율법이 있기 전에 이혼의 죄를 지은 사람이 하나님의 사하심을 받았지만, 재혼할 때(율법이 없으므로) 양심의 정죄를 받을까? 나는 단지 문제를 제기할 뿐이다.

자신의 잘못이 아닌, 단지 이기적인 배우자 때문에 이혼 당한 죄 없는 이혼의 피해자들은 어떠할까? 그들의 양심은 그들이 재혼하는 것을 금지할까? 내 생각에는 불가능해 보인다. 만일 한 남자가 다른 여자 때문에 자신의 아내를 버렸다면, 버림받은 아내가 다른 남자와 재혼할 권리가 없다고 생각할 만한 것은 아무것도 없다. 그녀는 자신의 잘못 때문에 이혼한 것이 아니다.

모세의 율법(The Law of Moses)

성경의 세 번째 책을 읽기까지 우리는 이혼과 재혼에 관한 구체적인 언급을 찾을 수 없다. 모세의 율법에는 제사장과 이혼한 여자와의 결혼 금지가 기록되었다.

그들은 부정한 창녀나 이혼 당한 여인을 취하지 말지니 이는 그가 여호와 하나님께 거룩함이라(레 21:7).

모세의 율법 중 아무 데도 이스라엘 평민에 대한 이런 금지는 없다. 또한, 그 인용된 구절은 (1) 이혼 당한 이스라엘 여성들이 있다는 것과 (2) 제사장이 아닌 이스라엘 남자가 이혼한 여자와 재혼하는 것에는 잘못이 없다는 것을 암시한다. 위에서 인용된 율법은 단지 제사장들과 제사장과 결혼하려는 이혼한 여자에게만 적용된다. 모세의 율법에 따르면, 이혼한 여자가 제사장이 아닌 다른 남자와 재혼하는 것에는 아무 문제가 없다. 제사장이 아닌 남자가 이혼한 여자와 재혼하는 것에는 아무 문제가 없다.

대제사장(또는 그리스도의 최고 대표로서)은 일반 제사장들보다 더 높은 기준으로 생활하도록 요구받았다. 그는 심지어 과부와 결혼할 수도 없다. 우리는 레위기에서 몇 구절 뒤 이런 말씀을 읽게 된다.

과부나 이혼 당한 여자나 창녀 짓을 하는 더러운 여인을 취하지 말고 자기 백성 중에서 처녀를 취하여 아내를 삼아(레 21:14).

이 구절은 모든 이스라엘 과부들이 재혼하는 것이 죄거나, 모든 이스라엘 남자들이 과부와 결혼하는 것이 죄라는 것을 증명할까? 물론, 아니다. 사실, 이 구절이 어느 과부가 어느 남자와 결혼하든지 그 남자가 대제사장이 아니기만 하면 죄가 아니라는 것을 강하게 암시한다. 다른 성경 구절에서도 과부가 재혼하는 것의 정당성을 확인해주고 있다(롬 7:2-3, 딤전 5:14을 보라).

이 구절은 또한, 우리가 앞에서 고려했던 구절(레 21:7)과 함께 모든 이스라엘 남자들이(제사장이거나 대제사장을 제외한) 이혼한 여자거나 심지어 처녀가 아닌 “부정한 창녀”와도 결혼할 수 있다. 이것은 모세의 율법에 따라 이혼한 여자거나 “부정한 창녀”도 마찬가지로 제사장이 아닌 모든 남자와 결혼할 수 있음을 암시한다. 하나님은 비록 간음과 이혼을 매우 반대하시지만, 간음한 자와 이혼한 자에게 또 다른 기회를 주는 은혜를 베푸셨다.

재혼에 대한 두 번째 특정 금지사항(A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

하나님은 이혼한 여자들에게 얼마나 많은 “두 번째 기회”를 주셨을까? 우리는 하나님께서 모세의 율법을 따라 이혼한 여자에게 단 한 번의 재혼의 기회를 주신다고 결론 내려야 하는가? 그것은 잘못된 결론이 될 것이다. 우리는 나중에 모세의 율법에서 이런 말씀을 읽게 된다.

사람이 아내를 맞이하여 데려온 후에 그에게 수치되는 일이 있음을 발견하고 그를 기뻐하지 아니하면 이혼 증서를 써서 그의 손에 주고 그를 자기 집에서 내보낼 것이요 그 여자는 그의 집에서 나가서 다른 사람의 아내가 되려니와 그의 둘째 남편도 그를 미워하여 이혼 증서를 써서 그의 손에 주고 그를 자기 집에서 내보냈거나 또는 그를 아내로 맞이한 둘째 남편이 죽었다 하자 그 여자는 이미 몸을 더렵혔은즉 그를 내보낸 전남편이 그를 다시 아내로 맞이하지 말지니 이 일은 여호와 앞에 가증한 것이라 너는 네 하나님 여호와께서 네게 기업으로 주시는 땅을 범죄하게 하지 말지니라(신 24:1-4).

이 말씀에서 유일하게 금지하는 것은 두 번 이혼한(또는 한 번 이혼하고 한 번 과부가 된) 여자가 그녀의 첫 번째 남편과 재혼하는 것이다. 이 말씀은 그녀가 두 번째로 재혼함으로 인해 느끼는 죄책감에 대해서 말하지 않았지만, 그녀가 두 번째로 이혼(또는 두 번째 결혼에서 과부가 되었을 때), 첫 번째 남편에게 돌아가는 것을 금지하였다. 이것은 그녀가(그녀와 결혼하기를 원하는) 임의의 남자와 재혼할 수 있음을 분명하게 나타낸다. 만일 그녀가 다른 사람과 재혼하는 것이 죄가 된다면, 하나님께서 이렇게 구체적인 가르침을 주실 필요가 없었을 것이다. 그분은 단지 “이혼한 사람은 재혼하지 못한다”는 말씀만 하시면 됐을 것이다.

또한, 만일 하나님께서 그녀가 두 번째로 결혼하는 것을 허락하셨다면, 그녀가 첫 이혼 후 결혼할 남자는 죄책감을 느낄 필요가 없다. 그리고 만일 그녀가 세 번째로 결혼하는 것이 허락받았다면, 그녀가 두 번째 이혼 후 결혼할 남자는 그녀의 첫 번째 남편이 아닌 이상 죄를 짓는 것이 아니다. 그러므로 이혼은 미워하시지만, 이혼한 사람은 사랑하시는 하나님은 그들에게 또 다른 기회를 주시는 자비를 베푸셨다.

요약(A Summary)

나는 지금까지 발견한 사실을 요약해 보겠다. 비록 하나님은 이혼에 대한 증오를 선언하셨지만, 그분은 구약전이나 구약 중에 재혼이 아래의 두 경우를 제외하고는 죄라고 밝히신 적이 없다. (1) 두 번 이혼하거나 한 번 이혼하고 한 번 과부가 된 여자가 첫 번째 남편과 재혼하는 것과 (2) 이혼한 여자가 제사장과 결혼하는 경우이다. 또한, 하나님은 제사장이 아닌 사람이 이혼한 사람과 결혼하는 것이 죄라고 하신 적이 없다.

이것은 예수님이 재혼하는 이혼한 사람들과 이혼한 사람들과 재혼한 사람들에 대해 언급하신 것과는 분명히 모순된다. 예수님은 이런 사람들이 간음하였다고 하셨다(마 5:32을 보라). 그러므로 우리가 예수님 혹은 모세의 뜻을 오해했거나, 하나님이 그분의 법을 바꾸셨다. 내가 의심하는 것은 우리가 예수님의 가르침을 잘못 해석했을 수 있다는 것이다. 왜냐하면, 하나님께서 그분이 이스라엘 사람들에게 주신 율법에 따라 천오백 년 동안 도덕적으로 수용되던 것을 갑자기 도덕적으로 죄가 된다고 선언하셨다는 것은 어쩐지 이상해 보이기 때문이다.

우리가 이 명백한 모순을 더 완전하게 해결하기 전에, 나는 또한, 구약에 따라 재혼을 허락하신 하나님은 이혼의 이유와 이혼 중에 느끼는 죄책감의 정도에 대해서는 규정하지 않으셨음을 지적할 수 있다. 하나님은 종래로 어떤 이혼한 사람은 이혼 이유가 정당하지 않기에 재혼할 자격이 없다고 말씀하신 적이 없으며, 종래로 어떤 사람은 이혼을 정당하게 했기에 특별히 재혼할 자격이 있다고 말씀하신 적이 없다. 그러나 현대 목사들은 일방적인 증언을 바탕으로 종종 이러한 판단을 시도한다. 예를 들어, 이혼한 여자가 그녀의 목사에게 자신은 이혼의 피해자이기에 재혼하도록 허락할 가치가 있다고 설득하려고 한다. 그녀의 전 남편이 이혼한 것이고 그녀는 이혼을 당했다고 한다. 그러나 그 목사는 그녀의 전 남편의 얘기를 들어볼 기회가 있다면, 그는 그 남편에게 다소 동정심을 가지게 될 것이다. 아마도 그녀는 잘못이 작지 않으며 일부 비난을 받아야 할 것이다.

나는 이혼 소송을 먼저 제기했다는 죄책감을 피하기 위해 서로에게 이혼 소송을 하도록 부추기는 남편과 아내를 알고 있다. 그들은 모두 이혼을 한 후에 자기가 아닌 상대방이 이혼 소송을 제기했다고 말함으로 두 번째 결혼을 정당화할 수 있기를 원했다. 우리는 사람들을 속일 수는 있지만, 하나님을 속일 수는 없다. 예를 들어, 한 여자가 하나님의 말씀에 순종하지 않고, 계속적으로 자신의 남편과 동침하기를 거부함으로 인해 남편이 외도가 나서 결국 이혼을 했다면, 하나님은 그녀를 칭찬하실 수 있을까? 그녀가 적어도 부분적으로 이혼의 책임을 져야 하지 않을까?

우리가 신명기 24장에서 읽은 두 번 이혼한 여자의 사례에는 이혼의 정당성에 대한 언급은 없다. 그녀의 첫 번째 남편은 그녀에게서 “수치되는 일”을 발견했다. 만일 그 “수치되는 일”이 간음이라면, 간음하는 자는 돌로 쳐 죽이라는 말씀대로 그녀는 죽어 마땅하다(레 20:10을 보라). 그러므로 만일 간음이 이혼할 수 있는 유일한 합법적인 이유라면, 그녀의 첫 번째 남편은 아마도 이혼할만한 이유가 없었을 것이다. 반면에, 그녀는 아마도 간음하였고, 마리아 남편인 요셉처럼 의로운 그는 그녀를 “드러내지 아니하고 가만히 끊고자”(마 1:19) 했을 것이다. 거기에는 여러 가지 가능성이 존재한다.

그녀의 둘째 남편은 단지 “그녀를 미워했다”고 기록되었다. 다시 한 번, 우리는 남편의 잘못인지 아내의 잘못인지를 알지 못하며 혹은 둘 다의 잘못인지를 모른다. 하지만, 아무런 상관이 없다. 하나님은 그녀에게 은혜를 베푸셔서 그녀가 두 번 이혼한 여자를 받아주려는 남자와 재혼할 수 있는 은혜를 베푸셨다. 다만 그 남자가 첫 번째 남편이어서는 안 된다.

반대 의견(An Objection)

“하지만, 사람들에게 어떠한 이유에 이혼했든지 이혼 후 재혼하는 것이 합법적이라고 말해 준다면, 그것은 그들이 불법적으로 이혼하는 것을 조장하는 것이 된다”고 사람은 종종 주장한다. 나는 그런 일이 진정으로 하나님을 기쁘시게 하기 위해 노력하지 않는 일부 종교적인 사람들에게 나타날 수 있다고 생각하지만, 하나님께 순종하지 않는 사람들이 죄를 짓는 것을 막기 위해 억제하는 것은 헛된 노력이라고 생각한다. 그러나 마음으로 하나님께 진정 순종하는 사람은 죄를 짓기 위한 방법을 찾지 않을 것이다. 그들은 하나님을 기쁘시게 하기 위해 노력하며 그런 부류의 사람은 일반적으로 든든한 결혼생활을 유지하고 있다. 또한, 분명한 것은 하나님은 구약시대에 이스라엘에게 자유롭게 재혼하는 율법을 주셨기 때문에 사람들이 불법적인 이유로 이혼하는 것을 근심하지 않으셨다.

우리는 사람들이 용서받을 수 있음을 알고 더 죄를 지을까 봐 사람들에게 하나님은 그들의 모든 죄를 용서하신다는 말을 하지 말아야 하는가? 만일 그렇다면, 우리는 복음을 전하는 일을 멈춰야만 한다. 다시 한 번, 그것은 모든 사람의 마음의 상태에 좌우된다. 하나님을 사랑하는 사람은 그분께 순종하기를 원한다. 나는 내가 어떠한 죄를 짓든지 하나님께 구하기만 하면 용서를 받을 수 있음을 잘 알고 있다. 그러나 그것이 나로 하여금 죄를 짓도록 하지는 않는다. 왜냐하면, 나는 하나님을 사랑하며 이미 거듭났기 때문이다. 나는 하나님의 은혜로 변화되었다. 나는 그분을 기쁘시게 해 드리고 싶다.

하나님은 사람들이 결혼을 유지하도록 하기 위해 이혼으로 말미암아 부득이하게 발생하는 부정적인 결과에 하나 더 추가하실 필요가 없음을 아신다. 결혼생활에 문제가 있는 사람들에게 그들이 재혼하는 것이 허락되지 않았으므로 이혼하지 않는 것이 좋다고 말하는 것은 그들의 이혼하지 않게 하는 데 별로 도움이 되지 않는다. 그가 당신을 믿을지라도, 불행한 결혼생활을 하는 사람들에게 있어서 독신의 삶은 지속적으로 불행한 결혼생활을 하는 것에 비하면 천국처럼 들릴 것이다.

재혼에 대한 바울의 입장(Paul on Remarriage)

우리가 재혼에 대한 예수님의 말씀과 모세의 율법을 조화시키는 문제를 해결하기 전에, 모세에게 동의하는 한 명의 성경 저자가 더 있음을 알아야 한다. 그의 이름은 사도 바울이다. 바울은 이혼한 사람들이 재혼하는 것은 죄가 아니라고 분명하게 쓰면서, 구약 성경의 말씀에 동의하였다.

처녀에 대하여는 내가 주께 받은 계명이 없으되 주의 자비하심을 받아서 충성스러운 자가 된 내가 의견을 말하노니 내 생각에는 이것이 좋으니 곧 임박한 환난으로 말미암아 사람이 그냥 지내는 것이 좋으니라 네가 아내에게 매였느냐 놓이기를 구하지 말며 아내에게서 놓였느냐 아내를 구하지 말라 그러나 장가 가도 죄 짓는 것이 아니요 처녀가 시집 가도 죄 짓는 것이 아니로되 이런 이들은 육신에 고난이 있으리니 나는 너희를 아끼노라(고전 7:25-28, 강조 추가).

바울이 이 구절에서 이혼한 사람들을 가리키고 있음이 틀림없다. 그는 그 시대 그리스도인이 박해를 받고 있었기 때문에 결혼한 사람, 결혼한 적이 없는 사람, 그리고 이혼한 사람들에게 그냥 지내는 것이 좋다고 권면하였다. 그러나 바울은 이혼한 사람이나 처녀가 결혼하는 것은 죄가 아니라고 분명하게 말했다.

바울은 이혼한 사람이 재혼하는 것에 대한 합법성을 논의하지 않았음을 주목하라. 그는 이혼한 사람이 그의 이혼에 대한 책임이 없어야만 재혼할 수 있다고 말하지 않았다(하나님 외에 누가 이런 일을 판단할 자격이 있겠는가?). 그는 재혼은 이혼하기 전에 구원받은 사람들에게만 허락한다고 말하지 않았다. 아니, 그는 단순히 재혼이 죄가 아니라고 주장하였다.

이혼에 대한 바울의 태도가 너그러운가?(Was Paul Soft on Divorce?)

바울이 재혼에 대해 은혜로운 정책을 시인한다는 것은 이혼에 대해서도 부드럽다는 뜻일까? 아니, 바울은 이혼에 대해 분명하게 반대하였다. 고린도 교회에 보낸 첫 번째 서신에서, 그는 재혼에 대한 율법을 썼는데 이것은 하나님이 이혼에 대한 미움과 조화된다.

결혼한 자들에게 내가 명하노니(명하는 자는 내가 아니요 주시라) 여자는 남편에게서 갈라서지 말고(만일 갈라섰으면 그대로 지내든지 다시 그 남편과 화합하든지 하라) 남편도 아내를 버리지 말라 그 나머지 사람들에게 내가 말하노니(이는 주의 명령이 아니라) 만일 어떤 형제에게 믿지 아니하는 아내가 있어 남편과 함께 살기를 좋아하거든 그를 버리지 말며 어떤 여자에게 믿지 아니하는 남편이 있어 아내와 함께 살기를 좋아하거든 그 남편을 버리지 말라 믿지 아니하는 남편이 아내로 말미암아 거룩하게 되고 믿지 아니하는 아내가 남편으로 말미암아 거룩하게 되나니 그렇지 아니하면 너희 자녀도 깨끗하지 못하니라 그러나 이제 거룩하니라 혹 믿지 아니하는 자가 갈리거든 갈리게 하라 형제나 자매나 이런 일에 구애될 것이 없느니라 그러나 하나님은 화평 중에서 너희를 부르셨느니라 아내 된 자여 네가 남편을 구원할는지 어찌 알 수 있으며 남편 된 자여 네가 네 아내를 구원할는지 어찌 알 수 있으리요 오직 주께서 각 사람에게 나눠 주신 대로 하나님이 각 사람을 부르신 그대로 행하라 내가 모든 교회에서 이처럼 명하노라(고전 7:10-17).

바울은 먼저 신자와 결혼한 신자에 대해 언급하면서 그들은 당연히 이혼하지 말아야 한다고 하며 이것은 그의 명령이 아니라 주님의 명령이라고 하였다. 그리고 이 점은 우리가 지금까지 성경에서 고려했던 모든 것에 동의힌다.

지금부터가 진짜 흥미로운 부분이다. 바울은 분명히 심지어 믿는 자들도 드물지만 이혼할 수 있음을 인식할 정도로 현실적이었다. 만일 그런 일이 일어났다면, 바울은 자신의 배우자와 이혼한 사람은 독신으로 남아 있거나 원래의 배우자와 화합해야 한다고 주장하였다(비록 바울이 아내들에게 이러한 구체적인 가르침을 줬지만, 나는 이 가르침이 남편에게도 적용된다고 추정한다.)

다시 말하지만, 바울이 쓴 것이 우리를 놀라게 하지 않는다. 그는 먼저 이혼에 대한 하나님의 율법을 정하였지만, 하나님의 율법이 항상 순종 되지는 않으리라는 것을 알았다. 때문에 두 신자 사이에 이혼의 죄가 발생하면, 그는 더 자세한 가르침을 주었다. 자신의 배우자와 이혼한 사람은 독신으로 남아 있거나 원래의 배우자와 화합해야 한다. 신자들 사이에 이혼했을 경우, 이것은 가장 좋은 해결책이 될 것이다. 그들이 독신 상태를 유지할수록 화합할 수 있는 희망이 있으며 그렇게 하는 것이 가장 좋다. 물론, 한 사람이 재혼하게 되면, 화합할 수 있는 희망과 가능성은 없어지게 된다(그리고 분명한 것은, 만일 그들이 이혼함으로 인해 용서받을 수 없는 죄를 지었다면, 바울이 그들에게 독신으로 있거나 또는 화합하라고 말할 이유가 없다.)

당신은 바울이 이혼 신자들에게 준 두 번째 가르침이 항상 지켜지지 않을 수도 있다는 것을 알 만큼 총명하다고 생각하는가? 나는 그렇게 생각한다. 아마도 그는 진정한 신자들이 그의 첫 번째 가르침을 따라 이혼하지 않기를 기대했기 때문에 이혼한 신자들에게 더는 가르침을 주지 않았을 수도 있다. 따라서 매우 드문 경우에만 두 번째 가르침이 필요했다. 진정으로 그리스도를 따르는 자들은 결혼 생활에 문제가 있다면, 자신의 결혼을 유지하기 위해 모든 노력을 다할 것이 분명하다. 그리고 결혼을 유지하기 위해 모든 노력을 해본 후 이혼할 수밖에 다른 방법이 없다고 생각한 신자는 자신의 수치와 그리스도께 영광 돌리려는 마음 때문에 다른 사람과 재혼하는 것을 고려하지 않을 것이며 여전히 화합할 수 있는 희망을 품을 것이다. 내가 보기에는 이혼에 관한 현대 교회의 진짜 문제는 교회 내에 주 예수님을 진정으로 믿지 않고 그분께 순종하지 않는 거짓 신자들의 비율이 너무 높다는 것이다.

바울이 쓴 고린도전서 7장을 보면 하나님이 불신자보다는, 성령님이 내주하시는 신자들에 대한 기대가 더 높다는 것이 매우 분명하다. 우리가 읽다시피, 바울은 신자들은 믿지 않는 배우자가 있어 그와 함께 살기를 좋아하면 이혼하지 말아야 한다고 썼다. 다시 한 번, 이 가르침은 우리를 놀라게 하지 않는다. 왜냐하면, 우리는 이 주제에 대해 성경에서 읽은 다른 부분과 완벽하기 일치하기 때문이다. 하나님은 이혼을 반대하신다. 그러나 바울은 계속하여 믿지 않는 사람이 이혼을 원하면, 신자는 허락해야 한다고 말한다. 바울은 불신자가 하나님께 순종하지 않음을 알기 때문에 불신자가 신자처럼 행동하기를 기대하지 않았다. 나는 불신자가 신자와 함께 살기를 원한다는 것은 불신자가 복음에 잠재적으로 열려 있는 좋은 표시거나, 또는 그 신자가 타락했거나 거짓 그리스인이라는 표시라고 생각한다.

이제 누가 불신자와 이혼한 신자가 재혼하는 것이 자유롭지 못하다고 말할 수 있겠는가? 바울은 종래로 그렇게 말한 적이 없다. 그는 이혼한 두 신자에 대해서도 재혼하지 못한다고 하지 않았다. 우리는 하나님이 왜 불신자와 이혼한 신자가 재혼하는 것을 반대했는지 궁금할 것이다. 그것은 어떤 목적을 위한 것일까? 그러나 신자의 재혼을 허락하는 것은 분명히 예수님이 재혼에 대해 하신 말씀에 어긋난다. “누구든지 버림받은 여자에게 장가드는 자도 간음함이라”(마 5:32). 이것은, 다시 한 번, 나로 하여금 우리가 예수님이 하시려는 말씀을 잘못 해석한 것은 아닌지 의심이 들게 한다.

문제점(The Problem)

예수님, 모세와 바울은 모두 이혼은 이혼을 제기한 사람 또는 쌍방의 죄의 표심임에 동의한다. 그들 모두는 전반적으로 일관성 있게 이혼을 반대했다. 하지만 우리의 문제점은 여기에 있다. 우리가 어떻게 재혼에 대한 모세와 바울의 주장을 예수님의 말씀과 조화시키겠는가이다. 물론 우리는 그들의 모든 말씀이 하나님의 영감으로 된 것이므로 조화될 것을 기대해야 한다.

예수님이 무엇을 말씀하셨고 누구에게 말씀하셨는지를 정확히 살펴보자. 마태복음에서 예수님은 이혼과 재혼의 주제에 관하여 두 번 말씀하셨는데, 한 번은 산상수훈 중에 하셨고, 한 번은 바리새인들에게 질문을 받았을 때 하셨다. 먼저 바리새인들과 나눈 대화부터 시작하도록 하자.

바리새인들이 예수께 나아와 그를 시험하여 이르되 사람이 어떤 이유가 있으면 그 아내를 버리는 것이 옳으니이까 예수께서 대답하여 이르시되 사람을 지으신 이가 본래 그들을 남자와 여자로 지으시고 말씀하시기를 그러므로 사람이 그 부모를 떠나서 아내에게 합하여 그 둘이 한 몸이 될지니라 하신 것을 읽지 못하였느냐 그런즉 이제 둘이 아니요 한 몸이니 그러므로 하나님이 짝지어 주신 것을 사람이 나누지 못할지니라 하시니 여짜오되 그러면 어찌하여 모세는 이혼 증서를 주어서 버리라 명하였나이까 예수께서 이르시되 모세가 너희 마음의 완악함 때문에 아내 버림을 허락하였거니와 본래는 그렇지 아니하니라 내가 너희에게 말하노니 누구든지 음행한 이유 외에 아내를 버리고 다른 데 장가 드는 자는 간음함이니라(마 19:3-9).

예수님과의 대화 중에, 바리새인들은 내가 전에 언급했던 모세의 율법, 신명기 24:1-4의 말씀을 인용했다. 거기에는 이렇게 쓰여 있다. “사람이 아내를 맞이하여 데려온 후에 그에게 수치되는 일이 있음을 발견하고 그를 기뻐하지 아니하면 이혼 증서를 써서 그의 손에 주고 그를 자기 집에서 내보낼 것이요”(신 24:1, 강조 추가).

예수님의 시대에, 무엇이 “수치되는 일”인지에 관해서 두 가지 관점이 있었다. 이십여 년 전, 힐러라는 랍비가 수치되는 일이란 화해할 수 없는 차이라고 가르쳤다. 예수님이 바리새인들과 논쟁할 무렵, 예수님께 한 바리새인들의 질문이 드러내듯이 힐러의 해석은 이미 어떠한 이유에서든지 이혼할 수 있다는 데까지 자유로워졌다. 남편은 아내가 그의 저녁 식사를 태우거나 음식에 소금을 너무 많이 넣었거나, 공공장소에서 무릎이 노출되거나, 머리를 깎거나, 다른 남자와 말을 하거나, 시어머니에 대해 나쁜 말을 하거나, 불임이여도 이혼할 수 있다. 심지어 남자는 자기의 아내보다 더 매력적인 사람을 만나도 아내가 수치스럽다고 생각하여 이혼할 수 있다.

힐레 이전에 살았던 다른 한 명의 유명한 랍비는 삼마이다. 그는 “수치되는 일”은 간음과 같이 매우 부도덕한 일만 가리킨다고 가르쳤다. 당신이 의심할 수 있듯이, 예수님의 시대의 바리새인들 사이에는 힐레의 자유로운 해석이 삼마이의 해석보다 훨씬 더 인기가 있었다. 바리새인들은 이혼은 어떠한 이유에서든지 합법적이라고 가르치고 또 그렇게 살았으므로 그 당시 이혼은 매우 창궐했다. 바리새인들은 그들의 전통적인 습관에 따라, 이혼할 때 아내에게 이혼 증서를 주는 것을 강조함으로써 “모세의 율법을 범하려 하지 않았다.”

예수님은 바리새인들에게 말씀하셨다는 것을 잊지 말라(Don’t Forget that Jesus’ was Speaking to Pharisees)

이런 배경을 알고 있으면, 우리는 예수님이 반대하신 것이 무엇인지를 더 잘 이해할 수 있다. 그분의 앞에는 한 무리의 위선적인 종교 교사들이 서 있었으며, 그들 중 전부가 아니더라도 대부분은 더 매력적인 이성 때문에 한 번 이상의 이혼을 경험하였다(나는 산상수훈에서 예수님이 간음의 형태인 음욕을 품는 것에 대해 경고하신 후 바로 이혼에 대한 말씀을 하신 것이 우연이 아니라고 생각한다). 그러나 그들은 모세의 율법을 지켰다며 자신을 정당화했다.

바리새인들의 질문 자체가 그들의 편견을 드러내고 있다. 그들은 분명히 사람이 어떤 이유에서든지 이혼할 수 있음을 믿고 있었다. 예수님은 창세기 2장의 결혼에 대한 모세의 말씀을 인용하셔서 그들이 하나님의 뜻을 잘못 이해하고 있음을 드러냈다. 하나님은 어떤 이혼도 원하시지 않았으며 더욱이 “어떤 이유에서든지” 이혼할 수 있는 것을 원하시지 않았다. 그러나 이스라엘의 지도자들은 청소년들이 “애인”과 헤어지듯이 자기들의 아내와 이혼하고 있다!

나는 바리새인들이 이혼에 대한 예수님의 입장을 이미 알고 있었을 거라고 짐작한다. 왜냐하면, 예수님은 이미 그 부분에 대해 공개적으로 언급하셨고 그들은 거기에 대한 항변거리를 이미 준비하였기 때문이다. “그러면 어찌하여 모세는 이혼 증서를 주어서 버리라 명하였나이까?”(마 19:7).

이 질문은 다시 한 번 그들의 편견을 드러내고 있다. 그것은 마치 모세가 남자들에게 그들의 아내에게서 “수치되는 일”을 발견하면 이혼하라고 명령하고, 적절한 이혼 증서를 요구하는 것처럼 들린다. 하지만, 우리가 신명기 24:1-4을 읽고 아는 바와 같이 그것은 모세가 말하려는 것이 전혀 아니다. 그는 단지 한 여자의 세 번째 결혼에 대해 규정하면서 그녀가 첫 번째 남편과 재혼하는 것을 금지하였을 뿐이다.

모세가 이혼을 언급한 이상, 이혼은 어떤 이유에서는 허락되었음이 틀림없다. 그러나 예수님께서 응답 중에 사용하신 동사 “허락“과 바리새인들이 질문 중 사용한 동사 “명하였나이까“를 주목하라. 모세는 이혼을 허락하였지 명하지 않았다. 모세가 이혼을 허락한 이유는 이스라엘 사람들의 마음이 완악했었기 때문이다. 그것은 하나님께서 이혼을 허락하신 것은 사람들의 죄악에 대한 자비로운 용인이다. 그분은 사람들이 그들이 배우자에게 충실하지 않고 음행을 할 것을 알고 계셨다. 그분은 사람들이 마음이 상할 줄을 알고 계셨다. 그래서 그분은 이혼을 허락하셨다. 그것은 그분이 원래 의도하신 것과는 달랐다. 하지만, 죄로 말미암아 그것이 필요하게 되었다.

다음으로, 예수님은 바리새인들에게 하나님의 율법을 말씀하셨다. 그것은 심지어 모세가 말한 “수치되는 일”이 무엇인지에 대한 정의인듯 싶다. “누구든지 음행한 이유 외에 아내를 버리고 다른 데 장가드는 자는 간음함이라”(마 19:0, 강조 추가). 하나님의 눈에는, 음행이 한 남자가 그의 아내와 이혼할 수 있는 유일하게 정당한 이유이다. 그리고 나는 그것을 이해할 것 같다. 한 남자나 여자가 그들의 배우자에게 할 수 있는 가장 모욕적인 일이 무엇이겠는가? 한 사람이 간음을 하거나 정사가 있는 것보다 배우자에게 잔인한 것은 없다. 예수님이 “음행”이란 단어를 사용하셨을 때 단지 간음만 가리키신 것이 아니다. 다른 사람의 배우자에게 정열적인 키스와 애무를 하는 것이 모욕적인 음행인 것과 같이, 포르노를 보고, 성적 도착에 빠지는 것도 마찬가지다. 예수님이 산상수훈에서 음욕을 품는 것이 곧 간음하는 것이라고 말씀하셨다는 것을 기억하라.

우리는 예수님께서 자기들의 아내와는 어떤 이유에서든지 이혼하고 재빨리 재혼하지만, 일곱 번째 계명을 어기지 않는 이상 영원히 간음을 범했다고 할 수 없다고 생각하는 바리새인들에게 말씀하고 계심을 잊지 말자. 예수님은 그들에게 그들은 단지 자기 자신을 속일 뿐이라고 말씀하셨다. 그들이 하고 있는 일은 간음과 다를 바 없다. 정직한 사람이라면 누구나 한 남자가 다른 여자가 결혼하기 위해 자기의 아내와 이혼하는 것은 적법성의 탈을 쓴 간부의 소행임을 보아낼 수 있다.

해결책(The Solution)

예수님을 모세와 바울과 조화시킬 수 있는 핵심은 예수님은 단순히 바리새인들의 위선을 폭로하셨다는 사실을 이해하는 것이다. 그분은 모든 재혼을 금지하는 법을 세우신 것이 아니다. 그럴 경우, 그분은 모세와 바울을 반대하시고 수많은 이혼한 사람들과 재혼한 사람들에게 혼란을 가져다주시는 것이 된다. 만일 예수님이 재혼에 관한 율법을 주셨다면, 예수님이 주신 율법을 듣기 전에 이혼하고 재혼한 사람에게는 뭐라고 해야 하는가? 우리는 그들이 간음 관계에서 생활하고 있으며, 성경에서 간음하는 자는 아무도 하나님의 나라를 유업으로 받지 못한다고 경고한 것을 알면서도(고전 6:9-10을 보라), 그들에게 다시 이혼하라고 말해야 하는가? 하지만, 하나님은 이혼을 미워하시지 않는가?

우리는 그들에게 정기적으로 간음을 범하지 않기 위해 그들의 전 배우자가 죽을 때까지 자신의 배우자와 성관계를 맺는 것을 중단하라고 말해줘야 하는가? 하지만, 바울은 결혼한 부부가 성관계를 서로 억제하는 것을 금지하지 않았는가? 이러한 권고는 성적인 유혹을 부추기고 심지어 전 배우자가 죽기를 바라는 마음을 조성하지 않겠는가?

우리는 이런 사람들에게(어떤 사람들이 제창하는 바와 같이) 현재의 배우자와 이혼하고 원래 배우자와 재혼하라고 말해 주겠는가? 이것은 신명기 24:1-4에 기록된 모세의 율법에서 금지하는 것이다.

그렇다면 재혼하지 않은 이혼한 사람은 어떠한가? 만일 그들이 단지 그들의 전 배우자가 음행을 범했을 때에만 재혼하도록 허락받는다면, 누가 상대방이 실제로 음행을 범했는지를 결정하겠는가? 재혼하기 위해, 일부 사람은 자신의 배우자가 마음으로 음욕을 품었음을 증명해야 하고, 또 그들의 전 배우자의 정사에 대한 증인을 찾아내야 하는가?

내가 전에 질문한 것처럼, 전 배우자가 성관계를 가지려 하지 않는 사람과 결혼함으로써 음행을 범한 경우는 어떠할까? 성관계를 가지려 하지 않은 사람이 재혼하는 것은 허락하고, 음행을 범한 사람의 재혼은 허락하지 않는 것이 공평할까?

결혼 전에 간통을 저지른 사람의 경우는 어떠할까? 그 사람의 간통은 그의 미래의 배우자에 대한 부정한 행위가 아닌가? 그 사람이 간통죄를 짓고 있을 당시 그 사람 또는 그 사람의 성행위 대상자가 이미 결혼한 상태라면, 그 사람의 죄가 간음에 해당한 것이 아니겠는가? 그렇다면 왜 그 사람이 결혼하는 것이 허용되는가?

결혼하지 않은 두 사람이 함께 생활하다가 헤어진 경우는 어떠할까? 그들은 왜 헤어진 후 다른 사람과 결혼하는 것이 허용되는가? 단지 그들이 공식적으로 결혼하지 않았기 때문인가? 그들은 이혼한 후 재혼한 사람들과 무엇이 다른가?

그리스도인이 된 후 “이전 것은 지나갔다”라는 것과 “새 것이 되었다”라는 사실은 어떠한가(고후 5:17을 보라)? 그것은 불법적으로 이혼한 죄를 제외한 모든 죄를 의미할까?

이상의 모든 질문과 그 외 많은 질문들은[1] 예수님께서 재혼에 관해 새로운 율법을 주신 것이 아니라는 생각을 뒷받침해 준다. 물론 예수님은 정말로 재혼에 관한 새로운 율법을 주셨다면 그것의 파급 효과를 충분히 인식하셨을 것이다. 그것 자체는 그분이 단지 어떤 이유에서든지 자신의 아내와 이혼하고 재혼하는 음탕하고, 종교적이고, 위선적인 바리새인들의 위선을 폭로하기 위함임을 우리에게 알려주기에 충분하다.

예수님이 그들이 한 일이 잘못된 일이라고 단순하게 말씀하시지 않고 “간음을 범한 것”이라고 말씀하신 이유는 그들이 어떤 이유든지 이혼하고 재혼하는 것이 간음과 다를 바 없다는 것을 알게 하기 위함이다. 물론 그들은 종래로 그런적이 없다고 말한다. 우리는 예수님께서 유일하게 관심가지신 것이 재혼의 성적 측면이었고, 성적으로 금욕만 할 수 있다면 재혼을 허락하신다고 결론지으려는가? 분명히 아니다. 그러므로 우리는 그분이 종래로 뜻하지 않으신 것을 말씀하셨다고 하지 말아야 한다.

심사숙고한 비교(A Thoughtful Comparison)

이런 두 사람을 상상해 보자. 한 사람은 전심으로 하나님을 사랑한다고 주장하지만, 이웃의 젊은 여자에 대해 음욕을 품기 시작한 이미 결혼한 종교인이다. 그는 곧 아내와 이혼하고 환상적인 그녀와 빠르게 결혼한다.

다른 한 사람은 종교인이 아니다. 그는 종래로 복음을 들어 본 적이 없으며 죄악의 삶을 살다가 결국 결혼을 망쳐버렸다. 몇 년 후, 독신인 그는 복음을 듣고 회개함으로써 전심으로 예수님을 따르기 시작하였다. 3 년 후, 그는 자신의 교회에서 만난 매우 신실한 그리스도인 여자와 사랑에 빠지게 된다. 그들은 둘 다 열심히 주님의 뜻을 찾고 다른 사람들의 조언을 구하면서 결혼을 결정한다. 그들은 결혼하였고, 죽을 때까지 충실하게 주님과 서로를 섬기면서 살았다.

이제 우리는 두 사람이 재혼할 때 모두 죄를 지었다고 가정해보자. 둘 중에 누구의 죄가 더 큰가? 분명히, 첫 번째 사람이다. 그는 간음을 범한 것과 같다.

그러나 두 번째 사람은 어떠한가? 그는 정말 죄지은 것으로 보이는가? 그는 첫 번째 남자처럼 간음한 것과 다를 바가 없다고 말할 수 있는가? 나는 그렇게 생각하지 않는다. 우리는 그에게 예수님이 이혼과 재혼한 사람들에게 하신 말씀을 들려주며, 하나님은 그와 첫 번째 아내와 여전히 부부 사이라고 생각하시기 때문에 그는 지금 하나님이 짝지어 주신 여자와 사는 것이 아니라고 말해야 하는가? 우리는 그에게 그가 간음하면서 살고 있다고 말해야 하는가?

대답은 분명하다. 간음은 결혼한 사람들이 배우자가 아닌 다른 사람에게 눈을 돌림으로 범하는 것이다. 때문에 사람이 더 매력적인 짝을 찾았다는 이유 때문에 자신의 배우자와 이혼하는 것은 간음과 같다. 하지만, 결혼하지 않은 사람은 그가 충성해야 할 배우자가 없기 때문에 간음을 범할 수 없으며, 그것은 이혼한 사람도 마찬가지다. 우리가 일단 예수님의 말씀을 성경과 역사적인 맥락으로 이해한보면, 성경의 나머지 부분과 모순되는, 말도 안되는 결론을 내릴 수가 없다.

덧붙여, 제자가 예수님이 바리새인들의 질문에 하신 응답을 들었을 때, “만일 사람이 아내에게 이같이 할진대 장가 들지 않는 것이 좋겠나이다”라고 말하였다(마 19:10). 그들은 바리새인들의 가르침과 영향력 속에서 성장했고 바리새인들의 문화적 영향을 크게 받았다. 그들은 종래로 결혼이 그렇게 영구적이라고 생각해 본 적이 없었다. 사실, 몇 분 전까지만 해도, 그들도 어떤 이유에서든지 아내와 이혼할 수 있다고 믿었을 수 있다. 그래서 그들은 이혼과 간음을 범하지 않기 위해서는 차라리 결혼하지 않는 것이 낫다고 재빨리 결론 내렸다.

예수님은 아래와 같이 응답하셨다.

예수께서 이르시되 사람마다 이 말을 받지 못하고 오직 타고난 자라야 할지니라 어머니의 태로부터 된 고자도 있고 사람이 만든 고자도 있고 천국을 위하여 스스로 된 고자도 있도다 이 말을 받을 만한 자는 받을 지어다(마 19:11-12).

이것은 사람의 성적 욕구 또는 그것을 제어할 수 있는 능력이 결정적인 요소임을 뜻한다. 심지어 바울은 “정욕이 불같이 타는 것보다 결혼하는 것이 나으니라”(고전 7:9)라고 말하였다. 고자로 태어난 사람 또는 사람에 의해 고자가 된 사람은(어떤 사람은 자신들의 처첩들을 보호하기 위해 신뢰할 수 있는 남자들을 거세한다) 성적인 욕구가 없다. “천국을 위하여 스스로 된 고자”가 된 사람은 “사람마다 이 말을 받지 못하고 오직 타고난 자라야 할지니라”(마 19:11)라고 하신 것처럼, 하나님께로부터 특별한 자제력을 타고난 사람일 것이다.

산상수훈(The Sermon on the Mount)

우리는 예수님의 산상수훈을 들었던 청중들 중에는 이스라엘의 통치자이고 교사인 위선적인 바리새인들의 영향 아래 자신의 삶을 보낸 사람들도 있었음을 유의해야 한다. 우리가 앞서 산상수훈에 대한 연구에서 배운 것처럼, 예수님의 말씀 중 대부분은 바리새인들의 거짓된 가르침에 대한 정정임이 분명하다. 예수님은 심지어 무리에게 그들의 의가 서기관과 바리새인보다 더 낫지 못하면 결코 천국에 들어가지 못한다고 말씀하셨다(마 5:20). 이것은 다시 말해서 서기관들과 바리새인들은 지옥으로 간다는 말이다. 예수님이 말씀을 마치실 때 무리들은 그의 가르치심에 놀랐다. 왜냐하면, 예수님은 “그들의 서기관들”처럼 가르치지 않았기 때문이다(마 7:29).

예수님은 설교의 첫 부분에서 간음한 적이 없다고 주장하지만, 음욕을 품거나, 이혼하고 재혼한 사람들의 위선을 폭로하셨다. 그분은 간음의 의미를 확대하여 간음이 단지 다른 사람과 결혼한 두 사람이 육체적으로 지은 죄뿐만이 아니라고 하셨다. 정직한 사람이라면 조금만 더 생각해보면 예수님의 뜻을 이해할 수 있다. 예수님이 설교하시기까지 무리 중의 대부분 사람은 “어떠한 이유에서든지” 이혼하는 것이 합법적이라고 생각했었음을 잊지 말라. 예수님은 그분을 따르는 자들과 다른 모든 사람이 하나님이 태초부터 의도하신 것이 훨씬 더 높은 기준이라는 것을 알기를 원하셨다.

또 간음하지 말라 하였다는 것을 너희가 들었으나 나는 너희에게 이르노니 음욕을 품고 여자를 보는 자마다 마음에 이미 간음하였느니라 만일 네 오른 눈이 너로 실족하게 하거든 빼어 내버리라 네 백체 중 하나가 없어지고 온 몸이 지옥에 던져지지 않는 것이 유익하며 또한, 만일 네 오른손이 너로 실족하게 하거든 찍어 내버리라 네 백체 중 하나가 없어지고 온 몸이 지옥에 던져지지 않는 것이 유익하니라 또 일렀으되 누구든지 아내를 버리려거든 이혼 증서를 줄 것이라 하였으나 나는 너희에게 이르노니 누구든지 음행한 이유 없이 아내를 버리면 이는 그로 간음하게 함이요 또 누구든지 버림받은 여자에게 장가드는 자도 간음함이니라(마 5:27-32).

우선 전에 내가 지적했던 바와 같이, 이혼과 재혼에 관한 예수님의 말씀이 음욕에 관한 말씀 뒤에 직접 따라옴으로써 어느 정도 둘 사이의 관계를 이어놓았을 뿐 아니라, 예수님은 그 둘을 간음으로 동일시함으로써 더욱 긴밀히 연결시켰다. 따라서 우리는 이 성경 구절을 관통하는 문맥을 읽게 된다. 예수님은 그분을 따르는 자들이 일곱 번째 계명을 지키는 것이 무엇을 필요로 하는지를 알도록 도와주셨다. 그것은 바로 음욕을 품지 말고 이혼하고 재혼하지 말라는 의미이다.

그분의 유대인 청중들은 모두 회당에서(아무도 개인적으로 성경을 소유하지 못했다) 일곱 번째 계명을 들어보았을 것이며, 그들의 선생인, 서기관들과 바리새인들이 삶 속에서 그 계명을 어떻게 지키고 있는지도 관찰하였을 것이다. 예수님은 계속하여 “나는 너희에게 이르노니”하고 말씀하셨지만, 그분은 새로운 율법을 추가하시려는 것이 아니었다. 그분은 단지 하나님의 원래 의도를 드러내려 하셨다.

첫째로, 음욕은 십계명에 의해 명확하게 금지되었으며, 십계명이 없다고 할지라도 음욕에 대해 생각해본 사람이라면 누구나 다 하나님이 질책하시는 것을 하려는 욕망은 잘못된 것임을 인식할 것이다.

둘째로, 창세기의 첫 부분에서 하나님은 결혼은 한 평생의 약속임을 분명하게 밝히셨다. 또한, 결혼에 대해 생각해본 사람은 이혼과 재혼은 간음과도 같다는 결론을 내릴 것이다. 특히 재혼하려는 의도로 이혼하는 경우다.

그러나 이 설교에서 다시 한 번, 예수님은 단지 사람들이 음욕을 품는 것의 진실과 어떤 이유에서든지 이혼하고 재혼하는 것의 진실을 알도록 도와주신 것임이 분명하다. 그분은 “성경에 기록”된 적이 없는 재혼에 관한 새로운 율법을 말씀하신 것이 아니다.

흥미로운 것은 극소수의 교회에서만이 눈을 빼어 내버리거나 손을 찍어 버리라는 예수님의 말씀을 문자 그대로 따른다는 것이다. 왜냐하면, 이런 생각들은 성경의 나머지 부분에 위배되며 단지 성적 유혹을 받지 말라는 것을 강조하기 위함임이 분명하기 때문이다. 그러나 교회의 많은 사람은 재혼한 사람이 간음을 범한 것에 관한 예수님의 말씀이 성경의 나머지 부분과 많이 모순됨에도 불구하고, 그 말씀을 문자 그대로 해석하려 한다. 예수님의 목표는 그분의 청중들이 진리를 직시하고 이혼을 줄이는 것이었다. 만일 그분을 따르는 자들이 그분이 음욕에 대한 말씀을 마음에 새긴다면, 그들은 음란한 행위를 하지 않을 것이다. 만일 음란한 행위가 없다면, 이혼을 위한 합법적인 근거가 없을 것이며, 하나님이 태초부터 의도하신 것처럼 사람은 더는 이혼하지 않을 것이다.

남자가 어떻게 하는 것이 아내로 간음하게 하는 것인가?(How Does a Man Make His Wife Commit Adultery?)

예수님이 “누구든지 음행한 이유 없이 아내를 버리면 이는 그로 간음하게 함이요” 라고 말씀하셨음을 주목하라. 이것은 다시 한 번 우리로 하여금 그분께서 재혼에 관한 새로운 율법을 주시는 것이 아니라, 한 남자가 정당한 이유가 없이 자기 아내와 이혼하는 것이 죄라는 진실을 밝히시는 것이다. 그는 “아내로 하여금 간음하게 하였다.” 따라서 일부 사람은 예수님이 그녀의 재혼을 금지하신다고 말한다. 그러나 그것은 말도 안 된다. 강조점은 이혼하는 남자의 죄에 있다. 그가 한 행위 때문에 그의 아내는 재혼하는 외에 다른 선택의 여지가 없게 되었으며, 그녀는 남편의 이기심의 피해자로서 그녀에게는 아무런 죄도 없다. 그러나 하나님이 보시기에는, 그 남자가 아내를 버림으로 하여 그녀는 재혼할 수밖에 없게 되고, 이것은 그 남자가 아내가 다른 남자와 잠자리에 들게끔 강박하는 것과 같다. 때문에 간음을 범하지 않았다고 생각하는 사람은 자신과 자기의 아내의 이중적인 간음죄를 짓고 있는 것이다.

예수님은 하나님께서 피해받은 아내를 간음죄로 정죄하셨다고 하시지 않았다. 왜냐하면, 그것은 전혀 공평하지 않기 때문이다. 그리고 만일 피해받은 아내가 재혼하지 않는다면, 그것은 전혀 무의미하게 된다. 그녀가 재혼하지 않는다면, 하나님께서 어떻게 그녀가 간음하였다고 말씀하실 수 있겠는가? 그것은 말이 되지 않는다. 그러므로 하나님은 그 남자에게 그의 간음 그리고 그의 아내의 “간음”에 대한 죄를 물으실 것이다. 그 아내에게는 아무런 간음죄도 없으며 그녀의 재혼은 합법적이다.

그리고 “누구든지 버림받은 여자에게 장가드는 자도 간음함이라”는 예수님의 그다음 말씀은 무엇을 의미할까? 두 가지 가능한 해석이 있다. 예수님은 간음하지 않았다고 생각하는 남자들에게 세 번째 간음죄를 추가하셨거나(비슷한 이유 때문에 그분은 두 번째 죄를 추가하셨다), 다른 한 가지는 한 남자가 “간음을 범하지 않고” 한 여자와 결혼하기 위해 그녀가 자기의 남편과 이혼하도록 부추기는 것을 말씀하셨다. 만일 예수님이 이 땅에서 누구든지 이혼한 여자와 결혼하는 남자는 간음을 범하는 것이라고 말씀하셨다면, 수 백 년 전 모세의 율법에 따라, 이혼한 여자와 결혼한 모든 이스라엘 남자들은 다 간음을 범한 것이 된다. 사실, 그날 예수님의 청중들 중 모세의 율법에 따라 이혼한 여자와 결혼한 남자들은 갑자기 조금 전만 해도 죄라고 생각하지 않던 일로 인해 죄책감을 느꼈을 것이며, 예수님은 그 순간 하나님의 율법을 변경했음이 틀림없다. 또한, 바울이 고린도 교회에 보낸 서신에서 밝힌 바와 같이, 이혼한 사람과 결혼하는 것이 죄가 아니라고 믿는 사람들이 앞으로 그런 결혼을 하는 것은 실제로 간음죄를 짓는 것이 된다.

성경의 일관적인 정신에 따라, 나는 이혼한 적이 있는 여자와 결혼한 남자를 존경한다. 만일 그녀가 죄 없는, 전 남편의 이기심의 피해자였다면, 나는 그녀와 결혼한 남자를 과부와 결혼하고 보살펴주는 남자를 존경하는 만큼 존경할 것이다. 만일 그녀가 이혼에 대한 질책을 받아야 한다면, 나는 그녀와 결혼한 남자가 그녀의 가장 좋은 면을 믿어주는 그리스도의 성품을 닮고, 그녀에게 은혜를 베풀어 과거를 잊어주고 위험을 감수하려는 모습을 존경한다. 왜 성경을 읽은 적이 있고 성령님이 내주하시는 사람들이 예수님께서 모든 사람이 이혼한 적이 있는 사람과 결혼하는 것을 금지하신다는 결론을 내릴까? 이러한 관점이 어떻게 하나님의 공의에 부합될 수 있겠는가? 공의로운 하나님은 이 경우처럼 자신의 잘못 때문에 이혼 당한 것이 아닌 여자와 같은 피해자를 벌하시지 않는다. 이러한 관점이 어떻게 회개한 죄인들에게 용서와 기회를 주는 복음에 부합되겠는가?

요약(In Summary)

성경은 이혼은 항상 일방 또는 쌍방의 죄를 포함한다고 일관하여 말씀하신다. 하나님은 아무도 이혼하는 것을 의도하신 적이 없다. 하지만, 음란한 행위가 발생했을 때, 다행히도 이혼할 수 있는 규정을 만드셨다. 그분은 또한, 이혼한 사람들이 재혼할 수 있는 규정도 만드셨다.

만일 재혼에 관한 예수님의 말씀이 없었더라면, 성경을 읽는 사람은 아무도 재혼이 죄라고 생각하지 않았을 것이다(구약시대의 두 가지 극히 드문 경우와 신약시대의 한 가지 극히 드문 경우 즉 그리스도인이 그리스도인과 이혼한 후 재혼하는 경우를 제외한다). 그러나 우리는 예수님의 말씀과 성경의 나머지 부분을 조화시킬 수 있는 논리적인 방법을 발견했다. 예수님은 더 엄격한 율법으로 하나님의 재혼에 관한 율법을 대체한 것이 아니다. 이미 이혼하고 재혼한 사람들이 그런 율법을 따른다는 것은 불가능하다(그것은 엎어진 물을 다시 담으려는 격이다). 또한, 그것은 무제한 혼란을 빚어내고 사람들이 하나님의 다른 율법을 어기게 한다. 오히려, 예수님은 사람들이 바리새인들의 위선을 볼 수 있도록 도와주셨다. 그분은 자신들은 절대로 간음을 범하지 않는다고 믿는 사람들로 하여금 그들이 다른 방식으로 간음을 범하고 있음을 보게 하셨다. 바로 그들의 음욕과 이혼에 대한 자유로운 태도를 보게 하셨다.

전체 성경이 가르치는 바와 같이, 용서는 죄의 크기와는 관계없이 회개한 죄인에게 주어지며, 이혼한 사람들을 포함한 모든 죄인에게 두 번째, 세 번째의 기회가 주어진다. 재혼은 신약에서 다른 신자와 이혼한 신자가 재혼하는 경우를 제외하고는 죄가 되지 않는다. 이 경우 진정한 신자는 음행을 저지르지 않기 때문에 이혼할 만한 정당한 이유가 없으며, 이런 이혼은 절대로 발생하지 말아야 한다. 이런 극히 드문 경우에는 두 사람이 독신으로 지내든지 다시 화합해야 할 것이다.

[1]예를 들어, 한 이혼 한 목사가 재혼할 때 자신이 그리스도의 몸에서 단절 되었다고 생각하면서 한 말을 생각해보자: “나는 아내와 이혼하기보다 차라리 그녀를 죽였더라면 더 좋았을 것이다. 내가 그녀를 살해했더라면, 나는 회개 할 수 있고, 용서를 받아 합법적으로 재혼할 수 있으며 내 사역을 계속할 수 있었을 것이다.”

Ikibazo cyo gutandukana kw’abashakanye no kongera gushaka ni cyo kigibwaho impaka cyane mu Bakristo bataryarya. Ibibazo bibiri bikomeye ni byo bishingirwaho muri izo mpaka: (1) Ni ryari, niba hari na rimwe bishoboka, gutandukana kw’abashakanye byaba byemewe imbere y’amaso y’Imana? kandi (2) Ni ryari, niba hari na rimwe bishoboka, kongera gushaka byaba byemewe imbere y’amaso y’Imana? Amatorero n’amadini atandukanye afite imyizerere yayo ku byemewe n’ibitemewe, bashingiye ku buryo bwabo basobanuramo Ibyanditswe. Tugomba kububahira bose ko bafite ibyo bizera kandi bakabigenderamo–niba uko kwizera kwabo kuba guturuka ku rukundo bakunda Imana. Ariko byaba byiza cyane kurushaho, twese turamutse dufite imyizerere ihamanya na Bibiliya 100%. Umukozi w’Imana uhindura abantu abigishwa ntakwiriye kwigisha ibintu bidahamanya n’ubushake bw’Imana. Kandi nta n’ubwo akwiriye kugereka abantu ho imitwaro Imana itabageretseho. Hamwe n’iyo ntego mu mutima wanjye, ngiye gukora uko nshoboye kugira ngo nsobanure ibyo Byanditswe bigibwaho impaka cyane, hanyuma ni ahawe ho kwemeranya nanjye cyangwa ntitwemeranye.

Reka mbanze nkubwire ko nanjye, kimwe na we, mbabajwe cyane n’umubare munini cyane w’ingo zisenyuka, abashakanye batandukana muri iki gihe mu isi yose. Ikibabaje cyane kurushaho ni uko n’Abakristo ndetse n’abakozi b’Imana barimo gutandukana n’abo bashakanye. Ibi ni ibyago bikomeye. Dukwiye gukora ibishoboka byose kugira ngo dukumire ibyo bintu bidakomeza kwiyongera, kandi umuti wabyo ni ukubwiriza ubutumwa bwiza tugahamagarira abantu kwihana. Iyo abantu babiri bashakanye baravutse ubwa kabiri nyabyo kandi bombi bakaba bakurikiye Kristo, ntibigera batandukana. Umukozi w’Imana uhindura abantu abigishwa akora uko ashoboye kose kugira ngo urushako rwe rukomere rutanyeganyega, kuko azi neza ko urugero atanga ari bwo buryo bukomeye afite bwo kwigisha.

Reka na none nongereho ko nagize umugisha wo kugira urugo rwiza nkaba maranye imyaka irenga mirongo itatu n’uwo twashakanye, kandi nta bundi nari narigeze gushaka. Igitekerezo cyo gutandukana nticyaza mu bwenge bwanjye. Ubwo rero nta mpamvu yatuma nca ku ruhande ngo noroshye Ibyanditswe bikomeye byerekeye gutandukana kw’abashakanye ngo ahari wenda nishyirire aho nshaka. Ariko ngirira impuhwe cyane abantu batandukanye n’abo bashakanye, nsobanukirwa neza ko nanjye byashobokaga ko nahitamo nabi, nkiri umusore muto, ngashaka umugore uzatuma nyuma ngira ikigeragezo cyo gushaka gutandukana na we, cyangwa se ngashaka umugore utanyihanganira nk’uko umugore mwiza nashatse anyihanganira. Mu yandi magambo, nanjye nakabaye ubu naratandukanye n’uwo twashakanye, ariko si ko byagenze ku bw’ubuntu bw’Imana. Ndibwira ko abubatse bose bashobora kwemeranya nanjye kuri ibyo; bityo rero tukaba tugomba kwifata ntitwihutire gutera amabuye abatandukanye n’abo bashakanye. Turi bande, twebwe ndetse tutita cyane no ku rushako rwacu, turi bande ngo ducire urubanza abatandukanye n’abo bashakanye, tutazi n’ibyo bashobora kuba baranyuzemo bikomeye? Imana yanashobora kubabaraho gukiranuka kuturusha, cyane cyane ko izi ko , iyo tuza guca mu byo baciyemo twe tuba twaratandukanye rugikubita.

Nta muntu n’umwe ushaka ateganya kuzasenya/kuzatandukana n’uwo ashatse, kandi sinibwira ko hari umuntu wanga ibyo gutandukana n’uwo bashakanye kurusha abo ibyo byago byabayeho. Nuko rero tugomba kugerageza gufasha abashakanye kugira ngo bagumane, no gufasha kandi abatandukanye kugira ngo bagere ku mahirwe Imana ibagenera. Ni uwo mutima nandikana ibi.

Ndakora uko nshoboye Ibyanditswe bisobanure ibindi Byanditswe. Nabonye ko imirongo ivuga kuri iki kibazo akenshi ikunda gusobanurwa mu buryo usanga ivuguruzanya n’ibindi Byanditswe, kandi icyo ni ikimenyetso kigaragaza ko iyo mirongo iba yumviswe nabi, wenda niba atari rwose ariko nibura igice.

Urufatiro

(A Foundation)

Reka tubanze dushyireho ihame ry’urufatiro dushobora twese kwemeranyaho. Tubanze twemeranye ko Ibyanditswe bihamya ko Imana yanga gutandukana kw’abashakanye muri rusange. Igihe abagabo bamwe b’Abisirayeli basendaga abagore babo, Imana yavugiye mu muhanuzi wayo Malaki iti:

Kuko nanga gusenda…nanga n’umuntu utwikiriza urugomo umwambaro we ….Nuko rero murinde imitima yanyu mwe kuriganya (Mal. 2:16).

Ibi nta muntu n’umwe uzi urukundo rw’Imana no gukiranuka kwayo byatangaza, cyangwa se umuntu uzi uko gutandukana kw’abashakanye byangiza ubuzima bw’abagabo , abagore n’abana bo muri iyo miryango. Dushobora kwibaza ku mutima w’umuntu ushyigikira gutana kw’abashakanye muri rusange. Imana ni urukundo (reba 1 Yohana 4:8), kandi kubw’ibyo yanga gutandukana kw’abashakanye.

Abafarisayo bamwe bigeze kubaza Yesu niba amategeko yemera ko umuntu asenda umugore we “kubera impamvu iyo ari yo yose.” Uko yabasubije byerekana ko muri kamere ye yanga gutandukana kw’abashakanye. Mu by’ukuri nta na rimwe yigeze yifuza ko hari abashakanye batandukana:

Abafarisayo baza aho ari baramugerageza, baramubaza bati, “Mbese amategeko yemera ko umuntu asenda umugore we amuhora ikintu cyose?” Na we arabasubiza ati, “Ntimwari mwasoma yuko Iyabaremye mbere yaremye umugabo n’umugore, ikababwira iti, ‘Ni cyo gituma umuntu azasiga se na nyina akabana n’umugore we akaramata, bombi bakaba umubiri umwe’? Bituma batakiri babiri, ahubwo babaye umubiri umwe. Nuko icyo Imana yateranije hamwe, umuntu ntakagitandukanye” (Mat 19:3-6).

Amateka atubwira ko mu gihe cya Yesu Abayuda barimo ibice bibiri bifite imyumvire itandukanye. Turi buze kureba neza iby’iyo myumvire yombi mu buryo bunonosoye, ariko reka tube tumenye ko igice kimwe cyari icy’abahagaze ku mahame y’amategeko, ikindi kikaba icy’ababifata uko babyumva biyorohereza. Abatsimbaraye ku mahame bizeraga ko umuntu yemerewe gusenda umugore we gusa igihe bitewe n’impamvu zikomeye zijyanye n’imyifatire. Abandi biyorohereza bo bakizera ko umuntu ashobora gusenda umugore we ku mpamvu iyo ari yo yose, n’iyo byaba bitewe n’uko yabonye undi mugore mwiza kurusha uwo yari afite. Iyi myizerere ivuguruzanya ni yo yabaye impamvu yo kugira ngo Abafarisayo baze kubaza Yesu kiriya kibazo.

Yesu yavuze imirongo y’Ibyanditswe iboneka ku mpapuro zibanza z’igitabo cy’Itangiriro igaragaza ukuntu umugambi w’Imana mbere na mbere wari uwo guhuza abagabo n’abagore ubutazatandukana ukundi, ntabwo ari iby’igihe gito. Mose yavuze ko Imana yaremye ibitsina byombi ifite urugo/urushako mu bitekerezo byayo, kandi ko isano y’abashakanye izaba ikomeye ku buryo ari yo izaba iy’ibanze. Iyo sano iyo imaze kubaho iruta cyane isano umuntu afitanye n’ababyeyi be. Abagabo basiga ababyeyi babo bakabana n’abagore babo akaramata.

Byongeye kandi ubusabane mpuzabitsina hagati y’umugabo n’umugore we bugaragaza bwa bumwe bwabo bwashyizweho n’Imana. Mu buryo bugaragara, umubano nk’uwo, ukomokaho urubyaro, ntabwo Imana yawuteganirije kuba uw’igihe gito, ahubwo n’umubano uhoraho. Ndacyeka ko ijwi Yesu yavuganye asubiza Abafarisayo ryarimo gutangara cyane rigaragazaga ukuntu yumiwe kubona ikibazo nk’icyo kinabazwa. Rwose Imana ntiyigeze ntiyigeze ishaka ko abagabo basenda abagore babo “ku bw’impamvu iyo ari yo yose.”

Birumvikana, Imana ntiyigeze ishaka ko hari umuntu n’umwe wakora icyaha mu buryo ubwo ari bwo bwose, ariko twese twaranze dukora ibyaha. Imana mu mbabazi zayo yashyizeho uburyo bwo kuducungura ikadukura mu bubāta bw’icyaha. Ikigeretseho kandi, hari ibintu ifite byo kutubwira nyuma y’aho dukoreye ibyo itigeze ishaka ko dukora. Ni muri ubwo buryo na none, Imana itigeze ishaka ko habaho gutandukana kw’abashakanye, ariko byaranze bibaho mu bantu batagandukiye Imana. Imana ntiyatunguwe igihe yabonaga abashakanye ba mbere batandukanye cyangwa abandi amamiliyoni bakurikiyeho batandukana. Kandi ntiyavuze gusa ukuntu yanga gutandukana kw’abashakanye, ahubwo ifite n’ibyo ibabwira bamaze gutandukana.

Mbere na Mbere

(In the Beginning)

Tumaze gushyiraho uru rufatiro, dushobora noneho kureba neza icyo Imana ivuga ku gutandukana kw’abashakanye no ku byo kongera gushaka kwabo. Bitewe n’uko amagambo akunze kugibwaho impaka cyane ari ayo Yesu yavuze abwira Abisirayeli, byaba byiza tubanje kureba icyo Imana yari yarabivuzeho imyaka amagana mbere ibwira Abisirayeli ba mbere. Nidusanga ibyo Imana yavugiye muri Mose bivuguruzanya n’ibyo yavugiye muri Yesu, dushobora kwemeza ko wenda amategeko y’Imana yahindutse cyangwa se ko hari ibyo twumvise nabi mu byavuzwe na Mose cyangwa na Yesu. Reka rero tubanzirize ku byo Imana yahishuye ku gutandukana kw’abashakanye no kongera gushaka.

Namaze kuvuga ahantu mu Itangiriro 2, ukurikije uko Yesu yavuze, hafitanye isano n’ibyo gutandukana kw’abashakanye. Reka noneho tubisome uko byanditse mu gitabo cy’Itangiriro:

Urwo rubavu Uwiteka Imana yakuye muri uwo muntu, iruhindura umugore imushyira uwo muntu. Aravuga ati, “Uyu ni igufwa ryo mu magufwa yanjye, ni akara ko mu mara yanjye. Azitwa Umugore kuko yakuwe mu Mugabo.” Ni cyo gituma umuntu azasiga se na nyina, akabana n’umugore we akaramata, bombi bakaba umubiri umwe (Itang 2:22-24).

Ngaha aho gushyingirwa gukomoka. Imana yaremye umugore wa mbere imukuye mu mugabo wa mbere kandi imuremeye umugabo wa mbere, kandi ubwayo iramumushyira. Mu magambo ya Yesu yaravuze ati, “Nuko icyo Imana yateranyije [umugabo n’umugore] hamwe…” (Mat 19:6). Uru rugo/urushako rwa mbere rwashyizweho n’Imana ni rwo rwari ikitegererezo rw’izindi zose zizakurikira. Imana irema umubare w’abagabo ujya kungana n’uwabagore, kandi ibarema ku buryo umuntu akururwa n’uwo batandukanyije igitsina. Dushobora kuvuga rero ko Imana igitegura gushakana kw’abagabo n’abagore mu rwego rwo hejuru (nubwo ubu hari amahitamo menshi hagati y’abajya gushakana kurusha ayo Adamu na Eva bari bafite). Nk’uko Yesu rero yavuze, nta muntu ugomba gutandukanya icyo Imana yateranyije hamwe. Ntabwo Imana mu migambi yayo yashakaga ko abo bashakanye ba mbere baba ukubiri, ahubwo yashakaga ko babonera umugisha mu kubana buri wese akeneye undi. Kurenga ku bushake bw’Imana yerekanye ku mugaragaro byaba rero bibaye icyaha. Nuko rero uhereye ku gice cya kabiri cy’igitabo cya mbere cya Bibiliya, ni ikintu kigaragara ko gutandukana kw’abashakanye atari ubushake bw’Imana ku muntu n’umwe.

Amategeko y’Imana Yanditswe mu Mitima

(God’s Law Written in Hearts)

Ndashaka kuvuga kandi ko n’umuntu utarasoma igice cya kabiri cy’igitabo cy’Itangiriro muri we azi ko gutandukana kw’abashakanye ari bibi, kuko usanga mu mico y’ibihugu byinshi mu bantu batazi Imana batazi n’ibya Bibiliya mu masezerano yabo y’ubushyingirwe basezerana kuzabana kugeza gupfa. Nk’uko Pawulo yanditse mu rwandiko rwe yandikiye Abaroma:

Abapagani badafite amategeko y’Imana, iyo bakoze iby’amategeko ku bwabo baba bihīndukiye amategeko nubwo batayafite, bakagaragaza ko umurimo utegetswe n’amategeko wanditswe mu mitima yabo, ugahamywa n’imitima ihana ibabwiriza, igafatanya n’ibitekerezo byabo kubarega cyangwa se kubaregura (Rom. 2:14-15).

Amategeko y’Imana y’imyifatire yanditswe mu mutima wa buri muntu. Mu by’ukuri ayo mategeko agenga imyifatire avugira mu mutima uhana/umutima-nama ni yo mategeko yahaye buri wese, uretse Abisirayeli, uhereye kuri Adamu ukageza igihe cya Yesu. Umuntu wese utekereje gutandukana n’uwo bashakanye azasanga akirana n’umutima-nama we, kandi uburyo bumwe gusa buhari bwo kuwucecekesha ni ugushaka impamvu ifatika imutera gutandukana n’uwo bashakanye. If he proceeds with a divorce without a good justification, his conscience will condemn him, although he may well suppress it.

Uko tubizi, kumara ibisekuruza makumyabiri na birindwi byo kuva kuri Adamu kugeza Abisirayeli bahabwa na Mose amategeko nko mu mwaka w’ 1440 mbere y’ivuka rya Yesu, amategeko y’umutima uhana ni ryo hishurirwa Imana yahaga abantu gusa, n’Abisirayeli barimo, ku byerekeye ibyo gutandukana kw’abashakanye no kongera gushaka; Imana yabonaga ko ibyo bihagije. (Wibuke ko Itangiriro 2 kivuga ku nkuru y’iremwa kitanditswe mbere y’igihe cyo Kuva.) Umuntu rero yaba ashyize mu gaciro aramutse atekereje ko kumara ibyo bisekuruza byose uko ari makumyabiri na birindwi mbere y’amategeko ya Mose, harimo n’igihe cy’umwuzure wa Nowa, hari zimwe mu Ngo zasenyutse mu mamiliyoni y’abashakanye muri iyo myaka amagana. Kandi umuntu yaba ashyize mu gaciro yemeje ko Imana, itajya ihinduka na rimwe, yababariraga abumvaga batsinzwe n’urubanza rwo kuba ari bo babaye intandaro yo gutandukana n’abo bashakanye iyo babaga batuye kandi bakihana icyaha cyabo. Tuzi neza ko abantu bashoboraga gukizwa, cyangwa se bakagirwa abakiranutsi n’Imana, mbere y’uko amategeko ya Mose atangwa, nk’uko byagenze kuri Aburahamu, ku bwo kwizera kwe (reba Rom. 4:1-12). Niba abantu baragirwaga abakiranutsi ku bwo kwizera kwabo uhereye kuri Adamu kugeza kuri Mose, ni ukuvuga ngo bashoboraga kubabarirwa icyaha icyo ari cyo cyose, harimo n’icyaha cyo kuba ari bo baturutsweho no gutandukana n’uwo bashakanye. Bityo rero, dutangira gucukumbura iki kibazo cyo gutandukana kw’abashakanye no kongera gushaka, ndibaza: Mbese abantu bakoraga icyaha cyo kuba intandaro mu gutandukana n’abo bashakanye mbere y’amategeko ya Mose kandi bagahabwa imbabazi n’Imana, hanyuma bemezwaga n’umutima-nama wabo (kuko nta mategeko yanditswe yari yakabayeho) ko bazaba bakoze icyaha nibongera gushaka? Ni ikibazo gusa mbaza.

Hanyuma se byagendaga bite kuri abo b’inzirakarengane batabaga ari bo ba nyirabayazana b’icyo cyaha cyo gutandukana, abasendwaga nta cyaha bafite, ari ukubera gusa kwikunda kw’abo bashakanye? Mbese imitima-nama yabo yababuzaga kongera gushaka?Jye ndumva atari ko byari bimeze. Niba umugabo ataye umugore we ku bw’uko hari undi yabengutse, ni iki cyabuza uyu mugore watawe kwishakira undi mugabo? Yabaga yasenzwe nta cyaha afite.

Amategeko ya Mose

(The Law of Moses)

Ntabwo tubona aho gutandukana kw’abashakanye no kongera gushaka kwabo bivugwa neza tutaragera ku gitabo cya gatatu cya Bibiliya. Dusanga mu mategeko ya Mose ko byari bibujijwe ko umutambyi ashaka umugore watandukanye n’uwo bashakanye:

Ntibakarongore Malaya cyangwa uwanduye, kandi ntibagacyure uwasenzwe, kuko umutambyi ari uwera ku Mana ye (Lewi 21:7).

Ntahandi wabona mu mategeko ya Mose habuza rubanda rwose rw’abagabo b’Abisirayeli ibyo bibujijwe abatambyi. Byongeye kandi, umurongo tumaze kubona haruguru ushaka kuvuga ko (1) habagaho abagore b’Abisirayelikazi basenzwe kandi ko (2) nta kibazo cyari gihari ku bagabo bandi b’Abisirayeli batari abatambyi gushaka umugore wasenzwe. Itegeko twabonye haruguru rireba abatambyi gusa hamwe n’abagore basenzwe kugira ngo batazashakwa n’abatambyi. Nta kosa ryari rihari rihanwa n’amategeko ya Mose,umugore wasenzwe yongeye gushaka mu gihe adashatswe n’umutambyi. Nta kosa ku wundi mugabo utari umutambyi ashatse umugore wasenzwe.

Umutambyi mukuru (ahari wenda we nk’urwego rukuru rushushanya Kristo) yagombaga kwitwara neza mu rwego rurenze n’urw’abandi batambyi basanzwe. We ntiyari yemerewe no gushaka umupfakazi. Nyuma y’imirongo mike gusa uvuye aho dusoma mu gitabo cy’Abalewi ngo:

Umupfakazi cyangwa uwasenzwe cyangwa uwanduye, cyangwa Malaya ntakabarongore, ahubwo umwari wo mu bwoko bwe azabe ari we arongora (Lewi 21:14).

Mbese uyu murongo urashaka kuvuga ko cyari icyaha ku Bisirayelikazi bose kongera gushaka na rimwe cyangwa ko cyari icyaha kuri buri Mwisirayeli wese kurongora umupfakazi? Birumvikana ko atari byo. Mu by’ukuri uyu murongo ushaka kuvuga ko kitaba icyaha ku mupfakazi uwo ari we wese ashatse umugabo uwo ari we wese uretse umutambyi mukuru, kandi bishaka kuvuga cyane ko uretse umutambyi mukuru, undi mugabo wese yemerewe kurongora umupfakazi. Ibindi Byanditswe bishimangira uburenganzira busesuye umupfakazi afite bwo kongera gushaka (reba Rom. 7:2-3; 1 Tim.5:14).

Kandi uyu murongo hamwe n’uwo twabanje kureba (Lewi 21:7) urashaka kuvuga ko nta kosa ku mugabo w’Umwisirayeli uwo ari we wese (uretse umutambyi cyangwa umutambyi mukuru) kurongora umugore wasenzwe cyangwa n’umugore utakiri isugi, “wandujwe no kuba malaya.” Bityo kandi birashaka kuvuga ko, mu mategeko ya Mose, nta kosa ryari rihari ku mugore wasenzwe kongera gushaka cyangwa umugore “wandujwe n’ubulaya” gushaka, bapfa kuba gusa badashatse umutambyi. Imana mu buntu bwayo yahaye andi mahirwe abasambanyi n’abatandukanye n’abo bashakanye, nubwo Imana yanga cyane ubusambanyi no gutandukana kw’abashakanye.

Ikindi Kibujijwe mu Kongera Gushaka

(A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

Mbese abagore basenzwe Imana yabahaye “amahirwe ya kabiri” incuro zingahe? Mbese twakwanzura tuvuga ko Imana yahaye abagore basenzwe andi mahirwe yo kongera gushaka incuro imwe gusa mu mategeko ya Mose? Uwo waba ari umwanzuro utari wo. Nyuma tuza kubona mu mategeko ya Mose ngo,

Umuntu narongora umugeni maze ntamukundwakaze kuko hari igiteye isoni yamubonyeho, amwandikire urwandiko rwo kumusenda arumuhe, amwirukane mu nzu ye. Namara kuva mu nzu ye, yemererwa kugenda agacyurwa n’undi. Kandi umugabo wamucyuye namunyungwakaza, akamwandikira urwandiko rwo kumusenda akarumuha, akamwirukana mu nzu ye, cyangwa uwo mugabo wamucyuye napfa, umugabo we wa mbere wabanje kumwirukana ntazamucyure amaze kononekara, kuko ibyo byaba ikizira imbere y’Uwiteka. Kandi ntuzashyire icyaha ku gihugu Uwiteka Imana yawe iguha ho gakondo (Guteg 24:1-4).

Urabona ko muri iyi mirongo ikibujijwe ari umugore umaze gusendwa kabiri (cyangwa uwasenzwe rimwe akanapfakara rimwe) wongera gushakwa n’umugabo we wa mbere. Ntakintu kivugwa ku ikosa yaba akoze ku kongera gushaka amaze gutandukana n’uwo bashakanye ubwa kabiri (cyangwa apfushije umugabo we wa kabiri), icyo yari abujijwe gusa ni ugusubira ku mugabo we wa mbere. Ikintu kigaragara neza bishaka kuvuga ahangaha ni uko uwo mugore yari afite umudendezo wo gucyurwa n’undi mugabo uwo ari we wese (umukeneye). Iyo kiba icyaha kongera gushaka uwo ari we wese, Imana ntiba yararinze gusobanura neza uwo iryo tegeko rireba by’umwihariko. Iba yaravuze gusa iti, “Abatandukanye n’abo bashakanye ntibemerewe kongera gushaka.”

Kandi, niba Imana yaremereraga uyu mugore gushaka ubwa kabiri, ubwo rero umugabo wamucyuraga amaze gusendwa ubwa mbere nta cyaha yabaga akoze. Kandi niba yaremererwaga gushaka ubwa gatatu, ubwo rero undi mugabo uwo ari we wese wamucyuraga amaze gusendwa kabiri nta cyaha yabaga akoze (keretse gusa ari we wari umugabo we wa mbere). Nuko rero ya Mana yanga gusenda ikunda abasenzwe, kandi mu mbabazi zayo ibongera andi mahirwe.

Incamake

(A Summary)

Reka mvuge muri make ibyo twavumbuye kugeza ubu: Nubwo Imana yavuze ko yanga gutandukana kw’abashakanye, nta na rimwe yigeze igira icyo ivuga mu Isezerano Rya Kera cyangwa mbere yaho cyerekana ko kongera gushaka ari icyaha, uretse aha hantu habiri: (1) uwasenzwe kabiri cyangwa uwasenzwe rimwe akanapfakara rimwe utemererwa kongera gushaka umugabo we wa mbere n’ (2) umugore wasenzwe utemererwa gushaka umutambyi. Kandi nta na hamwe Imana yerekanye ko gushaka umugore wasenzwe ari icyaha uretse abatambyi.

Ibi bisa n’ibitandukanye n’ibyo Yesu yavuze ku kongera gushaka kw’abatandukanye n’abo bashakanye ndetse no ku bantu bashaka abagore basenzwe. Yesu yavuze ko abo bantu baba bakoze icyaha cy’ubusambanyi (reba Mat 5:32). Ubwo rero hagati ya Yesu na na Mose hari uwo twumva nabi, naho ubundi Imana yaba yarahinduye amategeko yayo. Jye ndacyeka ko dushobora kuba twumva nabi ibyo Yesu yavuze, kuko byaba bitumvikana ukuntu Imana yagira itya mu kanya gato ikavuga ko ikintu ari icyaha kandi hashize imyaka igihumbi na maganatanu icyo kintu cyemewe n’amategeko yayo yahaye Abisirayeli.

Mbere y’uko tuvuga mu buryo bunonosoye kuri ibi bintu bisa n’aho bivuguruzanya, reka mbanze mvuge ko mu Isezerano Rya Kera Imana yemera ko abatandukanye bongera gushaka ntacyo yavuze kigomba gushingirwaho cyerekeranye n’ibyatumye umuntu atandukana n’uwo bashakanye cyangwa niba yaragize ruhare rungana iki mu mpamvu zatumye batandukana n’uwo bashakanye. Imana ntiyigeze ivuga ko abantu bamwe mu batandukanye n’abo bashakanye batemererwa kongera gushaka bitewe n’uko gutandukana kwabo kutashingiye ku mpamvu nyazo. Ntiyigeze ivuga ko abantu bamwe bakwiye by’umwihariko kongera gushaka bitewe n’uko gutandukana n’abo bashakanye kwabo byubahirije amategeko. Nyamara abakozi b’Imana bo muri iki gihe kenshi usanga bagerageza guca imanza muri ubwo buryo bashingiye ku buhamya bubogamiye ku ruhande rumwe. Urugero, umugore watandukanye n’umugabo we ugasanga arashaka kwemeza pastori we yuko we akwiye kwemererwa kongera gushaka bitewe n’uko ari we waguweho n’ishyano muri uko gutandukana. Ngo umugabo ni we wamusenze–si we wataye umugabo. Ariko uwo mupastori aramutse agize amahirwe yo kumva umugabo na we icyo abivugaho, yakumva amugiriye imbabazi. Wenda umugore na we yari kabutindi. Bityo rero afitemo uruhare mu gutandukana kwabo, ntabwo yagwiririwe n’ibintu gusa.

Nzi umugabo n’umugore bombi benderezanyaga, umwe yiyenza kuri mugenzi we ngo undi abe ari we ujya mu rukiko asaba gutandukana noneho we ntagibweho n’urubanza rw’uko ari we wasabye ubutane. Buri wese yagiraga ngo nibamara gutandukana azavuge ko mugenzi we ari we wamutaye akajya no gusaba urukiko ko rubatandukanya, bityo kongera gushaka kwe bikaba byemewe n’amategeko. Dushobora kujijisha abantu ariko ntidushobora kujijisha Imana. Urugero, Imana ibona ite umugore utubaha uko Ijambo ryayo rivuga, agahora yangira umugabo we ko baryamana ngo bakore imibonano y’abashakanye, hanyuma akamuta ngo yamuciye inyuma? Mbese mu ruhande rumwe si we uba ari nyirabayazana wo gutandukansa kwabo?

Ibyo umugore usenzwe kabiri twabonye mu Gutegeka Kwa Kabiri 24 ntacyo tubona kivugwa ku byerekeranye no kuba gutandukana kwe incuro ebyiri byari bifite ishingiro cyangwa bitarifite. Umugabo we wa mbere yamusanganye “inenge” runaka. Iyo “nenge” iyo iza kuba ari ubusambanyi, aba yaraciriwe urwo gupfa atewe amabuye nk’uko amategeko ya Mose yabiteganyaga (reba Lewi 20:10). Ni ukuvuga ko rero niba gusambana ari yo mpamvu yonyine yemewe yo gutandukana kw’abashakanye, twavuga ko umugabo we wa mbere atari afite wenda impamvu nyazo zituma amusenda. Ariko ku rundi ruhande, wenda yari yasambanye, ariko umugabo we kubera kuba umukiranutsi nka Yosefu umugabo wa Mariya, “yashakaga kumusenda mu ibanga” (Mat 1:19). Hari uburyo bushoboka bwinshi.

Umugabo we wa kabiri we bivugwa gusa ko “yamunyungwakaje”akamuhinduka ntabe akimukunda. Na none ntituzi uwariho urubanza cyangwa niba bari basangiye amakosa. Ariko ntaho bitandukaniye. Ubuntu bw’Imana bwamuhaga andi mahirwe yo kongera gushaka uwo ari we wese wemeye kuba yashaka umugore umaze gusendwa kabiri, uretse ariko umugabo we wa mbere.

Icyo tutemeranyaho

(An Objection)

“Ariko abantu babwiwe ko bemerewe kongera gushaka bamaze gutandukana n’abo bashakanye ku bw’impamvu iyo ari yo yose, ibyo byabashyigikira mu gutandukana nta n’impamvu zemewe bafite,” ni ko bikunze kuvugwa kenshi. Ndibwira ko ari ko byaba bimeze rimwe na rimwe ku bantu b’abanyeyedini batagerageza gushimisha Imana, ariko rero kubuza abantu, n’ubundi batumvira Imana, gukora ibyaha ni uguta igihe rwose. Nyamara abantu bagandukira Imana koko, ntibagerageza gushakisha uburyo bakora ibyaha. Bagerageza kunezeza Imana, kandi abantu nk’abo usanga bafite urushako rutanyeganyega. Ikindi kandi ubona, mu Isezerano Rya Kera, ari nk’aho Imana ititaga cyane ku byo gutandukana kw’abashakanye ku bw’impamvu zitemewe kubera amategeko atanga umudendezo wo kongera gushaka, bitewe n’uko yahaye Isirayeli amategeko atanga umudendezo wo kongera gushaka.

Mbese tugomba kwirinda kubwira abantu ko Imana ibabarira icyaha icyo ari cyo cyose, kugira ngo tutabashyigikira gukora ibyaha kuko bazi ko imbabazi zihari? Niba ari uko twareka kubwiriza ubutumwa bwiza. Na none bituruka ku buryo umutima wa buri muntu umeze. Abakunda Imana bashaka kuyumvira. Nzi neza ko nsabye Imana imbabazi yazimpa nubwo naba nakoze icyaha kimeze gite. Ariko ibyo ntibintera na gato gushaka gukora ibyaha, kuko nkunda Imana kandi navutse ubwa kabiri. Ku bw’ubuntu bw’Imana narahinduwe. Nifuza kuyinezeza.

Imana izi ko bidakenewe kongera indi ngaruka mbi yo gutandukana kw’abashakanye ku zindi ngaruka mbi nyinshi utabona uko wirinda ngo ari ukugira ngo ibone uko ishishikariza abantu kugumana n’abo bashakanye. Kubwira abantu bananiwe n’urushako yuko bakwiye kugumana n’abo bashakanye ngo kuko batazemererwa kongera gushaka ntacyo bibafasha mu kugumana n’abo bashakanye. Nubwo yakwizera ibyo umubwiye, kuri we ubuzima bwo kuba wenyine nk’umusilibateri aba yumva ari nko kwibera mu ijuru ugereranyije n’ubuzima bw’urushako rw’agahinda yahuye na rwo.

Pawulo Avuga Ku Byo Kongera Gushaka

(Paul on Remarriage)

Mbere y’uko tujya ku kibazo cyo guhuza ibyo Yesu yavuze ku byo kongera gushaka n’ibyo Mose yabivuzeho, dukwiriye kumenya ko hari undi mu banditse Bibiliya wemeranya na Mose, uwo izina rye ni Pawulo intumwa. Pawulo yanditse ku buryo busobanutse neza ko kongera gushaka kw’abatandukanye n’abo bashakanye atari, bityo akemeranya n’ibyo Isezerano Rya Kera rivuga:

Iberekeye iby’abari simfite itegeko ry’Umwami wacu, ariko ndababwira ibyo nibwira ndi umuntu wababariwe n’Umwami wacu ngo nkiranuke. Nuko ndibwira yuko ari byiza ku bw’iki gihe kirushya kiriho none, ko umuntu aguma uko ari. Mbese wahambiriwe ku mugore? Ntushake guhamburwa. Wahambuwe ku mugore? Nuko ntushake undi. Icyakora warongora nta cyaha waba ukoze. N’umwari yashyingirwa nta cyaha yaba akoze. Ariko abameze batyo bazagira imibabaro mu mubiri, ku bwanjye nashaka kuyibakiza (1 Kor 7:25-28).

Nta gushidikanya ko muri iki gice Pawulo yabwiraga abatandukanye n’abo bashakanye. Yagiraga inama abashakanye, abatarigeze bashaka, n’abatandukanye n’abo bashakanye kuguma uko bameze bitewe n’itotezwa abakristo banyuragamo muri icyo gihe. Nyamara Pawulo yavuze yeruye ko abatandukanye n’abo bashakanye n’abari nta cyaha baba bakoze igihe baba barongoye cyangwa bashyingiwe.

Urabona ko Pawulo atavuze ko kongera gushaka kw’abatandukanye n’abo bashakanye ari icyaha. Ntiyavuze ko kongera gushaka byemerewe gusa uwatandukanye n’uwo bashakanye ariko we akaba nta cyo ashinjwa muri uko gutandukana. (Kandi se ni nde ushobora guca urubanza nk’urwo akamenya uwagize uruhare n’utararugize mu gutandukana uretse Imana yonyine?) Ntiyavuze ngo abatandukanye n’abo bashakanye batarakizwa ni bo bonyine bemererwa kongera gushaka. Oya, yaravuze gusa ngo kongera gushaka ku batandukanye n’abo bashakanye si icyaha.

Mbese Pawulo yoroshyaga ibyo gutandukana kw’abashakanye?

(Was Paul Soft on Divorce?)

Mbese kubera ko Pawulo yashyigikiye imyumvire irimo imbabazi ku byo kongera gushaka, bivuze ko yoroshyaga cyane ikibazo cyo gutandukana kw’abashakanye? Oya, biragaragara neza ko muri rusange Pawulo yarwanyaga gutandukana kw’abashakanye. Mbere yaho muri icyo gice nyine cy’urwandiko rwe rwa mbere yandikira Abakorinto, yashyizeho itegeko ryerekeye gutandukana kw’abashakanye rihuza neza n’urwango Imana yanga gutandukana kw’abashakanye:

Abamaze kurongorana ndabategeka, nyamara si jye ahubwo ni Umwami wacu, umugore ye kwahukana n’umugabo we. Ariko niba yahukanye, abe igishubaziko cyangwa yiyunge n’umugabo we, kandi umugabo ye gusenda umugore we. Ariko abandi bo ni jye ubabwira si Umwami wacu. Mwene Data niba afite umugore utizera, kandi uwo mugore agakunda kugumana na we ye kumusenda. Kandi umugore ufite umugabo utizera na we agakunda kugumana na we ye kwahukana n’umugabo we kuko umugabo utizera yezwa ku bw’umugore we, kandi umugore utizera yezwa ku bwa mwene Data uwo. Iyo bitameze bityo abana banyu baba bahumanye, ariko none dore ni abera. Icyakora wa wundi utizera, niba ashaka gutana atane. Mwene Data w’umugabo cyangwa w’umugore ntaba agihambiriwe iyo bimeze bityo, kuko Imana yaduhamagariye amahoro. Wa mugore we ubwirwa n’iki yuko utazakiza umugabo wawe? Nawe wa mugabo we, ubwirwa n’iki yuko utazakiza umugore wawe? Ariko umuntu wese agenze nk’uko Umwami wacu yabimugeneye, kandi amere uko yari ari Imana ikimuhamagara. Uko ni ko ntegeka mu matorero yose (1 Kor 7:10-17).

Urabona ko Pawulo yatangiye abwira abizera bashakanye n’abandi bizera. Ntibakwiriye gutandukana, birumvikana, kandi Pawulo akavuga ko ayo atari amabwirizwa ye atanze, ko ahubwo ari amabwiriza y’Umwami. Kandi ibyo rwose bihuza n’ibindi twabonye muri Bibiliya kugeza ubu.

Dore rero aho bishyuhira. Biragaragara ko Pawulo yari umuntu ushyira mu gaciro cyane ku buryo asobanukirwa ko n’abizera bashobora gutandukana nubwo bidakunze kubaho. Igihe bibaye rero, Pawulo akavuga ko uwo muntu watandukanye n’uwo bashakanye agomba kuguma aho atongeye gushaka cyangwa se akiyunga n’uwo bashakanye bagasubirana. (Nubwo Pawulo aya mabwiriza ayaha abagore by’umwihariko, ndibwira ko n’abagabo abareba.)

Na none ibyo Pawulo yandika hano ntibidutungura. Yabanje kuvuga itegeko ry’Imana ryerekeye ibyo gutandukana kw’abashakanye, ariko ni umunyabwenge cyane ku buryo atayobewe ko amategeko y’Imana ashobora kutubahirizwa. Nuko rero igihe habayeho icyaha cyo gutandukana kw’abashakanye kandi bombi ari abizera, atanga andi mabwiriza. Umuntu utandukanye n’uwo bashakanye agomba kuguma aho ntashake undi keretse yiyunze na wa wundi bashakanye bakongera bakabana. Nta gushidikanya ko ibyo ari byo byaba byiza cyane hagati y’abashakanye bombi bizera. Igihe bombi bakomeje kuba aho ntawe ushatse, haba hari ibyiringiro yuko bakwiyunga bakongera kubana, kandi ibyo byaba ari byo byiza cyane. Birumvikana ko iyo hagize umwe muri bo ushaka, ibyiringiro byo kwiyunga no kongera kubana biba bishiriye aho. (Kandi biragaragara ko iyo gutandukana kwabo kiza kuba icyaha kitababarirwa, nta mpamvu Pawulo yari kwirirwa ababwira kutongera gushaka keretse biyunze bakongera kubana.)

Uratekereza ko Pawulo yari asobanukiwe cyane ko amabwiriza ye ya kabiri na yo ashobora kutazakurikizwa? Ni ko nibwira. Ahari ntiyashatse gutanga andi mabwiriza ya gatatu ku bizera batandukanye n’abo bashakanye kuko yumvaga ko abizera nyakuri bakubahiriza amabwiriza ya mbere yo kudatandukana n’abo bashakanye, nuko rero ku bw’incuro nke cyane zidakunze kubaho ko abizera batandukana n’abo bashakanye yatanze amabwiriza ya kabiri. Kandi koko abayoboke ba Kristo nyakuri, iyo bagize ibibazo mu rushako rwabo bakora uko bashoboye kose kugira ngo biyunge bakomeze kubana. Kandi rwose uwizera ugerageje kenshi kugira ngo ashobore gukomeza kubana n’uwo bashakanye, ariko bikanga akabona nta bundi buryo uretse gutandukana na we, ni ukuri rwose uwo mwizera ku bwo kudashaka kwikoza isoni no ku bw’icyubahiro cya Kristo ntashobora gutekereza kongera gushaka undi muntu uwo ari we wese, kandi akomeza kugira ibyiringiro ko bashobora kongera kwiyunga n’uwo batandukanye. Jye mbona ko ikibazo nyacyo kiri mu Itorero ry’iki gihe cy’abatandukana n’abo bashakanye ari uko hari umubare munini cyane w’abitwa ko bizera ariko bitari iby’ukuri, abantu baba batarigeze bizera Yesu nk’Umwami koko, kandi bityo ntibigere banamugandukira.

Biragaragara cyane mu byo pawulo yandika mu 1 Abakorinto 7 ko Imana isaba ibintu bikomeye abizera, abantu bafite Umwuka Wera ubatuyemo, kurusha ibyo isaba abatizera. Pawulo yanditse avuga ko, nk’uko tubisoma, abizera badakwiye gutandukana n’abo bashakanye batizera igihe abo batizera bashaka gukomeza kubana na bo. Na none aya mabwiriza ntadutungura, kuko ahuza rwose n’ibindi twabonye mu Byanditswe bivuga ku byo gutandukana kw’abashakanye. Imana irwanya gutandukana kw’abashakanye. Nyamara Pawulo akomeza avuga ko niba utizera ashaka gutana uwizera agomba kumureka agatana. Pawulo azi ko utizera atagandukira Imana, nuko rero ntiyumva ko utizera yakora nk’uwizera. Reka nongereho ko igihe utizera yemeye kubana n’uwizera, ari ikimenyetso cyiza kerekana ko uwo utizera ashobora kuzakingurira umutima we ubutumwa bwiza, cyangwa ko uwo wizera yaguye, akaba asigaye ari umukristo w’izina gusa.

Ubu se kandi ni nde wavuga ko uwizera watawe n’utizera adafite uburenganzira bwo kongera gushaka? Pawulo ntiyigeze na rimwe avuga ibintu nk’ibyo, nk’uko yavuze ku bashakanye batandukanye bombi ari abizera. Dushobora kwibaza mpamvu ki Imana yarwanya kongera gushaka k’uwizera watawe n’utizera. Mbese byaba bimaze iki? Nyamara ibyo birasa nk’aho bivuguruza ibyo Yesu yavuze ku bijyanye no kongera gushaka: “Kandi uzacyura uwasenzwe azaba asambanye” (Mat 5:32). Ibi na none bintera gukeka ko twasobanukiwe nabi ibyo Yesu yashakaga kuvuga.

Ikibazo

(The Problem)

Yesu, Mose na Pawulo bose baremeranya ku buryo bugaragara ko igihe habaye gutandukana kw’abashakanye haba hari umwe muri bo, wakoze icyaha cyangwa bombi bakaba bacumuye. Bose muri rusange barwanya cyane gutanduakana kw’abashakanye. Ariko dore ikibazo tugira: Twahuza dute ibyo Mose na Pawulo bavuze ku kongera gushaka kw’abatandukanye n’abo bashakanye n’icyo Yesu yabivuzeho? Birumvikana ko tugomba kumva ko bagomba guhuza kuko bose bahumekewe n’Imana mu kuvuga ibyo bavuze.

Reka turebe neza koko ibyo Yesu yavuze kandi turebe n’uwo yabibwiraga. Mu butumwa bwiza bwa Matayo tubona incuro ebyiri aho Yesu avuga ku byo gutana kw’abashakanye no kongera gushaka; hamwe ni muri ya nyigisho yo ku musozi ahandi ni igihe yari abajijjwe n’Abafarisayo. Reka tubanzirize ku kiganiro Yesu yagiranye n’abo Bafarisayo:

Abafarisayo baza aho ari baramugerageza, baramubaza bati “Mbese amategeko yemera yuko umuntu asenda umugore we amuhora ikintu cyose?” Na we arabasubiza ati “Ntimwari mwasoma yuko Iyabaremye mbere yaremye umugabo n’umugore ikababwira iti ‘Ni cyo gituma umuntu azasiga se na nyina akabana n’umugore we akaramata, bombi bakaba umubiri umwe’? Bituma batakiri babiri ahubwo babaye umubiri umwe. Nuko icyo Imana yateranije hamwe umuntu ntakagitandukanye.” Baramusubiza bati, “Niba ari uko, ni iki cyatumye Mose ategeka ko umugabo aha umugore urwandiko rwo kumusenda, ngo abone kumwirukana?” Arabasubiza ati, ” Mose yabemereye gusenda abagore banyu kuko

imitima yanyu inangiye, ariko uhereye mbere hose ntibyari bimeze bityo. Ariko ndababwira yuko umuntu wese uzasenda umugore we atamuhora gusambana, akarongora undi azaba asambanye.” (Mat 19:3-9).

Muri iki kiganiro na Yesu, Abafarisayo bavugaga ku magambo ari mu mategeko ya Yesu nari navuzeho kare, Gutegeka Kwa Kabiri 24:1-4. Haranditse ngo, “Umuntu narongora umugeni maze ntamukundwakaze kuko hari igiteye isoni yamubonyeho, amwandikire urwandiko rwo kumusenda arumuhe, amwirukane mu nzu ye…” (Guteg 24:1).

Mu gihe cya Yesu hari imitekerereze y’uburyo bubiri ku byerekeranye n’ “igiteye isoni.” Nko mu myaka makumyabiri mbere yaho, rabi witwaga Hillel yigishaga inyigisho ivuga ko igiteye isoni ari ukudahuza na gato. Muri kiriya gihe Yesu ajya impaka n’Abafarisayo, iyo nsobanuro ya Hillel na yo buri muntu wese yari asigaye ayifata uko abyumva, bigatuma umuntu ashobora gusenda umugore we amuhoye “ikintu icyo ari cyo cyose” nk’uko ikibazo Abafarisayo babazaga Yesu kibyerekana. Umuntu yashoboraga gusenda umugore we kuko yatetse inkono igashirira, cyangwa kuko yashyize umunyu mwinshi mu biryo, cyangwa kuko yicaye nabi mu bantu imyenda ikazamuka amavi akagaragara, cyangwa kuko yarekuye imisatsi ye igatendera, cyangwa kuko hari undi mugabo yavugishije, cyangwa akaba yabwiye nyirabukwe ijambo ritamushimishije, cyangwa kuko atabyara. Umugabo yashoboraga no gusenda umugore we kubera ko yabonye undi umurusha ubwiza, ubwo rero ibyo bikaba bimuhinduye ko afite “igiteye isoni” kuri we.

Undi mu rabi (umwigisha), wamamaye cyane witwaga Shammai, wabanjirije Hillel, yavugaga ko “igiteye isoni” ari ikintu cy’ingeso mbi cyane, nk’ubusambanyi. Nk’uko washobora kubyibwira, mu Bafarisayo bo mu gihe cya Yesu, imitekerereze ya Hillel ituma umuntu wese abifata uko abyumva ni yo yari yiganje cyane kurusha iya Shammai. Abafarisayo bizeraga kandi bakigisha ko amategeko yemera ko umuntu ashobora gusenda umugore we kubera impamvu iyo ari yo yose, nuko rero icyo gihe abantu gutandukana n’abo bashakanye byari bigwiriye cyane. Abafarisayo mu gifarisayo cyabo nyacyo, bashimangiraga cyane akamaro ko guha umugore wawe urwandiko rwo kumusenda, ngo kugira ngo “amategeko ya Mose yubahirizwe.”

Ntiwibagirwe ko Yesu Yabwiraga Abafarisayo

(Don’t Forget that Jesus’ was Speaking to Pharisees)

Hamwe n’ibyo mu bitekerezo mu mutwe, noneho dushobora kumva neza icyo Yesu yarwanyaga. Imbere ye hari hahagaze itsinda ry’indyarya z’abigisha b’abanyedini, abenshi muri bo, niba atari bose, bari baratandukanye n’abo bashakanye incuro imwe cyangwa kenshi, kandi wenda kubera ko hari abandi bagore babengutse. (Ndibwira ko atari ku bw’impanuka kuba amagambo ya Yesu ku byerekeye gutandukana kw’abashakanye ari muri ya nyigisho yo ku musozi akurikira ako kanya kwihanangiriza kwe ku bijyanye n’irari, na ryo akaryita ko ari ubundi buryo bwo gusambana.) Nyamara barisobanuraga bavuga ko bari mu kuri, ko bakurikiza amategeko ya Mose.

Ikibazo cyabo ubwacyo cyerekana aho babogamiye. Biragaragara ko bizeraga ko umuntu yasenda umugore we bitewe n’impamvu iyo ari yo yose. Yesu yashyize ahagaragara imyumvire yabo ipfuye ku byerekeye umugambi w’Imana ku bashakanye akoresha amagambo ya Mose ku rushako aari mu gitabo cy’Itangiriro igice cya 2. Imana ntiyigeze ishaka ko habaho na rimwe gutandukana kw’abashakanye, uretse no kuvuga ngo gutandukana “ku bw’impamvu iyo ari yo yose,” nyamara abayobozi ba Isirayeli basendaga abagore babo nk’uko abana bivumbura ku “ducuti”twabo bagacana umubano!

Ndacyeka ko Abafarisayo bari basanzwe bazi uko Yesu afata ibyo gutandukana kw’abashakanye, kuko yari yarabivugiye mu ruhame mbere, ubwo rero bari bamaze kwitegurana ikindi kibazo cyabo cyo gushaka kumutsinda: “Niba ari uko, ni iki cyatumye Mose ategeka ko umugabo aha umugore urwandiko rwo kumusenda, ngo abone kumwirukana?” (Mat 19:7).

Iki kibazo na none kigaragaza aho babogamiye. Kibajijwe mu buryo wakumva ko Mose yategekaga abagabo gusenda abagore babo igihe babavumbuyeho “igiteye isoni,” kandi bigasaba urwandiko rwo gusenda, ariko nk’uko tubibona dusomye Gutegeka Kwa Kabiri 24:1-4, ibyo ntabwo ari byo Mose yashakaga kuvuga na gato. Yashyiragaho amategeko y’uburyo bwo kongera gushaka ubwa gatatu, amubuza kongera gushaka umugabo we wa mbere.

Bitewe n’uko Mose yavuze ku gutandukana kw’abashakanye, bigomba kuba byaremewe ku bw’impamvu runaka. Ariko reba ukuntu inshinga Yesu akoresha mu gisubizo cye,yabemereye, ihabanye n’inshinga Abafarisayo bahisemo gukoresha: yategetse. Mose yabemereye gutandukana n’abo bashakanye; ntiyigeze abibategeka. Impamvu Mose yabemereye gutandukana n’abo bashakanye ni ukubera kunangira kw’imitima y’Abisirayeli. Ni ukuvuga ngo, Imana yemeye ko abashakanye batandukana kubera imbabazi zayo igiriye abantu ngo iborohereze ku bw’ingaruka batewe n’ibyaha byabo. Yari izi ko abantu bazaca inyuma abo bashakanye. Yari izi ko hazabaho ubusambanyi. Yari izi ko imitima y’abantu izajanjagurika. Nuko ibemerera kuba batandukana. Ntabwo ari byo Imana yari yagambiriye mbere hose, ahubwo icyaha cyatumye biba ngombwa.

Noneho Yesu asobanurira Abafarisayo amategeko y’Imana, anasobanura wenda icyo Mose yise “igiteye isoni” icyo ari cyo: “Ariko ndababwira yuko umuntu wese uzasenda umugore we atamuhora gusambana, akarongora undi azaba asambanye” (Mat 19:9). Ubusambanyi ni yo mpamvu yonyine yumvikana imbere y’Imana yatuma umugabo asenda umugore we, kandi ibyo nshobora kubyumva. Mbese ni iki kindi umuntu yakorera uwo bashakanye kikamubabaza kurusha? Iyo umuntu asambanye cyangwa akaba afitanye ubucuti budasanzwe n’undi muntu hanze, aca inyuma uwo bashakanye, aba agaragaje ikintu kibi cyane. Kandi Yesu avuga ijambo “ubusambanyi” ntiyavugaga gusambana mu buryo bw’imibonano mpuzabitsina gusa. No gusoma cyangwa gukunda cyane umugore cyangwa umugabo w’abandi ni ubusambanyi, kimwe no kureba amashusho y’ubusambanyi cyangwa ibindi bijyanye n’ubusambanyi na byo ni ubusambanyi. Wibuke ko Yesu muri ya nyigisho ye yo ku musozi yavuze ko irari n’ubusambanyi bihwanye.

Reka twe kwibagirwa abo Yesu yabwiraga–Abafarisayo birukaniraga abagore babo impamvu iyo ari yo yose kandi bagahita bongera gushaka abandi bagore vuba, nyamara ngo, biragatsindwa n’Imana, ntibashobora na rimwe gusambana, ngo baba bishe itegeko rya karindwi. Yesu yababwiraga ko bibeshya gusa ubwabo. Ibyo bakoraga ntaho byari bitandukaniye n’ubusambanyi, birumvikana cyane. Umuntu wese ushyira mu gaciro yabona neza ko umugabo usenda umugore we kugira ngo abone uko ahita yishakira undi aba akoze nk’ibyo undi musambanyi wese akora, uretse ko we gusa abitwikiriza amategeko yitwaza.

Umuti

(The Solution)

Uru ni rwo rufunguzo rwo guhuza ibya Yesu na Mose na Pawulo. Yesu yashyiraga ahagaragara gusa uburyarya bw’Abafarisayo. Ntabwo yashyiragaho amategeko abuza abantu kongera gushaka. Iyo abigira atyo, byari kuba ari ukuvuguruza Mose na Pawulo kandi akaba ashyize mu gihirahiro gikomeye miliyoni nyinshi z’abantu batandukanye n’abo bashakanye na miliyoni nyinshi z’abantu bongeye gushaka. None se iyo riba ari itegeko ryo kutongera gushaka Yesu yashyizeho, twakabwiye iki umuntu watandukanye n’uwo bashakanye akongera agashaka mbere y’uko yumva ibya Yesu? Twamubwira se ko abayeho mu buzima bw’ubusambanyi, kandi kuko tuzi ko Bibiliya ivuga ko nta musambanyi uzaragwa ubwami bw’Imana (reba 1 Kor. 6:9-10), tukamubwira kongera na none gutandukana n’uwo wundi bashakanye? Nyamara se kandi Imana ntiyanga gutandukana kw’abashakanye?

Twamubwira se ko agomba kwirinda gukorana imibonano n’uwo bashakanye kugeza igihe wa wundi batandukanye mbere azapfira ngo kugira ngo adahora mu cyaha cy’ubusambanyi? Nyamara se Pawulo ntavuga ko abashakanye batagomba kwimana? Mbese ibyo ntibyashora umuntu mu bigeragezo by’ubusambanyi ndetse bikaba byanatuma umuntu yifuriza uwo batandukanye gupfa?

Mbese umuntu nk’uwo twamubwira gusenda uwo bari kumwe akongera agasubirana n’uwo bari baratandukanye (nk’uko bamwe bavuga), ikintu cyaziraga mu mategeko ya Mose mu Gutegeka kwa Kabiri 24:1-4?

Hanyuma se abatandukanye n’abo bashakanye ariko bakaba batarongeye gushaka? Niba bemerewe kongera gushaka gusa igihe uwo bashakanye yakoze icyaha cy’ubusambanyi, ni nde uzamenya koko niba harakozwe ubusambanyi? Kugira ngo bongere gushaka se, bamwe bazasabwa gutanga ibimenyetso by’uko abo bashakanye bakoze icyaha cy’irari gusa, abandi basabwe kuzana abagabo bo guhamya ko abo bashakanye koko babacaga inyuma?

Nk’uko nari nigeze kubaza mbere, bimeze bite ku muntu usambana hari ukuntu mu buryo bumwe biturutse kuri mugenzi we utamwemerera ko bakora imibonano y’abashakanye? Mbese ntihaba harimo akarengane kugira ngo wa wundi wimaga mugenzi we yemererwe kongera gushaka, mu gihe uwo wasambanye atabyemerewe?

Hanyuma se uwasambanye mbere yo gushyingirwa we? Byo se si uguca inyuma uwo bazabana? Icyaha cy’uwo muntu se cyo si uguca inyuma mugenzi we mu gihe bagiye gushakana ari muri ibyo byaha? Kuki se uwo muntu yemererwa gushaka?

Hanyuma se abantu babana batarashakanye mu buryo bwemewe iyo “batandukanye”? Kuki bemererwa gushakana n’abandi bashaka nyuma yo gutandukana n’abo bandi, ngo kuko gusa babanaga mu buryo butemewe n’amategeko? Mbese ubwo batandukaniye he n’abandi bose batandukana n’abo bashakanye hanyuma bakongera bagashaka?

Hanyuma se ibyo kuvuga ngo “ibya kera biba bishize” kandi ngo “byose biba bibaye bishya” iyo umuntu akijijwe abaye umukristo (reba 2 Kor. 5:17)? Koko se bisobanura ko ari ibindi byaha byose umuntu yakoze uretse icyaha cyo gutandukana mu buryo butemewe n’uwo mwashakanye?

Ibi bibazo byose hamwe n’ibindi byinshi[1] bishobora kubazwa, ni impamvu zikomeye zatuma umuntu avuga ko Yesu atashyiragaho irindi tegeko rigenga ibyo kongera gushaka. Nta gushidikanya ko Yesu yari afite ubwenge buhagije ku buryo atari ananiwe kumva urushamikirane rw’ingaruka iryo tegeko rye rishya ryerekeye kongera gushaka ryagira ribaye ari uko rimeze. Ibyo ubwabyo birahagije kugira ngo twumve ko icyo Yesu yakoraga gusa kwari ugushyira ahagaragara uburyarya bw’Abafarisayo–abagabo buzuye irari, abanyedini, b’indyarya basendaga abagore babo babahoye “impamvu iyo ari yo yose” hanyuma bagashaka abandi bagore.

Rwose icyatumye Yesu avuga ko ibyo bakoraga ari “ubusambanyi” aho kuvuga gusa ko ibyo bakoraga ari amakosa ni uko yashakaga ko basobanukirwa neza ko gutandukana n’uwo mwashakanye kubera impamvu iyo ari yo yose ukongera ugashaka ntaho bitandukaniiye n’ubundi busambanyi bwose, ikintu bo bavugaga ko batarota bakora. Twavuga se ko icyari gihangayitse Yesu gusa mu kongera gushaka ari ibyerekeye imibonano mpuzabitsina, noneho akaba yari kwemera ko umuntu yongera gushaka ariko akirinda imibonano mpuzabitsina n’uwo bashakanye ubwa kabiri? Oya birumvikana ko atari byo. Reka rero twe kumuvugisha ibyo atigeze ashaka kuvuga.

Igitekerezo cyo Kugereranya

(A Thoughtful Comparison)

Reka dutekereze abantu babiri. Umwe ni umugabo ufite umugore, umunyedini, kandi uvuga ko akunda Imana n’umutima we wose, noneho agatangira kwifuza umukobwa ukiri muto baturanye. Nuko bidatinze agasenda umugore we agahita arongora wa mukobwa yakomeje kwifuza.

Undi mugabo we si umunyedini. Ntiyigeze na rimwe yumva ubutumwa bwiza yibera mu byaha, hanyuma amaherezo bikamusenyera agatandukana n’umugore. Hashira imyaka mike, aba wenyine nk’ingaragu, agahura n’ubutumwa bwiza, akihana, agatangira gukurikira Yesu n’umutima we wose. Hashira imyaka itatu akabenguka umukobwa ukijijwe rwose wo mu Itorero. Bombi bakihatira gusenga no kumenya ubushake bw’Imana kandi bagatega amatwi n’inama bagirwa n’abandi, hanyuma bagafata icyemezo cyo kubana. Bagashyingirwa, bagakorera Imana bakiranuka kandi bakabana neza mu bwizerane kugeza bapfuye.

Noneho, reka tuvuge aba bagabo bombi bakoze icyaha mu kongera gushaka. Ni nde muri bo wakoze icyaha gikomeye kurusha undi? Birumvikana ko ari wa wundi wa mbere. Ni umusambanyi nk’abandi bose.

Hanyuma se uyu mugabo wa kabiri? Mbese koko yaba yarakoze icyaha? Mbese twavuga ko ntaho atandukaniye n’abandi basambanyi, nk’uko twabivuga kuri wa wundi wa mbere? Si ko nibwira. Mbese twamubwira ibyo Yesu yavuze ku bantu batandukana n’abo bashakanye bakongera gushaka, tukamubwira ko umugore bari kumwe batahujwe n’Imana, kuko Imana ifata ko akiri umugabo wa wa mugore we wa mbere? Mbese twamubwira ko abayeho mu buzima bw’ubusambanyi?

Igisubizo kiragaragara. Ubusambanyi bukorwa n’abantu bashatse igihe bashyize amaso yabo ku bandi batari abo bashakanye. Ubwo rero umuntu gusenda umugore we kubera ko hari undi yabonye abengutse kumurusha ni kimwe no gusambana. Ariko umuntu utarashaka ntashobora gusambana kuko iyo ashatse umugore ntawe bashakanye aba aciye inyuma, kandi n’uwatandukanye n’uwo bashakanye ntashobora gusambana kuko nta we baba bari kumwe aciye inyuma igihe ashatse. Iyo dusobanukiwe icyo Yesu yashakaga kuvuga ukurikije Bibiliya n’uko byari bimeze muri icyo gihe, ntitugera ku mwanzuro udasobanutse kandi uvuguruza ibindi Byanditswe bya Bibiliya.

Igihe igisubizo Yesu yahaye Abafarisayo cyaguye mu matwi y’abigishwa baravuze bati, “Iby’umugabo n’umugore we niba bigenda bityo, noneho kurongora si byiza” (Mat 19:10). Umenye ko bari barakuze bumva inyigisho z’Abafarisayo, kandi barakuriye mu mico yiganjemo cyane imitekerereze y’Abafarisayo. Nta na rimwe bari barigeze biyumvisha ko gushakana bigomba kuba akaramata. Urebye na bo iminota mike mbere yaho bashobora kuba barumvaga ko byemewe ko umugabo asenda umugore we amuhoye impamvu iyo ari yo yose. Ubwo rero bahise bumva ko ibyaba byiza ari ukurekera rimwe kurongora aho kuzajya mu kaga ko gutandukana n’abo bashakanye bikabagusha mu busambanyi.

Yesu yarasubije ati,

Abantu bose ntibabasha kwemera iryo jambo, keretse ababihawe. Kuko hariho ibiremba byavutse bityo mu nda za ba nyina, hariho n’inkone zakonwe n’abantu, hariho n’inkone zīkona ubwazo ku bw’ubwami bwo mu ijuru. Ubasha kubyemera abyemere (Mat 19:11-12).

Ni ukuvuga ngo, uko imibonano mpuzabitsina ikurura umuntu cyangwa ubushobozi umuntu aba afite bwo kwirinda ni byo bigenga kurongora k’umuntu cyangwa kubireka. Na Pawulo yaravuze ati, “Ibyiza ni ukurongorana kuruta gushyuha” (1 Kor. 7:9). Abavutse ari inkone cyangwa abakonwe n’abantu (nk’uko byajyaga bikorwa n’abagabo babaga bashaka abagabo bo kubarindira inzu z’abagore) ntibagira ibyifuzo by’imibonano mpuzabitsina. “Abigira inkone ku bw’ubwami bwo mu ijuru” ni abantu baba barahawe n’Imana impano yihariye yo kwifata bidasanzwe, ari cyo gituma “abantu bose badashobora kwemera iryo jambo, keretse abarihawe” (Mat 19:11).

Inyigisho yo Ku Musozi

(The Sermon on the Mount)

Ugomba gukomeza kwibuka ko ayo materaniro y’abantu yabwiraga muri iyo nyigisho yo ku musozi yari agizwe n’abantu babayeho ubuzima bwabo bwose mu mitekerereze y’uburyarya y’Abafarisayo, ari bo bari abategetsi n’abigisha muri Isirayeli. Nk’uko twabibonye mbere twiga iyo Nyigisho yo Ku Musozi, biragaragara cyane ko ibyinshi mu byo Yesu yavuze ntibyari ikindi kitari ugukosora inyigisho z’Abafarisayo z’ibinyoma. Yesu yanabwiye abari bateraniye aho ko gukiranuka kwabo nikutaruta ukw’abanditsi n’Abafarisayo batazagera mu bwami bwo mu ijuru (reba Mat 5:20), ubwo bwari ubundi buryo bwo kuvuga ko abanditsi n’Abafarisayo bari mu nzira ijya mu muriro. Arangije kwigisha, abantu bari bateraniye aho batangazwa no kwigisha kwe, bitewe n’uko Yesu yigishaga “bitandukanye n’iby’abanditsi babo” (Mat 7:29).

Yesu agitangira Inyigisho ye yo ku Musozi yashyize ahabona uburyarya bw’abavugaga ko badasambana, nyamara bakagira irari cyangwa bagasenda abagore babo bakarongora abandi. Yaguye cyane insobanuro yo gusambana irenga kuba gusa igikorwa cyo gusambana mu buryo bw’abantu babiri baca inyuma abo bashakanye. Kandi ibyo yavuze byari kugaragarira umuntu wese w’inyangamugayo ko ari ukuri aramutse abitekerejeho gato gusa. Ugumane mu mutwe ko kugeza aho Yesu yigishirije iriya Nyigisho yo ku Musozi, abenshi muri abo bantu bari bahateraniye bumvaga ko gusenda umugore umuhoye “impamvu iyo ari yo yose” ari ibintu byemewe n’amategeko. Yesu yashakaga ko abayoboke be n’abandi bose bamenya ko kuva mbere ibyo Imana yashakaga ku bashakanye biri ku rwego rurenze aho.

Mwumvise ko byavuzwe ngo, “Ntugasambane”; jyewe ndababwira yuko umuntu wese ureba umugore akamwifuza, aba amaze gusambana na we mu mutima we. Ijisho ryawe ry’iburyo nirigushuka rikakugusha, urinogore urite kure. Ibyiza ni uko wapfa ijisho rimwe, biruta ko umubiri wawe wose wajugunywa muri Gehinomu. N’ikiganza cyawe cy’iburyo nikikugusha, ugikureho ugite kure. Ibyiza ni uko wabura urugingo rwawe rumwe, biruta ko umubiri wawe wose wajugunywa muri Gehinomu. Kandi byaravuzwe ngo, ‘Uzasenda umugore we, amuhe urwandiko rwo kumusenda’; ariko jyeweho ndababwira yuko umuntu wese usenda umugore we atamuhora gusambana, aba amuteye gusambana, kandi uzacyura uwasenzwe azaba asambanye (Mat 5:27-32).

Ubwa mbere, nk’uko nabivuze mbere, urabona ko amagambo ya Yesu ku gutandukana kw’abashakanye no kongera gushaka atari ukuza gusa akurikiranye n’amagambo ye ku byerekeye irari, bigaragaza ko ibyo byombi biri mu rwego rumwe, ahubwo ibyo byombi Yesu abihwanya n’ubusambanyi, akanarushaho kubishyira mu cyiciro kimwe. Ubwo rero tubona ko ibi Byanditswe byose muri iki gice bifite icyo bigiye bihuriyeho. Yesu yafashaga abayoboke be kugira ngo bashobore gusobanukirwa icyo kubaha itegeko rya karindwi bivuze koko. Bivuze ko nta kugira irari, nta gutandukana n’uwo mwashakanye kandi nta kongera gushaka.

Buri wese muri iryo teraniro ry’Abayuda bari bamuteze amatwi yari yaramaze kumva itegeko rya karindwi risomwa mu isinagogi (nta n’umwe wari utunze Bibiliya), kandi bari barumvise inyigisho ariko babona n’abigisha babo uko babishyira mu bikorwa, abanditsi n’Abafarisayo. Hanyuma Yesu aravuga ati, “ariko jyeweho ndababwira nti,” ariko ntiyari agiye gushyiraho andi mategeko mashya. Yari agiye gusa kwerekana icyo Imana yashakaga kuva mbere na mbere.

Ubwa mbere, itegeko rya cumi ryabuzaga irari ku buryo bugaragara, uwo ari we wese washoboraga kubitekerezaho neza yashoboraga kubona ko ari icyaha kwifuza gukora ikintu Imana iciraho iteka.

Ubwa kabiri, uhereye mu bice bibanza by’igitabo cy’Itangiriro, Imana yavuze mu buryo busobanutse ko gushakana bigomba kuba ikintu cy’ubuzima bwose. Kandi uwo ari we wese wari kubitekerezaho yari gukuramo umwanzuro w’uko gutandukana kw’abashakanye no kongera gushaka ari nk’ubusambanyi, cyane cyane iyo umuntu atandukanye n’uwo bashakanye ari ukugira ngo yishakire undi.

Ariko na none muri iyi nyigisho biragaragara cyane ko Yesu yashakaga gusa gufasha abantu kubona ukuri ku bijyanye n’irari n’ukuri ku gutandukana kw’abashakanye bitewe n’impamvu iyo ari yo yose no kongera gushaka. Ntiyashyiragaho amategeko mashya agenga kongera gushaka atari yarigeze abaho

Biratangaje ukuntu ari abantu bake cyane mu itorero bafashe amagambo ya Yesu avuga ku byo kwikuramo ijisho no kwicaho ikiganza, ngo bayafate nk’uko yanditse muri Bibiliya, kuko usanga ibyo bitekerezo bihabanye n’ibindi Byanditswe, kandi ikigaragara neza ni uko Yesu yabivugiye gushaka gushimangira igitekerezo cyo kwirinda ibishuko by’ubusambanyi. Nyamara abenshi cyane mu itorero bagerageza gusobanura icyo Yesu yashakaga kuvuga avuga ko kongera gushaka watandukanye n’uwo mwashakanye ari ubusambanyi, bakavuga ko uko byanditse nyine ari ko bisobanura, nubwo iyo nsobanuro ituma ayo magambo ahabana n’ibindi Byanditswe. Intego ya Yesu kwari ukugira ngo abamuteze amatwi bumve uburemere bw’icyo kintu, afite ibyiringiro ko umubare w’abashakanye batandukana uzagabanuka. Abayoboke be baramutse bashyize ku mutima ibyo yavuze ku byerekeye irari, nta busambanyi bwakababonetsemo. Iyo hataza kuba ubusambanyi kandi nta byo kuvuga ngo hari ugutandukana kw’abashakanye byubahirije amategeko byabaho, nta gutandukana kw’abashakanye kwabaho, nk’uko mu by’ukuri Imana yabishakaga kuva mbere.

Mbese Umugabo Atera Umugore we Gusambana Ate?

(How Does a Man Make His Wife Commit Adultery?)

Urabona ko Yesu yavuze ati, “Umuntu wese usenda umugore we atamuhora gusambana, aba amuteye gusambana.” Ibi na none bituma twumva ko atashyiragaho itegeko rishya rigenga kongera gushaka, ahubwo yahishuraga gusa ukuri ku byerekeye icyaha cy’umugabo usenda umugore we nta mpamvu ifatika. Aba “amuteye gusambana.” Bamwe bavuga ko Yesu yategekaga ko uwo mugore atongera gushaka, kuko yavuze ko byaba bibaye ubusambanyi. Ariko ibyo nta shingiro. Hano icyo Yesu ashimangira ni icyaha cy’umugabo usenda umugore we. Bitewe n’ibyo akoze, umugore we nta kindi azakora uretse gushaka undi mugabo, kandi ku rwe ruhande nta cyaha azaba akoze kuko we azize gusa kwikunda k’umugabo we. Nyamara ku Mana, kuko uwo mugabo atereranye umugore we bigatuma nta kindi yakora uretse gushaka undi mugabo, ni nk’aho yakohereje umugore ku gahato kujya kuryamana n’undi mugabo. Nuko rero uwibwiraga ko nta busambanyi yakoze ahubwo akaba abarwaho icyaha kabiri, icyaha cye n’icy’umugore we.

Yesu ntabwo yavugaga ko Imana ibara icyaha kuri wa mugore wahohotewe, kuko byaba ari ukumurenganya, kandi mu by’ukuri ntacyo byaba bivuze uwo mugore w’inzirakarengane agumye aho ntiyongere gushaka. Imana se yari kuvuga ite ko ari umusambanyi atongeye gushaka? Ntacyo byaba bivuze na gato. Nuko rero Imana ibara kuri uwo mugabo ubusambanyi bwe ikamubaraho n’ “ubusambanyi” bw’umugore we, mu by’ukuri we si ubusambanyi na mba. Ni ukongera gushaka byemewe n’amategeko.

Hanyuma se twavuga iki ku magambo ya Yesu akurikiraho ngo “kandi uzacyura uwasenzwe azaba asambanye”? Hari ibintu bibiri gusa bishoboka byagira uko byumvikanye. Kimwe ni uko Yesu yabaraga icyaha ubwa gatatu kuri wa mugabo wibwira ko nta busambanyi yakoze (bitewe n’ubundi na za mpamvu zatumye akimubaraho kabiri), ikindi gishoboka ni uko Yesu yavugaga umugabo waba woheje umugore ngo ate umugabo we amwishakire maze bigaragare ko we “nta busambanyi yakoze.” Niba Yesu yaravugaga ko umugabo uwo ari we wese ku isi urongoye umugore wasenzwe aba asambanye, noneho buri mugabo w’Umuyisirayeli wese, mu myaka magana ane mbere yaho, warongoye umugore wasenzwe, nk’uko amategeko ya Mose yabyemeraga, yakoze icyaha cy’ubusambanyi. Mu by’ukuri ubwo abagabo bose bari muri iryo teraniro bafite abagore bacyuye barasenzwe n’abandi bagabo nk’uko amategeko ya Mose yabibemereraga, ako kanya bahise bagibwaho n’icyaha kitari kibariho umunota umwe mbere yaho, kandi ubwo Yesu agomba kuba ari ho yari agihindura amategeko y’Imana. Kandi uhereye ubwo ni ukuvuga ngo umuntu wese uzajya ashaka uwatandukanye n’uwo bashakanye, yizeye amagambo ya Pawulo mu rwandiko yandikiye Abakorinto avuga ko icyo atari icyaha, azaba akoze icyaha cy’ubusambanyi.

Umwuka ugize Bibiliya wantera gushima umugabo washatse umugore wasenzwe n’umugabo we. Niba ari umugore wahohotewe n’umugabo we wa mbere kubera kwikunda kwe, uwo mugabo namushima nk’uko nashima urongora umupfakazi, akamwitaho akamufasha. Uwo mugore abaye hari amakosa yakoze mu gutandukana n’umugabo we wa mbere, uwo mugabo umucyuye namushimira umutima we ushushanywa n’uwa Kristo mu kwizera ko uwo mugore azaba mwiza, akibagirwa ibyahise kandi akemera gusa n’uwigerezaho. Ni nde muntu wasomye Bibiliya kandi akaba afite Umwuka Wera muri we ushobora kuvuga ko Yesu yabuzaga umuntu wese kuzashaka umuntu uwo ari we wese watandukanye n’uwo bashakanye? Mbese ibyo bihurira he no kudaca urwa kibera kw’Imana, kutabera kudashobora guhana umuntu kubera ko yahohotewe, nk’uko bimeze ku mugore wasenzwe azira ubusa? Mbese igitekerezo nk’icyo gihurira he n’ubutumwa bwiza, butanga imbabazi n’andi mahirwe ku munyabyaha wihannye?

Mu Ncamake

(In Summary)

Bibiliya ikomeza kuvuga ko buri gihe iyo habaye gutandukana kw’abashakanye haba hari uwakoze icyaha muri bo cyangwa bombi bakaba bafitemo uruhare. Ntabwo Imana yigeze ishaka ko hari uwatandukana n’uwo bashakanye, ariko mu mbabazi zayo yemeye ko mu gihe habaye ubusambanyi umuntu yatandukana n’uwo bashakanye. Kandi mu mbabazi zayo yemeye ko igihe habaye gutandukana kw’abashakanye bashobora no kongera gushaka.

Iyo ataba amagambo Yesu yavuze ku byerekeye kongera gushaka, nta n’umwe wasoma Bibiliya ngo yigere atekereza ko kongera gushaka ari icyaha (uretse nk’ahantu habiri gusa mu Isezerano Rya Kera n’ahandi hamwe mu Rishya, urugero nk’umukristo utandukana n’undi mukristo bashakanye akongera agashaka). Ariko hari uburyo bwumvikana twabonye bwo guhuza ibyo Yesu yavuze ku kongera gushaka n’ibyo ibindi Byanditswe bya Bibiliya bisigaye bivuga. Yesu ntiyarimo asimbuza amategeko y’Imana yerekeye ku byo kongera gusha ayandi akaze kuyarusha abuza umuntu kongera gushaka na rimwe, amategeko adashoboka kubahirizwa ku bantu bamaze gutandukana n’abo bashakanye bakongera gushaka (nko gusubiranya igi ryamenetse), kandi amategeko nk’ayo yatera urujijo akaba yatuma abantu bica andi mategeko y’Imana. Ahubwo Yesu yafashaga abantu gusobanukirwa uburyarya bwabo. Yafashaga abibwiraga ko badashobora gusambana kumenya ko ahubwo bakora ubusambanyi mu bundi buryo, mu buryo bw’irari ryabo no gusenda abagore babo uko bishakiye kose.

Nk’uko Bibiliya yose uko yakabaye yigisha, umunyabyaha wihannye ababarirwa icyaha icyo ari cyo cyose, kandi agahabwa amahirwe ya kabiri n’aya gatatu, n’abatandukanye n’abo bashakanye barimo. Mu Isezerano Rishya nta cyaha kiri mu kongera gushaka uko ari ko kose, uretse gusa umukristo watandukanye n’umukristokazi, ikintu kitari gikwiriye kubaho kuko abizera nyakuri badasambana, ubwo rero nta mpamvu igaragara yo gutandukana. Biramutse bibayeho bagatandukana, bombi bagomba kugumira aho batongeye gushaka cyangwa bakiyunga bagasubirana.

[1] Urugero, tekereza ku magambo umupastori umwe watandukanye n’umugore we yavuze ubwo bamucaga mu Itorero kubera ko yongeye gushaka. Yaravuze ati, “Byari kuba byiza iyo nica umugore wanjye kuruta gutandukana na we. Iyo mwica, nari kwihana, nkababarirwa, nkongera ngashaka mu buryo bwemewe, ngakomeza ngakora umurimo w’Imana.”

مسئلۀ طلاق و ازدواج دوباره موضوعی است که اغلب میان مسیحیان راستین مورد بحث قرار می گیرد. دو سوال اساسی پایۀ این بحث هستند: 1) اگر طلاق از نظر خداوند مجاز است، در چه شرایطی و چه زمانی؟ 2) اگر ازدواج مجدد از نظر خداوند مجاز است، در چه شرایطی و چه زمانی؟ بیشتر فرقه ها و کلیساهای مستقل روشی رسمی دربارۀ مسائل مجاز و غیر مجاز دارند که بر اساس تفسیر آنها از کتاب مقدس است. ما باید به آنها به خاطرعقایدی که دارند و بر طبق آن زندگی می کنند احترام بگذاریم – اگر عقایدشان به دلیل عشقی است که آنها نسبت به خداوند دارند. اما بسیار خوب است اگر ما عقایدی داشته باشیم که 100 % بر اساس کتاب مقدس هستند. خادم شاگرد ساز دوست ندارد کاری کند که قصور از خواست و ارادۀ خداوند باشد. او همچنین نمی خواهد باری را بر دوش مردم بگذارد که خواست خداوند نیست. من با این هدفی که در ذهن دارم، قصد دارم نهایت تلاش خود را به کار بندم که کتاب مقدس را در باب این موضوع بحث برانگیز تفسیر کنم. این شمایید که باید تصمیم بگیرید که با من موافقید یا خیر.

بحث را با گفتن این نکته آغاز می کنم که من هم مانند شما از شیوع طلاق در دنیای امروز بسیار اندوهگین هستم. مسئلۀ ناراحت کننده تر این است که بسیاری از کسانی که ادعا می کند مسیحی هستند حتی کسانی که در خدمت هستند طلاق می گیرند. این مصیبتی بزرگ است. ما باید تمام تلاش خود را بکنیم تا جلوی این جریان را بگیریم و بهترین راه حل برای مشکل طلاق این است که انجیل را موعظه و مردم را دعوت به توبه کنیم. زوجی که واقعاً تولد دوباره یافته باشند و هر دو از مسیح پیروی کنند هیچ گاه جدا نمی شوند. خادم شاگرد ساز تمام تلاش خود را می کند تا پیوند ازدواج خود را محکم تر کند چرا که می داند الگویی موثر در راه تعلیم دیگران خواهد بود.

مایلم در اینجا اضافه کنم که بیست و پنج سال است ازدواج کرده ام و قبل از آن هرگز ازدواج نکرده بودم. حتی نمی توانم تصور کنم که ممکن است روزی طلاق بگیرم. بنابراین لزومی نمی بینم برای خود از سختی هایِ نوشته های کتاب مقدس دربارۀ طلاق کم کنم. اما با افرادی که از همسر خود جدا شده اند احساس همدردی می کنم، زیرا می دانم من هم زمانی که جوان بودم ممکن بود با گرفتن تصمیم اشتباه و ازدواج نادرست، به شدت برای جدا شدن از همسرم وسوسه شوم و یا ممکن بود با کسی که کم تحمل تر از همسر فوق العاده ام ازدواج کنم. به عبارت دیگر، این احتمال وجود داشت که من هم به این نقطه برسم اما به لطف خداوند اینطور نشد. فکر می کنم اکثر افراد متاهل متوجه منظور من می شوند و بنابراین لازم است که از آزار دادن افراد طلاق گرفته بپرهیزیم. ما که ازدواج های کم دردسر داریم که هستیم که افراد طلاق گرفته ای را محکوم می کنیم که نمی دانند در برابر چه چیزی باید طاقت بیاورند؟ شاید خداوند آنها را عادلتر از ما می داند زیرا می داند که ما تحت همان شرایط چه بسا زودتر طلاق می گرفتیم.

هیچ کس زمانی که ازدواج می کند انتظار طلاق را ندارد، و من فکر نمی کنم که کسی به اندازۀ آنهایی که رنج آن را دیده اند، از طلاق بیزار باشد. پس باید تلاش کنیم که افراد متاهل، متاهل بمانند و افراد طلاق گرفته آنچه را رحمت خداوند به آنها عطا می کند دریابند. من هم با همین حمیت است که می نویسم.

من تمام تلاش خود را به کار خواهم بست که کتاب مقدس، کتاب مقدس را تفسیر کند. متوجه شده ام که آیاتی که در بارۀ این موضوع هستند طوری تفسیر می شوند که به بخش های دیگر کتاب مقدس در تضاد هستند و همین نشان می دهد که این آیات، حداقل بخشی از آنها، بد تعبیر شده اند.

بنیاد (Foundation)

بحث را با حقیقتی بنیادین که همه با آن موافق هستیم آغاز می کنیم. اساساً کتاب مقدس تصریح می کند که خداوند به طور کلی با طلاق مخالف است. زمانی که برخی از مردان اسراییل زنان خود را طلاق دادند، خداوند از طریق نبی خود ملاکی اعلام کرد:

از طلاق‌ نفرت‌ دارم‌… و نيز از اينكه‌ كسي‌ ظلم‌ را به‌ لباس‌ خود بپوشاند… پس‌ از روح‌هاي‌ خود با حذر بوده‌، زنهار خيانت‌ نورزيد (ملاکی 16:2).

این جملات تعجب آور نیست برای کسی که از محبت خداوند و شخصیت دادگر او خبر دارد یا کسی که می داند طلاق چه آسیبی به زنان و شوهران و فرزندان می زند. لازم است که شخصیت اخلاقی کسی که کلاً طرفدار طلاق است را مورد سوال قرار دهیم. خداوند محبت است (اول یوحنا8:4 را ببینید)، و بنابراین از طلاق بیزار است.

برخی از فریسیان از عیسی پرسیدند که آیا طلاق «به هر دلیلی» درست است؟ پاسخ عیسی مخالفت او را با این مسئله آشکار کرد. در حقیقت او طلاق را برای هیچ کس نمی خواست:

بعضی از فریسیان هم پیش او آمده از روی امتحان از او پرسیدند: «آیا جایز است که مرد به هر علتی که بخواهد زن خود را طلاق دهد؟» عیسی در جواب از آنها پرسید: «آیا تا بحال نخوانده اید که پروردگار از ابتدا انسان را زن و مرد آفرید؟ به این سبب است که مرد، پدر و مادر خود را ترک میکند و به زن خود می پیوندد و آن دو یکی می شوند. از این رو آنها دیگر دو تن نیستند بلکه یکی هستند، پس آنچه را که خدا به هم پیوسته است انسان نباید جدا سازد» (متی 3:19-6).

برطبق تاریخ دو مکتب تفکر میان رهبران مذهبی یهود در زمان مسیح وجود داشته است. دربارۀ این دو مکتب بعدها مفصلاً صحبت خواهیم کرد اما در حال حاضر همین کافی است که بدانیم یکی از این دو مکتب محافظه کار و دیگری آزادیخواه بود. محافظه کاران معتقد بودند که مردان تنها به دلیل مشکلات جدی اخلاقی اجازه دارند که همسر خود را طلاق دهند. آزادیخواهان معتقد بودند که مردان به هر دلیلی حتی پیدا کردن زنی زیباتر و جذاب تر، می توانند همسر خود را طلاق دهند. همین عقاید متضاد پایه و اساس سوال فریسی ها از مسبح بودند.

مسیح از آیات کتاب مقدس در اولین صفحات کتاب پیدایش استفاده کرد که نشان می دهند چطور طرح اصلی خداوند پیوند دادن زنان و مردان به طور همیشگی، نه موقتی، بود. موسی گفت که خداوند دو جنس را با تاهل در ذهن آفرید و این تاهل رابطه ای بسیار محکم و اصیل است که زمانی که ایجاد شود، از رابطۀ میان شخص با پدر و مادرش هم قوی تر است. مردان والدین خود را ترک می کنند تا به همسرانشان بپیوندند.

به علاوه، یکی شدن جنسی میان مرد و همسرش به وحدتی که خداوند مقدر کرده است اشاره دارد. واضح است چنین رابطه ای که منجر به زاد و ولد می شود، از نظر خداوند باید همیشگی باشد نه کوتاه و موقتی. به نظر من لحن پاسخ مسیح به فریسی ها نشان می دهد که او حتی پرسیدن چنین سوالی احساس نومیدی در او ایجاد کرد. مطمئناً خواست خداوند این نبود که مردان «به هر دلیلی» همسر خود را طلاق دهند.

خداوند همچنین نمی خواست که کسی مرتکب گناه شود ولی می بینیم که ما انسانها گناه هم می کنیم. او با رحمت خود شرایطی را ایجاد کرد که ما را از غرق شدن در گناه نجات دهد. به علاوه، او چیزهایی دارد که به ما بگوید پس از آنکه که کارهایی را انجام می دهیم که بر خلاف خواست و اراده ی اوست. به همین ترتیب خداوند هیچ گاه نمی خواهد که کسی از همسر خود جدا شود، اما طلاق میان انسانهایی که تسلیم خداوند نیستند به مسئله ای غیرقابل اجتناب تبدیل شده است. خداوند با اولین طلاق یا میلیونها طلاقی که بعد از آن رخ داد متعجب نشد. و بنابراین او نه تنها بیزاری خود را از طلاق اعلام می کند، بلکه مطالبی نیز دارد برای کسانی که از همسر خود جدا شده اند.

ابتدای کلام (In the Beginning)

به کمک مطالبی که تا کنون گفته شد می توانیم به طور خاص تر آنچه خداوند دربارۀ طلاق و ازدواج دوباره گفته است را مورد بررسی قرار دهیم. بحث برانگیزترین گفته ها دربارۀ طلاق و ازدواج دوباره همان مطالبی است که مسیح به بنی اسرائیل گفت، و همین ما را کمک می کند که آنچه را خداوند صدها سال پیش از آن تاریخ به بنی اسراییلیان قدیم دربارۀ همین موضوع گفت، مطالعه کنیم. اگر متوجه بشویم که آنچه خداوند از طریق موسی گفت متفاوت است با آنچه از طریق عیسی گفت، می توانیم یقین پیدا کنیم که یا قانون خداوند تغییر کرده و یا ما در تفسیر مطلبی از موسی یا عیسی دچار اشتباه شده ایم. پس بیایید با اولین عبارتی که خداوند دربارۀ طلاق و ازدواج دوباره گفت، آغاز کنیم.

من قبلاً به متن فصل 2 از پیدایش که با موضوع طلاق ارتباط دارد اشاره ای کردم. این بار مستقیماً از کتاب پیدایش می خوانیم:

و خداوند خدا آن‌ دنده‌ را كه‌ از آدم‌ گرفته‌ بود، زني‌ بنا كرد و وي‌ را به‌ نزد آدم‌ آورد. و آدم‌ گفت‌: «همانا اينست‌ استخواني‌ از استخوانهايم‌ و گوشتي‌ از گوشتم‌، از اين‌ سبب‌ «نسا» ناميده‌ شود زيرا كه‌ از انسان‌ گرفته‌ شد.» از اين‌ سبب‌ مرد پدر و مادر خود را ترك‌ كرده‌، با زن‌ خويش‌ خواهد پيوست‌ و يك‌ تن‌ خواهند بود (پیدایش 22:2-24).

پس ریشۀ ازدواج اینجاست. خداوند اولین زن را از اولین مرد و برای او آفرید و خود او را برای مرد آورد. بر طبق گفته های مسیح، «خدا….آنها را به هم پیوند داد» (متی 6:19، همراه با تاکید). اولین ازدواج مقدر شده از جانب خداوند الگویی است برای ازدواج هایی که در پی آن می‌آیند. خداوند زنان و مردان را تقریباً به تعداد مساوی و طوری که جذب یکیدیگر شوند می آفریند. بنابراین می توان گفت که خداوند هنوز هم تمایل به ازدواج مرد و زن دارد (این نکته را هم باید در نظر گرفت که امروز برای زن و مرد، زوج های احتمالی بیشتری نسبت به آدم و حوا وجود دارد). بنابراین چنانچه مسیح هم عنوان کرد، هیچ انسانی نباید آنچه را خداوند به هم پیوند داد از هم جدا کند. خواست خدا این نیست که زوج ها جدا از هم زندگی کنند بلکه او می خواهد که آنها برکت و رحمت را در زندگی مشترک با همدیگر پیدا کنند. تخلف از ارادۀ آشکار خداوند منجر به گناه خواهد شد. بنابراین بر اساس فصل دوم کتاب مقدس این حقیقت مسجل است که خداوند طلاق را در هیچ ازدواجی نمی خواهد.

شریعت خداوند نوشته شده در قلبها (God’s Law Written in Hearts)

در اینجا مایلم اضافه کنم که حتی آنهایی که هرگز فصل دوم کتاب پیدایش را نخوانده اند هم به صورت فطری می دانند که طلاق درست نیست، چنانچه در بسیاری از فرهنگ های غیر مسیحی که مردم اصلاً دانش انجیلی ندارند، عهد ازدواج برای تمام عمر بسته می شود. پولس در نامه اش به رومیان نوشت:

هر گاه غیر یهودیان که دارای شریعت موسی نیستند احکام شریعت را طبیعتأ انجام میدهند معلوم است که شریعت آنان خودشانند – با وجود اینکه شریعت کتبی ندارند، رفتارشان نشان میدهد که مقررات شریعت در قلبهایشان نوشته شده و وجدانهای ایشان نیز درستی این را تأیید میکند زیرا افکارشان یا آنها را متهم میکند و یا از آنها دفاع می نماید (رومیان 14:2-15).

قانون اخلاقیات خداوند بر قلب همۀ بشریت نوشته شده است. در حقیقت، این قانون اخلاقیات که از طریق وجدان عمل می کند تمام شریعتی است که خداوند به جز بنی اسراییل به همه، از آدم تا مسیح داد. هر کسی که حتی به طلاق فکر می کند متوجه خواهد شد که مجبور است با وجدان خود کنار بیاید و تنها راه برای غلبه بر وجدانش پیدا کردن توجیهی مناسب برای طلاق است. اگر او بدون توجیه طلاق بگیرد، وجدانش او را محکوم خواهد کرد حتی اگر او به خوبی وجدان خود را سرکوب کرده باشد.

تا جایی که می دانیم، در طول بیست و هفت نسل از زمان آدم تا حدود سال 1440 قبل از میلاد که خداوند شریعت را به موسی داد، قانون وجدان تنها مکاشفه ای بود که خداوند به همه از جمله بنی اسراییل در رابطه با طلاق و ازدواج داده بود؛ از نظر او همین کافی بود. (یادتان باشد که موسی فصل 2 پیدایش را که دربارۀ آفرینش است تا بعد از خروج ننگاشته است.) این تفکر که در آن بیست و هفت نسل قبل از آمدن شریعت موسی، (طوفان نوح هم در همان زمان رخ داد)، میلیونها ازدواج به طلاق منجر شده است، مطمئناً منطقی به نظر می رسد. رسیدن به این نتیجه نیز منطقی است که خداوندی که هرگز تغییر نمی کند کسانی که با طلاق مرتکب گناه شدند و به گناه خود اعتراف و توبه کردند را عفو می کند. می دانیم که حتی قبل از اینکه خداوند شریعت را به موسی دهد هم مردم نجات می یافتند، یا از نظر خداوند دادگر شمرده می شدند. مانند ابراهیم که از طریق ایمان نجات یافت ( رومیان 1:4-12 را ببینید). اینکه از زمان آدم تا موسی از طریق ایمانشان به عنوان دادگر شناخته می شدند، نشان دهندۀ این مسئله است که گناهان آنها، حتی گناه طلاق هم مورد بخشش از جانب خداوند قرار می گرفت. بنابراین حال که مسئلۀ طلاق و ازدواج دوباره را مورد بررسی قرار می دهیم، این مسئله برای من حیرت انگیز است: آیا کسانی که قبل از شریعت موسی مرتکب گناه طلاق می شدند و بعد خداوند آنها را مورد بخشش قرار می داد، (چرا که قانون نوشته شده ای وجود نداشت) بابت اینکه باید دوباره ازدواج می کردند دچار عذاب وجدان می شدند؟ من تنها سوال را مطرح کردم.

در مورد قربانیان طلاق که مرتکب گناهی نشده بودند تکلیف چیست؟ آنهایی که بدون تقصیر و تنها به خاطر همسران خودخواهشان مجبور به طلاق شدند. آیا وجدانشان مانع ازدواج دوبارۀ آنها خواهد شد؟ به نظر من که چنین چیزی بعید است. اگر مردی همسر خود را به خاطر زنی دیگر ترک کند، چه چیزی این زن را ممکن است به این تفکر وادارد که حق ازدواج دوباره ندارد؟ او طلاق گرفته است بدون اینکه تقصیری داشته باشد.

شریعت موسی (The Law Of Moses)

تنها در کتاب سوم انجیل است که مسئلۀ طلاق و ازدواج دوباره صریحاً ذکر شده است. بر طبق شریعت موسی ممنوعیتی برای ازدواج کاهنان با زنان مطلقه وجود دارد:

زن‌ زانيه‌ يا بي‌عصمت‌ را نكاح‌ ننمايند، و زن‌ مطلقّه‌ از شوهرش‌ را نگيرند، زيرا او براي‌ خداي‌ خود مقدس‌ است‌ (لاويان 7:21).

در هیچ قسمت از شریعت موسی چنین ممنوعیتی خطاب به کل جمعیت مردان بنی اسراییل وجود ندارد. به علاوه آیه بالا نشان می دهد که 1) در آن زمان زنان مطلقه در اسراییل وجود داشتند، 2) در ازدواج مردان بنی اسراییل که کاهن نیستند با زنان مطلقه هیچ ایرادی وجود ندارد. این آیه تنها خطاب به کاهنان و زنان مطلقه ای است که ممکن است با کاهنان ازدواج کنند. بر طبق شریعت موسی در ازدواج دوبارۀ زنان مطلقه هیچ ایرادی وجود ندارد تا زمانی که طرف مقابل کاهن نباشد. در مورد مردهایی که کاهن نبودند ازدواج با زنان مطلقه مسئلۀ نادرستی وجود نداشت.

کاهن اعظم (شاید نمونه‌ای از مسیح) لازم بود با معیارهایی حتی بالاتر از کاهنان معمولی زندگی کند. او حتی اجازۀ ازدواج با زنان بیوه را هم نداشت. در چند آیه بعد در لاویان می خوانیم:

و بيوه‌ و مطلقه‌ و بي‌عصمت‌ و زانيه‌، اينها را نگيرد. فقط‌ باكره‌اي‌ از قوم‌ خود را به‌ زني‌ بگيرد (لاويان 14:21).

آیا این آیه نشان می دهد که ازدواج دوباره برای تمام زنان بنی اسراییل گناه است یا اینکه برای تمام مردان بنی اسراییل ازدواج با بیوگان گناه است؟ مسلماً خیر. در حقیقت این آیه می گوید که برای هیچ بیوه ای ازدواج مجدد گناه نیست تا زمانی که طرف مقابل او کاهن اعظم نباشد، همچنین می گوید هر مردی به غیر از کاهنان اعظم می تواند با بیوه ای پیمان ازدواج ببندد. قسمت های دیگر کتاب مقدس شرعی بودن ازدواج دوبارۀ بیوه ها را تایید می کنند (رومیان 2:7-1:3؛ اول تیموتائوس 14:5 را ببینید).

این آیه و آیۀ قبلی که بررسی کردیم (لاويان 7:21) این مطلب را می رسانند که مردان (غیر از کاهنان و کاهنان اعظم) می توانند با زنان مطلقه و حتی زنانی که باکره نیستند، زانیه ها، ازدواج کنند. مطلب دیگر برآمده از این آیه این است که زنان مطلقه و یا زانیه ها، می توانند ازدواج دوباره داشته باشند به شرطی که طرف مقابل آنها کاهن نباشد. خداوند از روی بخشندگی به زانیه ها و مطلقه ها فرصتی دیگر داده است با وجودی که بسیاری مخالف این دو گروه هستند.

دومین ممنوعیت علیه ازدواج مجدد

(A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

خداوند چند بار «فرصت دوباره» به زنان مطلقه می دهد؟ آیا می توانیم نتیجه بگیریم که خداوند تحت شریعت موسی تنها یک فرصت به زنان مطلقه داد و به آنها اجازه داد تا تنها یک ازدواج مجدد داشته باشند؟ این نتیجه گیری نمی تواند درست باشد. بعدها در شریعت موسی می خوانیم:

چون‌ كسي‌ زني‌ گرفته‌، به‌ نكاح‌ خود درآورد، اگر در نظر او پسند نيايد از اين‌ كه‌ چيزي‌ ناشايسته‌ در او بيابد، آنگاه‌ طلاق‌ نامه‌اي‌ نوشته‌، بدستش‌ دهد، و او را از خانه‌اش‌ رها كند. و از خانه‌ او روانه‌ شده‌، برود و زن‌ ديگري‌ شود. و اگر شوهر ديگر نيز او را مكروه‌ دارد و طلاق‌ نامه‌اي‌ نوشته‌، به‌ دستش‌ بدهد و او را از خانه‌اش‌ رها كند، يا اگر شوهري‌ ديگر كه‌ او را به‌ زني‌ گرفت‌، بميرد، شوهر اول‌ كه‌ او را رها كرده‌ بود، نمي‌تواند دوباره‌ او را به‌ نكاح‌ خود درآورد. بعد از آن‌ كه‌ ناپاك‌ شده‌ است‌، زيرا كه‌ اين‌ به‌ نظر خداوند مكروه‌ است‌. پس‌ بر زميني‌ كه‌ يَهُوَه‌، خدايت‌، تو را به‌ ملكيت‌ مي‌دهد، گناه‌ مياور (تثنيه 1:24-4).

توجه کنید که در این آیات تنها ممنوعیت برای ازدواج زنی که دوبار طلاق گرفته بود (یا زنی که یک بار طلاق گرفته و یک بار بیوه شده بود) با همسر اولش بود. هیچ چیزی دربارۀ اینکه او با ازدواج دوم مرتکب گناه می شود ذکر نشده است و زمانی هم که برای دومین بار طلاق بگیرد یا بیوه شود تنها ازدواجش با همسر اولش ممنوع و غیر شرعی است. معنای واضح و روشن این آیات این است که او می تواند با هر مرد دیگری (که بخواهد فرصتی به او بدهد) ازدواج کند. اگر ازدواج با مرد دیگری برای او گناه بود، دیگر لزومی نداشت که خداوند چنین فرمانی بدهد. او می توانست به راحتی بگوید، «افراد طلاق گرفته مجاز به ازدواج مجدد نیستند.»

به علاوه اگر خداوند به چنین زنی اجازۀ ازدواج مجدد را می دهد پس مردی که با او بعد از طلاقش ازدواج می کند هم مرتکب گناه نمی شود. و اگر این زن مجاز به ازدواج برای بار سوم است، پس هر مردی که بعد از طلاق او برای بار دوم، با او ازدواج می‌کند مرتکب گناه نمی شود (مگر اینکه این مرد شوهر اول او باشد). بنابراین خداوندی که از طلاق متنفر است، افراد طلاق گرفته را هم دوست دارد و به آنها فرصت دوباره می دهد.

خلاصه ای از آنچه تا کنون گفته شد (A Summary)

در اینجا آنچه تاکنون گفته شد را خلاصه می کنم: با وجودی که خداوند نفرت خود را از طلاق به طور آشکارا بیان کرد، قبل یا در طول عهد قدیم هیچ اشاره ای نکرده است مبنی بر اینکه ازدواج دوباره گناه است. تنها دو استثنا در این مورد وجود دارد: 1)زنی که دوبار طلاق گرفته و یا یک بار طلاق گرفته و یک بار هم بیوه شده نمی تواند با همسر اول خود ازدواج کند و 2)زن مطلقه نمی تواند با کاهن ازدواج کند. علاوه بر این خداوند هیچ گاه نگفت که ازدواج با فرد طلاق گرفته گناه است مگر اینکه مردی که میخواهد با این زن ازدواج کند کاهن باشد.

این نتیجه گیری در مقابل سخنان مسیح دربارۀ افراد طلاق گرفته که دوباره ازدواج می کنند و آنهایی که با افراد طلاق گرفه ازدواج می کنند، قرار می گیرد. مسیح گفت چنین کسانی مرتکب زنا می شوند (متی32:5 را ببینید). بنابراین یا ما سخنان عیسی یا موسی را درست متوجه نشده ایم و یا خداوند قانون خود را تغییر داده است. من گمان می کنم برداشت ما از سخنان عیسی نادرست است زیرا عجیب به نظر می رسد که خداوند مسئله ای را که در طول هزار و پانصد سال تحت شریعت موسی که خود به بنی اسراییل داد و قابل قبول بود ناگهان به لحاظ اخلاقی گناه اعلام کند.

قبل از اینکه کاملاً به این تناقض بپردازیم، مایلم اشاره کنم اذن خداوند برای ازدواج مجدد تحت عهد عتیق هیچ ماده و تبصره ای تعیین نکرد که بر اساس دلایل طلاق کسی و میزان گناهی که شخص با طلاق مرتکب می شود، باشد. خداوند هیچگاه نگفت گروه خاصی از کسانی که از همسر خود جدا شده اند حق ازدواج مجدد ندارند به این دلیل که طلاقشان با دلایل قانونی صورت نگرفته است. هیچ گاه نگفت که برخی از افراد طلاق گرفته کاملاً شایستگی و لیاقت ازدواج مجدد را دارند چرا که به دلایل منطقی از همسرشان جدا شده اند.اما چنین قضاوت هایی اغلب توسط خادمان امروزی بر اساس گواهی وشهادت یک جانبه صورت می پذیرد. برای مثال، زنی مطلقه تلاش می کند تا شبان را قانع کند که صلاحیت ازدواج مجدد را دارد زیرا او قربانی طلاق شده است. همسر سابق او، او را طلاق داده است – او شوهرش را طلاق نداده است. اما اگر این شبان فرصت این را داشت که با همسر سابق این زن هم به عنوان طرف دیگر داستان صحبت کند، ممکن است با این مرد موافق باشد. شاید این زن خود مشکلاتی داشته و گناهکار اصلی خود او باشد.

من زن و شوهری را می شناسم که هر یک سعی می کردند دیگری را برای اقدام به طلاق تحریک کنند با این تصور که خود شخص اقدام کننده برای طلاق نباشند. هر دو می خواستند به راحتی بعد از طلاق بگویند که همسرشان باعث طلاق شده و اینگونه ازدواج دوم خود را قانونی کنند. ممکن است بتوانیم مردم را گول بزنیم اما نمی توانیم خدا را گول بزنیم. برای مثال، نظر خداوند نسبت به زنی که مدام با نافرمانی از خداوند، همسرش را از رابطه ی جنسی با خود منع می کند اما از او به این دلیل طلاق می گیرد که نسبت به او بی وفا بوده است؟ آیا او حداقل تا اندازه ای مسئول طلاق خود نیست؟

در مورد زنی که دوبار طلاق گرفته در فصل 24 از تثنیه، چیزی دربارۀ قانونی بودن دو طلاق او وجود ندارد. همسر اول او کمی بی شرمی در او می بیند. اگر این بی شرمی زنا باشد، او بر اساس شریعت موسی مستحق مرگ به وسیلۀ سنگسار است (لاويان 20:10 را ببینید). پس اگر زنا تنها دلیل شرعی برای طلاق باشد، احتمالاً همسر اول او دلیل خوبی برای طلاق دادن او نداشته است. از سویی دیگر شاید او مرتکب زنا شده بوده و همسر او مانند یوسفِ مریم که «تصمیم گرفت مخفیانه از او جدا شود» (متی 19:1)، مردی دادگر بوده است. احتمالات زیادی وجود دارد.

همسر دوم او می توان گفت که با او دشمنی کرده است. بازهم، نمی دانیم که مقصر کیست. اما اینکه کدام یک مقصر است تفاوتی ایجاد نمی کند. رحمت خداوند به او فرصت ازدواج دوباره را می دهد با هر مردی، به جز همسر اولش، که بخواهد با او ازدواج کند.

اعتراض (An Objection)

اغلب ادعا می شود که «اگر به مردم گفته شود که بعد از طلاق به هر دلیلی می توانند دوباره ازدواج کنند، آنها تشویق خواهند شد که به دلایل غیر شرعی و غیر قانونی طلاق بگیرند.» به نظر من چنین چیزی در مورد برخی از افراد مذهبی که با صداقت در جهت جلب رضایت خداوند تلاش نمی کنند، اما سعی می کنند که جلوی گناه کردن مردمی را که تسلیم خداوند نیستند را بگیرند (کاری که بی فایده است)، امکان دارد. افرادی که در قلب خود تسلیم خداوند هستند، هیچ گاه به دنبال راهی برای گناه کردن نیستند. آنها می خواهند که خداوند را خشنود کنند و پیمان ازدواج چنین افرادی بسیار مستحکم است. علاوه بر این خداوند خیلی نگران کسانی که تحت عهد عتیق با دلایل غیر منطقی بر اساس قانون آزادانۀ ازدواج دوباره، از همسر خود جدا می شدند، نبود زیرا او به بنی اسراییل قانون آزادانه ای از ازدواج دوباره داده بود.

آیا ما باید از گفتن این نکته به مردم که خداوند می خواهد گناهانی را که مرتکب شده اید عفوکند، خود داری کنیم مبادا که مردم تشویق به انجام گناه شوند به این دلیل که بخششی هم وجود دارد؟ اگر اینطور فکر می کنیم باید دست از موعظۀ انجیل بکشیم. این مسئله هم به شرایط دل انسانها بستگی دارد. آنهایی که خداوند را دوست دارند از او اطاعت می کنند. من مطمئن هستم که اگر از خداوند طلب بخشش کنم او مرا خواهد بخشید، اهمیتی ندارد که چه گناهی مرتکب شده ام. اما بخشش خداوند به من انگیزۀ ارتکاب گناه نمی دهد زیرا من خداوند را دوست دارم و دوباره متولد شده ام. من به لطف خداوند دگرگون شده ام. من می خواهم او را خشنود کنم.

خداوند می داند که نیازی نیست پی آمد منفی دیگری از طلاق را به پی آمدهای منفی بسیاری که دارد اضافه کنیم به این امید که مردم را تشویق کنیم که در ازدواج با همسر خود بمانند. اگر به کسانی که ازدواج ناموفق داشته اند بگوییم که بهتر است طلاق نگیرند چرا که اجازۀ ازدواج مجدد ندارند، انگیزۀ بسیار کمی برای آنها ایجاد کرده ایم. حتی اگر آنها حرف ما را باور کنند، دورنمای زندگی در تجرد در مقایسه با زندگی سرشار از مشکلی که با همسر خود دارند برایشان مانند بهشت به نظر می رسد.

نظر پولس دربارۀ ازدواج دوباره (Paul on Remarriage)

قبل از اینکه سخنان مسیح و موسی را دربارۀ ازدواج دوباره با هم هماهنگ کنیم، لازم است بدانیم که نویسندۀ دیگری در انجیل هست که با موسی موافق است و نام او پولس رسول است. پولس در موافقت با عهد عتیق به وضوح نوشت که ازدواج با آنهایی که طلاق گرفته اند گناه نیست:

در خصوص افراد مجرد از طرف خداوند دستوری ندارم ، ولی بعنوان کسی که به لطف خداوند قابل اعتماد است عقیدۀ خود را اظهار میدارم: با توجه به اوضاع وخیم فعلی ، بهتر است هر کس همانگونه که هست بماند. آیا متأهل هستی ؟ خواهان طلاق نباش! آیا مجرد هستی ؟ در فکر ازدواج نباش، اما اگر ازدواج کنی گناه نکرده ای و دختری که شوهر کند مرتکب گناه نشده است ، ولی زن و شوهر در این زندگی دچار زحمت خواهند شد و من نمیخواهم شما در زحمت بیفتید (اول قرنتیان 25:7-28، همراه با تاکید).

شکی نیست که مخاطبین پولس در این آیات افراد طلاق گرفته بودند. او به فرد ازدواج کرده، هرگز ازدواج نکرده، و فرد طلاق گرفته توصیه کرد که در وضعیت فعلی خود بمانند زیرا در آن زمان مسیحیان تحت تعقیب بودند. به هر حال پولس به روشنی گفت که افراد طلاق گرفته و باکره ها با ازدواج مرتکب گناهی نمی شوند.

توجه داشته باشید که پولس شرعی بودن ازدواج دوبارۀ افراد طلاق گرفته را تعیین نکرد. او نگفت که ازدواج دوباره تنها در صورتی که شخص در طلاق خود مقصر نبوده است جایز است. (و چه کسی به جز خداوند صلاحیت تعیین مقصر بودن یا نبودن شخص را دارد؟) او نگفت که ازدواج دوباره تنها برای کسانی که پیش از رستگاری طلاق گرفته اند جایز است. خیر، او تنها اظهار کرد که ازدواج دوباره برای افراد طلاق گرفته گناه نیست.

آیا پولس موافق طلاق بود؟ (Was Paul Soft on Divorce)

اینکه پولس سیاستی خیرخواهانه نسبت به طلاق داشت نشان دهندۀ این مطلب است که او با طلاق موافق بود؟ خیر، پولس مسلماً به طور کلی مخالف طلاق بود. حتی در فصل اول همان نامه به قرنتیان او قانونی برای طلاق وضع کرد که با بیزاری خداوند از طلاق هماهنگ بود:

برای متأهلان دستوری دارم که دستور خودم نیست بلکه از جانب خداوند است – یک زن شوهردار نباید شوهرش را ترک کند ،اما اگر چنین کند یا باید تنها بماند و یا آن که دوباره با شوهرش آشتی کند. شوهر نیز نباید زن خود را طلاق بدهد. به دیگران میگویم (این را من میگویم ، نه خداوند): اگر مردی مسیحی زنی بی ایمان داشته باشد و آن زن راضی به زندگی با او باشد مرد نباید اورا طلاق دهد. وهمچنین زن مسیحی که شوهر بی ایمان دارد و شوهرش راضی به زندگی با او باشد ، آن زن نباید شوهرش را ترک کند ،زیرا شوهر بی ایمان بوسیله زن ایماندار با خدا تماس دارد و زن بی ایمان نیز بوسیله شوهر ایماندار خود چنین تماسی با خدا خواهد داشت، در غیر این صورت فرزندان شما نجس میبودند، حال آن که اکنون از مقدسین هستند. اما اگر یک نفر بی ایمان بخواهد همسر مسیحی خود را ترک کند مختار است. در اینگونه موارد همسر مسیحی چه زن و چه شوهر دیگر مقید نیست، زیرا خدا ما را برای زندگی آرام خوانده است. ای زن، از کجا معلوم که شوهرت بوسیله تو نجات نیابد؟ و ای مرد، تو از کجا میدانی که وسیلۀ نجات زن خود نخواهی شد؟ بهر حال هر کس در آن حالیکه خدا برایش معین نموده و او را در آن حال خوانده است بماند. دستور من در تمام کلیساها این است (اول قرنتیان 10:7-17).

توجه کنید که پولس ابتدا مومنانی که با مومنان ازدواج می کند را مورد خطاب قرار داد. آنها نباید طلاق بگیرند و پولس همچنین گفت که این دستور خودش نیست بلکه دستور خداوند است. و این مطلب با آنچه تاکنون از انجیل مطالعه کردیم هماهنگ است.

اما مسئله از اینجا به بعد جالب می شود. پولس مسلماً آنقدر واقع گرا بود که بداند حتی مومنان هم در موارد معدودی ممکن است از همسرشان جدا شوند. اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد بر طبق گفتۀ پولس این شخص باید ازدواج نکرده بماند یا با همسر خود آشتی کند. (اگرچه پولس این دستور ها را به زنان می دهد اما من فکر می کنم در مورد شوهرها هم همین طور است.)

باز هم آنچه پولس می گوید ما را متعجب نمی کند. او ابتدا قانون خداوند را دربارۀ طلاق عنوان کرد اما آنقدر باهوش است که بداند قانون خداوند همیشه توسط مردم اطاعت نمی‌شود. بنابراین او برای دو مومنی که مرتکب گناه طلاق می شوند دستورات بیشتری صادر می کند. کسی که همسر خود را طلاق می دهد باید یا با همسر خود دوباره آشتی کند و یا بدون اینکه ازدواج کند به زندگی ادامه دهد و این، مطمئناً بهترین رخداد بعد از طلاق مومنین است. تا زمانی که هر دو مجرد بمانند این امید وجود دارد که با هم دوباره آشتی کنند، که بسیار خوب است. البته اگر یکی از آنها ازدواج کند دیگر امیدی به آشتی دوباره وجود نخواهد داشت. (و روشن است اگر آنها با طلاق خود گناهی نابخشودنی مرتکب شده بودند، دلیل کمی برای پولس وجود داشت که به آنها بگوید مجرد بمانند یا آشتی کنند.)

به نظر شما پولس آنقدر باهوش بود که بداند دومین دستور او به مومنان طلاق گرفته همیشه مورد اطاعت قرار نمی گیرد؟ من که اینطور فکر می کنم. شاید او به این دلیل دستورات بیشتری به مومنانی که از همسر خود جدا شده بودند نداد زیرا فکر می کرد مومنان واقعی از اولین دستور او اطاعت می کنند و دومین دستور او تنها برای موارد کمی که ممکن بود پیش بیاید لازم بود. اگر پیروان واقعی مسیح در ازدواجشان دچار مشکل بشوند مطمئناً تمام تلاش خود را می کنند تا زندگی خود را حفظ کنند. و اگر مومنی بعد از تلاش فراوان چاره ای جز طلاق نیابد، مسلماً به واسطۀ شرم خود و خواست قلبی اش برای خشنود کردن مسیح به ازدواج با شخص دیگری فکر نخواهد کرد و در پی آشتی با همسر خود خواهد بود. به نظر من مشکل اصلی کلیساهای امروزی دربارۀ مسئلۀ طلاق این است که بیشتر مسیحیان تنها به نام مسیحی هستند، کسانی که هیچ گاه به درستی به خداوندمان مسیح ایمان نیاورده و تسلیم او نشده اند.

از آنکه پولس در اول قرنتیان 7 می نویسد مشخص است که خداوند از مومنان، آنهایی که روح القدس در وجودشان ساکن است، انتظارات بیشتری نسبت به کافران دارد. چنانچه خواندیم پولس نوشت که مومنان نباید از همسران بی ایمان خود که خواهان زندگی با آنها هستند، جدا شوند. باز هم این دستور سبب تعجب ما نمی شود چرا که در راستای مطالب دیگری است که در کتاب مقدس دربارۀ این موضوع خواندیم. خداوند مخالف طلاق است. اما پولس می گوید اگر شخص بی ایمان خواهان طلاق است، طرفی که مومن است مجاز به ترک همسر خود است. پولس می داند که فرد بی ایمان تسلیم خداوند نیست و بنابراین از او توقع ندارد که مانند مومنان رفتار کند. باید اضافه کنم، این که فردی بی ایمان راضی به زندگی با فرد مومن است، نشانۀ خوبی است براینکه فرد بی ایمان قلب خود را به روی انجیل باز گذاشته است و یا نشان دهندۀ این است که این فرد مومن، یک مسیحی متظاهر است.

حالا چه کسی می گوید که شخصی که از همسر بی ایمان خود جدا شده است نمی تواند دوباره ازدواج کند؟ پولس هیچ گاه چنین چیزی نگفت، چنانچه دربارۀ دو مومنی که از هم جدا می شوند هم چنین چیزی نگفت. مسلماً اینکه خداوند با ازدواج مجدد مومنی که از همسر بی ایمان خود جدا شده است مخالف است، باعث تعجب ما می شود. معنای آن چیست؟ در عین حال مجاز دانستن آن بر خلاف سخنان مسیح دربارۀ ازدواج دوباره است: «هر کس با چنین زنی (زن مطلقه) ازدواج نماید زنا می کند» (متی 32:5). در اینجا باز هم به نظر می رسد که ما منظور مسیح را به خوبی متوجه نشده ایم.

مشکل موجود (The Problem)

روشن است که مسیح، موسی و پولس رسول بر سر این نکته که طلاق نشانه ای از گناه از جانب یک یا هر دو طرف است، اتفاق نظر دارند. همه به شدت مخالف طلاق هستند. اما مشکل اینجاست: چطور می توانیم آنچه موسی و پولس دربارۀ ازدواج دوباره گفتند را با آنچه مسیح گفت مطابقت دهیم؟ مسلماً این دو باید با هم مطابقت داشته باشند چرا که هر دو کلام خداوند هستند.

ابتدا آنچه مسیح گفت و اینکه مخاطبان او چه کسانی بودند را به دقت بررسی می کنیم. درانجیل متی دو بار مسیح موضوع طلاق و ازدواج دوباره را مورد خطاب قرار می دهد، یکبار در موعظۀ سر کوه و یکبار زمانی که توسط چند فریسی مورد سوال قرار گرفت. در اینجا با مکالمۀ مسیح با فریسی ها شروع می کنیم:

بعضی از فریسیان هم پیش او آمده از روی امتحان از او پرسیدند: «آیا جایز است که مرد به هر علتی که بخواهد زن خود را طلاق دهد؟» عیسی در جواب از آنها پرسید: «آیا تا بحال نخوانده اید که پروردگار از ابتدا انسان را زن و مرد آفرید؟ به این سبب است که مرد، پدر و مادر خود را ترک میکند و به زن خود می پیوندد و آن دو یکی می شوند از این رو آنها دیگر دو تن نیستند بلکه یکی هستند، پس آنچه را که خدا به هم پیوسته است انسان نباید جدا سازد.» آنها پرسیدند: « پس چرا موسی اجازه داد که مرد با دادن یک طلاقنامه به زن خود از او جدا شود؟» عیسی در جواب گفت: « به خاطر سنگدلی شما بود که موسی اجازه داد از زن خود جدا شوید، ولی از ابتدای خلقت چنین نبود. اما من به شما می گویم هر کس زن خود را به هر علتی بجز علت زنا طلاق دهد و با زن دیگری ازدواج نماید مرتکب زنا میشود» (متی 3:19-9).

فریسی ها در طول مکالمه با مسیح به بخشی از شریعت موسی رجوع کردند که قبلاً راجع به آن صحبت کردیم (تثنیه1:24-4). در این آیات نوشته شده بود که، «چون‌ كسي‌ زني‌ گرفته‌، به‌ نكاح‌ خود درآورد، اگر در نظر او پسند نيايد از اين‌ كه‌ چيزي‌ ناشايسته‌ در او بيابد، آنگاه‌ طلاق نامه‌اي‌ نوشته‌، بدستش‌ دهد، و او را از خانه‌اش‌ رها كند…» (تثنیه 1:24، همراه با تاکید).

در روزگار عیسی دو مکتب در رابطه با اینکه چه چیزی «ناشایست بودن» را ایجاد می کند، وجود داشت. حدود بیست سال قبل از آن خاخامی به نام هیلِل معتقد بود که ناشایست بودن ، تفاوتی آشتی ناپذیر است. در زمانی که مسیح با فریسی ها مناظره داشت، تفسیر «هیلل» حتی آزادانه تر بود بدینگونه که طلاق «به هر دلیلی» مجاز بود و این مسئله از سوال فریسی ها هم مشخص است. شخص می توان همسر خود را طلاق دهد اگر او غذا را بسوزاند، غذا را شور کند، در عین حرکت زانوی برهنه اش در ملأ عام دیده شود، موهایش را باز کند، با مردهای دیگر صحبت کند، حرف بدی راجع به مادرشوهر خود بزند، و یا بچه دار نشود. او حتی می تواند همسر خود را طلاق دهد اگر زن زیباتری ببیند.

خاخام معروف دیگری به نام شماعی که قبل از هیلل زندگی می کرد معتقد بود که «ناشایستگی» تنها می تواند چیزی بسیار غیر اخلاقی مانند زنا باشد. همانطور که شما هم ممکن است حدس بزنید در میان فریسی های زمان مسیح دیدگاه آزاد هیلل معمول تر و رایج تر از دیدگاه شماعی بود. فریسی ها معتقد بودند که طلاق دادن زنان به هر دلیلی شرعی است و به این صورت طلاق بسیار شایع بود.فریسی ها در روش خود تاکید داشتند که برای اینکه «شریعت موسی را زیر پا نگذارند» باید به زنان خود بعد از طلاق، طلاق نامه بدهند.

فراموش نکنید که مخاطبین عیسی، فریسی ها بودند

(Don’t Forget that Jesus was Speaking to Pharisees)

بخث هایی که تا کنون داشتیم به ما کمک می کند که متوجه شیم مسیح دقیقاً مخالف چه چیزی است. در برابر او گروهی از معلمانِ مذهبیِ ریاکاری قرار داشتند که، اگر نه تمام آنها، بسیاری یک بار یا حتی بیشتر هسمر خود را طلاق داده بودند و احتمالاً به این دلیل که زن های جذاب تری پیدا کرده بودند. (به نظر من تطابقی وجود ندارد مبنی بر اینکه سخنان مسیح راجع به طلاق در موعظۀ سر کوه مستقیماً به دنبال هشدارهای او دربارۀ شهوت رانی و زنا خواندن آن باشد.) اما آنها با گفتن اینکه آنها نمی خواهند پا بر روی شریعت موسی بگذارند، همچنان در پی توجیه خود بودند.

سوال آنها به خودی خود غرض ورزی آنها را آشکار می کند. آنها اعتقاد داشتند که انسان می تواند به هر دلیلی همسر خود را طلاق دهد. مسیح با استفاده از سخنان موسی دربارۀ ازدواج در فصل 2 از پیدایش، برداشت نادرست آنها را از خواست و ارادۀ خداوند در مسئلۀ ازدواج افشاء کرد. خداوند هیچ گاه نمی خواست که طلاق، به خصوص «طلاق به هر دلیلی» در میان باشد اما رهبران بنی اسراییل درست مانند نوجوانانی که مدام مسیر خود را تغییر می دهند، همسرانشان را طلاق می دادند!

من حدس می زنم که فریسی ها از قبل موضع مسیح دربارۀ طلاق را می دانستند چرا که او قبلاً این مسئله را به طور عمومی اعلام کرده بود و به همین دلیل جواب خود را آماده کرده بودند: «پس چرا موسی اجازه داد که مرد با دادن یک طلاقنامه به زن خود از او جدا شود؟» (متی 7:19).

این سوال هم غرض ورزی آنها را نشان می دهد. آنها طوری این جمله را ساخته بودند که انگار موسی به مردان فرمان داده بود که زمانی که چیزی ناشایست در همسر خود دیدند او را طلاق دهند و به او طلاقنامه دهند، اما چنانچه از خواندن تثنیه 1:24-4 متوجه می شویم موسی اصلاً چنین منظوری نداشت. او تنها دربارۀ ازدواج سوم زن و اینکه او نباید با همسر اول خود ازدواج کند، صحبت می کرد.

زمانی که موسی از طلاق صحبت می کند مسلماً دلایلی که آن را مجاز می کند هم ذکر خواهد کرد. اما توجه کنید که فعل «جازه دادن» که مسیح در پاسخ خود از آن استفاده می کند چقدر با فعل «فرمان دادن» که فریسی ها به کار می برند تفاوت دارد. موسی طلاق را مجاز دانستن اما هیچ گاه فرمان طلاق نداد. موسی به دلیل سختی دلهای بنی اسراییل طلاق را مجاز دانست. یعنی خداوند طلاق را به عنوان عطیه ای از رحمت برای گناهکاری مردم، مجاز دانست. او می دانست که مردم ممکن است نسبت به همسرشان بی وفایی پیشه کنند. او می دانست فساد وجود خواهد داشت و قلبهای انسانها خواهد شکست. بنابراین طلاق را مجاز دانست. او در واقع نمی خواست طلاقی در میان باشد اما وجود گناه طلاق را ایجاب می کند.

سپس مسیح قانون خداوند را برای فریسی ها مطرح کرد و شاید حتی معنای «کار ناشایست» که موسی از آن صحبت کرد به این ترتیب باشد: «هر کس زن خود را به هر علتی بجز علت فحشا طلاق دهد و با زن دیگری ازدواج نماید مرتکب زنا میشود» (متی 9:19، همراه با تاکید). در نگاه خداوند، فحشا تنها دلیل منطقی برای طلاق دادن است و من می توانم این مسئله را متوجه شوم. مرد یا زن چه کاری ممکن است بکند که از این بیشتر برای همسرش اهانت آور باشد؟ زمانی که شخصی زنا می‌کند یا در رابطۀ نامشروع است، او یک پیام واضح می فرستد. منظور مسیح از لغت «فحشا» تنها زنا نیست. مطمئناً بوسیدن و نوازشکردن پر حرارتِ همسر شخصی دیگر، خواندن و دیدن نوشته ها و عکس های رکیک، و دیگر انحرافات جنسی هم نوعی از فحشا هستند. به یاد داشته باشید که مسیح در موعظۀ سر کوه شهوت و زنا را با هم ذکر کرد.

نباید فراموش کنیم که مخاطبین مسیح چه کسانی بودند – فریسی هایی که به هر دلیلی همسر خود را طلاق می دادند و با دیگری ازدواج می کردند ولی، دور از جان، هرگز مرتکب زنا نمی شدند مبادا که فرمان هفتم را بشکنند. مسیح به آنها گفت که تنها خود را گول می زنند. آنچه آنها انجام می دادند فرقی با زنا نداشت و همین معنا را کامل می کند. هر شخص صادقی می فهمد که مردی که همسر خود را برای ازدواج با زن دیگری طلاق می دهد همان کار شخص زناکار را، تحت نقاب مشروعیت انجام می دهد.

راه حل (The Solution)

کلید تطابق سخنان عیسی با سخنان پولس و موسی اینجاست. مسیح تنها می خواست ریاکاری فریسی ها را فاش کند. او در پی تدوین قانونی که ازدواج دوباره را ممنوع کند نبود، چه اگر می خواست چنین کند عملاً سخنان پولس و موسی را تکذیب می کرد و برای میلیونها نفر از کسانی که طلاق می گیرند یا ازدواج دوباره دارند، سردرگمی بزرگی به وجود می آورد. اگر عیسی می خواست قانونی برای ازدواج دوباره به وجود بیاورد، به کسانی که قبل از شنیدن قانون مسیح طلاق گرفته و ازدواج کرده بودند چه می توان گفت؟ آیا باید به آنها بگوییم که در زنا زندگی می کنند، ولی می دانیم بر طبق انجیل زناکاران وارث ملکوت خداوند نخواهند شد (اول قرنتیان 9:6-10 را ببینید) و به همین دلیل باید طلاق بگیرند؟ اما آیا خداوند از طلاق بیزار نیست؟

آیا باید به آنها بگوییم که تا زمان مرگ همسر قبلی خود دست از رابطۀ جنسی با همسر فعلیشان بردارند تا مرتباً مرتکب زنا نشوند؟ اما آیا پولس زن و شوهر را از داشتن رابطۀ جنسی با یکدیگر منع کرده است؟آیا چنین پیشنهادی به وسوسه های شهوانی و حتی خواهش های نفسانی برای داشتن رابطۀ جنسی با همسر سابق منجر نمی شود؟

آیا باید به آنها بگوییم که از همسر فعلی جدا شده و با همسر سابق خود ازدواج کنند (چنانچه برخی حامی چنین پیشنهادی هستند)؟ و البته طبق شریعت موسی در تثنیه1:24-4 چنین چیزی ممنوع است.

افراد طلاق گرفته ایکه هرگز ازدواج نکرده اند چه؟ اگر آنها تنها در صورتی که همسر سابقشان مرتکب فحشا شده باشد می توانند دوباره ازدواج کنند، چه کسی می تواند ثابت کنند که فحشایی صورت گرفته است؟ آیا برای ازدواج دوباره گروهی مامور خواهند شد تا تحقیق کنند که همسر سابق این شخص شهوت ران بوده است و عده ای هم چند شاهد برای اثبات این مسئله خواهند آورد؟

چنانچه قبلاً هم پرسیدم، دربارۀ مواردی که شخص مرتکب زنا شده است به این دلیل که همسر سابقش او را از داشتن رابطۀ جنسی با خود منع کرده است، چه می توان گفت؟ آیا عادلانه است که شخصی که از داشتن رابطۀ جنسی با همسرش دریغ می کرده مجاز به ازدواج مجدد باشد اما کسی که مرتکب زنا شده است نتواند دوباره ازدواج کند؟

دربارۀ کسانی که قبل از ازدواج مرتکب زنا می شدند چه؟ آیا چنین کاری بی وفایی به همسر آیندۀ این فرد نیست؟ آیا گناه او برابر با زنای کسی که با او رابطه داشته است و متاهل بوده است نیست؟ پس چرا چنین شخصی می تواند ازدواج کند؟

در مورد دو زن و مردی که «بدون ازدواج» با هم زندگی می کنند و بعد «از هم جدا می شود» چه می توان گفت؟ چرا آنها می توانند بعد از جدایی با شخص دیگری ازدواج کنند؟ تنها به این دلیل که آنها رسماً ازدواج نکرده بودند؟ آیا آنها فرقی با کسانی که ازدواج می کنند و بعد طلاق می گیرند دارند؟

دربارۀ این حقیقت که زمانی که کسی مسیحی می‌شود «هر آنچه کهنه بود در گذشت و اینک زندگی نو شروع شده است» (دوم قرنتیان 17:5 را ببینید). آیا چنین گفته ای شامل همۀ گناهان به جز گناه طلاق نامشروع می شود؟

تمام سوالات بالا و بسیاری از سوالات¹ دیگر که می توان پرسید دلایل محکمی هستند که نشان می دهد مسیح در حال مطرح کردن قانونی برای ازدواج دوباره نبود. مطمئناً مسیح آنقدر باهوش بود که انشعابات قانون جدید خود را برای ازدواج مجدد (اگر چنین منظوری داشت) بداند. همین به خودی خود برای گفتن اینکه او ریکاری فریسی ها را فاش می کرد کافی بود. مردان شهوت ران، مذهبی، و ریاکاری که همسران خود را «با هر دلیلی» طلاق می دادند و دوباره ازدواج می کردند.

مسیح به جای اینکه به آنها بگوید آنچه انجام می دادند غلط است، گفت که آنها «مرتکب زنا می شوند.» او مطمئناً اینطور گفت تا آنها بفهمند که طلاق با هر دلیلی و ازدواج دوباره ای که در پی آن می آید فرقی با زنا (چیزی که آنها ادعا می کردند هرگز انجام نمی دهند) ندارد. آیا مسیح نگران جنبۀ جنسی ازدواج دوباره بود و در صورتی که پرهیز از داشتن رابطۀ جنسی وجود داشت، طلاق از نظر او ایرادی نداشت؟ البته که نه. بنابراین نباید سخنان او را نادرست تعبیر کنیم.

مقایسه ای فکورانه (A Thoughtful Comparison)

در اینجا دو شخص را در نظر می گیریم. یکی مردی متاهل و مذهبی که ادعا می کند خداوند را از صمیم قلب دوست دارد و شروع به شهوت رانی با زنی جوان ترکه در خانۀ روبه رویی ساکن است می کند. خیلی زود همسرش را طلاق می دهد و سریع با زن رویاهایش ازدواج می کند.

دیگری مردی است که مذهبی نیست. هرگز انجیل را نشنیده است و زندگی پر گناهی دارد که در نهایت به قیمت زندگی مشترک او تمام می شود. چند سال بعد زمانی که مردی مجرد است، انجیل را می شنود و اطاعت از مسیح را با تمام وجود خود آغاز می کند. سه سال بعد با زنی مسیحی و بسیار متعهد ملاقات می کند و عاشق او می شود. هر دو آنها در طلب خداوند و راهنمایی دیگران هستند و بعد تصمیم می گیرند که ازدواج کنند. آنها ازدواج می کنند و تا زمان مرگ یکدیگر را و خداوند را خدمت می کنند.

حالا بیایید تصور کنیم که هر دو مرد با ازدواج دوباره مرتکب گناه شده اند. گناه کدام یک بزرگتر است؟ مسلماً گناه مرد اول بزرگتر است. او دقیقاً زناکار است.

اما مرد دوم چه؟ آیا واقعاً اینگونه به نظر می رود که مرتکب گناه شده است؟ آیا می توان گفت او مانند مرد اول هیچ فرقی با زناکاران ندارد؟ من که اینطور فکر نمی کنم. آیا می توانیم سخنانی را به او بگوییم که مسیح دربارۀ آنهایی که از همسرشان جدا می شوند و دوباره ازدواج می کنند، گفت، و یا به او بگوییم که با زنی که خداوند نمی خواست زندگی می کند زیرا از نظر خداوند او هنوز هم شوهر همسر سابق خود است. آیا می توانیم به او بگوییم که در زنا زندگی می کند؟

پاسخ ها روشن است. زنا توسط افراد متاهلی انجام می شود که بر شخصی غیر از همسر خود چشم دارند. بنابراین طلاق دادن همسر به این دلیل که زنی زیباتر یافته ایم هم زنا است. اما شخصی که مجرد است نمی تواند مرتکب زنا شود زیرا همسری ندارد که نسبت به او فادار باشد، شخصی که از همسرش جدا شده است هم نمی تواند مرتکب زنا شود چرا که او هم همسری ندارد که نسبت به او وفادار باشد. اگر تمام مطالب تاریخی و انجیلی سخنان مسیح را درست بفهمیم، به نتایجی که هیچ معنایی ندارند و در تناقض با سایر قسمت های انجیل هستند، نمی رسیم.

در ضمن، زمانی که حواریون پاسخ مسیح را به سوال فریسی ها شنیدند، اینگونه جواب دادند، «اگر شوهر در مقابل زنش باید چنین وضعی داشته باشد بهتر است که دیگر کسی ازدواج نکند» (متی10:19). متوجه باشید که آنها تحت تعلیم و تاثیر فریسی ها رشد یافته بودند و در فرهنگی که بسیار از فریسی ها تاثیر پذیرفته بود. آنها هیچ گاه تصور نمی کردند که ازدواج باید دائمی باشد. در حقیقت چند دقیقه قبل از صحبت های مسیح آنها فکر می کردند که طلاق دادن زنان به هر دلیلی شرعی است. بنابراین سریعاً به این نتیجه رسیدند که بهترین کار این است که همه از ازدواج اجتناب کنند و مرتکب طلاق یا زنا نشوند.

مسیح پاسخ داد،

همه نمی توانند این سخن را قبول کنند، مگر کسانیکه استعداد آن را داشته باشند. بعضی ها طوری به دنیا آمده اند که اصلا نمی توانند ازدواج کنند، عده ای هم به دست انسان مقطوع النسل شده اند و عده ای نیز بخاطر پادشاهی آسمانی از ازدواج خودداری میکنند. بنابراین هر کس قدرت اجرای این تعلیم را دارد آنرا بپذیرد (متی 11:19-12).

یعنی توانایی کنترل شخص بر تحریکات جنسی عاملی تعیین کننده است. حتی پولس هم گفت، «ازدواج کردن از سوختن در آتش شهوت بهتر است» (اول قرنتیان 9:7). آنهایی که طوری به دنیا آمده اند که اصلا نمی توانند ازدواج کنند و یا توسط انسان مقطوع النسل شده اند (مانند مردانی که مقطوع النسل شدند تا برای نگهداری از حرمسرای مردی دیگر قابل اعتماد باشند) حس جنسی ندارند. آنهایی که «بخاطر پادشاهی آسمانی از ازدواج خودداری میکنند» به نظر می رسد کسانی باشند که از طرف خداوند به آنها عطا ی خویشتن داری داده شده است و به همین دلیل است که «همه نمی توانند این سخن را قبول کنند، مگر کسانیکه استعداد آن را داشته باشند» (متی 11:19).

موعظۀ سرکوه (The Sermon on the Mount)

باید به خاطر داشته باشیم که جمعیتی که مخاطب مسیح در طول موعظۀ سر کوه بودند، مردمی بودند که زندگی خود را تحت تاثیر فریسی ها، قانون گذارها و معلمان ریاکار گذرانده بودند. همانطور که در مطالعۀ قبلی موعظۀ سرکوه متوجه شدیم، روشن است که بیشتر سخنان مسیح کمتر از اصلاح تعالیم غلط فریسی ها نبود. مسیح حتی به جمعیت حاضر گفت که به بهشت وارد نخواهند شد مگر آنکه دادگری آنها از فریسی ها و کاتبان پیشی گیرد (متی20:5 را ببینید)، که به گونه ای به این معناست که فریسی ها و کاتبان به دوزخ افکنده خواهند شد. در آخر موعظه، جمعیت تا حدی سردرگم و مبهوت شده بودند زیرا تعالیم مسیح «مانند تعالیم کاتبان آنها» نبود (متی 29:7).

در ابتدای این موعظه مسیح ریاکاری آنهایی که ادعا می کردند هرگز مرتکب زنا نشده اند اما شهوت رانی کرده اند، همسر خود را طلاق داده و دوباره ازدواج کرده اند، را آشکار کرد. او اظهار کرد که زنا می تواند ورای گناه فیزیکی میان دو شخص متاهل باشد. آنچه مسیح گفت برای هر فرد صادقی که اندکی راجع به آن فکر کند قابل درک است. یادتان باشد که قبل از موعظۀ سر کوه بیشتر جمعیت فکر می کردند که طلاق دادن همسر با «هر دلیلی» شرعی است. مسیح می خواست که پیروانش و دیگران بدانند که قصد خداوند از آغاز معیاری در حد بسیار بالا بود.

شنیده اید که گفته شده: «زنا نکن» اما من به شما می گویم هر گاه مردی از روی شهوت به زنی نگاه کند دردل خود با او زنا کرده است. پس اگر چشم راست تو باعث گمراهی تو میشود آن را بیرون آور و دورانداز، زیرا بهتر است که عضوی از بدن خود را از دست بدهی تا اینکه با تمام بدن به جهنم افکنده شوی. اگر دست راستت تو را گمراه می سازد آنرا ببر و دور انداز زیرا بهتر است که عضوی از بدن خود را از دست بدهی تا اینکه با تمام بدن به جهنم بیفتی. همچنین گفته شده: «هر گاه مردی با زن خود متارکه نماید باید طلاقنامه ای به او بدهد» اما من به شما می گویم: هر گاه کسی زن خود را جز به علت زنا طلاق دهد او را به زناکاری می کشاند و هر کس با چنین زنی ازدواج نماید زنا می کند (متی 27:5-32).

ابتدا، چنانچه قبلاً هم اشاره کردم توجه داشته باشید که سخنان مسیح دربارۀ طلاق و ازدواج دوباره نه تنها مستقیماً در پی سخنان او دربارۀ شهوت رانی می آیند و این دو را تا آن حد می رسانند، بلکه حتی از نظر مسیح آنها با زنا برابرند. بنابراین ما متوجه جریانی که در این بخش از کتاب مقدس وجود دارد می شویم. مسیح تلاش می کرد تا به پیروانش بفهماند که اطاعت از قانون هفتم دقیقاً چگونه است. این قانون به معنای شهوت رانی و طلاق گرفتن و ازدواج دوباره نیست.

در میان حضار یهودی مسیح، همه قانون هفتم را که در کنیسه ها خوانده می شد شنیده بودند (در آن زمان کسی تورات شخصی نداشت)، و آنها تفسیر را هم از معلمان، فریسی ها و کاتبان شنیده و هم در زندگی آنها دیده بودند. مسیح پس از آن گفت، «اما من به شما می گویم». اما، در پی اضافه کردن قوانین جدید نبود. او تنها می خواست مقصود خداوند را آشکار کند.

اولاً شهوت رانی بر طبق قانون دهم، و حتی بدون آن، حرام بود و هر کسی که این قانون را می دانست، متوجه می شد که میل به انجام کاری که خداوند آن را محکوم کرده است، درست نیست.

ثانیاً، خداوند در همان فصل های اول کتاب پیدایش تصریح کرد که ازدواج تعهدی برای یک عمر زندگی است. به علاوه هر کسی که راجع به آن فکر کند به این نتیجه می رسد که طلاق و ازدواج دوباره بسیار به زنا شباهت دارد، به خصوص زمانی که شخص با هدف ازدواج دوباره از همسرش جدا شود.

اما باز هم در این موعظه واضح و روشن است که مسیح تنها می خواست به مردم کمک کند که واقعیت را دربارۀ شهوترانی و طلاق با هر دلیلی و ازدواج دوباره بدانند. او قانون جدیدی برای ازدواج دوباره که قبلاً «در کتاب ها» نبود، مطرح نکرد.

جالب است که تعداد کمی در کلیسا سخنان مسیح دربارۀ دور انداختن چشم و بریدن دست را تحت اللفظی برداشت کرده اند، چراکه چنین معنایی (معنای تحت اللفظی) بر خلاف بقیۀ قسمت های کتاب مقدس است و این دو تنها برای ساختن موضعی محکم دربارۀ اجتناب از وسوسه های جنسی هستند. اما افراد بسیاری در کلیساها تلاش می کنند که سخنان مسیح را دربارۀ شخصی که دوباره ازدواج کرده و مرتکب زنا می شود، به طور تحت اللفظی تفسیر کنند، حتی با وجود اینکه چنین تفسیری مخالف باقی قسمت های کتاب مقدس است. هدف مسیح این بود که مخاطبینش با حقیقت روبرو شوند با این امید که طلاق کمتر رخ دهد. اگر پیروان او سخنانش راجع به شهوت را به گوش جان بپذیرند، دیگر فحشا در میانشان نخواهد بود. اگر فحشایی نباشد، پایه و اساسی شرعی برای طلاق وجود نخواهد داشت و طلاقی هم نخواهد بود، و این همان چیزی است که خداوند از آغاز می خواست.

چطور مرد باعث می شود که همسرش مرتکب زنا شود؟

(?How Does a Man Make His Wife Commit Adultery)

توجه کنید که مسیح گفت «هر گاه کسی زن خود را جز به علت بی عفتی طلاق دهد او را به زناکاری می – کشاند.» این گفته نیز سبب می شود که ایمان بیاوریم او در حال مطرح کردن قانونی جدید برای ازدواج دوباره نبود، بلکه او تنها حقیقت را دربارۀ گناهی که مرد با طلاق دادن همسرش بدون دلیل منطقی مرتکب می شود را آشکار کرد. او «همسرش را به زناکاری می‌کشاند.» برخی می گویند که در اینجا مسیح ازدواج دوبارۀ این زن را ممنوع می کند زیرا مرد او را به زنا کشانده است. اما چنین تصوری پوچ و بی معناست. تاکید بر گناهی است که مرد با طلاق دادن همسر خود مرتکب می شود. به خاطر کاری که او انجام می دهد، همسرش (زن) چاره ای به جز ازدواج دوباره ندارد و با این کار مرتکب گناهی نمی شود زیرا او قربانی خودخواهی شوهرش بوده است. اما در نگاه خداوند، از آنجایی که مرد همسر خود را در شرایطی قرار می دهد که چاره ای جز ازدواج دوباره ندارد، به این معناست که او را مجبور کرده است که با مرد دیگری رابطۀ جنسی داشته باشد. بنابراین کسی که فکر می کند مرتکب زنا نشده است گناه دو زنا را بر گردن دارد، زنایی که خود مرتکب می شود و زنایی که همسرش مرتکب می شود.

منظور مسیح نمی تواند این باشد که زنِ قربانی طلاق گناه، زنا را بر گردن دارد. چرا که چنین چیزی کاملاً نا عادلانه است و در حقیقت بسیار بی معناست که این زن حق ازدواج دوباره نداشته باشد. خداوند چطور می تواند بگوید که او زنی زناکار است اگر دوباره ازدواج کند. چنین چیزی به هیچ وجه معنایی ندارد. بنابراین به سادگی می تون درک کرد که خداوند مرد را به دلیل زنایی که خود مرتکب می شد و زنایی که همسر سابقش مرتکب می شود (و در واقع اصلاً زنا نیست)، گناهکار می داند. کاری که زن انجام می دهد، ازدواجی قانونی و شرعی است.

دربارۀ جملۀ بعدی مسیح چه می توانیم بگوییم؟ «هر کس با زنی مطلقه ازدواج نماید زنا می کند.» این جمله را به دو صورت می توان تعبیر کرد. 1) مسیح مورد دیگری از زنا علیه مردی که تصور می کند مرتکب زنا نشده است، اضافه می کند (به همان دلیلی که مورد دوم زنا را به او نسبت می دهد)، 2) و یا دربارۀ مردی صحبت می کند که زنی را تشویق به جدایی از همسرش و ازدواج با خود می کند «تا مرتکب زنا نشود.» اگر منظور مسیح این بود که هر مردی که با زنی مطلقه ازدواج می کند مرتکب زنا می شود، پس همۀ مردان بنی اسراییل که صدها سال قبل، در تسلیم کامل شریعت موسی، با زنان مطلقه ادواج کردند، مرتکب زنا شدند. در واقع همۀ مردانی که در آن روز مخاطب مسیح بودند و طبق شریعت موسی، با زنی مطلقه ازدواج کرده بودند، ناگهان گناهی بر گردنشان افتاد که تا چند دقیقه قبل بر گردنشان نبود و احتمالاً مسیح قانون خداوند را در آن لحظه تغییر داد. به علاوه هر کسی که در آینده، با تکیه بر سخنان پولس در نامه اش به قرنتیان مبنی براینکه ازدواج با چنین کسی گناه نیست، با شخص مطلقه ای ازدواج کند گناه می کند و مرتکب زنا می شود. بنابر انجیل فردی که با مطلقه ای ازدواج می کند قابل تحسین است. اگراین زن قربانی خودخواهی همسر سابق خود باشد، مردی که با او ازدواج می کند و او را زیر چتر حمایت خود قرار می دهد، شایستۀ تحسین و تمجید است حتی بیشتر از کسی که با زنی بیوه ازدواج می کند. اگر زن مطلقه به خاطر جدایی از همسرش تا حدی مقصر است، باز هم کسی که با او ازدواج می کند به این خاطر که رفتاری شبیه به مسیح دارد یعنی با لطف و رحمت گذشتۀ زن را فراموش می کند، قابل تحسین است. چرا کسی که انجیل را خوانده است و روح القدس در وجودش ساکن است باید تصور کند که مسیح انسانها را از ازدواج با افراد مطلقه منع کرده است؟ چنین دیدگاهی چطور شایستۀ عدل خداوندی است، عدالتی که هیچ گاه افراد را به دلیل قربانی بودن (مانند زنی که بدون اینکه تقصیری داشته باشد طلاق گرفته است) مجازات نمی کند؟ چنین دیدگاهی چطور می تواند با انجیل، که بخشایش و فرصتی دوباره برای توبه پیشکش می کند، هماهنگ باشد؟

خلاصه (In Summary)

انجیل دائماً می گوید که طلاق همیشه شامل گناه از جانب یک یا هر دو طرف زندگی مشترک است. خداوند هیچ گاه نمی خواهد که کسی از همسر خود جدا شود، اما از روی رحمت خویش شرط و شروطی برای طلاق، زمانی که فحشا رخ می دهد، ایجاد کرده است. همچنین از روی بخشندگی برای ازدواج دوبارۀ افراد طلاق گرفته هم شرایطی را ایجاد کرده است.

اگر به خاطر سخنان مسیح دربارۀ ازدواج مجدد نبود، هیچ کسی فکر نمی کرد که ازدواج مجدد گناه است ( به غیر از دو مورد نادر در عهد عتیق و یک مورد در عهد جدید، به نام ازدواج دوباره بعد از اینکه فردی به عنوان یک مسیحی از مسیحی دیگری جدا شود). اما ما راهی پیدا کردیم که سخنان مسیح را با سایر تعالیم انجیل هماهنگ کنیم. مسیح قصد نداشت که به جای قانون خداوند، قانونی سخت تر برای ازدواج مجدد در همۀ موارد مطرح کند، قانون غیرممکنی برای مردمی که قبلاً طلاق گرفته بودند و برای اطاعت دوباره ازدواج کرده بودند، و قانونی که سردرگمی بزرگی برای مردم ایجاد می کند و باعث می شود که مردم قوانین دیگر خداوند را بشکنند. بلکه او می خواست مردم را کمک کند تا ریاکاریشان را ببینند. او آنهایی که اعتقاد داشتند هرگز مرتکب زنا نمی شوند را یاری کرد که متوجه شوند به شیوه های دیگر (با شهوت رانی و موضع آزادانه ای که نسبت به طلاق داشتند) در حال ارتکاب زنا بوده اند.

چنانچه از تعالیم انجیل بر می آید، صرف نظر از گناهانشان، بخشش و فرصت های دوباره و سه باره به همۀ گناهکاران که توبه کرده اند، از جمله افراد طلاق گرفته، داده می شود. بر اساس عهد جدید هیچ گناهی در ازدواج دوباره وجود ندارد (به جز مومنی که از مومنی دیگر جدا شده باشد، چنین طلاقی نباید رخ دهد چرا که مومنان واقعی مرتکب فحشا نمی شوند و در نتیجه دلیلی برای جدا شدن آنها از همدیگر وجود ندارد). در چنین اتفاق نادری، هر دو باید مجرد بمانند یا با هم آشتی کنند.

1 برای مثال، نظرات شبانی که از همسر خود جدا شده است و بعد از ازدواج دوباره خود را جدا از بدن مسیح می داند، در نظر بگیرید. او گفت، «بهتر بود به جای طلاق دادن همسرم او را می کشتم. اگر او را کشته بودم، توبه می کردم، بخشیده می شدم، قانوناً ازدواج می کردم و به خدمت خود ادامه می دادم.»

301