Jambo la talaka na kuoa tena baada ya talaka hujadiliwa sana miongoni mwa Wakristo wa kweli. Yapo maswali mawili ambayo ndiyo msingi wa mjadala huo. (1) Ni wakati gani – kama upo – ambapo talaka inaruhusiwa machoni pa Mungu? Na (2) Ni wakati gani – kama upo – ambapo kuoa tena kunaruhusiwa machoni pa Mungu? Madhehebu mengi na makanisa binafsi yana msimamo rasmi kimafundisho kuhusu kinachoruhusiwa na kisichoruhusiwa, kutokana na tafsiri yao ya Maandiko. Tunapaswa kuwaheshimu wote kw akuwa na misimamo na kuishi kulingana nayo – ikiwa misimamo hiyo inasukumwa na kumpenda Mungu kwao. Hakika ingekuwa vizuri kama sisi wote tungekuwa na misimamo ambayo inaungwa mkono na Maandiko mia kwa mia. Mchungaji anayefanya wengine kuwa wanafunzi hataki kufundisha kitu kinachopungua kwenye kusudi la Mungu. Wala hataki kuweka mizigo juu ya watu, ambayo Mungu hakukusudia wao waibebe. Basi, hayo yakiwa hivyo, hebu nijitahidi kufasiri Maandiko yanayohusiana na mada hii tata, na kukuacha wewe uamue kama unakubaliana na tafsiri hiyo au hapana.

Nianze kwa kusema kwamba mimi – kama wewe – nahuzunishwa sana na ukweli kwamba talaka imezidi sana duniani siku hizi. Kibaya zaidi ni kwamba kuna Wakristo wengi wanaoachana na wenzao, hata walio katika huduma. Hili ni janga kubwa sana. Tunahitaji kufanya kila kinachowezekana ili kuzuia hayo kuongezeka, na ufumbuzi mzuri zaidi wa tatizo la talaka ni kuhubiri Injili na kuwaita watu kutubu. Wakati watu wawili wenye ndoa wanapokuwa wamezaliwa tena kweli kweli na wote wanamfuata Kristo, hawataachana. Mtumishi anayefanya wengine kuwa wanafunzi atafanya kila anachoweza kuimarisha ndoa yake, akijua kwamba mfano wa maisha yake ndiyo mwalimu mkuu.

Niseme pia kwamba mimi nina ndoa yenye furaha sana ya miaka zaidi ya ishirini na tano, na sijawahi kuoa kabla ya ndoa hii. Siwezi kufikiri kwamba tutakuja kuachana. Kwa hiyo, sina kusudi lolote la kurahisisha maandiko magumu yanayohusu kuachana kwa faida yangu mwenyewe. Ila, ninawahurumia sana watu walioachana, nikijua kwamba hata mimi nilipokuwa kijana ningeweza kufanya uamuzi mbaya kirahisi tu, na kuingia kwenye ndoa na mtu ambaye baadaye ningejaribiwa sana kumwacha, au mtu ambaye asingeweza kuchukuliana nami kama huyu niliye na ndoa naye. Yaani, ningeishia kwenye talaka, lakini haijawa hivyo kwa sababu ya neema ya Mungu. Nadhani watu wengi wenye ndoa wanaelewa ninachosema. Basi, tunahitaji kujizuia tusitupe mawe kwa watu walioachana. Kwani sisi ni nani, wenye ndoa zisizo na matatizo sana, kuwahukumu walioachana, bila ya kujua wamepitia nini? Mungu anaweza kuwahesabu kuwa wenye haki kuliko sisi, maana anajua kwamba sisi, kama tungekuwa katika hali kama hizo, pengine tungevunja ndoa mapema zaidi.

Hakuna anayeoa akitazamia kuvunja ndoa, na sidhani kama kuna wanaochukia kuachana kama waliokwisha achana. Kwa hiyo, tujaribu kuwasaidia watu wenye ndoa kuendelea kuwa katika ndoa, na tuwasaidie walioachana kupata neema yoyote ile ambayo Mungu anaitoa kwa watu kama wao. Ninaandika ninayoandika kwa misingi hiyo.

Nitajitahidi sana kuruhusu maandiko yafafanue mengine. Nimeona kwamba mistari inayohusu mada hii mara nyingi hutafsiriwa kwa njia kwamba inapingana na Maandiko mengine, ambayo ni ishara kwamba haijaeleweka vizuri kwa sehemu.

Msingi

Hebu tuanze kwa kweli ya msingi ambayo sote tutakubaliana nayo. Ni hivi: Maandiko yanasema wazi kwamba Mungu hapendi kuachana kwa ujumla. Katika kipindi ambapo wanaume fulani wa KiIsraeli walikuwa wanatalakiana na wake zao, alitamka hivi kupitia nabii wake aitwaye Malaki:

Maana mimi nakuchukia kuachana … naye aifunikizaye nguo yake kwa udhalimu namchukia … Basi jihadharini roho zenu, msije mkatenda kwa hiana (Malaki 2:16).

Hilo si jambo la kushangaza kwa mtu yeyote ajuaye tabia ya Mungu ya upendo na haki, au mtu anayejua jinsi kuachana kunavyoharibu waume, wake na watoto. Mtu anayekubaliana na talaka kwa ujumla tungehoji tabia yake. Mungu ni upendo (ona 1Yohana 4:8), na kwa sababu hiyo anachukia talaka.

Kuna wakati fulani ambapo baadhi ya Mafarisayo walimwuliza Yesu swali kuhusu uhalali wa talaka “kwa sababu yoyote” (TLR). Jibu lake linaonyesha jinsi asivyokubali talaka. Tena, talaka halikuwa kusudi Lake kwa yeyote yule.

Basi Mafarisayo wakamwendea wakamjaribu wakimwambia, ‘Je! Ni halali mtu kumwacha mkewe kwa kila sababu?’ Akajibu akawaambia, ‘Hamkusoma ya kwamba yeye aliyewaumba mwanzo, aliwaumba mtu mume na mtu mke, akasema, Kwa sababu hiyo mtu atamwacha babaye na mamaye, ataambatana na mkewe, na hao wawili watakuwa mwili mmoja? Hata wamekuwa si wawili tena, bali mwili mmoja. Basi aliowaunganisha Mungu, mwanadamu asiwatenganishe’ (Mathayo 19:3-6).

Tunajua kihistoria kwamba yalikuwepo makundi mawili yaliyokuwa na mitazamo tofauti katika vongozi wa kidini wa Kiyahudi wakati wa Yesu. Tutatazama mitazamo ya makundi hayo mawili kwa upana zaidi baadaye, lakini kwa sasa inatosha tu kusema kwamba kundi moja lilikuwa na msimamo mkali na lingine msimamo mwepesi. Wenye msimamo mkali waliamini kwamba mwanamume aliruhusiwa kumwacha mkewe kwa sababu nzito sana kiadili. Wale wenye msimamo mwepesi waliamini kwamba mwanamume aliruhusiwa kumwacha mkewe kwa sababu yoyote ile, hata kama amempata mwanamke mrembo zaidi. Mitazamo hiyo miwili tofauti ndiyo ilisababisha swali la Mafarisayo kwa Yesu.

Yesu akarejea kwenye mistari ya Maandiko kutoka kurasa za kwanza kabisa za kitabu cha Mwanzo, yenye kuonyesha jinsi ambavyo mpango wa kwanza wa Mungu ulikuwa kuwaunganisha wanaume na wanawake pamoja daima, si kwa muda tu. Musa alisema kwamba Mungu aliumba jinsia hizo mbili akilenga ndoa, na kwamba ndoa ni uhusiano wa maana sana kiasi cha kwamba ndiyo wa msingi – au, ndiyo wa kwanza kabisa. Ukiisha undwa, ni wa hali ya juu kuliko mahusiano ya mtu na wazazi wake. Wanaume wanaachana na wazazi wao ili kuambatana na wake zao.

Tena, muungano wa kimwil katika tendo la ndoa baina ya mwanamume na mkewe huonyesha mpango wa Mungu kwao kwamba wawe mwili mmoja. Ni dhahiri kwamba uhusiano wa aina hiyo – ambao unasababisha kuzaa – haukukusudiwa na Mungu uwe wa muda, bali wa kudumu. Jinsi Yesu alivyojibu swali la Mafarisayo lilionyesha kuvunjwa moyo Kwake kwamba wamediriki kuuliza hata swali la aina hiyo. Hakika Mungu hakukusudia kwamba wanaume waachane na wake zao “kwa sababu yoyote.”

Mungu hakukusudia kwamba yeyote atende dhambi kwa namna yoyote ile, lakini wote tumefanya dhambi. Kwa rehema zake, Mungua liweka mpango wakutuokoa kutokana na utumwa wetu wa dhambi. Tena, ana mambo ya kutuambia baada ya kufanya yale ambayo hakutaka tuyafanye. Vivyo hivyo, Mungu hakukusudia mtu yeyote aachane na mwenzake, lakini talaka ikawa haiepukiki kwa watu wasiojitoa kwa Mungu. Mungu hakushangazwa na talaka ya kwanza, wala zile zilizofuata kwa mamilioni. Basi, hasemi tu kwamba anachukia kuachana, lakini pia ana mambo ya kuwaambia watu baada ya kuachana.

Hapo Mwanzo

Baada ya kuweka msingi, tunaweza sasa kuendelea kuchunguza zaidi mambo ambayo Mungu amesema kuhusu talaka na kuoa tena. Kwa kuwa maneno mengi yenye kuleta utata kuhusu talaka na kuoa tena ni yale ambayo Yesu aliwaambia Waisraeli, itatusiadia kwanza kuona Mungu alichosema miaka mia nyingi kabla, juu ya jambo hilo hilo kwa Waisraeli wa zamani. Tukikuta kwamba alichosema Mungu kwa njia ya Musa na alichosema Mungu kwa njia ya Yesu vinapingana, basi tujue kwamba sheria ya Mungu ilibadilika au kwamba sisi tumetafsiri isivyo kitu fulani kilichosemwa na Musa au na Yesu. Basi, tuanze kwa kutazama yale ambayo Mungu alifunua hapo mwanzo kuhusu talaka na kuoa tena baada ya talaka.

Tayari nimekwisha taja Maandiko ya Mwanzo 2 ambayo kulingana na Yesu, yana umuhimu kwa mada ya talaka. Hebu sasa tuyaone moja kwa moja kutoka Mwanzo kwenyewe.

Na ule ubavu alioutwaa katika Adamu BWANA Mungu akaufanya mwanamke, akamleta kwa Adamu. Adamu akasema, ‘Sasa huyu ni mfupa katika mifupa yangu, na nyama katika nyama yangu, basi ataitwa mwanamke, kwa maana ametwaliwa katika mwanamume. Kw ahiyo mwanamume atamwacha baba yake na mama yake naye ataambatana na mkewe, nao watakuwa mwili mmoja (mwanzo 2:22-24).

Basi huo ndiyo mwanzo wa ndoa. Mungu alimfanya mwanamke wa kwanza kutoka kwa mwanamume wa kwanza, na kwa ajili ya mwanamume wa kwanza, kisha Yeye Mwenyewe binafsi akamleta kwa Adamu. Yesu anaeleza hilo hivi, “Mungu … aliwaunganisha [pamoja]” (Mathayo 19:6, maneno mepesi kutilia mkazo). Hii ndoa ya kwanza iliyopangwa na Mungu ikatoa mfano kwa ajili ya ndoa zingine zote zilizofuata. Mungu huumba wanawake wa kutosha wanaume, Naye huwaumba ili kila mmoja avutiwe na mwenzake. Tunaweza kusema kwamba Mungu bado anapanga ndoa za watu kwa hali ya juu sana (japo siku hizi kuna wanaoweza kuwa wenzi wengi zaidi kwa kila mtu kuliko ilivyokuwa kwa Adamu na Hawa). Basi, kama Yesu alivyosema, mwanadamu yeyote asitenganishe wale ambao Mungu amewaunganisha. Halikuwa kusudi la Mungu kwamba wale wana ndoa wa kwanza waishi maisha binafsi kila mmoja, bali kwamba wapate baraka katika kuishi pamoja kwa hali ya kutegemeana. Kuhalifu mapenzi ya Mungu yaliyo dhahiri ni dhambi. Basi, kutoka katika sura ya pili ya Biblia, ukweli ni kwamba talaka haikuwa kusudi la Mungu kwa ndoa yoyote ile.

Sheria Za Mungu Kuandikwa Mioyoni

Pia niseme kwamba hata wale ambao hawajawahi kusoma sura ya pili ya Mwanzo wanajua ndani yao kwamba talaka ni kosa, kwa sababu agano la ndoa za maisha ni kawaida katika tamaduni nyingi tu za kipagani, ambapo hakuna maarifa yoyote ya Biblia. Kama alivyoandika Paulo katika barua yake kwa Warumi:

Kwa maana watu wa Mataifa wasio na sheria wafanyapo kwa tabia zao yaliyo ndani ya torati, hao wasio na sheria wamekuwa sheria kwa nafsi zao wenyewe. Hao wakionyesha kazi ya torati iliyoandikwa mioyoni mwao, dhamiri yao ikiwashuhudia, na mawazo yao yenyewe kwa yenyewe, yakiwashtaki au kuwatetea (Warumi 2:14-15).

Taratibu za Mungu za maadili zimeandikwa katika moyo wa kila mwanadamu. Ukweli ni kwamba kanuni hiyo ya maadili inayozungumza kupitia dhamiri ndiyo sheria pekee ambayo Mungu aliwahi kumpa yeyote, isipokuwa Waisraeli, tangu Adamu mpaka wakati wa Yesu. Yeyote anayefikiri talaka atagundua kwamba kuna dhamiri ya kushughulika nayo. Na njia ya pekee ya kuishinda dhamiri yake ni kutafuta haki nzuri kwa ajili ya talaka. Akiendelea na talaka bila ya haki nzuri, dhamiri yake itamshtaki, hata kama atajaribu kuigandamiza.

Kwa kadiri tunavyofahamu, tangu Adamu mpaka wakati wa kutolewa Torati ya Musa kwa Waisraeli mwaka wa 1440 KK, sheria ya dhamiri ndiyo ufunuo pekee ambao Mungu alitoa kwa yeyote kwa vizazi 27 hivi – hata kwa Waisraeli – kuhusiana na talaka na kuoa tena. Na Mungu alihesabu kwamba hiyo inatosha. (Kumbuka tu kwamba Musa hakuandika habari za uumbaji katika Mwanzo 2 mpaka wakati wa Kutoka Misri.) Basi, ni halali kabisa kufikiri kwamba katika kipindi cha vizazi hivyo 27 kabla ya Torati ya Musa – ambapo ni pamoja na kipindi cha gharika ya Nuhu – kiasi fulani cha ndoa katika zile milioni nyingi za miaka mia nyingi zilimalizika kwa kuachana. Pia inaonekana ni sawa kusema kwamba, Mungu asiyebadilika, alikuwa tayari kuwasamehe wale waliopatikana na hatia ya talaka kama walitubu na kuacha dhambi yao. Tuna hakika kwamba watu walikuwa wanaokoka au kutangazwa kuwa wenye haki na Mungu kabla ya Torati ya Musa kutolewa, kama ilivyokuwa kwa Ibrahimu kwa imani yake (ona Warumi 4:1-12). Kama watu waliweza kutangazwa kuwa wenye haki kwa njia ya imani yao – tokea Adamu hadi kwa Musa – maana yake ni kwamba wangeweza kusamehewa chochote, pamoja na dhambi ya talaka. Basi, tunapoanza kuchunguza swala la talaka na kuoa tena baada ya talaka, kuna swali hapa: Je, watu waliopatikana na dhambi katika talaka zao kabla ya Torati ya Musa, waliosamehewa na Mungu, waliweza kuhukumiwa na dhamiri zao na kupata hatia kama wangeoa tena? (Maana haikuwepo sheria iliyoandikwa.) Ni swali la kufikiri.

Vipi kuhusu wahanga wa talaka ambao hawakuwa na dhambi – yaani, walioachwa kwa kosa lisilokuwa lao, bali kwa sababu ya wenzi wenye ubinafsi? Je, dhamiri zao zingewazuia kuoa tena? Nadhani si hivyo. Kama mwanamume alimwacha mke wake kwa sababu ya mwanamke mwingine, nini kingemwongoza huyo mwanamke aliyeachwa kufikia uamuzi kwamba hana haki ya kuolewa tena? Maana, aliachwa, lakini si kosa lake.

Torati Ya Musa

Hatusomi habari za talaka na kuoa tena baada ya talaka mpaka tunapofikia kitabu cha tatu cha Biblia. Katika Torati ya Musa kulikuwa na agizo la kuwakataza makuhani kuona wanawake walioachwa.

Wasimwoe mwanamke aliye kahab, au huyo aliye mwenye unajisi; wala wasimwoe mwanamke aliyeachwa na mumewe; kwa kuwa yeye kuhani ni mtakatifu kwa Mungu wake (Walawi 21:7).

Hakuna popote katika Torati ya Musa penye katazo la namna hiyo kwa wanaume wengine wa Israeli kwa ujumla. Tena, andiko hilo linabeba yafuatayo: (1) Walikuwepo wanawake waliokuwa wameachika katika Israeli, na (2) Kusingekuwepo kosa lolote kwa wanaume Waisraeli ambao si makuhani kuoa wanawake waliokuwa wameachika. Sheria inayotajwa katika mstari huo inawahusu makuhani tu na wanawake walioachika, wanaotaka kuolewa na makuhani. Hapakuwa na ubaya wowote katika Torati ya Musa kwa mwanamke yeyote aliyeachika kuolewa tena, mradi tu hakuolewa na kuhani. Na hakukuwa na kosa lolote kwa mwanamume, kuoa mwanamke aliyeachika, mradi si kuhani.

Kuhani mkuu (pengine kwa sababu ni mfano wa Kristo) alitakiwa kuishi kwa viwango vya juu zaidi kuliko hata makuhani wa kawaida. Yeye hakuruhusiwa hata kuoa mjane. Mistari kadhaa baadaye tunasoma hivi katika Walawi:

Asitwae mjane, wala mwanamke aliyeachwa na mumewe, wala mwanamke mwenye unajisi, wala kahaba; lakini atamwoa mwanamwali katika watu wake mwenyewe (Walawi 21:14).

Je, andiko hili linathibitisha kwamba ilikuwa dhambi kwa wajane wote wa Israeli kuolewa tena, au kwamba ilikuwa dhambi kwa wanaume wote wa Israeli kuoa wajane? Hapana! Mstari huu unasema – tena kwa nguvu sana – kwamba isingekuwa dhambi kwa mjane yeyote kuolewa na mwanamume yeyote, mradi si kuhani mkuu. Tena unasema mwanamume mwingine yeyote alikuwa huru kuoa mjane, mradi si kuhani mkuu. Maandiko mengine yanathibitisha uhalali wa wajane kuolewa tena (ona Warumi 7:2-3; 1Timo. 5:14).

Mstari huo vile vile unaonyesha kwamba kusingekuwa na kosa lolote kwa mwanamume yeyote Mwisraeli kuoa mwanamke aliyeachika, au hata mwanamke ambaye hakuwa bikira – “aliyenajisika katika ukahaba” – mradi si kuhani au kuhani mkuu. Hoja hiyo inaungwa mkono na Walawi 21:7 pia. Tena, unasema kwamba katika Torati ya Musa, hapakuwa na kosa lolote kwa mwanamke aliyeachika kuolewa tena, au mwanamke “aliyenajisika katika ukahaba” kuolewa, mradi tu asiolewe na kuhani. Kwa neema sana, Mungu aliwapa wazinzi na walioachika nafasi nyingine, japo alikuwa kinyume kabisa na uzinzi na talaka.

Katazo La Pili Lililo Dhahiri Kinyume Cha Kuoa Tena

Je, Mungu alitoa “nafasi nyingine” ngapi kwa wanawake walioachika? Je, tuamue kwamba Mungu aliwapa wanawake walioachika nafasi moja zaidi katika Torati ya Musa, akiwaruhusu kuolewa tena mara moja tu? Huo ni uamuzi usio sahihi. Tunasoma hivi baadaye katika Torati ya Musa,

Mtu akiisha kutwaa mke kwa kumwoa, asipopata kibali machoni mwake kwa kuwa ameona neno ovu kwake, na amwandikie hati ya kumwacha, akamtilie mkononi mwake na kumtoa katika nyumba yake. Naye akiisha kuondoka katika nyumba yake, ana ruhusa kwenda akawa mke wa mtu mwingine. Na huyo mumewe wa sasa akimchukia, na kumwandikia hati ya kumwacha na kumpa mkononi mwake na kumtoa katika nyumba yake; au akifa yeye mumewe wa sasa aliyemtwaa kuwa mkewe; yule wa kwanza aliyemwacha asimtwae kuwa mkewe tena, akiisha kutiwa unajisi; kwa kuwa haya ni machukizo mbele za BWANA; kwa hiyo usiitie dhambini nchi, akupayo BWANA Mungu wako, iwe urithi (Kumbu. 24:1-4).

Ona kwamba katika mistari hii, kitu kinachokatazwa peke yake ni yule mwanamke aliyeachika mara mbili (au aliyeachika mara moja na kuwa mjane mara moja) kuolewa tena na mumewe wa kwanza. Hakuna kinachosemwa kwamba ana hatia kwa sababu ameolewa mara ya pili. Na baada ya kuachika mara ya pili (au kuwa mjane kwa mume wake w apili), alichokatazwa tu ni kumrudia mumewe wa kwanza. Ni kwamba, angekuwa huru kuolewa na mwanamume mwingine yeyote (ambaye yuko tayari kujaribu bahati yake!). Ingekuwa ni dhambi kwake kuolewa na mtu mwingine yeyote, kusingekuwepo haja kwa Mungu kutoa maagizo hayo ambayo ni wazi kabisa. Kitu cha pekee ambacho Mungu angesema ni hiki: “Watu walioachika hawaruhusiwi kuoa au kuolewa tena.”

Tena – Kama Mungu alimruhusu mwanamke aina hii kuolewa mara ya pili, basi yule mwanamume aliyemwoa baada ya kuachika mara ya kwanza asingekuwa na hatia yoyote. Na kama aliruhusiwa kuolewa mara ya tatu, basi mwanamume yeyote ambaye angemwoa baada ya kuachika mara mbili asingekuwa na dhambi (isipokuwa kama alikuwa ndiye mumewe wa kwanza). Basi – Mungu anayechukia talaka anawapenda watu walioachika, na kwa rehema aliwapa nafasi nyingine.

Hitimisho

Hebu kwa muhtasari tuone yale ambayo tumejifunza mpaka hapa. Hata ingawa Mungu alitangaza kwamba anachukia t alaka, hakuonyesha kabla au wakati wa agano la kale kwamba kuoa na kuolewa tena ni dhambi, isipokuwa katika haya mawili yafuatayo: (1) mwanamke aliyeachika mara mbili – au aliyeachika mara moja na kufiwa na mume wa pili – kuolewa na mumewe wa kwanza, na (2) mwanamke aliyeachika kuolewa na kuhani. Tena, Mungu hakuonyesha kwamba kumwoa aliyeachika ni dhambi kwa yeyote, isipokuwa makuhani.

Hayo yanaonekana kupingana na yale Yesu aliyosema juu ya watu walioachika wanao-oa tena, na wale wenye kuoa walioachika. Yesu alisema watu kama hao wanazini (ona Mathayo 5:32). Basi, yaonekana tumemwelewa vibaya Yesu au Musa, au pengine Mungu alibadilisha sheria Yake. Mimi nadhani tunaweza kuwa tunatafsiri vibaya yale aliyofundisha Yesu, kwa sababu ni ajabu kwa Mungu kutangaza ghafula kitu kuwa dhambi kiadili, kilichokuwa kinakubalika kwa miaka elfu na mia tano katika Torati ambayo Yeye aliitoa kwa Israeli.

Kabla ya kukabiliana na hili kwa upana zaidi, hebu pia tuone kwamba ruhusa ya Mungu kwa watu kuoa tena katika agano la kale haikuwa na masharti yoyote yaliyotokanana sababu za talaka ya mtu, au kiwango cha hatia ambacho mtu alipata kwa sababu ya talaka husika. Mungu hakusema kwamba watu fulani walioachika hawaruhusiwi kuoa au kuolewa kwa sababu talaka yao haikuwa halali. Hakusema kwamba kuna watu fulani wanaoruhusiwa kuona kwa sababu ya uhalali wa talaka zao. Lakini mara nyingi wachungaji wa siku hizi wanajaribu kufanya maamuzi hivyo, kutokana na ushuhuda wa mtu mmoja. Kwa mfano: Mwanamke aliyeachika anajaribu kumshawishi mchungaji wake kwamba anastahili kuruhusiwa kuolewa kwa sababu yeye ni mwathirika wa talaka. Mume wake wa kwanza ndiye alimwacha – si yeye. Lakini, kama huyo mchungaji atapewa nafasi ya kusikiliza upande wa mume naye, anaweza kumhurumia kwa namna fulani. Pengine huyo mama alikuwa mkorofi na anastahili lawama kiasi fulani.

Mimi najua mume na mke ambao wote wawili walijitahidi kukorofishana ili mmoja atoe talaka, kusudi waepukane na hatia kwamba ndio walioanzisha talaka. Wote walitaka waweze kusema baada ya kuachana kwamba, ni yule mwingine ndiye aliyeanzisha, na kwa njia hiyo, kuhalalisha ndoa zao za pili. Twaweza kuwadanganya watu, lakini hatuwezi kumdanganya Mungu. Kwa mfano: Mungu anamwonaje mwanamke ambaye anamnyima mumewe huduma za kitandani kila wakati, kisha anamwacha kwa sababu amekosa uaminifu kwake? Je, hahusiki na hiyo talaka kwa sehemu?

Lile jambo la mwanamke aliyeachika mara mbili katika Kumbukumbu 24 halisemi chochote kwamba talaka zake zote mbili ni halali. Mume wake wa kwanza aliona “neno ovu” kwake. Kama hilo “neno ovu” ni uasherati, angestahili kufa kulingana na Torati ya Musa (Walawi 20:10). Basi, kama uasherati tu ndiyo sababu halali ya talaka, pengine mume wake wa kwanza hakuwa na sababu nzuri ya kumwacha. Kwa upande wa pili, pengine alikuwa amezini, naye, akiwa mtu mwenye haki kama Yusufu wa Mariamu, “aliazimu kumwacha kwa siri” (Mathayo 1:19). Hapo kuna mengi yanayowezekana.

Mume wa pili anasemekana “akimchukia”. Hapa tena, hatujui wa kulaumiwa ni nani, au hata kama wote wanastahili kulaumiwa. Lakini bado haiweki tofauti. Neema ya Mungu ilitolewa kwake kwamba aolewe na yeyote ambaye angekubali kujaribu bahati yake kwa mwanamke aliyeachika mara mbili, isipokuwa mume wake wa kwanza.

Pingamizi

Watu mara nyingi wamesema hivi: “Kama watu wataambiwa ni halali kwao kuoa tena baada ya kuachana kwa sababu yoyote, itawatia moyo wao kuachana kwa sababu zisizo halali.” Yawezekana ikawa kweli kiasi fulani kwa watu wa dini ambao hawajitahidi kumpendeza Mungu. Lakini, kujaribu kuwazuia watu ambao hawajajitoa kwa Mungu kabisa wasitende dhambi ni swala gumu. Ila, watu waliojitoa kwa Mungu kabisa hawatafuti njia za kutenda dhambi. Wanajaribu kumpendeza Mungu. Na watu aina hiyo kwa kawaida wana ndoa zenye nguvu. Tena, Mungu hakusumbuka sana kwamba watu katika agano la kale wataachana kwa sababu zisizo halali kwa sababu ya kuwapa sheria nyepesi ya kuoa au kuolewa tena, maana sheria aliyotoa kwa Israeli kuhusu jambo hilo ilikuwa nyepesi kabisa.

Je, tuepuke kuwaambia watu kwamba Mungu yuko tayari kuwasamehe dhambi yoyote, wasije wakatiwa moyo kutenda dhambi kwa sababu wanajua msamaha unapatikana? Kama ndivyo, itabidi tuache kuhubiri Injili. Kila kitu kinategemea hali ya moyo ya wanadamu. Wale wanaompenda Mungu wanataka kumtii. Ninajua vizuri sana kwamba msamaha wa dhambi unapatikana kwangu nikiomba, hata kama nitatenda dhambi gani. Lakini hiyo hainisukumi kufanya dhambi hata kidogo, kwa sababu nampenda Mungu na nimezaliwa mara ya pili. Nimebadilishwa kwa neema ya Mungu. Ninataka kumpendeza.

Mungu anajua hakuna haja ya kuongeza tokeo lingine baya kwenye matokeo mabaya mengi yasiyoepukika ya talaka, kwa matumaini ya kuwahamasisha watu wakae katika ndoa. Kuwaambia watu wenye ndoa zenye shida kwamba wasiachane kwa sababu hawataruhusiwa kuoa au kuolewa tena hakutoi hamasa kwa watu kuendelea katika ndoa. Hata kama atakuamini, uwezekano wa kuishi peke yake ukilinganisha na maisha ya mateso ya ndoa daima utasikika kama paradiso kwa mtu mwenye ndoa mbaya.

Asemavyo Paulo Kuhusu Kuoa Tena

Kabla ya kupambana na tatizo la kulinganisha maneno ya Yesu nay a Musa kuhusu kuoa tena, tunahitaji kutambua kwamba yupo mwandishi mwingine mmoja wa Biblia anayekubaliana na Musa, naye ni Paulo Mtume. Paulo aliandika waziwazi kabisa kwamba kuoa au kuolewa tena kwa walioachika si dhambi, na kukubaliana na kinachosemwa na Agano la Kale.

Kwa habari za wanawali sina amri ya Bwana, lakini natoa shauri langu, mimi niliyejaliwa kwa rehema za Bwana kuwa mwaminifu. Basi naona hili kuw ajema kwa ajili ya shida iliyopo, kwamba ni vema mtu akae kama alivyo. Je, umefungwa kwa mke? Usitake kufunguliwa. Umefunguliwa? Usitafute mke. Lakini kama ukioa, huna hatia; wala mwanamwali akiolewa, hana hatia. Lakini watu kama hao watakuwa na dhiki katika mwili nami nataka kuwazuilia hayo (1Wakor. 7:25-28. Maneno mepesi kutilia mkazo).

Bila shaka Paulo alikuwa anasema na watu walioachika katika fungu hili. Anawashauri walio na ndoa, wasio na ndoa na walioachika wabaki katika hali zao kwa sababu ya mateso ambayo Wakristo walikuwa wanapitia wakati huo. Ila, Paulo alisema wazi wazi kwamba watu walioachika na wanawali hawatatenda dhambi wakiingia katika ndoa.

Ona kwamba Paulo hafafanui uhalali wa kuoa au kuolewa tena kwa walioachika. Hakusema kwamba kuoa au kuolewa tena kunaruhusiwa kama walioachika hawana lawama yoyote katika talaka ya ndoa iliyopita. (Kwani, nani mwenye sifa za kutosha kuhukumu kitu kama hicho, zaidi ya Mungu?) Hakusema kwamba kuoa au kuolewa tena kunaruhusiwa tu kwa wale ambao waliachana kabla ya kuokoka. Hapana! Yeye alisema tu kwamba kuoa au kuolewa tena si dhambi, kwa walioachika.

Je, Paulo Alilegeza Masharti Kuhusu Talaka?

Je, ina maana Paulo alilegeza masharti kuhusu talaka kwa kuwa aliruhusu kanuni ya neema kwa habari ya kuoa na kuolewa tena? Hapana! Paulo alikuwa anapingana na talaka kwa ujumla. Katika mistari ya mwanzoni ya sura hiyo hiyo ya barua ya kwanza kwa Wakorintho, aliweka sheria kuhusu talaka ambayo inalingana na chuki ya Mungu kwa talaka.

Lakini wale waliokwisha kuoana nawaagiza; wala hapo si mimi ila Bwana; mke asiachane na mumewe. Lakini ikiwa ameachana naye, na akae asiolewe, au apatane na mumewe; tena mume asimwache mkewe. Lakini watu wengine nawaambia mimi, wala si Bwana, ya kwamba iwapo ndugu mmoja ana mke asiyeamini, na mke huyo anakubali kukaa naye, asimwache. Na mwanamke, ambaye ana mume asiyeamini, na mume huyo anakubali kukaa naye, asimwache mumewe. Kwa maana yule mume asiyeamini hutakaswa katika mkewe; na yule mke asiyeamini hutakaswa katika mumewe; kama isingekuwa hivyo, watoto wenu wangekuwa si safi, bali sasa ni watakatifu. Lakini, yule asiyeamini akiondoka, na aondoke. Hapo huyu ndugu mume au ndugu mke hafungiki. Lakini Mungu ametuita katika amani. Kwa maana wajuaje wewe mwanamke, kama utamwokoa mumeo? Au wajuaje wewe mwanamume, kama utamwokoa mkeo? Lakini kama Bwana alivyomgawia kila mtu, kama Mungualivyomwita kila mtu, na aenende vivyo hivyo. Ndivyo ninavyoagiza katika makanisa yote (1Wakor. 7:10-17).

Angalia kwamba Paulo anasema na waamini kwanza, ambao wana ndoa na waamini wenzao. Hawapaswi kuachana, na Paulo anasema hayo si maagizo yake, bali ya Bwana. Bila shaka hayo yanakubaliana kabisa na kila kitu tulichotazama katika Biblia mpaka hapa.

Yanayofuata yanasisimua. Paulo alikuwa mkweli wa kutosha kutambua kwamba hata waamini wanaweza kuachana, japo kwa nadra. Hayo yakitokea, Paulo anasema kwamba yule aliyemwacha mwenzake akae bila ndoa au wapatane. (Japo ushauri wa Paulo unawalenga zaidi wake, kanuni hiyo bila shaka inawahusu hata waume.)

Hapa tena – alichoandika Paulo kisitushangaze. Anatangulia kuweka sheria ya Mungu kwanza kuhusu talaka, lakini ana akili ya kutosha kutambua kwamba kutii sheria ya Mungu si kitu kinachofanyika kila wakati. Hivyo, dhambi ya kuachana inapotokea kati ya waamini wawili, anatoa maagizo zaidi. Yule aliyemwacha mwenzake abaki bila kuoa au apatane na mwenzake. Hicho ndicho kinachofaa endapo waamini wawili wataachana. Muda wote watakaobaki hawana ndoa, kuna tumaini la wao kupatana, na hilo ndiyo bora. Kama mmoja wao akioa tena, hapo ndiyo mwisho wa matumaini na uwezekano wa kupatana. (Tena, kama wametenda dhambi isiyosameheka kwa kuachana, isingekuwepo sababu ya Paulo kuwaaambia wabaki bila ndoa au wapatane.)

Unaonaje? Paulo alikuwa na akili za kutosha kujua kwamba agizo lake la pili kwa waamini walioachana halitafuatwa? Bila shaka! Labda ndiyo sababu hakutoa ushauri zaidi kwa waamini walioachana kwa sababu alitazamia kwamba waamini wa kweli wangefuata agizo lake la kwanza la kutoachana, na kwamba katika mazingira adimu sana, agizo lake la pili lingehitajika. Kwa hakika, wafuasi wa kweli wa Kristo wangefanya kila kinachowezekana ili kuhifadhi ndoa yao, kama walikuwa na matatizo ya ndoa. Na kwa hakika, mwamini ambaye, baada ya juhudi zote za kuhifadhi ndoa angejisikia kwamba hana jinsi isipokuwa kuachana, kutokana na aibu yake binafsi na shauku ya kumheshimu Kristo asingefikiri kuwa na ndoa nyingine, na bado angetumainia mapatano. Inaonekana kwamba tatizo halisi katika kanisa la kisasa kuhusu talaka ni kwamba kuna waamini bandia wengi sana – watu ambao hawajawahi kumwamini Bwana Yesu kweli, na kujitoa kwake.

Ni dhahiri basi kutokana na yale Paulo anayoandika katika 1Wakorinto 7 kwamba, Mungu ana matazamio makubwa sana kwa waamini – watu waliojazwa na Roho Mtakatifu – kuliko aliyo nay kwa wasioamini. Kama tulivyosoma, Paulo aliandika kwamba waamini wasiwaache hata wenzao wasioamini mradi wako tayari kuishi nao. Hapo tena, agizo hili halitushangazi kwa sababu linakubaliana kabisa na kila kitu tulichosoma katika Manadiko kuhusu jambo hilo hadi sasa. Mungu anapinga talaka. Lakini Paulo anaendelea kusema kwamba, kama yule asiyeamini anataka talaka, mwamini aruhusu hiyo. Paulo anajua kwamba asiyeamini hajajitolea kwa Mungu, na hivyo hamtazamii asiyeamini kutenda kama anayeamini. Nyongeza ndogo hapo: Asiyeamini anapokubali kuishi na aaminiye, ni ushuhuda mzuri kwamba, pengine asiyeamini ana mwelekeo wa kupokea Injili, au yule anayeamini amerudi nyuma au ni Mkristo bandia.

Sasa, nani atakayesema kwamba mwamini aliyeachwa na asiyeamini hayuko huru kuoa tena? Paulo hasemi hivyo kamwe, kama alivyosema kwa habari ya waamini wawili walioachana. Itabidi kushangaa ni kwa nini Mungu apinge mwamini aliyeachwa na asiyeamini kuoa au kuolewa tena. Hilo lingetimiza kusudi gani? Lakini, ruhusa hiyo inaonekana inapingana na maelezo ya Yesu kuhusu kuoa tena, kwamba, “Yeyote amwoaye mwanamke aliyeachwa, azini” (Mathayo 5:32, TLR). Hapo tena, kuna mashaka kwamba pengine tumefasiri vibaya yale ambayo Yesu anasema.

Tatizo Lenyewe

Ni wazi kwamba Yesu, Musa na Paulo wanakubaliana kwamba kuachana au talaka ni dhihirisho la dhambi kwa mhusika mmoja au wote wawili. Wote wanapinga talaka kwa ujumla. Lakini tatizo letu ni hili: Tunaowanishaje yale ambayo Musa na Paulo wanasema kuhusu kuoa tena, na yanayosemwa na Yesu kuhusu jambo hilo hilo? Ni sawa tukitazamia kwamba yatalingana kwa sababu wote walivuviwa na Mungu kusema waliyosema.

Hebu tutazame kwa uhakika kwamba Yesu alisema nini, na tuwaone aliowaambia hayo. Katika Injili ya Mathayo, tunamwona Yesu mara mbili akisema jambo la talaka na kuoa tena – mara ya kwanza katika Hotuba ya Mlimani, na mara nyingine alipohojiwa na Mafarisayo fulani. Tuanze na mazungumzo ya Yesu na Mafarisayo hao.

Basi Mafarisayo wakamwendea wakamjaribu wakimwambia, ‘Je! Ni halali mtu kumwacha mkewe kwa kila sababu?’ Akajibu akawaambia, ‘Hamkusoma ya kwamba yeye aliyewaumba mwanzo, aliwaumba mtu mume na mtu mke akasema, Kwa sababu hiyo, mtu atamwacha babaye na mamaye, ataambatana na mkewe; na hao wawili watakuwa mwili mmoja? Hata wamekuwa si wawili tena, bali mwili mmoja. Basi aliowaunganisha Mungu, mwanadamu asiwatenganishe.’ Wakamwambia, ‘Jinsi gani basi Musa aliamuru kumpa hati ya talaka, na kumwacha?’ Akawaambia, ‘Musa, kwa sababu ya ugumu wa mioyo yenu, aliwapa ruhusa kuwaacha wake zenu; lakini tangu mwanzo haikuwa hivi. Nami nawaambia ninyi, Kila mtu atakayemwacha mkewe, isipokuwa ni kwa sababu ya uahserati, akaoa mwingine, azini; naye amwoaye yule aliyeachwa, azini’ (Mathayo 19:3-9).

Katika mazungumzo yao na Yesu, Mafarisayo walirejea Maandiko katika Torati ya Musa, ambayo tulikwisha yatazama mapema – Kumbukumbu la Torati 24:1-4. Hapo imeandikwa hivi: “Mtu akiisha kutwaa mke kwa kumwoa, asipopata kibali machoni mwake kwa kuwa ameona neno ovu kwake, na amwandikie hati ya kumwacha, akamtilie mkononi mwake, na kumtoa katika nyumba yake” (Kumbu. 24:1, Maneno mepesi kutilia mkazo).

Katika siku za Yesu yalikuwepo makundi mawili kimtazamo, kuhusu hicho kinachoitwa “neno ovu.” Miaka kama ishirini kabla ya swali hilo kuulizwa, mwalimu mmoja aliyeitwa Hileli alifundisha kwamba neno ovu lilikuwa ni tofauti isiyorekebika. Wakati huu ambapo Yesu anafanya majadiliano na Mafarisayo, tafsiri ya “Hileli” ilikuwa imepanuliwa sana na kuwa nyepesi mno, ikiruhusu talaka kwa “sababu yoyote” kama swali la Mafarisayo lilivyotoka. Mtu aliweza kumwacha mkewe kama ameunguza chakula, au chumvi ikizidi kwenye chakula, au kama alijizungusha sana mbele za watu magoti yake yakaonekana, au kama aliruhusunywele zake kuonekana, au kama alizungumza na mwanamume mwingine, au kama alisema maneno mabaya kuhusu mama mkwe wake, au kama alikuwa tasa. Mwanamume aliruhusiwa hata kumwacha mkewe kama angemwona mwingine ambaye ni mrembo zaidi – hivyo kuona “neno ovu” kwa mkewe.

Mwalimu mwingine maarufu aliitwa Shammai. Yeye aliishi kabla ya Hileli, na alifundisha kwamba “neno ovu” lilikuwa kitu kibaya sana, kama vile uzinzi. Bila shaka utatambua kwamba miongoni mwa Mafarisayo wa siku za Yesu, tafsiri ya Hileli ndiyo ilipendwa zaidi kuliko ya Shammai. Mafarisayo waliishi na kufundisha kwamba talaka ilikuwa halali kwa sababu yoyote. Basi, talaka iliongezeka sana. Na Mafarisayo – kama kawaida yao kiFarisayo – walikazia sana umuhimu wa kumpa mke hati ya talaka unapomwacha, ili usi”halifu Torati ya Musa.”

Usisahau Kwamba Yesu Alikuwa Anazungumza Na Mafarisayo

Baada ya kujua hayo, tutaelewa vizuri zaidi kilichokuwa kinamkabili Yesu. Mbele yake walisimama kundi la waalimu wa dini wanafiki, wengi ambao – kama si wote basi – walikuwa na talaka moja au zaidi, na pengine ni kwa sababu walikuwa wamepata wanawake warembo zaidi. (Si bahati kwamba maneno ya Yesu kuhusu talaka katika Mahubiri ya Mlimani yanafuata maonyo Yake makali sana kuhusu tamaa, na kusema ni aina ya uzinzi.) Na bado walikuwa wanajihesabia haki, wakidai kwamba wameishika Torati ya Musa.

Swali lao tu linadhihirisha jinsi walivyoegemea upande mmoja. Waliamini kabisa kwamba mtu angeweza kumwacha mke wake kwa sababu yoyote. Yesu akadhihirisha ufahamu wao mbovu wa kusudi la Mungu kuhusu ndoa kwa kurejea maneno ya Musa juu ya ndoa katika Mwanzo sura ya 2. Mungu hakukusudia kuwepo na talaka zozote, achilia mbali talaka “kwa sababu yoyote,” lakini viongozi wa Israeli walikuwa wanawaacha wake zao kiholela tu!

Inaonekana Mafarisayo walijua tayari msimamo wa Yesu kuhusu talaka, maana alikwisha kuutamka hadharani. Basi wakawa na pingamizi tayari: “Mbona basi Musa aliagiza apewe hati ya talaka na kumwacha?” (Mathayo 19:7, TLR).

Hapo tena swali lao linaonyesha jinsi walivyogemea upande mmoja. Limeulizwa kana kwamba Mus aalikuwa anawaagiza wanaume wawaache wake zao baada ya kugundua “neno ovu,” mradi tu watoe hati ya talaka. Lakini, kama tujuavyo kutokana na Kumbukumbu 24:1-4, Musa hakusema hivyo hata kidogo. Yeye alikuwa anaweka sawa ndoa ya tatu ya mwanamke – akimzuia asiolewe tena na mume wake wa kwanza.

Kwa vile Musa alitaja talaka, bila shaka talaka ilikuwa inaruhusiwa kwa sababu fulani. Lakini ona kwamba neno alilotumia Yesu katika jibu lake – aliruhusu – ni tofauti na chaguo la Mafarisayo – aliamuru. Musa aliruhusu talaka, hakuamuru. Na sababu ya Musa kuruhusu talaka ni ugumu wa mioyo ya Waisraeli. Yaani – Mungu aliruhusu talaka kama tendo la huruma tu kwa hali ya dhambi ya watu. Alijua watu wasingekuwa waaminifu kwa wana ndoa wenzao. Alijua uchafu ungekuwepo. Alijua mioyo ya watu ingevunjika. Basi, akatoa ruhusa kwa talaka. Hakuwa amekusudia hivyo tangu mwanzo, lakini dhambi ililazimisha hivyo.

Kisha Yesu akaweka sheria ya Mungu wazi kwa Mafarisayo, akifafanua kile ambacho Musa anakiita “neno ovu”. “Yeyote amwachaye mkewe, isipokuwa kwa sababu ya uasherati, akamwoa mwanamke mwingine, azini” (Mathayo 19:9, TLR. Maneno mepesi kutilia mkazo). Machoni pa Mungu, uzinzi ndiyo sababu halali pekee kwa mwanamume kumwacha mke wake. Na ni rahisi kueleweka. Ni kitu gani kingine amb acho mwanamume au mwanamke anaweza kufanya, kikawa kibaya kwa mwenzake kuliko hicho? Mtu anapozini, anatuma ujumbe mchungu sana. Kwa hakika Yesu hakuwa anazungumzia uzinzi tu aliposema hayo. Bila shaka hata kumbusu mwenzi wa mwingine na kumshika-shika ni kitu kibaya sana, kama ilivyo tabia ya kuangalia picha mbaya za ngono, au matendo mengine yasiyofaa ya mahusiano kimwili. Kumbuka kwamba Yesu alifananisha tamaa na uzinzi katika Mahubiri Yake ya Mlimani.

Tusije kusahau Yesu alikuwa anasema na nani – ni Mafarisayo waliokuwa wanaachana na wake zao kwa sababu yoyote na kuoa haraka haraka, lakini hao hao wasingezini kamwe ili wasivunje amri ya saba. Yesu aliwaambia wanajidanganya wenyewe. Walichokuwa wanafanya hakikuwa tofauti na uzinzi. Ndiyo ukweli huo. Yeyote aliye mkweli anaweza kuona kwamba mwanamume anayemwacha mkewe ili amwoe mwanamke mwingine anafanya kitu ambacho mzinzi hufanya. Tofauti ni kwamba, huyu mwingine anahalalisha uzinzi wake.

Ufumbuzi

Huu ndiyo ufunguo wa kulinganisha maneno ya Yesu na ya Musa na ya Paulo. Yesu alikuwa anadhihirisha unafiki wa Mafarisayo tu. Hakuwa anaweka sheria inayozuia kuoa au kuolewa tena. Kama alikuwa anafanya hivyo, basi alipingana na Musa na Paulo, na kusababisha vurugu kwa mamilioni ya watu walioachika, na mamilioni ya watu walioingia kwenye ndoa nyingine. Kama Yesu alikuwa anaweka sheria kuhusu kuoa au kuolewa tena, tuwaambie nini wale ambao wameachika na kuoa au kuolewa tena kabla ya kusikia habari za Sheria ya Yesu? Je, tuwaambie kwamba wanaishi katika mahusiano ya kiasherati? Na, kwa kuwa tunajua Biblia inaonya kwamba hakuna wazinzi au waasherati watakaorithi ufalme wa Mungu (1Wakor. 6:9-10), tuwashauri kwamba waachane na wenzao? Pengine ni sawa, lakini, Mungu si anachukia kuachana?

Je, tuwaambie waachane kitandani mpaka wana ndoa wenzao wa kwanza wafe ili kuwaepusha na zinaa ya kila wakati? Lakini, Paulo si anawakataza wana ndoa kunyimana? Tena, ushauri kama huo si utapelekea watu kujaribiwa kimwili na hata kuamsha hamu za kutaka wana ndoa wenzao wafe?

Je, tuwaambie watu kama hao waachane na wenzao wa sasa na kurudiana na wenzao wa kwanza (kama wengine wanavyosema) – kitu ambacho kinakatazwa na Torati ya Musa katika Kumbukumbu 24:1-4?

Halafu – vipi kuhusu watu walioachana ambao hawajaoa tena? Kama wanaruhusiwa kuoa au kuolewa tena ikiwa wenzao walioachana nao walitenda uzinzi, nani atakayejizatiti kuthibitisha kama kweli uzinzi ulifanyika? Je, itabidi wana ndoa fulani wathibitishe kwamba wenzao walioachana nao walikuwa na hatia ya tamaa tu ili waweze kurudiana? Je, wengine itabidi watafute mashahidi wa kuthibitisha uasherati wa wenzao ili waweze kurudiana?

Kama swali lililopita – vipi kuhusu swala la mwenzi kuzini kwa sababu alikuwa katika ndoa na mtu aliyemnyima tendo la ndoa? Je, ni halali kwa huyo aliyekuwa anamnyima mwenzake tendo la ndoa aruhusiwe kuolewa, na yule mtu aliyezini akatazwe kuoa au kuolewa?

Vipi kuhusu mtu aliyezini kabla ya ndoa? Je, uzinzi wake huo si kukosa uaminifu kwa mwenzi wa baadaye? Je, dhambi hiyo hailingani na uzinzi, kama yeye au mwenzake wangekuwa katika ndoa wakati walipofanya dhambi yao? Mbona huyo aruhusiwe kuoa au kuolewa?

Vipi kuhusu watu wawili wanaokaa pamoja – bila ndoa – halafu wanatengana. Mbona wanaruhusiw akuoa na kuolewa na wengine baada ya kutengana, kwa kuwa hawakuwa na ndoa rasmi? Wana tofauti gani na wale wenye kuachana kisha wakaoa na kuolewa tena?

Vipi kuhusu kweli kwamba “mambo ya zamani yanapita” na “mambo yanakuwa mapya” wakati mtu anapo-okoka (ona 2Wakor. 5:17)? Je, inamaanisha kila dhambi iliyowahi kufanywa isipokuwa dhambi ya kuachana isivyo halali?

Yote hayo na maswali mengine mengi[1] yanaweza kuulizwa, ambayo ni hoja zenye nguvu kabisa kuunga mkono wazo kwamba Yesu hakuwa anaweka sheria mpya kuhusu ndoa. Yesu alikuwa na akili za kutosha kutambua matokeo ya sheria Yake mpya ya ndoa kama ndivyo ilivyokuwa. Hilo tu linatosha kutuambia kwamba alikuwa anaweka wazi unafiki wa Mafarisayo – wanaume wenye tamaa, wanafiki, washika dini, waliokuwa wanaachana na wake zao “kwa sababu yoyote” na kuoa tena.

Sababu ya Yesu kusema kwamba walikuwa “wanazini” badala ya kusema tu kwamba walichokuwa wanafanya ni kosa ni kwa sababu alitaka wao waone kwamba talaka kwa sababu yoyote na kuoa tena baada ya hapo si tofauti na uzinzi, kitu ambacho wao walidai hawafanyi. Je, tuamue kwamba kitu pekee alichojali Yesu ni tendo la ndoa tu katika ndoa ya pili, na kwamba angeunga mkono ndoa ya pili mradi tu watu wasijihusishe katika tendo la ndoa? Hapana. Basi, tusimfanye aseme kitu ambacho hakumaanisha kusema.

Mlinganisho Unaofanya Kufikiri

Hebu tufikiri kuhusu watu wawili. Mmoja ana ndoa, ni mtu wa dini, anayedai kumpenda Mungu kwa moyo wake wote, ambaye ameanza kumtamani mwanamke kijana anayekaa jirani. Muda si muda anamwacha mkewe na haraka anamwoa yule msichana aliyemvutia.

Yule mwingine si mtu wa dini. Yeye hajawahi kusikia hata Injili, na anaishi maisha mabaya ambayo hatimaye yanaharibu ndoa yake. Miaka kadhaa baadaye, akiwa peke yake tu, anaisikia Injili, anatubu, na anaanza kumfuata Yesu kwa moyo wake wote. Miaka mitatubaadaye anampenda mwanamke mwenye kumpenda Mungu sana anayekutana naye kanisani. Wote wawili wanatafuta mapenzi ya Mungu na ushauri wa wengine kwa bidii, kisha wanapanga kuoana. Wanakuja kuonana, na wanakuwa waaminifu kwa Bwana na wao kwa wao mpaka kifo.

Sasa – hebu tudhanie kwamba wote wawili wametenda dhambi kwa kuoa tena. Katika hao wawili, ni yupi mwenye dhambi kubwa zaidi? Bila shaka ni yule wa kwanza. Yeye ni sawa na mzinzi tu.

Lakini – vipi kuhusu yule mtu wa pili? Je, ni kwamba ametenda dhambi? Je, tunaweza kusema kwamba yeye hana tofauti na mzinzi – kama yule wa kwanza? Hapana. Je, tumwambie yale ambayo Yesu alisema kuhusu watu wanaoachana na kuoa tena, na kumjulisha kwamba sasa anaishi na mwanamke ambaye Mungu hakumwunganisha naye kwa sababu anamhesabu bado ana ndoa na mke wake wa kwanza? Je, tumwambie kwamba anaishi katika zinaa?

Majibu yako dhahiri kabisa. Uzinzi hutendwa na watu ambao wameoana, wanaomwona mwingine asiyekuwa mwenzi wao. Kwa hiyo, kuachana na mwenzako kwa sababu umepata mrembo zaidi ni sawa na uzinzi. Lakini, mtu ambaye hajaoa hawezi kufanya uzinzi kwa sababu hana mwenzi wa kumkosea uaminifu, na mtu ambaye ameachika hawezi pia kutenda uzinzi kwa sababu hana mwenzi wa kumkosea uaminifu. Tukielewa mantiki ya kihistoria na kiBiblia kuhusu maneno ya Yesu, hatuwezi kufikia maamuzi yatakayopotosha watu, na yenye kupingana na Maandiko yote.

Wanafunzi waliposikia itikio la Yesu kwa jibu la Mafarisayo, walijibu hivi, “Kama mahusiano ya mwanamume na mke wake yako hivyo, ni afadhali kutokuoa” (Mathayo 19:10, TLR). Tambua kwamba walikuwa wamekulia chini ya mafundisho na ushawishi wa Mafarisayo, na katika utamaduni uliokuwa umeathiriwa sana na Mafarisayo. Hawakuwahi kudhani kwamba ndoa ni kitu cha kudumu kiasi hicho. Ukweli ni kwamba, muda mfupi uliopita, hata wao waliamini ni halali kwa mwanamume kumwacha mkewe kwa sababu yoyote. Basi kwa haraka wakaamua kwamba ingekuwa bora kuepukana na ndoa kabisa, ili kuepuka hatari ya kuachana na kuingia kwenye uzinzi. Yesu alijibu hivi:

Si wote wawezao kulipokea neno hili, ila wale waliojaliwa. Maana wako matowashi waliozaliwa hali hiyo toka matumboni mwa mama zao; tena wako matowashi waliofanywa na watu kuwa matowashi; tena wako matowashi waliojifanya kuwa matowashi kwa ajili ya ufalme wa mbinguni. Awezaye kulipokea neno hili, na alipokee (Mathayo 19:11-12).

Yaani – kinachoamua ni ile hamu ya kushirikiana kimwili aliyo nayo mtu, au uwezo wake wa kuitawala. Hata Paulo alisema hivi: “NI afadhali kuoa kuliko kuwaka tamaa” (1Wakor. 7:9, TLR). Wale waliozaliwa wakiwa matowashi au wale wanaofanywa matowashi na watu (kama ilivyokuwa zamani: watu waliwafanya wanaume wengine kuwa matowashi, ili wawape jukumu la kuwalinda wake zao) hawana hamu ya kushirikiana na mwanamke kimwili. Wale “wanaojifanya wenyewe kwa ajili ya ufalme wa mbinguni” ni wale ambao wamejaliwa na Mungu kipekee kuwa na uwezo wa kujitawala zaidi. Ndiyo maana “si wote wawezao kulipokea neno hili, ila wale waliojaliwa” (Mathayo 19:11).

Mahubiri Ya Mlimani

Tusisahau kwamba wale watu Yesu aliosema nao wakati akihubiri Mlimani pia walikuwa wameishi maisha yao chini ya ushawishi wa Mafarisayo wanafiki, waliokuwa viongozi na waalimu wa Israeli. Kama tulivyokwisha jifunza hapo mapema tulipotazama Mahubiri ya Mlimani, ni dhahiri kwamba sehemu kubwa ya yale ambayo Yesu alisema yalikuwa kama masahihisho tu ya mafundisho ya uongo ya Mafarisayo. Yesu hata aliwaambia watu kwamba hawataingia mbinguni ikiwa haki yao haitazidi ile ya waandishi na Mafarisayo (Mathayo 5:20), ambayo ilikuwa njia nyingine ya kusema kwamba waandishi na Mafarisayo walikuwa njiani kwenda jehanamu. Mwisho wa mahubiri yake, watu walishangazwa kwa sehemu kwa sababu Yesu alikuwa anafundisha kitofauti, “si kama waandishi wao” (Mathayo 7:29, TLR).

Mapema katika mahubiri Yake, Yesu aliweka wazi unafiki wa wale waliodai kwamba hawajawahi kuzini, ila wanatamani na kuachana na wenzi wao na kuoa tena. Akapanua maana ya uzinzi kwamba ni zaidi ya tendo la kimwili la dhambi baina ya watu wawili walio na ndoa. Na aliyosema yalikuwa wazi kabisa kwa yeyote mwenye akili nzuri na mkweli, ambaye angefikiri kidogo tu. Lakini kumbuka kwamba, mpaka wakati wa mahubiri ya Yesu, wengi wa watu katika lile kundi wangekuwa na mawazo kwamba ilikuwa halali kwao kuachana “kwa sababu yoyote” ile. Yesu alitaka wafuasi Wake pamoja na wengine wote wajue kwamba kusudi la Mungu tangu mwanzo lilikuwa kiwango cha juu zaidi.

Mmesikia kwamba imenenwa, ‘Usizini’. Lakini mimi nawaambia, Kila mtu atazamey mwanamke kwa kumtamani amekwisha kuzini naye moyoni mwake. Jicho lako la kuume likikukosesha, ling’oe ulitupe mbali nawe. Kwa maana yakufaa kiungo chako kimoja kipotee wala mwili wako mzima usitupwe katika jehanamu. Na mkono wako wa kuume ukikukosesha, ukate uutupe mbali nawe. Kwa maana yakufaa kiungo chako kimoja kipotee wala mwili wako mzima usitupwe katika jehanmum. Imenenwa pia, ‘Mtu akimwacha mkewe, na ampe hati ya talaka.’ Lakini mimi nawaambia, Kila mtu amwachaye mkewe, isipokuwa kwa habari ya usherati, amfanya kuwa mzinzi, na mtu akimwoa yule aliyeachwa, azini (Mathayo 5:27-32).

Kama tulivyokwisha ona mapema, ona kwamba maneno ya Yesu kuhusu talaka na kuoa tena yanafuata moja kwa moja maagizo aliyotoa kuhusu tamaa, hivyo kuyaunganisha pamoja. Tena, Yesu anasema vyote viwili ni uzinzi, na kuviunganisha zaidi. Basi tunaona kwamba kuna muunganiko wa kitu kinachofanana katika maelezo hayo ya fungu hili lote la Maandiko. Yesu alikuwa anawasaidia wafuasi Wake kuelewa maana ya kutii amri ya saba. Maana yake ni kutotamani, na kutoachana na kuoana tena.

Kila mtu katika wasikilizaji Wake wa Kiyahudi alikuwa amesikia amri ya saba ikisomwa katika sinagogi (maana hawakuwa na Biblia binafsi siku zile), pamoja na mafafanuzi yaliyotolewa, na kuona jinsi waalimu wao – waandishi na Mafarisayo – walivyoyafanyia kazi maishani mwao. Ndipo Yesu akasema, “lakini mimi nawaambia”, ila hakuwa anataka kuongeza sheria zingine mpya. Yeye alitaka kudhihirisha tu mpango wa Mungu tokea mwanzo.

Kwanza – tamaa ilikuwa inakatazwa kabisa na amri ya kumi, na hata bila amri ya kumi, yeyote aliyefikiri vizuri angetambua kwamba ilikuwa ni kosa kutamani kufanya kitu ambacho Mungu amekataza.

Pili – tangu mwanzoni kabisa mwa kitabu cha Mwanzo, Mungu aliweka wzi kwamba ndoa ilitaiwa kuwa makubaliano ya maisha yote. Tena, yeyote aliyefkiri vizuri juu ya hilo angetambua kwamba kuachana na kuoana tena ni sawa tu na uzinzi, hasa kama mmoja atapanga kumwacha menzake kwa kusudi la kuoa tena.

Lakini tena katika mahubiri haya, ni wazi kwamba Yesu alikuwa anawasaidia tu watu waone ukweli kuhusu tamaa na ukweli kuhusu kuachana kwa sababu yoyote, na kuoana tena. Yeye hakuwa anaweka sheria mpya ya kuoana tena ambayo haikuwa “vitabuni” hadi wakati huo.

Inashangaza kwamba ni watu wachache sana kanisani ambao wamewahi kutimiza maneno ya Yesu ya kung’oa jicho au kukata mikono, maana mawazo hayo yanapingana sana na Maandiko mengine, na ni dhahiri kwamba kazi yake ni kutia nguvu hoja kuhusu kuepukana na kujaribiwa kuwa na mahusiano kimwili yasiyofaa. Lakini wengi sana kanisani wanajaribu kutafsiri moja kwa moja maneno ya Yesu juu ya yule mwenye kuoa au kuolewa tena kufanya uzinzi, hata ingawa tafsiri hizo zinapingana moja kwa moja na Maandiko mengine. Lengo la yesu lilikuwa kuwafanya wasikilizaji Wake wakabiliane na ukweli, kwa tumaini kwamba talaka zingepungua baada ya hapo. Kama wafuasi Wake wangepkea moyoni yale aliyosema kuhusu tamaa, kusingekuwepo na uasherati au uchafu miongoni mwao. Kama usingekuwepo, kusingekuwepo na sababu halali za talaka. Basi, talaka isingekuwepo, kama Mungu alivyokusudia tangu mwanzo.

Mwanamume Anamfanyaje Mkewe Azini?

Ona maneno ya Yesu, kwamba, “Yeyote amwachaye mkewe, isipokuwa kwa sababu ya uasherati, amfanya kuwa mzinzi.” Hili tena linatufanya tuamini kwamba hakuwa anaweka sheria mpya ya kuoana tena, bali alikuwa anadhihirisha tu ukweli kuhusu dhambi ya mtu anayemwacha mkewe bila sababu nzuri. “Amfanya kuwa mzinzi.” Kuna wanaosema kwamba Yesu alikuwa anamzuia huyo mwanamke kuolewa tena, kwa sababu anasema huo ni uzinzi. Lakini si hivyo. Mkazo uko kwenye dhambi ya mwanamume anayemwacha mkewe, kwamba, kwa sababu ya kile anachokitenda, mke wake atakuwa hana lingine la kufanya isipokuwa kuolewa tena, ambayo si dhambi kwa upande wake maana yeye ameathirika kutokana na ubinafsi wa mumewe. Machoni pa Mungu ni kwamba, kwa kuwa mwanamume alimwacha mkewe na kumwingiza kwenye kuolewa tena, ni kama amemlazimisha aingie kitandani na mwanamume mwingine. Basi, yule anayedhani hajatenda uzinzi anakuwa na hatia kwa uzinzi mara mbili – wa kwake na wa mkewe.

Yesu hakusema kwamba Mungu anamhesabu mke aliyeathiriwa na talaka kwamba ana hatia ya uzinzi, maana hiyo isingekuwa halali, tena ingekuwa haina maana kabsia kama huyo mke aliyeathiriwa asingeolewa. Mungu angewezaje kusema kwamba ni mzinzi kama asingeolewa? Isingekuwa na maana kabisa. Basi, ni dhahiri kwamba Mungu anamhesabu huyo mwanamume kuwa na hatia kwa uzinzi wake mwenyewe na “uzinzi” wa mkewe, ambao kweli si uzinzi kwake maana ni ndoa ya pili ambayo ni halali kabisa.

Sasa – vipi kuhusu maneno ya Yesu yafuatayo kwamba, “na mtu akimwoa mwanamke aliyeachwa anazini”? Ni mawili tu yanayoweza kueleweka. Aidha Yesu alikuwa anaongeza hatia ya uzinzi wa tatu dhidi ya mtu anayedhani kwamba hajawahi kuzini (kwa sababu ile ile kama aliyotumia kuongeza hatia ya pili), au Yesu alikuwa anasema kuhusu huyo mwanamume anayemtia moyo mwanamke aachane na mumewe ili waoane, “asizini”. Kama Yesu alikuwa anasema kwamba mwanamume yeyote duniani anayemwoa mwanamke aliyeachwa anazini, basi kila mwanamume wa Israeli alizini katika kipindi cha miaka mia nyingi ambaye, katika kutimiza Torati ya Musa, alimwoa mwanamke aliyeachika. Ukweli ni kwamba kila mwanamume siku hiyo aliyekuwa anamsikiliza Yesu, aliyekuwa amemwoa mwanamke aliyeachika kwa kufuatana na Torati ya Musa, alikuwa na hatia ya kosa ambalo hakuwa na hatia yake muda mfupi kabla ya hapo, na Yesu akawa amebadilisha sheria ya Mungu hapo hapo. Tena, kila mtu katika wakati ujao ambaye alimwoa mtu aliyeachwa, kwa kuamini neno la Paulo katika barua yake kwa Wakorintho kwamba hilo si dhambi, alikuwa ametenda dhambi – ni mzinzi.

Jinsi Biblia ilivyo inapelekea mtu kumstahi sana mwanamume aliyeoa mwanamke aliyeachwa. Kama yeye ni mwathirika wa ubinafsi wa mume wake wa kwanza, asiye na hatia, ningemstahi sana mwanamume huyo, kama ambavyo ningemstahi sana mwanamume anayeoa mjane na kumtunza. Kama huyo mwanamke alikuwa na sababu ya kulaumiwa kwa talaka yake, bado ningemstahi sana kwa kuwa na moyo wa Kristo kwa kuamini kwamba kuna kilicho bora kwake, na kwa neema yake ya kukubali kusahau yaliyopita na kujaribu. Kwa nini mtu yeyote aliyesoma Biblia, mwenye Roho Mtakatifu ndani yake aamue kwamba Yesu alikuwa anamkataza kila mtu asioe au kuolewa na yeyote aliyeachika? Hilo linaingiaje kwenye ukweli kwamba Mungu ni mwenye haki – haki ambayo haimwadhibu yeyote kwa kuwa mwathirika – kama mwanamke ambaye anaachwa pasipo kuwa na kosa? Hoja kama hiyo inaingiaje kwenye ujumbe wa Injili, wenye kutoa msamaha na nafasi nyingine kwa wenye dhambi wanaotubu?

Kuhitimisha

Biblia inasema tena na tena kwamba talaka inahusisha dhambi kwa mmoja au kwa wenzi wote wawili. Mungu hakukusudia mtu yeyote aachane na mwenzake katika ndoa, lakini kwa rehema Zake alitoa mwanya wa talaka kama uasherati ukitokea. Kwa rehema pia aliweka mpango kwa watu walioachika kuoa na kuolewa tena.

Kama si kwa sababu ya maneno ya Yesu kuhusu kuoa na kuolewa tena, hakuna msomaji yeyote wa Biblia ambaye angedhani kwamba kuoa na kuolewa tena ni dhambi (isipokuwa kwa habari za matukio mawili nadra sana katika agano la kale, na moja la nadra sana katika agano jipya, yaani, kuoa na kuolewa tena baada ya mtu kuachana na mwingine aliyeokoka). Ila, tumepata njia inayokubalika ya kulinganisha kile alichosema Yesu kuhusu kuoa na kuolewa tena, na sheria kali zaidi yenye kukataza kuoa au kuolewa tena kwa kila hali. Hii sheria haifanyi kazi kwa wale ambao wamekwisha achana na kuingia katika ndoa zingine (maana ni sawa na kurudisha mayai yaliyopikwa yawe mabichi), na ni moja ambaye ingesababisha mkanganyiko wa hali ya juu na kuwapelekea watu kuvunja sheria zingine za Mungu. Badal ayake, tumeona kwamba Yesu alikuwa anawasaidia watu kutambua unafiki wao. ALikuwa anawasaidia wale walioamini kwamba hawatazini kamwe waone kwamba wlaikuwa wanazini kwa njia zingine, kwa tamaa zao na kwa mtazamo wao mwepesi kuhusu sababu za kuachana.

Kama Biblia nzima inavyofundisha, msamaha hutolewa kwa wenye dhambi wanaotubu, bila ya kujali dhambi yao, na nafasi ya pili na ya tatu hutolewa kwa wenye dhambi – pamoja na walioachika. Hakuna dhambi katika kuoa na kuolewa tena kwa aina yoyote katika agano jipya, isipokuwa kwa mwamini aliyeachana na mwamini mwenzake. Na hilo halipaswi kutokea kwa sababu waamini wa kweli hawafanyi uchafu, na kwa sababu hiyo hakuna sababu halali ya kuachana. Ikitokea kwa nadra, wote wawili wabaki kama walivyo au wapatane.

[1] Kwa mfano: Fikiri maneno ya mchungaji mmoja aliyeachika, aliyetengwa na mwili wa Kristo baada ya kuoa tena. Alisema hivi: “Afadhali hata ningemwua mke wangu kuliko kumwacha. Kama ningemwua, ningetubu, nikasamehewa, nikaoa tena kihalali, na kuendelea katika huduma yangu.”

Вопрос развода и повторного брака является предметом частого обсуждение среди вполне искренних христиан. В основе этого обсуждения лежат два фундаментальных вопроса: 1) В каких случаях Бог разрешает развод и разрешает ли вообще, и 2) в каких случаях Бог разрешает повторный брак, если вообще разрешает. Различные деноминации придерживаются разных взглядов на этот вопрос, вытекающих из того, как они истолковывают Писание. Если их убеждения продиктованы любовью к Богу, то мы должны уважать их взгляды. Конечно, было бы прекрасно, если бы все наши взгляды стопроцентно основывались на Писании. Служитель, воспитывающий учеников, не желает учить тому, что расходится с волей Божьей и не хочет возлагать на плечи людей бремена, которых Бог на них не возлагает. Поставив это своей целью, я попытаюсь наилучшим образом разъяснить эту противоречивую тему, а вам останется согласиться или нет.

В первую очередь, хочу сказать, что я, как и вы, очень опечален тем фактом, что разводы сегодня так распространены. Еще более грустным фактом является то, что разводятся христиане, включая и тех, кто находится в служении. Это трагедия. Мы должны делать все, чтобы предотвращать проблему развода и лучший способ сделать это – проповедь Евангелия людям и призыв к покаянию. Если оба человека в браке действительно рождены свыше, то они никогда не разведутся. Служитель, воспитывающий учеников, делает все, что в его силах, для того, чтобы сделать свой брак сильнее, зная, что личный пример является самым эффективным средством обучения.

О себе могу сказать, что мы с женой счастливо живем вместе уже более 25 лет, и это мой единственный брак. Не могу представить, чтобы я когда-нибудь развелся. Поэтому у меня абсолютно нет никаких мотивов „смягчить” определенные места Писания для оправдания моей личной ситуации. С другой стороны, я очень сочувствую разведенным людям, зная, что если бы я не женился в свое время на этой замечательной женщине, то мог бы тоже жить в постоянном искушении развестись. Иными словами, я бы тоже мог закончить разводом, но этого не происходит благодаря милости Божьей. Я думаю, что большинство женатых людей понимает, о чем я говорю, и поэтому мы должны воздерживаться от швыряния камнями в разведенных людей. Кто такие мы, ходящие по лезвию ножа в наших браках, чтобы осуждать разведенных людей, не имея представления о том, что им довелось пережить? Вполне возможно, что Бог считает их более праведными, чем мы, потому что Он знает, что мы, оказавшись в подобных обстоятельствах, развелись бы гораздо быстрее.

Никто, женясь или выходя замуж, не планирует развестись, и я думаю, что никто не испытывает к разводу большего отвращения, чем люди, прошедшие и пережившие его. Поэтому мы обязаны помогать женатым людям сохранять свой брак и помогать разведенным обрести всю благодать Божью, какую только возможно. Именно в таком духе я пишу эту главу.

Мы постараемся дать возможность Писанию истолковать само себя. Я заметил, что места Писания, касающиеся данной темы часто истолковываются таким образом, что начинают противоречить друг другу, что является признаком, по крайней мере, частично неправильного истолкования.

Основание

Начнем с фундаментальной истины, с которой мы все согласны. Писание ясно и четко заявляет, что Бог ненавидит развод. Видя, что мужчины в Израиле разводятся со своими женами, Бог говорит через пророка Малахию:

„Я ненавижу развод…и тех, кто прикрывает свою одежду неправдой…Поэтому наблюдай за духом твоим, чтобы не поступать тебе с хитростью” (Мал. 2:16, английская версия NASV).

Это не удивительно для тех, кто знает любящий и справедливый характер Бога, или для тех, кто знает какую травму наносит развод мужьям, женам и детям. Если человек положительно относится к разводу, то его мораль оставляет желать лучшего. Бог есть любовь (см. 1 Иоан. 4:8), и поэтому Он ненавидит развод.

Один раз некоторые фарисеи спросили Иисуса, можно ли разводиться с женой „по любой причине”. Его ответ свидетельствует об отрицательном отношении к разводу. Фактически, Он никогда не предусматривал развода:

„И приступили к Нему фарисеи и, искушая Его, говорили Ему: по всякой ли причине позволительно человеку разводиться с женою своею? Он сказал им в ответ: не читали ли вы, что Сотворивший вначале мужчину и женщину сотворил их? И сказал: посему оставит человек отца и мать и прилепится к жене своей, и будут два одною плотью, так что они уже не двое, но одна плоть. Итак, что Бог сочетал, того человек да не разлучает” (Матф. 19:3-6).

Из истории мы знаем, что в дни Иисуса среди евреев существовало две основные школы мышления. Мы исследуем эти две школы более детально ниже, но пока достаточно сказать, что одна была консервативной, а другая либеральной. Консерваторы верили, что человек может разводиться с женой, только если на то есть серьезные моральные причины. Либералы считали, что с женой можно развестись по любой, самой незначительной причине, например, ради того, чтобы жениться на другой, более красивой женщине. Это противоречие и побудило фарисеев задать Иисусу вопрос.

Отвечая, Иисус приводит стихи писания с первых страниц Бытия, говорящие, что первоначальный план состоял в том, что мужчина соединится со своей женой навсегда, а не на какой-то промежуток времени. Моисей сказал, что Бог создал двух людей противоположного пола со стремлением создать семью, брак становится самой главной формой взаимоотношений. После создания семьи брачные отношения приобретают самый высокий статус, становясь даже выше отношения со своими родителями. Человек оставляет родителей и прилепляется к своей жене.

Более того, сексуальное единство между мужем и женой указывает на то, что Бог видит их как одно целое. Естественно, Бог никогда не планировал, чтобы единство, из которого возникает потомство, было чем-то временным. Я подозреваю, что тон, которым Иисус отвечает фарисеям, свидетельствовал о Его сильном огорчении самим фактом возникновения подобного вопроса. Конечно же, Бог не предусматривал, чтобы муж разводился с женой по „всякой причине”.

Бог не предусматривал, чтобы кто-нибудь из нас согрешил каким-либо образом, но мы все согрешили. По Своей милости Он предусмотрел для нас средство избавления от рабства греха. Более того, Ему есть что нам сказать после того, как мы сделаем что-то такое, чего не должны были делать. Таким же образом Бог никогда не замышлял возможности развода для кого бы то ни было, но развод стал неизбежностью среди людей, непокорных Богу. Ни первый, ни миллионы последующих разводов не явились сюрпризом для Бога. Бог не только заявляет, что ненавидит развод, Ему есть что сказать людям после того, как они развелись.

В начале

Теперь, имея некоторое основание, мы можем приступить к рассмотрению того, что Бог сказал о разводе и повторном браке. Поскольку причиной противоречия служат слова о разводе и повторном браке, сказанные Иисусом израильтянам, будет полезно рассмотреть сначала то, что Бог сказал на ту же тему ранним израильтянам за сотни лет до Иисуса. Если мы усматриваем противоречие между словами Моисея и Иисуса, то тогда либо Божий закон изменился, либо мы что-то неправильно поняли. Поэтому начнем с того, что Бог сказал о разводе и повторном браке в самом начале.

Я уже упомянул о второй главе Бытия, в которой сказанное, по мнению Иисуса, относится к теме развода. Теперь давайте прочитаем это место, как оно написано в Бытии:

„И создал Господь Бог из ребра, взятого у человека, жену, и привел ее к человеку. И сказал человек: вот, это кость от костей моих и плоть от плоти моей; она будет называться женою, ибо взята от мужа. Потому оставит человек отца своего и мать свою и прилепится к жене своей; и будут одна плоть” (Быт. 2:22-24).

Вот откуда берет начало брак. Бог создал первую женщину из первого мужчины и для первого мужчины и лично привел ее к нему. Из слов Иисуса следует, что Бог „сочетал” их (Матф. 19:6). Этот первый брак, устроенный Самим Богом, является примером для всех последующих браков. Бог создает примерно равное количество мужчин и женщин и они испытывают влечение к представителям противоположного пола. Поэтому, по большому счету, можно сказать, что Бог по-прежнему создает браки (хотя сегодня у человека гораздо больше выбора в плане партнера для брака, чем это было в случае с Адамом и Евой). Иисус подчеркивает, что ни один человек не должен разрывать то, что соединил Бог. Первоначальный замысел Бога состоял не в том, чтобы люди, составляющие семейную пару, жили отдельно, но чтобы они находили благословение в совместной жизни и взаимной зависимости друг от друга. Нарушение четко обозначенной воли Бога является грехом. Итак, уже из второй главы Библии мы видим, что Бог никогда не планировал развода ни для одной семьи.

Закон Божий, написанный в сердцах

Осмелюсь сказать, что даже те, кто никогда не читал второй главы Бытия, подсознательно чувствуют, что развод – нечто противоестественное, поскольку пожизненный брак практикуется во многих языческих культурах, где у людей нет никаких библейских познаний. Павел пишет в послании к римлянам:

„Ибо когда язычники, не имеющие закона, по природе законное делают, то, не имея закона, они сами себе закон: они показывают, что дело закона у них написано в сердцах, о чем свидетельствует совесть их и мысли их, то обвиняющие, то оправдывающие одна другую” (Рим. 2:14-15).

Божий этический кодекс начертан в каждом человеческом сердце. Фактически, этот этический кодекс, говорящий через совесть, есть единственный закон, который Бог когда-либо давал людям (кроме израильтян) от Адама до времен Иисуса Христа. Любой человек, участвующий в разводе, идет на сделку с совестью. И единственный способ, как он может примириться с совестью, – это найти хорошее оправдание для развода. Если человек разводится без весомой причины, то совесть будет осуждать его, хотя он и будет стараться заглушить ее голос.

Насколько мы знаем, в течение 27 поколений, от Адама до примерно 1440 года до рождества Христова, совесть была единственным откровением о разводе и повторном браке, которое Бог давал людям (израильтянам в том числе) и считал, что этого достаточно, пока не появился Закон Моисеев. (Помните о том, что текст из Бытия 2 не был написан до времен исхода.) Вполне разумно предположить, что в течение периода тех 27 поколений до появления Моисеева Закона, на который приходится и всемирный потоп, миллионы браков распались. Также разумно предположить, что Бог, который никогда не изменяется, желал простить вину развода людям, если они раскаются в своем грехе. Абсолютно точно, что до Закона люди спасались и провозглашались праведными через веру, как Авраам (см. Рим. 4:1-12). Если люди обретали праведность по вере от Авраама до Моисея, то это значит, что им прощался любой грех, включая и грех развода. Поэтому перед тем, как начать исследовать тему развода и повторного брака, я хочу задать вопрос: Если люди, жившие до закона Моисея, развелись, были обличаемы своей совестью и оправдались верой (поскольку закона еще не было), то виновны ли они в случае повторной женитьбы? Я просто задал вопрос.

А как на счет жертв развода, которые не согрешили сами, а были разведены из-за своих эгоистичных партнеров по браку? Воспрепятствовала бы им их совесть снова вступить в брак? Мне кажется, что нет. Если муж оставил свою жену ради другой женщины, то может ли женщина сама придти к заключению, что она уже не имеет права снова выходить замуж? В данном случае развода ее вины нет.

Закон Моисея

Развод и повторный брак впервые упоминаются в книге Левит. Закон Моисея запрещает священникам жениться на разведенной женщине:

„Они не должны брать за себя блудницу и опороченную, не должны брать и жену, отверженную мужем своим, ибо они святы Богу своему” (Лев. 21:7).

Нигде в Законе Моисея мы не встречаем аналогичного запрета, адресованного всем мужчинам в Израиле. Более того, только что прочитанное место Писания подразумевает что 1) в Израиле были разведенные женщины и 2) что не было ничего плохого в том, чтобы мужчина, не несущий священнических обязанностей, женился на женщине, которая уже была замужем. Вышеприведенный стих относится только к священникам и разведенным женщинам, которые могут пожелать выйти замуж за священника. Разведенная женщина могла снова выходить замуж, только не за священника. Также и любой мужчина, если он не священник, мог жениться на разведенной.

Первосвященник (вероятно являвшийся прообразом Христа) был обязан жить по еще более высоким стандартам, чем рядовой священник. Он не имел права жениться даже на вдове. Немного ниже в книге Левит мы читаем:

„Вдову, или отверженную, или опороченную, или блудницу, не должен он брать, но девицу из народа” (Лев. 21:14).

Данный стих говорит о том, что нет ничего греховного в том, если вдова выходит замуж за мужчину, если тот не является первосвященником. И также вполне ясно подразумевается, что любой мужчина, не являвшийся первосвященником, имел право жениться на вдове. Другие места Писания обнаруживают полную законность выхода вдовы замуж (см. Рим. 7:2-3; 1 Тим. 5:14).

Данный стих (вместе с Лев. 21:7) также подразумевает, что нет ничего неправильного в том, чтобы израильтянин (только не священник и не первосвященник) женился на разведенной женщине или даже на женщине, не являющейся девственницей, на „блуднице и опороченной”. Подразумевается также, что по Закону Моисея не было ничего неправильного в том случае, если разведенная женщина или блудница и опороченная выходят замуж, но только не за священника. По Своей милости Бог давал блудникам и разведенным шанс, не смотря на то, что Он против блуда и развода.

Второй запрет на повторный брак

Сколько „шансов” давал Бог разведенной женщине? Можем ли мы считать, что по Закону Моисея Бог давал разведенной женщине только один шанс на повторный брак? Нет, это был бы неправильный вывод. Ниже, в Законе Моисеевом, мы читаем:

„Если кто возьмет жену и сделается ее мужем, и она не найдет благоволения в глазах его, потому что он находит в ней что-нибудь противное, и напишет ей разводное письмо, и даст ей в руки, и отпустит ее из дома своего, и она выйдет из дома его, пойдет, и выйдет за другого мужа, но и сей последний муж возненавидит ее и напишет ей разводное письмо, и даст ей в руки, и отпустит ее из дома своего, или умрет сей последний муж ее, взявший ее себе в жену, – то не может первый ее муж, отпустивший ее, опять взять ее себе в жену, после того как она осквернена, ибо сие есть мерзость пред Господом, и не порочь земли, которую Господь Бог твой дает тебе в удел” (Втор. 24:1-4).

Обратите внимание, что в этих стихах единственный запрет на женитьбу на дважды разведенной (или однажды разведенной и однажды овдовевшей) женщине распространяется на повторный брак с ее первым мужем. И после того, как она развелась со вторым мужем (или после его смерти), ей было запрещено возвращаться только к первому мужу. Следует ясный вывод, что она могла выходить замуж за любого другого мужчину, который захочет взять ее себе в жены. Если бы выходить замуж за кого-то другого было грехом, то Богу незачем было бы давать такие конкретные указания. Все, что надо было бы сказать, это то, что „разведенные люди больше не имеют права жениться”.

Более того, если Бог позволял женщине выходить замуж во второй раз, то ее новый муж также не был виновен, женясь на ней. А если ей было позволено выходить замуж в третий раз, то всякий, берущий ее в жены после второго развода, тоже не грешил (если он не был ее первым мужем). Получается, что Бог, ненавидящий развод, милостиво давал разведенным людям другой шанс.

Подведение итогов

Позвольте мне обобщить то, что мы разобрали до сего момента: даже хотя Бог и ненавидит развод, он нигде не говорит в Ветхом Завете о том, что повторный брак это грех, за исключением двух случаев: 1) если дважды разведенная или разведенная и овдовевшая женщина хочет снова выйти замуж за своего первого мужа и 2) если разведенная женщина выходит за муж за священника. В дальнейшем Бог нигде не говорил, что заключать брак с разведенным человеком является грехом, за исключением случая со священником.

Это явно противоречит тому, что сказал Иисус о заключении браков с участием разведенных сторон. Иисус сказал, что такие люди совершают прелюбодеяние (см. Матф. 5:32). Итак, либо мы не понимаем Иисуса, либо Моисея, либо Бог изменил Свой закон. Я думаю, что мы неправильно истолковываем слова Иисуса, потому что было бы странно, если бы Бог вдруг объявил греховным то, что не считалось грехом в течении полутора тысяч лет, пока Израиль жил по Закону, который Он Сам дал Моисею.

Перед тем, как мы приступим к разбору этого противоречия более детально, хочу сказать, что разрешение, данное Богом на повторный брак в Ветхом Завете, не содержало каких либо условий, основанных на причинах развода или на степени вины сторон. Бог нигде не говорил, что некоторым людям было запрещено повторно жениться, потому что их развод был продиктован незаконными причинами. Однако подобные выводы часто делают современные служители, основываясь на объяснениях одной стороны. Например, разведенная женщина пытается убедить пастора в том, что имеет право на повторный брак, потому что явилась жертвой развода. Ее бывший муж сам развелся с ней, она не разводилась с ним. Но если бы у пастора была возможность послушать объяснения ее бывшего мужа, то может быть, он проникся бы большим сочувствием к нему. Может быть, она сама привела все дело к разводу и, по крайней мере, часть вины лежит на ней.

Я был знаком с одной парой, где муж и жена провоцировали друг друга на подачу заявления о разводе, чтобы выглядеть невиновными в инициативе развода. Они оба хотели остаться „чистыми” после развода, чтобы им можно было сказать, что виновен партнер и чтобы их следующий брак выглядел законным. Но Бога не обманешь. Например, что скажет Бог о женщине, которая лишает своего мужа интимных отношений, а затем разводится с ним из-за его неверности? Не виновна ли она, по крайней мере отчасти, в этом разводе?

В случае с дважды разведенной женщиной, о которой мы читаем в 24-й главе Второзакония, ничего не говорится о законности ее первых двух разводов. Ее муж нашел „нечто противное” в ней. Если это „противное” было прелюбодеянием, то по закону Моисея она была бы достойна смерти и побития камнями (см. Лев. 20:10). Итак, если прелюбодеяние – единственная весомая причина для развода, то, видимо, у ее первого мужа не было серьезной причины для развода с ней. С другой стороны, может быть она совершила прелюбодеяние, а ее муж, будучи праведен как Иосиф, решил „тайно отпустить ее” (Матф. 1:19). Возможны различные варианты.

Написано, что ее второй муж просто „возненавидел ее”. Опять же, мы не знаем, кто был реальной причиной развода, или оба виноваты в равной степени. Но это не играет существенной роли. Божья благодать была простерта к людям и давала им шанс, разрешая заключать повторные браки, за исключением возвращения повторно разведенной женщины к ее первому мужу.

Возражение

На это часто можно услышать: „Если говорить людям, что можно жениться после развода по любым причинам, то люди будут искать эти причины, чтобы развестись”. Я думаю, что это может быть верно в случае с некоторыми религиозными людьми, не старающимися угодить Богу. Но пытаться удержать от греха людей, не покорных Богу, – это очень неблагодарное занятие. Люди, покоряющиеся Богу, не ищут лазеек для греха. Они хотят угождать Ему. И у таких людей обычно крепкие браки.

Если мы говорим людям, что Бог может простить все грехи, то не станут ли они грешить еще больше? Если так думать, то придется вообще прекратить проповедь Евангелия. Опять же, все зависит от сердец людей. Любящие Бога хотят слушаться Его. Я очень хорошо знаю, что Бог простит меня, если я раскаюсь, какой бы грех я ни совершил. Но знание этого не побуждает меня ко греху, потому что я рожден свыше и люблю Бога. Божья благодать изменила меня. Я хочу угождать Ему.

Бог знает, что нет нужды добавлять еще какие-то последствия к уже имеющимся негативным последствиям, вызванным разводом, в надежде, что это побудит людей сохранить брак. Если говорить людям, что они не имеют права развестись, потому что впоследствии не будут иметь права снова жениться, то это не будет сильно содействовать сохранению брака. Даже если люди поверят вам, то в сравнении с тем адом, в котором они живут сейчас, холостая жизнь покажется им желанной.

Павел о повторном браке

Перед тем, как мы попытаемся уравновесить сказанное Иисусом со словами Моисея, нам будет интересно узнать, что есть один библейский автор, который согласен с Моисеем и этот человек – апостол Павел. Павел ясно пишет, что повторный брак не является грехом, и таким образом, он соглашается с мнением Ветхого Завета:

„Относительно девства я не имею повеления Господня, а даю совет, как получивший от Господа милость быть Ему верным. По настоящей нужде за лучшее признаю, что хорошо человеку оставаться так. Соединен ли ты с женой? не ищи развода. Остался ли без жены? не ищи жены. Впрочем, если и женишься, не согрешишь; и если девица выйдет замуж, не согрешит. Но таковые будут иметь скорби по плоти; а мне вас жаль” (1 Кор. 7:25-28).

В данном месте Писания Павел обращается к разведенным людям. Он советует женатым, тем, кто никогда не был женат, и разведенным оставаться в их нынешнем состоянии по причине гонений, которые переживали христиане в те времена. Однако Павел ясно заявляет, что разведенные люди и девственницы не согрешат, если женятся.

Обратите внимание, что Павел не определяет законность повторного брака в зависимости от причин развода. Он не говорит, что разведенный может снова жениться, только если в предыдущем браке он был безупречен. (Да и кто, кроме Бога, может дать такую оценку?) Он не говорит, что повторный брак разрешен только тем, кто был разведен до того, как обрел спасение. Нет, он просто говорит, что повторный брак – это не грех.

Потворствовал ли Павел разводам?

Если Павел лояльно относится к разводу, то значит ли это, что он одобряет его? Нет, Павел ясно выражает свое общее негативное отношение к разводу. Ранее, в том же послании к коринфянам, Павел закладывает основание, соответствующее Божьей ненависти к разводу:

„А вступившим в брак не я повелеваю, а Господь: жене не разводиться с мужем, – если же разведется, то должна оставаться безбрачною, или примириться с мужем своим, – и мужу не оставлять жены своей. Прочим же я говорю, а не Господь: если какой брат имеет жену неверующую, и она согласна жить с ним, то он не должен оставлять ее; и жена, которая имеет мужа неверующего, и он согласен жить с нею, не должна оставлять его. Ибо неверующий муж освящается женою верующею, и жена неверующая освящается мужем верующим. Иначе дети ваши были бы нечисты, а теперь святы. Если же неверующий хочет развестись, пусть разводится; брат или сестра в таких случаях не связаны; к миру призвал нас Господь. Почему ты знаешь, жена, не спасешь ли мужа? Или ты, муж, почему знаешь, не спасешь ли жены? Только каждый поступай так, как Бог ему определил, и каждый, как Господь призвал. Так я повелеваю по всем церквам” (1 Кор. 7:10-17).

Обратите внимание на то, что Павел пишет верующим, состоящим в браке с верующими. Конечно, они не должны разводиться, и Павел говорит, что это – не его мнение, а Господа. Это соответствует тому, что мы рассматривали в этой главе.

Теперь становится интересно. Павел был реалистом и понимал, что в определенных случаях даже верующие могут развестись. Если это произойдет, то Павел говорит, что разведенный должен оставаться безбрачным, или примириться со бывшим супругом (супругой). (Хотя Павел обращается к женам, я думаю, что те же самые указания применимы и к мужьям).

В словах Павла нет ничего неожиданного. Сначала он заложил основание Божьего закона в отношении развода. Но Павел был достаточно умен чтобы понимать, что люди не всегда слушаются Божьего закона. Поэтому, когда грех развода случается между двумя верующими, он дает дальнейшие указания. Разведенный человек должен оставаться холостым или примириться с супругом (супругой). Это было бы наилучшим исходом в истории с разводом между двумя верующими. До тех пор, пока они оба остаются безбрачными, остается надежда на примирение, то есть на самое лучшее разрешение кризиса. Но если один из них вступит в брак, то надежды на воссоединение больше нет. (И если бы грех развода не прощался, то у Павла было бы мало причин советовать людям оставаться неженатыми или примириться.)

По вашему мнению, мог ли Павел предположить, что его второе указание, данное разведенным людям, не всегда будет исполняться? Я думаю, да. Может быть, поэтому он и не дает никаких дальнейших указаний разведенным верующим, потому что ожидал, что истинные верующие исполнят его первое указание и не разведутся, поэтому второе указание нужно только для очень редких и самых крайних случаев. Конечно, истинные последователи Христа будут делать все для сохранения семьи, если у них возникают проблемы в браке. А верующий, который после каждой попытки примирения не видит других вариантов, кроме развода, из-за чувства стыда и из желания угодить Богу не будет рассматривать возможность вступить в брак с кем-то другим, но будет до последнего надеяться на возможность примирения. Я думаю, что настоящая проблема развода в современной церкви обусловлена тем, что в церкви очень высокий процент лжеверующих, людей, которые никогда по-настоящему не верили и не доверяли свои жизни Господу Иисусу.

Из написанного Павлом в 1 Кор. 7 видно, что Бог ожидает от верующих, в которых живет Дух Святой, гораздо большего, чем от неверующих. Павел пишет, что верующие не должны разводиться со своими неверующими супругами до тех пор, пока те желают оставаться с ними в браке. Это, опять же, не удивительно, потому что соответствует всему, что мы проанализировали в Писании на данную тему. Бог против развода. Однако Павел говорит, что если неверующие хотят развестись, то верующий может позволить этому случиться. Павел знает, что неверующий не покоряется Богу, поэтому и не ожидает от неверующего той же реакции, что и от верующего. Хочу еще добавить, что когда неверующий хочет жить с верующим, то это свидетельствует о том, что либо неверующий потенциально открыт для Евангелия, либо верующий отпал и стал „поддельным” христианином.

Итак, можно ли сказать, что верующим, от которых ушли их неверующие супруги, нельзя снова вступить в брак? Павел ни разу не говорит об этом, в отличие от случая с двумя верующими. Было бы странно, если бы Бог запрещал верующим, от которых ушли неверующие, снова вступать в брак. К чему такой запрет? Но тогда это противоречит словам Иисуса о повторном браке: „Кто женится на разведенной, тот прелюбодействует” (Матф. 5:32). Это снова наводит на подозрения, что мы неправильно понимаем слова Иисуса.

Проблема

Иисус, Моисей и Павел согласны в том, что развод является грехом либо со стороны одного, либо со стороны обоих его участников. В общем смысле все трое против развода. Но здесь возникает одна проблема: Как соотнести сказанное о разводе Моисеем и Павлом с тем, что сказал о нем Иисус? Но слова и тех, и других должны быть приведены к соответствию, так как все они вдохновлены одним Богом.

Давайте внимательно рассмотрим, что именно сказал Иисус и кому он это говорил. В Евангелии от Матфея Иисус дважды обращается к теме развода и повторного брака, сначала – в нагорной проповеди, а затем – во время разговора с фарисеями. Давайте начнем с разговора Иисуса с фарисеями:

„И приступили к Нему фарисеи и, искушая Его, говорили Ему: по всякой ли причине позволительно человеку разводиться с женою своею? Он сказал им в ответ: не читали ли вы, что Сотворивший вначале мужчину и женщину сотворил их? И сказал: посему оставит человек отца и мать и прилепится к жене своей, и будут два одною плотью, так что они уже не двое, но одна плоть. Итак, что Бог сочетал, того человек да не разлучает. Они говорят Ему: как же Моисей заповедал давать разводное письмо и разводиться с нею? Он говорит им: Моисей по жестокосердию вашему позволил вам разводиться с женами вашими, а сначала не было так; но Я говорю вам: кто разведется с женою своею не за прелюбодеяние и женится на другой, тот прелюбодействует; и женившийся на разведенной прелюбодействует” (Матф. 19:3-9).

В этом разговоре с Иисусом, фарисеи ссылаются на место из Закона Моисея, о котором мы уже говорили выше, Второзаконие 24:1-4. Там было написано: „Если кто возьмет жену и сделается ее мужем, и она не найдет благоволения в глазах его, потому что он находит в ней что-нибудь противное, и напишет ей разводное письмо, и даст ей в руки, и отпустит ее из дома своего…” (Втор. 24:1).

Во времена Иисуса существовало два взгляда на то, что Писание называет „противным”. За двадцать лет до того учитель по имени Хиллэл считал, что „противное” – это непреодолимая несовместимость. К тому времени, когда Иисус разговаривал с фарисеями, Хиллэла стали преподавать в еще более либеральной форме, так что теперь уже можно было разводиться „по всякой причине”. Можно было развестись, если подгорел ужин, если еда пересолена, если жена резко повернулась и люди увидели ее колени, если она распустила волосы, если поговорила с другим мужчиной, если неуважительно отозвалась о своей свекрови, если она бесплодна. Мужчина мог развестись, даже если он просто видел более привлекательную женщину, и находил в своей жене что-то „противное”.

Другой знаменитый учитель Шаммай, живший до Хиллэла, учил, что „противное” – это что-то аморальное, например, прелюбодеяние. Как вы понимаете, среди фарисеев Хиллэл пользовался большей популярностью, чем Шаммай. Фарисеи учили, что можно разводиться „по всякой причине” и, следовательно, развод был очень распространен. И фарисеи, действуя чисто по-фарисейски, подчеркивали значимость „разводного письма”, чтобы „Закон Моисея не нарушался”.

Не забывайте, что Иисус говорил с фарисеями

Учитывая данный контекст, мы можем лучше понять, против чего боролся Иисус. Перед ним стояла группа лицемерных религиозных учителей, многие из которых, если не все, разводились один и более раз, и чаще всего – просто потому, что находили более привлекательных женщин. (Я думаю, не случайно слова Иисуса о разводе в нагорной проповеди идут вслед за предупреждением о вожделениях, которые он тоже причисляет к прелюбодеянию.) Но фарисеи оправдывались, говоря, что соблюдают Закон Моисеев.

Сам их вопрос уже свидетельствует об их предвзятости. Они считали, что человек может разводиться абсолютно „по всякой причине”. Иисус обращается к словам Моисея о браке в Быт 2 и обличает фарисеев в неправильном понимании изначальной цели Бога в браке. Бог никогда не планировал ни одного развода, тем более Он не планировал разводов „по всякой причине”, однако лидеры Израиля разводились с женами, подобно нынешним подросткам, которые сегодня дружат с одной, а завтра с другой.

Я подозреваю, что фарисеи уже знали точку зрения Иисуса относительно развода, поскольку Он уже говорил об этом публично. Теперь у них была „домашняя заготовка”: „Как же Моисей заповедал давать разводное письмо и разводиться с нею?” (Матф. 19:7).

Этот вопрос снова говорит об их предвзятости. Они задают его так, что получается что сам Моисей приказывал мужчинам разводится с женами при обнаружении чего-то „противного” в них и требовал свидетельства о разводе. Но как мы знаем из Втор. 24:1-4, Моисей имел в виду совсем другое. Он просто давал указания относительно третьего брака женщины, запрещая ей снова возвращаться к первому мужу.

Раз уж Моисей упомянул о разводе, то видимо, Он был разрешен по какой-то причине. Но обратите внимание на то, как слово „позволил”, звучащее в ответе Иисуса, отличается от слова „заповедал”, которое использовали в своем вопросе фарисеи. Моисей позволил разводиться, но никогда этого не заповедовал. И причина, по которой он позволил разводиться, состояла в ожесточении сердец израильтян. Иными словами, Бог разрешил разводиться только из милостивого снисхождения к человеческой греховности. Он знал, что люди будут неверны своим женам. Он знал, что будут совершаться сексуальные грехи. Он знал, что будет много разбитых сердец. Поэтому Он разрешил развод. Первоначально Бог этого не предусматривал, но грех сделал это необходимым.

Теперь Иисус на основании Закона Моисея объясняет, что значит „противное”: „Кто разведется с женою своею не за прелюбодеяние и женится на другой, тот прелюбодействует; и женившийся на разведенной прелюбодействует” (Матф. 19:9). С Божьей точки зрения, прелюбодеяние является единственной здравой причиной, по которой муж может оставить свою жену. И это понятно. Какую самую глубокую обиду могут нанести друг другу супруги? Когда один из супругов совершает прелюбодеяние – это самое грубое оскорбление. И Иисус имел в виду не только физическое прелюбодеяние. Страстный поцелуй и ухаживание за другой женщиной – это такое же грубое оскорбление, как увлечение порнографией или другие сексуальные извращения. Помните, что Иисус уравнял вожделение с прелюбодеянием в нагорной проповеди.

Давайте не будем забывать кому говорил Иисус – фарисеям, которые разводились с женами „по всякой причине” и быстро женились на другой, но которые никогда не совершали прелюбодеяния чтобы, не дай Бог, не нарушить седьмую заповедь. Но Иисус сказал им, чтобы они не обольщались. То, что они делали, никак не отличалось от прелюбодеяния. И это абсолютно точно. Мужчина, разводящийся со своей женой ради женитьбы на другой женщине, действует точно также как и прелюбодей, только под маской законности.

Решение

В этом и состоит ключ к уравновешиванию слов Моисея и Павла со словами Иисуса. Иисус просто обличал фарисеев в лицемерии. Он не вводил закона, запрещающего повторный брак. Если бы Он это сделал, то это противоречило бы словам Моисея и Павла и ввело бы в заблуждение миллионы разведенных и повторно женившихся людей. Если Иисус ввел закон о запрещении повторного брака, то что сказать тем, кто развелся и заново женился до того, как услышал об этом законе? Им надо сказать, что они живут в прелюбодеянии и, поскольку Библия говорит, что никакой прелюбодей не унаследует царства Божия (см. 1 Кор. 6:9-10), настаивать на еще одном разводе? Но ведь Бог ненавидит развод!

Или им надо запретить иметь сексуальные отношения и дождаться, пока их прежние супруги умрут, чтобы не совершать регулярных прелюбодеяний? Но ведь Павел говорит, что супруги не должны лишать друг друга регулярных сексуальных отношений! Не приведет ли такой запрет к обострению сексуальных искушений и к желанию, чтобы бывшие партнеры по браку поскорее умерли?

Или может быть эти люди должны теперь развестись и снова вступить в брак со своими первыми супругами (некоторые так учат)? Но это запрещено в Законе Моисея во Втор. 24:1-4.

А что на счет разведенных, которые еще не женились во второй раз? Если жениться во второй раз можно только при условии, что другая сторона впала в прелюбодеяние, то кто сможет определить степень совершенного греха? Получается, что для того, чтобы снова вступить в брак, одним людям придется доказывать, что их бывший партнер по браку смотрел на других с вожделением, тогда как другим придется предоставлять доказательства физического греха.

Выше я уже задавал вопрос: а если человек впал в прелюбодеяние, потому что муж или жена лишали ее или его сексуальных отношений? Справедливо ли, если тому, кто лишал другого интимных отношений, будет позволено снова жениться, а тому, кто совершил прелюбодеяние, нет?

А что насчет людей, живших в блуде до брака? Не является ли его или ее блуд незаконным действием в отношении будущей жены? Не является ли грех этого человека прелюбодеянием, если он или его сексуальный партнер был в браке во время совершения этого греха? Почему тогда этому человеку разрешают вступать в брак?

А что насчет людей, которые, не вступая в брак, живут вместе, а затем расходятся? Почему им разрешается вступать в брак после разрыва отношений только потому, что у них не было штампа в паспорте? Чем они отличаются от тех, кто разводится и женится?

А что насчет того, что когда человек становится христианином, то „древнее проходит” и „теперь все новое” (см. 2 Кор. 5:17)? Можно ли делать исключения для греха развода?

Эти и многие другие вопросы[1] которые можно было бы задать, являются существенными причинами для того, чтобы полагать, что Иисус не вводил новых законов относительно повторного брака. Иисус был достаточно умен, чтобы предвидеть последствия такого закона. Тогда, само собой разумеется, Он обличал лицемерие фарисеев – религиозных, лицемерных и полных вожделения людей, которые разводились со своими женами „по всякой причине” ради того, чтобы жениться на другой.

Причина, по которой Иисус сказал, что они „прелюбодействуют”, вместо того, чтобы сказать, что они делают зло, заключается в том, что Он хотел подчеркнуть такой факт: развод по „всякой причине” с последующей женитьбой ничем не отличается от прелюбодеяния. Пусть даже они говорили, что никогда не совершали такого греха. Можем ли мы сделать вывод, что Иисуса волновал только сексуальный аспект повторного брака и что Он не возражал бы против него, если бы стороны воздерживались от интимных отношений? Конечно, нет. Тогда давайте не будем приписывать Ему того, чего Он не имел ввиду.

Сравнение

Возьмем двух людей. Один женат, верующий, говорит, что любит Бога всем сердцем. Но вдруг он начинает с вожделением смотреть на молодую соседку. Вскоре он разводится со своей женой и быстро женится на женщине своей мечты.

Другой человек не верующий. Он никогда не слышал Евангелия, живет греховной жизнью, в результате которой его брак разрушается. Через несколько лет, будучи все еще холостым, он слышит Евангелие, кается и начинает идти за Иисусом от всего сердца. Еще через три года он встречает в церкви женщину-христианку и влюбляется в нее. Они старательно ищут совета у Господа и у людей и решают пожениться. Они женятся и верно служат Господу и друг другу до конца своих дней.

Теперь давайте предположим, что оба согрешили, женившись во второй раз. Кто из двоих совершил более тяжкий грех? Конечно, первый человек. Он типичный прелюбодей.

Ну а что на счет второго мужчины? Согрешил ли он? Можно ли о нем сказать, что он не отличается от прелюбодея, как в случае с первым мужчиной? Я так не думаю. Можем ли мы прочитать ему то, что Иисус говорит о разводе и повторном браке, и объяснить, что он живет с женщиной, которую Бог ему не давал, потому что Он до сих пор считает его женатым на его первой жене?

Ответ очевиден. Прелюбодеяние совершается женатыми людьми, смотрящими на других женщин. Поэтому развод с женой из-за того, что кто-то приглянулся на стороне, приравнивается к прелюбодеянию. Но неженатый человек не может совершить прелюбодеяния, потому что у него нет второй половины, которой он был бы неверен, также и у разведенного человека нет никого, кому бы он был неверен. Если мы поймем библейский и исторический контекст того, что сказал Иисус, то не будем приходить к бессмысленным выводам, противоречащим всему остальному Писанию.

Кстати, когда ученики услышали ответ Иисуса на фарисейский вопрос, они сказали: „Если такова обязанность человека к жене, то лучше не жениться” (Матф. 19:10). Нужно понять, что они выросли под влиянием и учением фарисеев и воспитывались в культуре, на которую фарисеи оказали огромное влияние. Они никогда не относились к браку, как к чему-то постоянному. Возможно, что две минуты назад они тоже считали, что разводиться с женой можно „по всякой причине”. Поэтому они быстро решили, что лучше всего не жениться и не рисковать, чтобы не совершить развода и прелюбодеяния.

Иисус ответил:

„Он же сказал им: не все вмещают слово сие, но кому дано, ибо есть скопцы, которые из чрева матернего родились так; и есть скопцы, которые оскоплены от людей; и есть скопцы, которые сделали сами себя скопцами для Царства Небесного. Кто может вместить, да вместит” (Матф. 19:11-12).

Определяющим фактором здесь является индивидуальная способность контролировать сексуальное влечение. Павел говорит: „Лучше вступить в брак, нежели разжигаться” (1 Кор. 7:9). У рожденных евнухами или у тех, кого евнухами сделали люди (например, чтобы доверить им охрану гарема), нет сексуального желания. Те, кто „сделали сами себя скопцами для Царства Небесного”, это видимо те, кому Бог даровал особую способность контролировать свое сексуальное желание и именно поэтому „не все вмещают слово сие, но кому дано” (Матф. 19:11).

Нагорная проповедь

Всегда нужно помнить, что люди, к которым обращался Иисус в нагорной проповеди, тоже провели всю свою жизнь под лицемерным влиянием фарисеев, правителей и учителей Израиля. Как мы уже узнали из предыдущих глав, многое из того, что Иисус сказал в нагорной проповеди, было ничем иным, как коррекцией учения фарисеев. Иисус даже сказал народу, что если их праведность не превзойдет праведности книжников и фарисеев, то они не войдут в царство небесное (см. Матф. 5:20). Иными словами, это означало, что книжники и фарисеи идут в ад. В конце проповеди народ был потрясен, потому что Он учил „не как книжники и фарисеи” (Матф. 7:29).

В начале Своей проповеди Иисус обличил в лицемерии тех, кто говорит, что никогда не прелюбодействует, а сам смотрит с вожделением, разводится и снова женится. Он расширил границы прелюбодеяния за пределы просто физического греховного действия, совершаемого уже женатыми людьми. И то, что Он сказал, было очевидно для любого честного и здравомыслящего человека. Но помните, что до начала проповеди Иисуса большинство людей верило, что разводиться „по всякой причине” вполне законно. Иисус хотел, чтобы Его последователи и все остальные знали, что первоначальные стандарты Божьи были гораздо выше.

„Вы слышали, что сказано древним: не прелюбодействуй. А Я говорю вам, что всякий, кто смотрит на женщину с вожделением, уже прелюбодействовал с нею в сердце своем. Если же правый глаз твой соблазняет тебя, вырви его и брось от себя, ибо лучше для тебя, чтобы погиб один из членов твоих, а не все тело твое было ввержено в геенну. И если правая твоя рука соблазняет тебя, отсеки ее и брось от себя, ибо лучше для тебя, чтобы погиб один из членов твоих, а не все тело твое было ввержено в геенну. Сказано также, что если кто разведется с женою своею, пусть даст ей разводную. А Я говорю вам: кто разводится с женою своею, кроме вины прелюбодеяния, тот подает ей повод прелюбодействовать; и кто женится на разведенной, тот прелюбодействует” (Матф. 5:27-32).

Во-первых, как я уже сказал раньше, обратите внимание на то, что слова Иисуса о разводе и повторном браке не только непосредственно следуют за Его словами о вожделениях, причисляя их к одному разряду, но Иисус приравнивает их друг ко другу в качестве прелюбодеяния. Таким образом, мы видим нить, пронизывающую весь данный раздел писания. Иисус хотел помочь понять своим слушателям то, что является целью седьмой заповеди. Она значит не вожделеть и не разводиться с целью вступить в другой брак.

Каждый еврей, слушавший Его, слышал седьмую заповедь, когда ее читали в синагоге (у людей не было личных Библий) и люди видели его исполнение на практике в жизни своих учителей – фарисеев и книжников. Когда Иисус говорит „А Я говорю вам”, Он не вводит нового закона. Он только объясняет изначальное значение, данное Богом.

Во-первых, вожделение было четко запрещено десятой заповедью, но даже и без десятой заповеди любой человек, размышляющий над этим, понимает, что неправильно возгревать в себе желание сделать то, что Бог осуждает.

Во-вторых, начиная с первых глав Бытия, Бог ясно заявил, что брак – это взаимное посвящение длиной в жизнь. Более того, человек, размышляющий над этим, должен понять, что развод и вторая женитьба во многом похожи на прелюбодеяние, особенно когда развод совершается с целью вступить в брак с другим человеком.

Из этой проповеди становится понятно, что Иисус просто помогает людям увидеть истину о вожделениях, о разводе „по всякой причине” и последующем новом браке. Он не вводил нового закона о повторном браке.

Интересен тот факт, что только единицы в церкви буквально восприняли слова Иисуса о вырывании глаз и отрубании рук, поскольку эти высказывания сильно противоречат Писанию в целом и служат только для того, чтобы подчеркнуть необходимость борьбы с сексуальными искушениями. Но очень многие в церкви буквально истолковывают слова Иисуса о том, что женящийся повторно совершает прелюбодеяние, хотя это утверждение тоже противоречит всему остальному Писанию. Целью Иисуса было заострить внимание людей на истине в надежде, что после этого количество разводов уменьшится. Если бы Его слушатели прислушались к тому, что Он сказал о вожделении, то между ними не было бы сексуальных грехов. Если бы не было сексуального греха, то не было бы и законной причины для развода, а следовательно, и самого развода, как Бог и замышлял это сначала.

Как мужчина подает повод жене прелюбодействовать?

Обратите внимание, что Иисус сказал: „Кто разводится с женою своею, кроме вины прелюбодеяния, тот подает ей повод прелюбодействовать”. Это снова свидетельствует о том, что Иисус не вводил нового закона относительно повторного брака, а только объяснял, что мужчина, разводящийся с женой без весомой причины, грешит. Он „подает ей повод прелюбодействовать”. Некоторые считают, что Иисус запрещает ей вступать в брак, поскольку это является прелюбодеянием. Но ведь это абсурд. Весь грех лежит на муже, который разводится. Из-за его поступка жене придется выходить замуж, что не является грехом с ее стороны – она просто жертва эгоистичности своего мужа. Но в Божьих глазах, поскольку он развелся и не оставил своей бывшей жене никакого выбора, кроме как снова выйти замуж, это выглядит так, как если бы он заставил ее спать с другим мужчиной. Поэтому муж виновен в двойном прелюбодеянии – своем и своей бывшей жены.

Иисус не мог иметь в виду того, что жену, ставшую жертвой, Бог считает виновной в прелюбодеянии, потому что было бы несправедливо, если бы она никогда снова не вышла замуж. Как бы Бог мог сказать, что она прелюбодейка, если бы она никогда снова не вышла замуж? В этом не было бы никакого смысла. Таким образом, Бог вменяет вину мужчине за его собственное прелюбодеяние и за „прелюбодеяние” его бывшей жены, которое для нее самой не является прелюбодеянием. Для нее это законный повторный брак.

А что на счет другого заявления Иисуса о том, что „кто женится на разведенной, тот прелюбодействует”? Есть только два разумных варианта. Либо Иисус вменял в вину мужчине третье прелюбодеяние (по той же причине, по которой Он вменил ему в вину второе), либо Иисус говорил о мужчине, который подталкивает женщину к разводу со своим мужем, чтобы сам он мог жениться на ней, думая, что не прелюбодействует. Если бы Иисус имел в виду, что каждый мужчина на земле, женящийся на разведенной женщине, прелюбодействует, тогда все израильтяне, жившие до Иисуса и, в полном соответствии с Законом Моисея женившиеся на разведенных женщинах, совершали прелюбодеяние. Получается, что те слушатели Иисуса, которые на тот момент были женаты на разведенных женщинах в полном соответствии с Законом Моисея, мгновенно стали виновными, потому что Иисус изменил закон Божий. Более того, те, кто вступил в брак с разведенным человеком на основании слов Павла, обращенных к коринфянам, говорящих, что брак с разведенным человеком не является грехом, оказались виновными в совершении прелюбодеяния.

Дух всей Библии в целом заставляет меня восхищаться человеком, который берет себе в жены разведенную женщину. Если она была невиновной жертвой эгоистичности своего мужа, то я восхищаюсь таким человеком, также как восхищаюсь и тем, кто женится на вдове, укрывая ее своей заботой. Если же в ее разводе на ней лежала часть вины, то я восхищаюсь таким человеком за то, что подобно Христу, он верит в ее лучшие качества и милостиво готов забыть о ее прошлом, хотя для него это представляет определенный риск. Почему человек, изучающий Библию и имеющий Духа Святого, живущего внутри себя, приходит к выводу, что Иисус запрещает вступать в брак с разведенным человеком? Как такой вывод соотносится с Божьей справедливостью, которая никогда не наказывает того, кто явился жертвой, как это происходит в случае, когда в разводе нет вины жены? Как такой взгляд соотносится с евангельской вестью, которая предлагает прощение и еще один шанс раскаявшимся грешникам?

Обобщение

Библия постоянно говорит, что в разводе всегда участвует грех со стороны одного или обоих партнеров. Бог никогда ни для кого не планировал развода, но милостиво позволил разводиться в случае супружеской измены. Он также милостиво позволяет разведенным людям снова вступать в брак.

Если бы не слова Иисуса о повторном браке, то никто никогда не подумал бы, что повторный брак – это грех (кроме двух редких случаев при Ветхом Завете и одном при Новом, а именно – когда христианин разводится уже будучи христианином). Однако мы логически пришли к равновесию того, что сказал Иисус о повторном браке с тем, что на этот счет говорят другие места Писания. Иисус не собирался заменять существующий закон о повторном браке на другой, более строгий закон, запрещающий любые повторные браки, что было бы невыносимым для людей уже разведенных и вступивших в браки повторно и неминуемо вело бы их к нарушению других Божьих постановлений. Иисус просто помог людям лучше распознавать лицемерие. Он помогал думающим, что они никогда не прелюбодействовали, понять, что они совершили прелюбодеяние иным способом – через вожделение и через свое либеральное отношение к разводу.

Как учит вся Библия, прощение дается раскаявшимся грешникам, независимо от их греха. Людям даются второй и третий шансы, в том числе и разведенным. В повторном браке нет греха, за исключением случая с верующими, расторгнувшими брак с другими верующими, чего никогда не должно происходить, поскольку истинные верующие не совершают сексуальных грехов и, таким образом, для них не существует здравой причины для развода. Но если это произойдет, то оба должны оставаться безбрачными или примириться друг с другом.

[1] Например, подумайте над высказываниями одного разведенного пастора, который оказался за пределами тела Христова после второй женитьбы. Он сказал: „Наверно, было бы лучше, если бы я убил свою первую жену и затем развелся с ней. В таком случае я бы покаялся, получил прощение грехов, законно женился бы во второй раз и продолжил бы служение”.

Jeżeli jesteś uczniem Jezusa od dłuższego czasu, z pewnością odkryłeś już, że gdy zostałeś Chrześcijaninem nie zakończyły się wszystkie twoje problemy. Być może nawet znalazłeś się wtedy w jeszcze większych trudnościach. Tak naprawdę problemy oraz próby pojawiały się w twojej przeszłości, pojawiają się w teraźniejszości oraz będą pojawiały się w przyszłości przynajmniej do czasu nieba.

Dlaczego zatem trudności nękają nas okresowo (bądź nawet częściej)? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na te pytanie.

Zawsze znajdą się oczywiście osoby o wąskich horyzontach, tacy jak przyjaciele Hioba, którzy chcą nas postawić na prostej i którzy twierdzą, że wszelkie cierpienie przychodzi jako sąd Boży na każdy pojedynczy grzech. Jednakże ta uszczypliwa opinia nie pojawia się w Piśmie. Tak, niektóre z cierpień przychodzą jako rezultat Bożego sądu nad grzechem, ale nie każde z nich – podobnie jak w przypadku Hioba.

Niektóre z tych cierpień (jak te Hioba) przychodzi nie jako rezultat nieposłuszeństwa, ale właśnie w rezultacie posłuszeństwa. Jest to z pewnością prawdziwe w odniesieniu do wierzących, którzy są prześladowani za swoją wiarę. Szatan, z pewnością jest siłą napędową stojącą za złymi ludźmi, którzy prześladują, torturują oraz mordują Chrześcijan. Ale dlaczego Bóg na to pozwala?

Są ludzie, których już wcześniej wspomniałem, którzy twierdzą, że Bóg nie może niczego uczynić ponieważ Szatan posiada „dzierżawę od Adama” i jest bogiem tego świata itd. Mam jednak nadzieję, że przedstawiłem Tobie wystarczającą ilość wersetów, które tej teorii zaprzeczają. Jeśli przypuszczalnie Bóg nie może zatrzymać prześladowania Chrześcijan, dlaczego zatem dokonał On tego w tak wielu przypadkach? Dlaczego Bóg pozwolił, aby Stefan oraz Jakub zginęli śmiercią męczeńską, a jednak w nadprzyrodzony sposób uwolnił Piotra z więzienia w dniu jego egzekucji?

W Biblii znajdujemy mnóstwo historii opisujących Boże wybawienie w ostatniej chwili. Co powiecie na incydent zanotowany w piątym rozdziale Dziejów Apostolskich, w którym opisane jest to, jak wszyscy uczniowie zostali wrzuceni do więzienia i zostali z niego wypuszczeni przez anioła? A co z sytuacją, kiedy Paweł oraz Silas podczas ich zatrzymania w więzieniu, zostali w nadprzyrodzony sposób wypuszczeni dzięki zesłanemu przez Boga trzęsieniu ziemi (zobacz Dz 16:25-27)? I co z wybawieniem trzech Hebrajczyków, którzy zostali wrzuceni do rozpalonego pieca, albo co w przypadku uratowania Daniela z paszczy lwów, czy nawet czasów kiedy cały naród żydowski został ocalony od anihilacji przez wstawiennictwo Ester? Sam Jezus był w nadprzyrodzony sposób kilkakrotnie ocalony z przedwczesnej śmierci.

Dlaczego zatem Bóg czasem wybawia Swój Lud od prześladowania a innym razem nie? Dlaczego pozwolił On, aby sześć milionów Chrześcijan zginęło za wiarę podczas pierwszych trzech stuleci historii kościoła? Nikt oprócz Boga nie zna odpowiedzi na te pytania. „Rzeczy ukryte należą do Pana, Boga naszego, a rzeczy objawione – do nas i do naszych synów na wieki, byśmy wykonali wszystkie słowa tego Prawa” (Pwt 29:28). Bóg zachowuje pewne sekrety.

Trzy rodzaje prób

Cierpienie może wywodzić się z Bożego sądu nad grzechem, bądź może okazać się atakiem na prawość i pochodzić od szatana (na które zresztą Bóg zezwolił). Ale czy są jeszcze inne powody naszego cierpienia? Tak, czasem cierpimy, ponieważ sami ściągamy na siebie cierpienie. Wiele z naszych problemów jest spowodowanych z naszej własnej winy i nie możemy za nie winić nikogo innego oprócz siebie samych. Kiedy zjadamy za dużo pizzy możemy się rozchorować i trudno byłoby się wówczas doszukiwać złowieszczego planu szatana czy jakiegoś Bożego celu!

Każda trudność jest wyjątkowa i powinna być analizowana indywidualnie. Możemy wyróżnić przynajmniej trzy główne źródła nękających nas trudności. Skategoryzowałem je jako PWW, PSW oraz PSD[1].

PWW – oznacza Próby Z Własnej Winy PSW – oznacza Próby Służące Wzrostowi/Dojrzewaniu PSD – oznacza Próby Służące Dyscyplinie

Pozwólcie, że rozwinę wszystkie trzy:

PWW (Próby z własnej winy) to próby, które sami na siebie zsyłamy przez naszą własną głupotę. Sam miałem w nich udział. Nie służą żadnemu Bożemu celowi, oprócz tego, że Bóg zezwala nam na to, byśmy robili błędy w celu nauki oraz wzrostu. Jeśli Bóg ratowałby nas z każdego głupiego ruchu, jaki czynimy, nie stawalibyśmy się mądrzejsi. Wiele rodziców, którzy nigdy nie pozwolili dzieciom, aby te cierpiały konsekwencje swoich głupich czynów, nauczyli się tej prawdy w bolesny sposób. Ich dzieci wkroczyły w dorosłość nieprzygotowani, wyciągani z trudnych sytuacji przez całe swoje dzieciństwo.

Wszyscy wiemy jak to jest przejść przez PWW. Jedyną pociechą jest to, że im więcej PWW, przez które przeszedłeś, tym mniej ich będzie w przyszłości (o ile nauczysz się czegoś po tych pierwszych). Tak jak zostało powiedziane: „właściwa ocena sytuacji jest często efektem poprzednich niewłaściwych”. Moglibyśmy uniknąć każdego PWW gdybyśmy zawsze słuchali Boga oraz podążali za Jego mądrością.

PSW (Próby służące wzrostowi/dojrzewaniu) są takimi trudnościami, na które Bóg zezwala, aby pojawiły się na naszej drodze, aby poddać nas próbie lub pomóc nam w duchowym rozwoju. Rozważaliśmy już wiele przykładów PSW z Pisma w tej książce. Bez wątpienia będziesz pamiętać niektóre z trudności, które Izraelici napotkali, kiedy wędrowali po pustyni. Boże prowadzenie ich do gorzkich wód, będzie przykładem, którego możemy sklasyfikować jako jedną z prób służących wzrostowi. Pismo jasno stwierdza, że Bóg wystawiał ich wówczas na próby (Wy 15:25).

Incydent z uczniami, którzy napotkali groźny sztorm, kiedy przepływali na drugi brzeg Morza Galilejskiego jest kolejnym przykładem PSW. Bóg dał im możliwość ćwiczenia ich wiary. W kolejnych rozdziałach, będziemy badać inne PSW w życiu wielu znanych postaci z Biblii.

PSD (Próby służące dyscyplinie) są tymi trudnościami, na które Bóg zezwala, aby pojawiły się na naszej drodze, ponieważ jesteśmy nieposłuszni Jego woli. Poprzez nie, Bóg stara się zdobyć naszą uwagę w celu przyprowadzenia nas do miejsca upamiętania. Istnieje mnóstwo przykładów PSD w Piśmie.

Jeśli przechodzisz próbę, jak możesz poznać czy jest to PWW, PSW, czy PSD?

Zdecydowanie łatwiej jest zidentyfikować PWW ponieważ pojawiają się często, zwłaszcza gdy zrobimy coś głupiego i wówczas znajdziemy się w sytuacji cierpiąc konsekwencje takich czynów. Co powinniśmy wówczas zrobić? Upamiętaj się, przyznaj, że głupio postąpiłeś, a następnie poproś Pana, by pomógł ci wyjść z wyrządzonego bałaganu tak szybko jak to możliwe. Zaufaj Mu aż do kolejnego doświadczenia wybawienia[2].

A może próba przez którą przechodzisz nie może zostać określona jako PWW. Wówczas będzie to albo PSW albo PSD. Różnica pomiędzy tymi dwoma jest taka, że PSD są rezultatem dyscypliny nad grzechem, podczas gdy PSW nie. Możemy (i z pewnością będziemy) doświadczać PSW nawet kiedy jesteśmy całkowicie posłuszni Bogu, tak jak było to w przypadku Hioba.

Jeśli znajdziesz się pośrodku PSD upamiętaj się i zaufaj Bogu w wybawienie. Jeśli znajdziesz się pośrodku PSW wówczas nie musisz się upamiętać. Po prostu znajdź jedną z obietnic Bożych, która ma zastosowanie do twojej szczególnej sytuacji i zaufaj Bogu w Jego pomoc oraz wybawienie, które On wiernie przyprowadzi, gdy ty będziesz wytrwale stać w wierze.

Próby Króla

Przyjrzyjmy się także życiu człowieka, który stanął przed dwoma PSW a później PSD. Miał na imię Asa, lepiej znany jest jako Król Asa, były władca nad narodem Judy.

Asa został królem po śmierci swojego ojca Abiasza. Zapisy w Biblii mówią nam, że podczas pierwszych dziesięciu lat jego dobrych rządów panował pokój – coś, czego Juda nie doświadczyła podczas skorumpowanych rządów ojca Asy.

Asa czynił to, co jest dobre i słuszne w oczach Pana, Boga jego. Usunął ołtarze obcych bogów i wyżyny, pokruszył stele, wyciął Aszery [bożki żeńskie]. Nakazał mieszkańcom Judy, by szukali Pana, Boga swych ojców, i wypełniali prawo oraz przykazanie. Zniósł we wszystkich miastach Judy wyżyny i stele słoneczne. Jego królestwo zaznało pokoju w jego czasach. Wybudował też miasta warowne w Judzie, ponieważ kraj był spokojny, i nie prowadził wojny w owych latach, Pan bowiem udzielił mu pokoju. Rzekł więc do mieszkańców Judy: Odbudujmy te miasta i otoczmy murem, [opatrzmy] wieżami, bramami, zaworami, dopóki jeszcze kraj jest w naszym władaniu. Ponieważ szukaliśmy Pana, Boga naszego, On także szukał nas i [Bóg] udzielił nam zewsząd pokoju. Budowali zatem i powodziło się im (2 Krn 14:1-7, dodano uwydatnienie).

Zauważ, że dwukrotnie w powyższym fragmencie, to właśnie Bóg był odpowiedzialny za pokój w Judzie. Dał narodowi pokój, ze względu na to, że ludzie byli posłuszni Jego prawu. Podczas Bożych błogosławieństw, Juda pokojowo prosperowała przez wspaniałe dziesięć lat.

Pokój został raptownie zatrzymany podczas jedenastego roku panowania Asy. Etiopczyk Zerach, wraz ze swoją armią miliona mężczyzn wyposażonych w trzysta rydwanów, zaatakował terytorium Judy. W próbie stanięcia na wysokości zadania, Asa ze swoją armią w ilości 580 000 wyszedł mu naprzeciw.

Juda była liczebnie przewyższona prawie dwa do jednego i napotkała armię, która była technologicznie bardziej zaawansowana na tamte czasy. Wyobraź sobie taktyczną przewagę, którą posiada człowiek w rydwanie nad człowiekiem, który stoi na własnych nogach. Etiopczycy mieli trzysta rydwanów. Bez cudu, Juda mogła stracić pół miliona żołnierzy i zostać przyłączona do Etiopii.

Wiara przynosi błogosławieństwa

Zanim mężczyźni Judy wyszli do walki z Etiopczykami, Asa pomodlił się:

Panie, nie ma Tobie równego, by przyjść z pomocą [w walce] między potężnym a pozbawionym siły. Wesprzyj nas, Panie, Boże nasz, bo Tobie ufamy i w Twoim imieniu wystąpiliśmy przeciwko temu mnóstwu. Panie, Ty jesteś naszym Bogiem. Nie daj się zwyciężyć nikomu! (2 Krn 14:10, dodano uwydatnienie)

Bóg odpowiedział na modlitwę Asy:

Pobił więc Pan Kuszytów wobec Asy i wobec Judy, wskutek czego Kuszyci uciekli. Asa zaś i lud, który z nim był, ścigali ich aż do Geraru. Kuszytów padło wtedy tylu, że nie ostał się nikt przy życiu, albowiem zostali starci przed Panem i Jego wojskiem. Zdobyto bardzo wielki łup. Zdobyli też wszystkie miasta, otaczające Gerar, ogarnął bowiem ich [mieszkańców] bardzo wielki strach, tak iż mogli złupić je wszystkie. A łup w nich był wielki. Uderzyli także na zagrody bydła, uprowadzając mnóstwo owiec i wielbłądów, a potem wrócili do Jerozolimy (2 Krn 14:11-14).

Spójrzmy teraz na tę historię z Bożej perspektywy. Bóg najwyraźniej nie próbował zmotywować ludzi z Judy, by żałowali za grzechy w obliczu próby, więc zdecydowanie ów próba nie była próbą służącą dyscyplinie. Dodatkowo ludzie z Judy nie zrobili żadnego głupiego błędu, który wywołał inwazję Etiopczyków, zatem nie była to także PWW. Była to zatem próba służąca wzrostowi/dojrzewaniu.

Pomyśl o tym: Bóg mógł powstrzymać Etiopczyków jeszcze zanim wyszli z Etiopii i mógł to uczynić na tysiące sposobów. Dlaczego zatem tego nie uczynił? Ponieważ poprzez zezwolenie Etiopczykom na zaatakowanie Judy, nadarzyła się okazja, aby ludzie Judzcy ćwiczyli ich ufność w Bogu. Tak się też stało i zostali oni ogromnie pobłogosławieni w rezultacie tej próby. Bez wiary nie możemy podobać się Bogu, ale mówiąc ogólnie, bez prób nie możemy zademonstrować wiary.

Ponownie zauważ, że dwa razy we fragmencie z drugiej księgi Kronik 14:6-7 znajdujemy potwierdzenie, że tylko Bóg dał Judzie pokój od wojen przez pierwsze dziesięć lat rządów Asy. Jeśli Bóg dał Judzie pokój od wojen przez pierwsze dziesięć lat, dlaczego nie dał Judzie pokoju w jedenastym roku? Mogło być tak tylko dlatego, że Bóg chciał pobłogosławić Swój lud za ich posłuszeństwo. Interesująco ciekawie Boże błogosławieństwa przyszły w formie inwazji Etiopskiej. Ludzie Judy byli o wiele bogatsi po przejściu próby. Dla nich prawdziwy okazuje się werset z Księgi Przysłów: „mąż dobry zostawi dziedzictwo wnukom, dobrym przypadnie majątek grzeszników” (Prz 13:22)[3].

Zapewne możemy także założyć, że Bóg użył inwazji Etiopczyków na Judę także jako narzędzie sądu nad Etiopią. Być może PSW Judy była jednocześnie PSD dla Etiopczyków.

Za pełną radość poczytujcie to sobie

Zbyt często kiedy napotykamy trudności, na próżno szukamy jakiegoś popełnionego przez nas grzechu, abyśmy mogli upamiętać się oraz znaleźć wybawienie. Próby pojawiają się jednak, kiedy jesteśmy Bogu posłuszni i tak samo, kiedy nie jesteśmy Mu posłuszni. Kiedy napotykamy PSW wydaje nam się, że cierpimy PSD i wówczas możemy przegapić Boże błogosławieństwa, nie zauważając suwerennej Bożej miłości.

Być może straciłeś pracę? Ciesz się! To oznacza, że Bóg musi mieć lepszą pracę dla ciebie! Może rozłożyła cię choroba? Chwal Pana! Pomyśl z iloma ludźmi możesz dzielić się swoim świadectwem uzdrowienia! Inni mogą otrzymać zachętę dla swojej wiary dzięki zachęcie twojego świadectwa i także mogą zostać uzdrowieni.

Tak naprawdę PSW mogłyby być także sklasyfikowane jako PSB oznaczające „Próby służące błogosławieństwom”. To właśnie dlatego „za pełną radość poczytujcie to sobie” (Jk 1:2) kiedy przychodzą na nas próby, ponieważ tak naprawdę są one prawdziwymi szansami na błogosławieństwa. Uważaj jednak: kiedy będziemy narzekać bądź kiedy nie będziemy ufać Bogu podczas PSW – czego zaraz nauczymy się z historii Asy – możemy przegapić te błogosławieństwa, które Bóg zaplanował, aby stały się one naszą radością.

Wracając do Asy

Po jego pierwszym zwycięstwie nad Etiopczykami oraz poprzez zachętę proroka Azariasza, Asa ustanowił jeszcze dalej sięgające reformy w narodzie Judzkim podczas następnych pięciu lat jego panowania:

Gdy Asa usłyszał te słowa i to proroctwo <proroka Odeda>, nabrał otuchy i usunął obrzydliwości z całej ziemi Judy i Beniamina oraz miast, które zdobył na górze Efraima, i odnowił ołtarz Pański, który znajdował się przed przedsionkiem Pańskim. Zebrał potem wszystkich [ludzi] z Judy i Beniamina oraz wszystkich z Efraima i Manassesa, i Symeona przebywających z nimi, bo przeszli oni w wielkiej liczbie z Izraela do niego, widząc, że ich Bóg, Jahwe, był z nim. Zgromadzili się więc w Jerozolimie w trzecim miesiącu piętnastego roku panowania Asy. Ofiarowali w owym dniu dla Pana z łupu, jak przynieśli, siedemset wołów i siedem tysięcy owiec. Zobowiązali się przymierzem szukać Pana, Boga ich ojców, z całego serca i z całej duszy. Będzie skazany na śmierć każdy, kto by – mały czy wielki, mężczyzna czy kobieta – nie szukał Pana, Boga Izraela. Przysięgli więc wobec Pana donośnie wśród okrzyków radości i dźwięków trąb i rogów. A wszyscy z Judy cieszyli się z tej przysięgi, ponieważ z całego serca swego przysięgli sobie i z całą chęcią szukali Go, wskutek czego pozwolił znaleźć im pokój na wszystkich granicach (2 Krn 15:8-15).

Szczere oddanie Asy Panu ujawniło się później, kiedy usunął on swoją własną babkę z jej pozycji „królowej matki” ponieważ „sporządziła obrzydliwość ku czci Aszery”. Biblia informuje nas, że Asa „ściął tę obrzydliwość, porąbał i spalił przy potoku Cedron” (2 Krn 15:16). Prawdziwi uczniowie kochają swojego Boga bardziej niż swoich bliskich.

Podsumowaniem dotyczącym szczegółów reform Asy są słowa: „Wojny zaś nie było aż do trzydziestego piątego roku panowania Asy” (2 Krn 15:19). Juda radowała się przynajmniej dwudziestoma czterema latami pokoju po inwazji Etiopskiej.

Druga Próba Asy

Ponownie zauważ, że Panu przypisane zostały zasługi za okresy pokoju w wersecie 15, ale już kolejny werset daje do zrozumienia inną próbę służącą wzrostowi, widoczną na horyzoncie.

Tym razem Basza, król Izraela przygotował się do zaatakowania Judy. (Królestwo Izraela zostało podzielone dużo wcześniej na „Judę” oraz na „Izrael”). Tym razem jednak Asa nie zaufał Panu tak jak we wcześniejszych latach. Zamiast tego, użył srebra oraz złota „ze skarbów świątyni Pańskiej i pałacu królewskiego” aby zapłacić Ben-Hadadowi, królowi sąsiadującej Syrii, aby złamał przymierze z Izraelem i zaatakował. Ben-Hadad wyświadczył mu przysługę i w rezultacie, Izrael zaniechał przygotowań do inwazji na Judę. To jednak nie jest koniec tej historii, ponieważ Bóg nie był z tego zadowolony:

W tym to czasie przyszedł do Asy, króla Judy, „Widzący” Chanani i rzekł do niego: «Ponieważ oparłeś się na królu Aramu, a nie na Panu, Bogu twoim, dlatego wymknie się z twojej ręki wojsko króla aramejskiego (2 Krn 16:7, dodano uwydatnienie).

Innymi słowy, Bóg pokonałby zarówno Izrael jak i Syrię, gdyby Asa zaufał Bogu. Asa jednak zapłacił Syrii, by ocalić swój naród przed Izraelem. Bóg chciał spowodować coś złego, po to, aby współdziałało we wszystkim ku dobremu dla Jego ludu. Jego intencją było aby zaufali Mu, aby mogli być błogosławionymi, tak samo jak Bóg pobłogosławił ich podczas inwazji Etiopczyków dwadzieścia pięć lat wcześniej.

Pomyśl o tym. Jedynym powodem, dla którego Bóg zezwala na PSW jest to, abyśmy finalnie zostali błogosławieni. To właśnie dlatego powinniśmy „w każdym położeniu dziękować” i „zawsze radować się” (1 Tes 5:16, 18). Dla tych, którzy wierzą, PSW stają się drzwiami prowadzącymi do Bożych błogosławieństw.

Wróćmy jednak do Asy i przeczytajmy, co powiedział Asie Bóg:

Czyż Kuszyci i Libijczycy nie byli wielką potęgą dzięki rydwanom i bardzo licznym jeźdźcom? A jednak, gdy się oparłeś na Panu, oddał ich w twoje ręce. Albowiem oczy Pana obiegają całą ziemię, by wspierać tych, którzy mają wobec Niego serce szczere. Postąpiłeś nierozsądnie tym razem, i dlatego odtąd będziesz miał walki (2 Krn 16:8-9).

Nie wiem, czy te przyszłe wojny byłyby zakwalifikowane jako PWW czy PSW (a może nawet PSD). Być może byłyby PWW ponieważ narody wokół Judy miały teraz odwagę zaatakować – odwagę, której nie otrzymaliby wcześniej, o ile Asa nie zaufałby Bogu w Jego wybawienie. A może też ów przyszłe najazdy mogły przyjść jako PSW ponieważ – jak już wspomniałem wcześniej – jeśli nie przejdziesz jednej z Bożych prób, często przechodzisz tę samą próbę jeszcze raz.

Ostateczna Próba Asy

Czy Asa upamiętał się po udzielonej przez Boga naganie? Nie, dramatycznie zrobił coś co robi człowiek, który bije chłopca z gazetami, kiedy nie podobają mu się nagłówki w gazetach. Asa wtrącił proroka Chananiego do więzienia i „uciskał też Asa w tym czasie niektórych z ludu” (2 Krn 16:10). Wydaje się jasne, że Asa wpadł niestety na złą drogę.

Oczywiście grzech Asy nie pozostał niezauważony przez Pana. Niezmiennie miłosierny Bóg dał Asie trzy lata, aby ten się upamiętał. Asa nie upamiętał się jednak w ciągu tych trzech lat, Pismo pisze więc, że w „trzydziestym dziewiątym roku swego panowania rozchorował się Asa na nogi” (2 Krn 16:12). Teraz próbą była PSD. Bóg zezwolił Asie, aby cierpiał w nadziei, że przyprowadzi go to do upamiętania.

Niestety Asa wciąż odmawiał upamiętania. Biblia mówi nam, że przez chorobę Asa „cierpiał bardzo, jednakże nawet w swej chorobie szukał nie Pana a lekarzy. Spoczął następnie Asa ze swymi przodkami, i zmarł w czterdziestym pierwszym roku swego panowania” (2 Krn 16:12-13).

Konsekwencje są jasne: gdyby Asa upamiętał się w pewnym momencie podczas tych dwóch lat cierpienia, Bóg by go uzdrowił. Konsekwencje Asy jednak nie sprawiły, że złagodniał. Przeciwnie, utwardziły one jego serce i zmarł on wcześniej niż powinien był[4].

Lekcja

Podsumowując, Asa doświadczył przynajmniej trzech większych prób w swoim życiu: dwóch PSW oraz jednego PSD. Zawalił podczas drugiego PSW, rozzłościł się na Boga, co spowodowało próby służące dyscyplinie.

Nie możemy zapominać jednak, że nawet PSD są manifestowaniem Bożej miłości. Jezus powiedział, „Ja wszystkich, których kocham, karcę i ćwiczę. Bądź więc gorliwy i nawróć się!” (Ap 3:19).

Jestem ojcem trójki dzieci i kocham ich niezmiernie. Kiedy byli młodsi, dyscyplinowałem ich i robiłem to ze względu na to, że ich kochałem. Chciałem, aby byli posłuszni Bogu, aby mogli cieszyć się Bożymi błogosławieństwami.

Bóg kocha nas jak Ojciec. Jeśli znajdujesz się pośród cierpień i pośrodku próby, zachęcam cię, abyś szukał swego Ojca, aby dowiedzieć się czy jesteś w środku próby z własnej winy, służącej wzrostowi czy może dyscyplinie. Jeśli musisz się upamiętać i prosić Boga o Jego przebaczenie, dokonaj tego i zaufaj w Boże wybawienie. Jeśli nie potrzebujesz się upamiętać z niczego, zacznij się radować. Uwierz, że wszystko współdziała dla dobra dla tych, którzy miłują Boga i że błogosławieństwa są w drodze! Bóg raduje się z naszej wiary i „wynagradza tych, którzy Go szukają” (Hbr 11:6).

[1] PWW oznacza Próbę z własnej winy (z j. ang. S.I.T. – Self-Inflicted Trial) PSW oznacza Próba służąca wzrostowi/dojrzewaniu (z j. ang. M.I.T. – Maturing/Testing Intended Trial) PSD oznacza Próbę służąca dyscyplinie (z j.ang. D.I.T. Disciplinary Intended Trial)

[2] Istnieje element PSW oraz PSD w każdym PWW. W Bożej suwerennej woli, dojrzewamy poprzez cierpienie PWW, które sprawia jednocześnie, że każde PWW jest trochę jak PSW. Podczas PWW, cierpienie, które przechodzimy w konsekwencji naszej głupoty ma efekt dyscyplinujący na nasze życie I przez to jest też podobne do PSD.

[3] Pamiętaj jednak o tym, że prawdziwie prawi ludzie nie są chciwi, i stąd dzielą się tym co posiadają w obfitości z tymi, którzy nie mieli tyle szczęścia.

[4] Może nam to służyć także jako wskazówka, dlaczego szatan “współpracowałby” z Bogiem, kiedy Bóg powala mu nękać jednego z Bożych Ludzi, aby przyprowadzić ich do upamiętania. Szatan współpracuje ponieważ ma nadzieję, że ta osoba nie upamięta się – co zawsze jest możliwością. Pozwólcie, że dodam także, że ten werset nie uczy nas, że źle jest chodzić do lekarza po wskazówkę dotyczącą leczenia. Uczy nas jednak tego, że kiedy jesteśmy chorzy z powodu na nasz grzech, powinniśmy upamiętać się jeśli chcemy wyzdrowieć. W takim przypadku, lekarze nie mogą nam pomóc.

Masalah perceraian dan pernikahan kembali sering diperdebatkan di kalangan orang-orang Kristen yang tulus hati. Ada dua pertanyaan penting sebagai dasar perdebatan itu, yakni: (1) Bila pernah, kapankan perceraian diizinkan di mata Allah?, dan (2) Bila pernah, kapan pernikahan kembali diizinkan di mata Allah? Sebagian besar denominasi dan gereja-gereja independen memiliki pendirian doktrin resmi tentang apa yang boleh dan yang tidak boleh, sesuai penafsiran tertentu tentang Alkitab. Kita harus hargai setiap denominasi dan gereja karena masing-masing memiliki ketetapan-ketetapannya dan kita hidup dari semua ketetapan itu —asalkan semuanya termotivasi oleh kasih akan Allah. Tetapi, yang terbaik adalah jika kita memandang semua ketetapan itu 100% berdasarkan Alkitab. Pelayan pemuridan tidak ingin mengajarkan hal yang bukan kehendak Allah. Pelayan itu juga tidak ingin membebani orang-orang yang Allah tak ingin mereka pikul. Mengingat tujuan itu, saya akan lakukan sebaik-baiknya untuk Alkitab terkait dengan topik yang kontroversial dan anda sendiri yang memutuskan apakah setuju atau tidak setuju.

Saya mulai dengan berkata bahwa saya, seperti anda juga, merasa pedih melihat perceraian yang tak terkendali di dunia kini. Bahkan yang lebih menyedihkan, banyak orang yang mengaku Kristen bercerai, termasuk para pelayan. Ini tragedi besar. Kita perlu berupaya semaksimal mungkin untuk mencegah agar tak terjadi lagi perceraian, dan solusi terbaik bagi perceraian adalah kabarkan Injil dan serukan pertobatan. Ketika pasangan suami-istri dilahirkan kembali dan mengikuti Kristus, mereka tak akan pernah bercerai. Pelayan pemuridan akan berbuat apa saja untuk tetap mempertahankan pernikahan, dan ia tahu bahwa contoh yang ia lakukan menjadi sarana mengajar yang paling berpengaruh.

Juga, saya sudah menikah lebih dari duapuluh-lima tahun dan sebelumnya belum pernah menikah. Saya tak dapat bayangkan tentang perceraian. Sehingga saya tak punya motif untuk melunakkan ayat-ayat Alkitab tentang perceraian untuk kepentingan sendiri. Tetapi, saya bersimpati kepada orang yang diceraikan, dan saya tahu bahwa saya bisa saja membuat keputusan buruk sebagai orang muda, dengan menikahi orang yang mungkin mencobai saya untuk bercerai, atau orang lain yang kurang toleran kepada saya dibandingkan wanita istimewa yang saya nikahi. Dengan kata lain, saya bisa saja bercerai, tetapi saya tak lakukan itu oleh karena kasih karunia Allah. Saya mau sebagian besar pasangan nikah untuk memperhatikan ucapan saya, sehingga kita perlu menahan diri agar tidak menyudutkan orang yang diceraikan. Dengan pernikahan yang kurang terjaga, siapakah kita sehingga mengecam orang-orang yang bercerai, tanpa memikirkan perkara yang mungkin telah mereka upayakan? Allah bisa saja menganggap mereka lebih benar dari kita, ketika Ia tahu bahwa kita bisa saja telah bercerai pada keadaan seperti itu.

Tak seorangpun yang sudah menikah mengharapkan perceraian, dan saya sangsi apakah ada orang yang membenci perceraian lebih dari orang yang telah menderita karena perceraian. Sehingga kita harus bantu orang-orang yang sudah menikah untuk menjaga ikatan pernikahan, dan membantu orang yang bercerai untuk mendapatkan apa yang dapat diberikan oleh kasih karunia Allah. Dengan semangat itu, saya membuat tulisan ini.

Saya akan berbuat semaksimal mungkin agar Alkitab menafsirkan Alkitab. Saya perhatikan ayat-ayat tentang topik perceraian yang sering ditafsirkan sehingga dipertentangkan dengan ayat-ayat lain dalam Alkitab, dan menjadi indikasi pasti bahwa ayat-ayat itu sudah dipahami, paling tidak sebagian.

Fondasi (A Foundation)

Kita mulai dengan kebenaran mendasar agar kita semua bisa sepaham. Yang paling mendasar, Alkitab tegaskan bahwa Allah sangat menentang perceraian. Selama beberapa pria Israel menceraikan istri mereka, Allah menyatakan melalui nabi Maleaki:

Sebab Aku membenci perceraian , ….. juga orang yang menutupi pakaiannya dengan kekerasan, ……Maka jagalah dirimu dan janganlah berkhianat! (Maleakhi 2:16).

Tak mengejutkan bagi siapapaun yang tahu sesuatu tentang karakter Allah yang penuh kasih dan keadilan, atau siapapun yang tahu sesuatu tentang bagaimana perceraian berakibat buruk kepada suami, istri dan anak-anak. Kita harus tanyakan tentang karakter moral dari siapapun yang mendukung perceraian. Allah adalah kasih (lihat 1 Yohanes 4:8), sehingga Ia benci perceraian.

Beberapa orang Farisi pernah bertanya kepada Yesus tentang keabsahan perceraian “untuk alasan apapun.” JawabanNya menyatakan bahwa pada dasarnya Ia tidak setuju perceraian. Kenyataannya, Allah tak pernah menghendaki perceraian untuk siapapun:

Maka datanglah orang-orang Farisi kepada-Nya untuk mencobai Dia. Mereka bertanya: “Apakah diperbolehkan orang menceraikan isterinya dengan alasan apa saja?” Jawab Yesus: “Tidakkah kamu baca, bahwa Ia yang menciptakan manusia sejak semula menjadikan mereka laki-laki dan perempuan? Dan firman-Nya: Sebab itu laki-laki akan meninggalkan ayah dan ibunya dan bersatu dengan isterinya, sehingga keduanya itu menjadi satu daging. Demikianlah mereka bukan lagi dua, melainkan satu. Karena itu, apa yang telah dipersatukan Allah, tidak boleh diceraikan manusia.” (Matius 19:3-6).

Menurut sejarah, ada dua kelompok pemikiran di antara para pemimpin agama Yahudi pada zaman Yesus. Kita selidiki dua kelompok pemikiran itu secara rinci, tetapi cukup dikatakan bahwa kelompok satu konservatif dan yang lain liberal. Kelompok konservatif percaya bahwa suami boleh menceraikan istrinya hanya karena alasan-alasan moral yang sangat serius. Kelompok liberal percaya bahwa suami boleh menceraikan istrinya karena alasan apapun, termasuk mendapatkan wanita yang lebih menarik. Pertentangan-pertentangan itu manjadi dasar pertanyaan orang-orang Farisi kepada Yesus.

Yesus menunjuk pada ayat-ayat Alkitab dari bagian-bagian awal kitab Kejadian yang menunjukkan bagaimana rencana awal Allah untuk menyatukan pria dan wanita bersama untuk selamanya, bukan untul sementara. Musa menyatakan bahwa Allah menciptakan dua jenis kelamin, sambil memikirkan pernikahan keduanya; pernikahan adalah ikatan yang signifikan, yang menjadi ikatan yang utama. Ketika pernikahan diteguhkan, kedudukannya menjadi lebih tinggi dibandingkan hubungan seseorang dengan orangtua. Suami meninggalkan orang tuanya untuk menggantungkan diri kepada istrinya.

Lagipula, penyatuan seks antara suami dan istri menunjuk pada penyatuan yang Allah kehendaki. Jelas, Allah tidak menginginkan hubungan pernikahan sementara, yang menghasilkan keturunan. Saya ragu, ada nada kekecewaan yang dalam pada tanggapan Yesus terhadap orang-orang Farisi sampai pertanyaan itu dilontarkan. Allah sudah tentu tidak bermaksud agar suami menceraikan istrinya “karena alasan apapun.”

Allah pasti tidak ingin siapapun berbuat dosa dalam hal apapun, tetapi kita semua telah berdosa. Dengan penuh kasih, Allah mau menyelamatkan kita dari perbudakan dosa. Ia juga ingin mengatakan beberapa hal setelah kita melakukan apa yang tidak Ia inginkan. Dan, Allah tak pernah ingin siapapun untuk bercerai, tetapi perceraian tak dapat dihindarkan di antara manusia yang tidak berserah kepada Allah. Allah tidak terkejut pada perceraian pertama atau jutaan perceraian berikutnya. Sehingga Ia membenci perceraian dan juga Ia ingin mengatakan beberapa hal kepada mereka yang telah bercerai.

Pada Mulanya (In the Beginning)

Dengan peletakan dasar ini, kita dapat selidiki secara khusus pernyataan Allah tentang perceraian dan pernikahan kembali. Karena pernyataan-pernyataan paling kontroversial tentang perceraian dan pernikahan kembali menjadi bahan pembicaraan Yesus kepada orang-orang Israel, maka kita dapat mempelajari lebih dulu perkataan Allah tentang persoalan itu kepada orang-orang Israel ratusan tahun sebelumnya. Jika ditemukan ada pertentangan antara perkataan Allah melalui Musa dan perkataan Allah melalui Yesus, maka kita bisa yakin bahwa Hukum Taurat Allah telah berubah atau kita salah menafsirkan sesuatu dari perkataan Musa atau Yesus. Jadi, kita mulai dengan pengungkapan dari Allah mengenai perceraian dan pernikahan kembali.

Saya telah menyebutkan perikop itu dalam Kejadian 2 yang, menurut Yesus, memiliki relevansi dengan masalah perceraian. Kali ini, kita baca langsung dari kitab Kejadian:

Dan dari rusuk yang diambil TUHAN Allah dari manusia itu, dibangun-Nyalah seorang perempuan, lalu dibawa-Nya kepada manusia itu. Lalu berkatalah manusia itu: “Inilah dia, tulang dari tulangku dan daging dari dagingku. Ia akan dinamai perempuan, sebab ia diambil dari laki-laki.” Sebab itu seorang laki-laki akan meninggalkan ayahnya dan ibunya dan bersatu dengan isterinya, sehingga keduanya menjadi satu daging. (Kejadian 2:22-24).

Itulah pernikahan pertama. Allah menciptakan wanita pertama dari manusia pertama dan untuk manusia pertama, dan Allah secara pribadi membawa perempuan itu kepada manusia itu. Dalam kata-kata Yesus, “Allah … telah mempersatukan [mereka]” (Matius 19:6, tambahkan penekanan). Pernikahan pertama yang ditentukan oleh Allah menjadi pola bagi pernikahan-pernikahan selanjutnya. Allah menciptakan jumlah wanita sama dengan jumlah pria, dan Ia ciptakan mereka sehingga satu jenis kelamin merasa tertarik kepada jenis kelamin lainnya. Maka dapat dikatakan, Allah masih menata pernikahan dalam skala besar (walau ada lebih banyak calon pasangan untuk seseorang dibandingkan untuk Adam dan Hawa). Karena itu, seperti yang Yesus tunjukkan, tak satupun manusia dapat memisahkan apa yang telah Allah persatukan. Allah tak ingin pasangan nikah hidup terpisah, tetapi mereka akan mendapat berkat dalam kebersamaan hidup dalam saling ketergantungan. Pelanggaran atas kehendak Allah akan menghasilkan dosa. Sehingga dari Kejadian pasal 2, perceraian bukanlah kehendak Allah dalam pernikahan.

Hukum Taurat Allah yang Dituliskan dalam Hati (God’s Law Written in Hearts)

Saya juga berpendapat bahwa orang yang belum pernah membaca Kejadian pasal 2 langsung tahu bahwa perceraian adalah keliru, karena janji pernikahan seumur hidup dilakukan di banyak budaya dari para penyembah berhala di mana mereka tak tahu tentang Alkitab. Sesuai tulisan Paulus dalam suratnya kepada jemaat di Roma:

Apabila bangsa-bangsa lain yang tidak memiliki hukum Taurat oleh dorongan diri sendiri melakukan apa yang dituntut hukum Taurat, maka, walaupun mereka tidak memiliki hukum Taurat, mereka menjadi hukum Taurat bagi diri mereka sendiri . Sebab dengan itu mereka menunjukkan , bahwa isi hukum Taurat ada tertulis di dalam hati mereka dan suara hati mereka turut bersaksi dan pikiran mereka saling menuduh atau saling membela. (Roma 2:14-15).

Kode etik Allah dituliskan di dalam hati setiap manusia. Ternyata, kode etik yang berbicara melalui kata hati menjadi aturan yang pernah Allah berikan kepada siapapun, kecuali kepada orang-orang Israel, sejak Adam sampai masa Yesus. Siapapun yang sedang berpikir untuk bercerai akan tahu bahwa ia harus memperhatikan kata-hatinya, dan cara untuk dapat mengatasi kata-hatinya adalah mencari pertimbangan yang baik untuk bercerai. Jika orang itu meneruskan proses perceraian tanpa pertimbangan yang baik, maka kata-hatinya akan menuduhnya, walaupun ia dapat menekan perasaan itu.

Sepanjang pengetahuan kita, selama duapuluh-tujuh generasi dari Adam sampai pemberian Hukum Taurat Musa kepada Israel sekitar tahun 1440 SM, hukum hati nurani adalah pewahyuan yang Allah berikan kepada setiap orang, termasuk orang-orang Israel, mengenai perceraian dan pernikahan kembali; Allah menganggapnya sudah cukup. (Ingat, Musa tidak menuliskan kisah penciptaan dalam Kejadian 2 sampai saat keluarnya bangsa Israel dari Mesir). Tentu, kita bisa berpendapat bahwa selama duapuluh-tujuh generasi sebelum Hukum Taurat Musa, termasuk zaman Air Bah Nuh, sebagian dari jutaan pernikahan selama ratusan tahun itu berakhir dengan perceraian. Kita bisa simpulkan bahwa Allah, yang tak pernah berubah, mau mengampuni orang yang menimbulkan rasa bersalah dari perceraian jika dia mengaku dan bertobat dari dosanya. Kita yakin bahwa orang dapat diselamatkan, atau dibenarkan oleh Allah melalui imannya, sebelum pemberian Hukum Taurat Musa, seperti halnya Abraham (lihat Roma 4:1-12). Jika orang-orang dapat dibenarkan melalui iman mereka dari Adam sampai Musa, itu berarti mereka dapat diampuni dari suatu hal, termasuk dosa yang timbul dari perceraian. Maka, saat kita mencari solusi untuk perceraian dan pernikahan kembali, saya ragu: Apakah orang-orang, yang menimbulkan dosa perceraian sebelum Hukum Taurat Musa dan yang menerima pengampunan dari Allah, dipersalahkan oleh kata-hatinya (karena tidak ada hukum tertulis) sehingga mereka menimbulkan rasa bersalah jika mereka menikah lagi? Saya hanya menuliskan pertanyaan ini.

Bagaimana dengan korban-korban perceraian yang tidak berbuat dosa, orang yang diceraikan tanpa kesalahannya, tetapi hanya karena pasangan hidup yang egois? Apakah kata-hati mereka mencegahnya untuk tak menikah lagi? Tampaknya tak mungkin. Jika suami meninggalkan istrinya untuk wanita lain, apa yang membuat istrinya berkesimpulan bahwa ia tak berhak menikah lagi? Wanita itu telah diceraikan tanpa berbuat salah.

Hukum Taurat Musa (The Law of Moses)

Belum sampai pada kitab ketiga dari Alkitab, kita dapati penyebutan secara spesifik tentang perceraian dan pernikahan kembali. Isi Hukum Taurat Musa adalah larangan terhadap imam-imam yang menikahi wanita-wanita yang diceraikan:

Janganlah mereka mengambil seorang perempuan sundal atau perempuan yang sudah dirusak kesuciannya atau seorang perempuan yang telah diceraikan oleh suaminya, karena imam itu kudus bagi Allah nya. (Imamat 21:7).

Di dalam Hukum Taurat Musa, tak ada larangan tersebut bagi kaum pria Israel. Dan, ayat di atas bermakna bahwa (1) sudah ada wanita-wanita Israel yang diceraikan, dan (2) tiada yang keliru dengan pria-pria Israel bukan imam yang menikah sebelumnnya. Hukum yang dikutip di atas hanya berlaku bagi imam dan wanita yang diceraikan yang mungkin menikahi imam. Dalam Hukum Taurat Musa, tiada yang keliru dengan pernikahan ulang dari wanita yang diceraikan, selama wanita itu tak menikahi imam. Selain imam, tak ada yang keliru bila pria manapun menikahi wanita yang diceraikan.

Imam kepala (mungkin sebagai tipe terbaik Kristus) harus hidup menurut standar yang lebih tinggi dibandingkan imam biasa. Ia bahkan tak boleh menikahi seorang janda. Kita baca beberapa ayat nanti dalam Imamat:

Seorang janda atau perempuan yang telah diceraikan atau yang dirusak kesuciannya atau perempuan sundal, janganlah diambil, melainkan harus seorang perawan dari antara orang-orang sebangsanya. (Imamat 21:14).

Apakah ayat itu membuktikan bahwa adalah dosa bila: (i) setiap dan semua janda Israel untuk menikah lagi, atau (ii) setiap dan semua pria Israel untuk menikahi janda? Tidak. Nyatanya, ayat itu bermakna bahwa janda manapun tidak berdosa bila menikahi pria manapun selama pria itu bukan imam kepala, dan ayat itu bermakna bahwa pria manapun, selain imam kepala, boleh menikahi janda. Ayat-ayat lain dalam Alkitab menegaskan legitimasi penuh dari janda yang menikah kembali (lihat Roma 7:2-3; 1 Tim.5:14).

Ayat di atas juga, juga dengan ayat sebelumnya (Imamat 21:7), bermakna bahwa bila pria Israel (selain imam atau imam kepala) boleh menikahi wanita yang diceraikan atau bahkan wanita yang tidak lagi perawan, “yang tercemar karena pelacuran.” Ayat ini juga bermakna bahwa, sesuai Hukum Taurat Musa, tak ada yang keliru bagi wanita yang diceraikan untuk menikah lagi atau bagi wanita “yang tercemar karena pelacuran” untuk menikah, selama ia tidak menikahi seorang imam. Allah dengan kasih karunianya memberi kesempatan kepada orang yang cabul dan orang yang bercerai, meskipun Ia sangat menentang percabulan dan perceraian.

Larangan Kedua terhadap Pernikahan Kembali (A Second Specific Prohibition Against Remarriage)

Berapa “kesempatan kedua” yang Allah berikan kepada wanita yang diceraikan? Dapatkah disimpulkan bahwa Allah memberikan kepada wanita yang diceraikan hanya satu kesempatan lagi menurut Hukum Taurat Musa, yang memungkinkan hanya satu pernikahan kembali? Ini kesimpulan keliru. Bacalah dalam Hukum Taurat Musa,

Apabila seseorang mengambil seorang perempuan dan menjadi suaminya, dan jika kemudian ia tidak menyukai lagi perempuan itu, sebab didapatinya yang tidak senonoh padanya, lalu ia menulis surat cerai dan menyerahkannya ke tangan perempuan itu, sesudah itu menyuruh dia pergi dari rumahnya, dan jika perempuan itu keluar dari rumahnya dan pergi dari sana, lalu menjadi isteri orang lain, dan jika laki-laki yang kemudian ini tidak cinta lagi kepadanya, lalu menulis surat cerai dan menyerahkannya ke tangan perempuan itu serta menyuruh dia pergi dari rumahnya, atau jika laki-laki yang kemudian mengambil dia menjadi isterinya itu mati, maka suaminya yang pertama, yang telah menyuruh dia pergi itu, tidak boleh mengambil dia kembali menjadi isterinya, setelah perempuan itu dicemari; sebab hal itu adalah kekejian di hadapan TUHAN. Janganlah engkau mendatangkan dosa atas negeri yang diberikan TUHAN, Allahmu, kepadamu menjadi milik pusakamu. (Ulangan 24:1-4).

Perlu dicatat, dalam ayat-ayat di atas, larangan dikenakan kepada wanita yang dua kali menikah (atau wanita yang pernah diceraikan dan pernah menjanda) yang menikahi kembali suami pertamanya. Tiada yang dapat dikatakan tentang rasa bersalahnya yang muncul karena menikah kedua kali, dan ketika ia diceraikan kali kedua (atau menjadi janda dari suami kedua), ia hanya dilarang kembali kepada suami pertama. Implikasi yang jelas adalah si wanita tadi bebas menikah lagi dengan pria manapun (yang mau mengambil kesempatan kepada wanita itu). Andaikata dia berdosa karena menikah kembali dengan pria lain, maka Allah tak mungkin perlu memberi instruksi khusus seperti itu. Yang dapat dikatakan adalah, “Orang yang diceraikan dilarang menikah kembali.”

Lagipula, jika Allah izinkan wanita itu menikah kedua kali, maka pria yang menikah dengannya, setelah perceraian pertama si wanita, tidak menimbulkan rasa bersalah. Dan jika si wanita diizinkan menikah ketiga kali, maka pria manapun, yang menikahinya setelah si wanita bercerai dua kali, tidak berdosa (jika ia tidak menjadi suaminya yang pertama). Jadi, Allah yang membenci perceraian mengasihi orang yang diceraikan, dan Ia dengan penuh kasih memberikan mereka kesempatan lain.

Ikhtisar (A Summary)

Kita buat kesimpulan dari hal-hal yang telah didapatkan: Meskipun Allah mengatakan kebencianNya atas perceraian, Ia tak memberikan indikasi sebelum atau selama perjanjian lama bahwa pernikahan kembali adalah dosa, dengan dua pengecualian: (1) wanita, yang dua kali diceraikan atau yang sekali diceraikan dan sekali menjanda, yang menikahi kembali suami pertama, dan (2) perkara wanita yang diceraikan yang menikahi seorang imam. Lagipula, Allah tidak memberi indikasi bahwa menikahi seorang yang diceraikan adalah dosa bagi siapapun, kecuali bila dilakukan oleh imam.

Hal itu bertentangan dengan ucapan Yesus tentang orang yang diceraikan yang menikah kembali dan orang yang menikahi orang yang diceraikan. Yesus berkata bahwa orang-orang itu berzinah (lihat Matius 5:32). Jadi, kita salah-paham kepada Yesus atau Musa, atau Allah mengubah Hukum TauratNya. Saya curiga, kita bisa salah tafsir dengan ajaran Yesus, karena tampak aneh bila Allah tiba-tiba menyatakan sesuatu sebagai berdosa menurut moral yang diberlakukan selama seribu limaratus tahun dalam Hukum Taurat yang Dia berikan kepada Israel.

Sebelum kita atasi kontradiksi itu dengan jelas, saya ingin tekankan bahwa persetujuan dari Allah untuk menikah kembali menurut perjanjian lama tidak memberikan ketentuan yang berdasarkan alasan perceraian seseorang atau kadar rasa bersalah yang ditimbulkan oleh seseorang dalam perceraian. Allah tak pernah berkata bahwa orang yang diceraikan tidak memenuhi syarat untuk menikah kembali karena perceraiannya bukan karena alasan sah. Allah tidak berkata bahwa sebagian orang boleh menikah kembali oleh karena keabsahan perceraian itu. Namun penilaian sering dibuat oleh pelayan kini berdasarkan kesaksian sepihak. Misalnya, istri yang diceraikan mencoba meyakinkan pendetanya bahwa ia diizinkan menikah kembali karena ia menjadi korban perceraian. Mantan suaminya menceraikannya —ia tidak menceraikan suaminya. Tetapi, jika pendeta diberi kesempatan mendengarkan cerita dari bekas suaminya, ia bisa saja bersimpati kepada mantan suaminya. Mungkin istrinya galak dan layak disalahkan.

Saya mengenal seorang suami dan istri yang melakukan provokasi untuk bercerai agar masing-masing dapat menghindari rasa bersalah karena ikut bercerai. Keduanya ingin mengatakan setelah perceraian bahwa pasangannyalah, bukan mereka berdua, yang mau bercerai, sehingga tindakan itu memberi pengesahan bagi masing-masing untuk menikah kedua kali. Kita bisa saja membodohi orang lain, tetapi kita tak dapat membodohi Allah. Misalnya, apa penghargaanNya bagi wanita yang, dalam ketidaktaatan pada Firman Tuhan, terus menolak hubungan seks dengan suaminya, lalu menceraikannya karena ia tak setia kepada istrinya? Apakah istri tak sedikitpun bertanggung-jawab atas perceraian?

Kasus wanita yang dua kali diceraikan dalam Ulangan 24 tidak menyatakan tentang legitimasi kedua perceraiannya. Suami pertamanya mendapati ”ketidaksenonohan” pada wanita itu. Jika ”ketidaksenonohan” itu adalah perzinahan, maka wanita itu layak dihukum mati menurut Hukum Taurat Musa, yang menganjurkan bahwa pezinah harus dilempari batu (lihat Imamat 20:10). Jadi, jika perzinahan menjadi alasan bercerai, mungkin suami pertamanya tidak punya alasan tepat untuk menceraikannya. Di lain pihak, mungkin si wanita telah berzinah, dan si suami, bagaikan orang benar seperti Yusuf suami Maria, “bermaksud menceraikannya dengan diam-diam” (Matius 1:19). Mungkin ada banyak skenario.

Suami keduanya konon telah “berbalik melawannya.” Sekali lagi, kita tidak tahu siapa yang patut disalahkan atau apakah mereka menanggung kesalahan bersama-sama. Tetapi hal itu takkan memberi perbedaan apapun. Kasih karunia Allah diberikan kepada istri untuk menikah kembali dengan siapapun yang mengambil kesempatan kepada wanita yang dua kali bercerai, kecuali suami pertamanya.

Keberatan (An Objection)

Sering muncul keluhan “Tetapi jika orang tahu bahwa ia boleh menikah kembali setelah bercerai dengan suatu alasan, yang akan mendorongnya untuk bercerai karena alasan yang tidak sah.” Saya berpendapat mungkin saja hal itu berlaku pada kasus orang yang taat yang tidak berusaha untuk menyenangkan Allah, tetapi agaknya tak ada gunanya mencegah orang yang tidak berserah kepadaNya agar tak berbuat dosa. Namun, setiap orang yang mau berserah kepada Allah di dalam hatinya tak akan berniat untuk berbuat dosa. Orang itu mencoba menyenangkan Allah, dan orang seperti itu biasanya punya ikatan pernikahan kuat. Lagipula, pada masa perjanjian lama sepertinya Allah tak peduli kepada orang-orang yang bercerai karena alasan yang tidak sah yang disebabkan oleh aturan terbuka bagi pernikahan kembali, sebab Allah memberi aturan terbuka itu kepada orang-orang Israel.

Apakah kita tak perlu berkata kepada orang yang dosanya Allah mau ampuni, agar ia tak terdorong untuk berbuat dosa karena ia tahu ada pengampunan? Jika demikian, kita akan berhenti memberitakan Injil. Lagi-lagi, hal tersebut berpangkal pada kondisi hati setiap orang. Orang yang mengasihi Allah mau menaatiNya. Saya tahu, pengampunan Allah ada bagi saya jika saya memintanya, tak peduli dosa apa yang saya buat. Tetapi hal itu sama sekali tidak memotivasi saya untuk berbuat dosa, karena saya mengasihi Allah dan telah dilahirkan kembali. Saya telah diubahkan oleh kasih karuniaNya. Dan, saya mau menyenangkanNya.

Bagai Allah, tak perlu lagi menambah konsekwensi negatif kepada banyak konsekwensi negatif dalam perceraian yang tak terhindarkan demi memotivasi setiap pasangan nikah untuk tetap dalam ikatan pernikahan. Upaya yang sedikit memberi motivasi agar tetap dalam ikatan pernikahan adalah mengatakan kepada orang yang pernikahannya bermasalah agar ia lebih baik tak bercerai karena ia tak boleh menikah lagi. Walau orang itu mempercayai anda, hidup sendirian sepertinya menjanjikan kebahagiaan kepada orang itu, dibandingkan hidup dalam pernikahan yang terus dirundung malang.

Paulus tentang Pernikahan Kembali (Paul on Remmariage)

Sebelum kita bahas tentang kesesuaian perkataan Yesus dengan Musa dalam hal pernikahan kembali, kita perlu tahu ada seorang dalam Alkitab yang sependapat dengan Musa; ia adalah rasul Paulus. Paulus menuliskan bahwa pernikahan kembali untuk orang-orang yang bercerai adalah dosa, dan ia sepakat dengan perkataan Perjanjian Lama:

Sekarang tentang para gadis. Untuk mereka aku tidak mendapat perintah dari Tuhan. Tetapi aku memberikan pendapatku sebagai seorang yang dapat dipercayai karena rahmat yang diterimanya dari Allah. Aku berpendapat, bahwa, mengingat waktu darurat sekarang, adalah baik bagi manusia untuk tetap dalam keadaannya. Adakah engkau terikat pada seorang perempuan? Janganlah engkau mengusahakan perceraian! Adakah engkau tidak terikat pada seorang perempuan? Janganlah engkau mencari seorang! Tetapi, kalau engkau kawin, engkau tidak berdosa. Dan kalau seorang gadis kawin, ia tidak berbuat dosa. Tetapi orang-orang yang demikian akan ditimpa kesusahan badani dan aku mau menghindarkan kamu dari kesusahan itu. (1 Korintus 7:25-28, tambahkan penekanan).

Dalam perikop itu, nyata-nyata Paulus menunjuk kepada orang yang diceraikan. Ia menyarankan kepada orang yang kawin, orang yang tak pernah kawin, dan orang yang bercerai agar tetap dalam keadaannya seperti itu oleh karena penganiayaan yang diderita oleh orang-orang Kristen saat itu. Tetapi, Paulus jelas meminta agar orang yang diceraikan dan anak gadis tidak melakukan dosa jika mereka menikah.

Perlu dicatat bahwa Paulus tidak membatasi keabsahan pernikahan kembali dari orang yang bercerai. Ia tidak mengatakan pernikahan kembali hanya diizinkan jika orang-orang yang bercerai tidak mau disalahkan pada perceraiannya terdahulu. (Dan siapakah yang memenuhi syarat untuk menghakimi hal seperti itu, selain Allah?). Ia tidak mengatakan pernikahan kembali hanya boleh bagi mereka yang telah bercerai sebelum ia diselamatkan. Ia hanya berkata bahwa pernikahan kembali bukanlah dosa bagi orang yang diceraikan.

Apakah Paulus Bersikap Lunak terhadap Perceraian? (Was Paul Soft on Divorce?)

Karena Paulus mendukung kebijakan yang penuh kasih-karunia terhadap pernikahan kembali, apakah itu berarti ia juga bersikap lunak terhadap perceraian? Tidak, secara umum Paulus jelas menentang tindakan perceraian. Pada awal pasal yang sama dari surat pertamanya kepada jemaat di Korintus, ia menerapkan aturan perceraian yang sesuai dengan sikap benci Allah terhadap perceraian:

Kepada orang-orang yang telah kawin aku–tidak, bukan aku, tetapi Tuhan–perintahkan, supaya seorang isteri tidak boleh menceraikan suaminya. Dan jikalau ia bercerai, ia harus tetap hidup tanpa suami atau berdamai dengan suaminya. Dan seorang suami tidak boleh menceraikan isterinya. Kepada orang-orang lain aku, bukan Tuhan, katakan: kalau ada seorang saudara beristerikan seorang yang tidak beriman dan perempuan itu mau hidup bersama-sama dengan dia, janganlah saudara itu menceraikan dia. Dan kalau ada seorang isteri bersuamikan seorang yang tidak beriman dan laki-laki itu mau hidup bersama-sama dengan dia, janganlah ia menceraikan laki-laki itu. Karena suami yang tidak beriman itu dikuduskan oleh isterinya dan isteri yang tidak beriman itu dikuduskan oleh suaminya. Andaikata tidak demikian, niscaya anak-anakmu adalah anak cemar, tetapi sekarang mereka adalah anak-anak kudus. Tetapi kalau orang yang tidak beriman itu mau bercerai, biarlah ia bercerai; dalam hal yang demikian saudara atau saudari tidak terikat. Tetapi Allah memanggil kamu untuk hidup dalam damai sejahtera. Sebab bagaimanakah engkau mengetahui, hai isteri, apakah engkau tidak akan menyelamatkan suamimu? Atau bagaimanakah engkau mengetahui, hai suami, apakah engkau tidak akan menyelamatkan isterimu? Selanjutnya hendaklah tiap-tiap orang tetap hidup seperti yang telah ditentukan Tuhan baginya dan dalam keadaan seperti waktu ia dipanggil Allah. Inilah ketetapan yang kuberikan kepada semua jemaat. (1 Korintus 7:10-17).

Perlu dicatat, mula-mula Paulus berbicara kepada orang percaya yang menikah dengan orang percaya. Sudah tentu, mereka tidak boleh bercerai, dan Paulus menyatakan bahwa itulah perintah Tuhan, bukan perintahnya. Dan tentunya, hal itu selaras dengan segala sesuatu yang kita bahas dalam Alkitab sejauh ini.

Di sinilah hal itu jadi menarik. Paulus bersikap cukup realistis untuk menyadari bahwa kadang-kadang orang-orang percaya bisa bercerai. Jika hal itu terjadi, Paulus menyatakan bahwa orang yang menceraikan pasangannya harus tetap tidak menikah atau rujuk kembali dengan pasangannya. (Walaupun Paulus memberi perintah khusus itu kepada istri, saya anggap bahwa aturan yang sama berlaku juga bagi suami).

Tulisan Paulus tidak mengejutkan kita. Awalnya, Ia menegaskan peraturan Allah mengenai perceraian, tetapi ia cukup tahu bahwa peraturan Allah tidak selalu ditaati. Jadi ketika dosa perceraian terjadi antara dua orang percaya, ia memberi instruksi lanjutan. Orang yang menceraikan pasangannya harus tetap tidak menikah atau didamaikan dengan pasangannya. Hal itu adalah tindakan terbaik bagai perceraian antara orang-orang percaya. Selama mereka berdua tetap tidak menikah lagi, ada harapan untuk rujuk kembali, dan itulah jalan terbaik. Tentu saja, jika salah seorang menikah lagi, maka berakhirlah harapan dan kemungkinan rujuk kembali. (Dan jelas, jika mereka telah melakukan hal yang tak dapat diampuni melalui perceraian, ada alasan yang diberikan Paulus kepada mereka untuk tetap tidak menikah lagi atau didamaikan kembali).

Apakah anda berpendapat bahwa Paulus tahu bahwa petunjuknya yang kedua kepada orang percaya yang bercerai mungkin tidak selalu ditaati? Saya sependapat. Mungkin ia tidak memberi petunjuk lanjutan kepada orang percaya yang bercerai karena ia berharap agar orang percaya sejati mengikuti petunjuknya untuk tak bercerai, sehingga petunjuknya yang kedua diperlukan hanya untuk kasus yang jarang terjadi. Tentu saja, pengikut sejati Kristus, jika dapat masalah pernikahan, akan berbuat apa saja untuk menjaga pernikahan. Dan tentunya seorang percaya yang, setelah coba mempertahankan pernikahan, merasa tak punya pilihan kecuali bercerai, tentunya orang percaya itu, dari perasaan malu dan keinginannya untuk menghormati Kristus, tidak berpikir untuk menikah kembali dengan siapapun, dan masih berharap rujuk kembali. Bagiku, masalah sebenarnya dalam gereja masa kini dalam hal perceraian adalah banyak orang percaya yang sedang tersesat, orang-orang yang tak sungguh percaya kepada Tuhan Yesus dan berserah kepadaNya.

Dari tulisan Paulus dalam 1 Korintus 7, jelaslah Allah sangat berharap bagi orang-orang percaya, di mana Roh Kudus berdiam di dalam diri mereka, dibandingkan yang Dia lakukan bagi orang-orang yang tidak percaya. Seperti kita baca, Paulus menuliskan bahwa orang percaya tak boleh menceraikan pasangannya yang tak percaya selama pasangannya itu bersedia tinggal bersama. Sekali lagi, petunjuk itu tidak mengejutkan, karena sesuai sekali dengan semua yang terdapat dalam Alkitab, terkait dengan pokok masalahnya. Allah menentang perceraian. Tetapi, Paulus berkata lagi bahwa jika orang yang tidak percaya ingin bercerai, maka Paulus membolehkannya. Paulus tahu bahwa orang yang tidak percaya tidak berserah kepada Allah, dan ia tidak mengharapkan orang yang tidak percaya untuk bertindak seperti orang percaya. Dapat saya tambahkan, ketika orang yang tidak percaya setuju untuk hidup bersama dengan orang percaya, maka ada indikasi baik bahwa orang yang tidak percaya berpeluang membuka diri terhadap Injil, atau orang percaya itu berbalik menjadi tidak percaya atau orang Kristen palsu.

Kini, siapa yang akan berkata bahwa orang percaya yang telah diceraikan oleh seorang tak percaya tidak bebas untuk menikah kembali? Paulus tidak mengatakan hal tersebut, seperti yang ia lakukan dalam kasus dua orang percaya yang diceraikan. Kita heran mengapa Allah menentang pernikahan kembali orang percaya yang telah diceraikan oleh seorang yang tidak percaya. Apa tujuannya? Namun tampaknya pemberian izin itu bertentangan dengan ucapan Yesus tentang pernikahan kembali: “Siapa yang kawin dengan perempuan yang diceraikan, ia berbuat zinah.” (Matius 5:32). Hal tersebut membuat saya curiga bahwa kita salah menafsirkan penyampaian dari Yesus.

Masalah (The Problem)

Yesus, Musa dan Paulus sependapat bahwa perceraian adalah indikasi dosa dari satu pihak atau dua pihak yang bercerai. Pada umumnya, ketiganya konsisten menentang perceraian. Tetapi, masalahnya: Bagaimana kita mencocokkan apa yang dikatakan oleh Musa dan Paulus tentang pernikahan kembali dengan perkataan Yesus tentang pernikahan kembali? Kita tentu berharap ketiganya memiliki pendapat yang selaras karena semuanya diilhami oleh Allah untuk menyatakan perkataan mereka.

Maka datanglah orang-orang Farisi kepada-Nya untuk mencobai Dia. Mereka bertanya: “Apakah diperbolehkan orang menceraikan isterinya dengan alasan apa saja?” Jawab Yesus: “Tidakkah kamu baca, bahwa Ia yang menciptakan manusia sejak semula menjadikan mereka laki-laki dan perempuan? Dan firman-Nya: Sebab itu laki-laki akan meninggalkan ayah dan ibunya dan bersatu dengan isterinya, sehingga keduanya itu menjadi satu daging. Demikianlah mereka bukan lagi dua, melainkan satu. Karena itu, apa yang telah dipersatukan Allah, tidak boleh diceraikan manusia.” Kata mereka kepada-Nya: “Jika demikian, apakah sebabnya Musa memerintahkan untuk memberikan surat cerai jika orang menceraikan isterinya?” Kata Yesus kepada mereka: “Karena ketegaran hatimu Musa mengizinkan kamu menceraikan isterimu, tetapi sejak semula tidaklah demikian. Tetapi Aku berkata kepadamu: Barangsiapa menceraikan isterinya, kecuali karena zinah, lalu kawin dengan perempuan lain, ia berbuat zinah.” (Matius 19:3-9).

Selama percakapan dengan Yesus, orang-orang Farisi menyebutkan bagian dari Hukum Taurat yang disebut sebelumnya, Ulangan 24:1-4. Tertulis, “Apabila seseorang mengambil seorang perempuan dan menjadi suaminya, dan jika kemudian ia tidak menyukai lagi perempuan itu, sebab didapatinya yang tidak senonoh padanya, lalu ia menulis surat cerai dan menyerahkannya ke tangan perempuan itu, sesudah itu menyuruh dia pergi dari rumahnya…” (Ulangan 24:1, tambahkan penekanan).

Pada masa Yesus, sudah ada dua kelompok pemikiran mengenai hal yang merupakan “ketidaksenonohan.” Sekitar duapuluh tahun sebelumnya, seorang rabbi bernama Hillel mengajarkan bahwa ketidaksenonohan adalah perbedaan yang bertentangan. Sebelum Yesus berdebat dengan orang-orang Farisi, penafsiran “Hillel” bahkan menjadi lebih liberal, yang membolehkan perceraian karena “alasan apa saja”, sebagaimana tampak pada pertanyaan orang-orang Farisi kepada Yesus. Suami dapat saja menceraikan istrinya jika ia membuat masakan hangus, memberi terlalu banyak garam pada makanan, berjalan-jalan di muka umum sehingga lututnya terbuka, memotong rambutnya, berbicara kepada pria lain, berkata sesuatu yang tak baik tentang ibu mertuanya, atau bila ia mandul. Seorang suami dapat menceraikan istrinya jika ia melihat seseorang yang lebih menarik, sehingga menjadikan istrinya “tidak menarik.”

Rabbi lain yang terkenal, Shammai, yang hidup sebelum Hillel, mengajarkan bahwa “ketidaksenonohan” adalah sesuatu yang sangat tak bermoral, seperti perzinahan. Agak diragukan, di antara orang-orang Farisi di zaman Yesus, penafsiran liberal Hillel jauh lebih dikenal dibandingkan penafsiran Shammai. Orang-orang Farisi hidup dan mengajarkan bahwa perceraian adalah sah dalam hal apapun, sehingga perceraian tak terelakkan. Dalam cara menurut tradisi Farisi, orang-orang Farisi mengutamakan pentingnya pemberian surat cerai ketika menceraikan istrinya, agar “tidak melanggar Hukum Taurat Musa.”

Jangan Lupa bahwa Yesus Berbicara kepada Orang-orang Farisi (Don’t Forget that Jesus’ was Speaking to Pharisees)

Dengan mengingat latar-belakang itu, kita makin mengerti keadaan yang Yesus hadapi. Di depanNya berdiri para guru agama munafik yang, kebanyakan atau mungkin semua, telah bercerai sekali atau lebih, dan mungkin karena mereka telah temukan pasangan yang lebih menarik. (Menurut saya, bukan kebetulan bahwa perkataan Yesus tentang perceraian dalam Khotbah di Bukit secara langung mengikuti semua peringatanNya mengenai hawa-nafsu, yang juga menyebutnya sebagai bentuk perzinahan). Namun mereka membenarkan diri mereka sendiri, dengan mengklaim telah menaati Hukum Taurat Musa.

Pertanyaan mereka sendiri mengungkapkan kecenderungan mereka. Mereka percaya bahwa orang bisa saja menceraikan istrinya karena alasan apapun. Yesus mengungkapkan kekeliruan pemahaman mereka akan maksud Allah dalam pernikahan dengan merujuk pada kata-kata Musa tentang pernikahan pada Kejadian pasal 2. Allah tak pernah ingin terjadi perceraian apapun, “dengan alasan apapun”, namun para pemimpin Israel menceraikan istri-istri mereka persis seperti remaja mengakhiri “kebiasaan” mereka!

Saya curiga orang-orang Farisi sudah tahu pendirian Yesus tentang perceraian, ketika Ia menyatakan di depan banyak orang sebelumnya, sehingga mereka sudah siap membuat penyangkalan: “… apakah sebabnya Musa memerintahkan untuk memberikan surat cerai jika orang menceraikan isterinya?” (Matius 19:7).

Pertanyaan itu kembali mengungkapkan kecurigaan mereka. Pertanyaan itu dibuat sehingga berbunyi seolah-olah Musa memerintakan suami untuk menceraikan istri ketika ia menemukan “ketidaksenonohan,” dan memerlukan surat cerai, tetapi seperti dalam Ulangan 24:1-4, itu bukanlah perkataan Musa. Ia hanya memberi aturan untuk pernikahan ketiga oleh seorang wanita, dengan melarangnya untuk menikahi lagi suami pertamanya.

Karena Musa menyebut perceraian, pasti perceraian dibolehkan dengan satu alasan. Tetapi, perhatikan bagaimana kata yang Yesus pakai dalam jawabanNya, membolehkan, berbeda dengan pilihan kata dari orang-orang Farisi: memerintahkan. Musa membolehkan, tetapi tak pernah memerintahkan, perceraian. Musa membolehkan perceraian karena kekerasan hati bangsa Israel. Yakni, Allah membolehkan perceraian sebagai persetujuan dengan kasih karunia kepada keadaan berdosa manusia. Ia tahu seseorang tak akan setia kepada pasangannya. Ia tahu akan terjadi kejatuhan moral. Ia tahu hati orang yang disakiti. Sehingga Ia membolehkan perceraian. Bukan itu yang saya maksudkan dari awal, tetapi dosa membuat perceraian perlu dilakukan.

Berikutnya, Yesus menerapkan aturan Allah kepada orang-orang Farisi, dengan mendefiniskan kata “ketidaksenonohan” dari Musa: “Barangsiapa menceraikan isterinya, kecuali karena zinah, lalu kawin dengan perempuan lain, ia berbuat zinah.” ” (Matius 19:9, tambahkan penekanan). Di mata Allah, zinah adalah satu-satunya alasan sah bagi suami untuk menceraikan istrinya, dan saya pahami itu. Apa yang bisa dilakukan oleh pria atau wanita yang bisa saja menjadi tindakan yang tak menyenangkan pasangannya? Ketika berzinah atau berselingkuh, si pria/wanita mengirimkan pesan yang jahat. Yesus tentu tak menyebut perzinahan ketika memakai kata “amoralitas.” Tentunya mencium dan mencumbu pasangan dengan bernafsu merupakan penyimpangan amoral, seperti halnya melihat-lihat gambar porno, dan penyimpangan seks lainnya. Ingatlah, Yesus menyamakan nafsu dengan perzinahan selama KhotbahNya di Bukit.

Jangan lupa, kepada siapa Yesus berbicara, yakni kepada orang-orang Farisi yang menceraikan istri-istri mereka dengan alasan apapun dan dengan cepat menikah kembali, tetapi mereka tidak melakukan zinah, seperti yang dilarang Allah, demi berjaga agar mereka tidak melanggar perintah ketujuh. Yesus berkata bahwa mereka hanya membodohi diri. Perilaku mereka tak berbeda dengan perzinahan. Orang jujur paham bahwa seseorang, yang menceraikan istrinya agar dapat menikahi wanita lain, tengah berbuat zinah, tetapi bersembunyi di balik legalitas.

Solusi (The Solution)

Inilah kunci untuk menyelaraskan Yesus dengan Musa dan Paulus. Yesus memaparkan kemunafikan orang-orang Farisi. Ia tidak menetapkan peraturan yang melarang pernikahan kembali. Jika Ia menetapakan peraturan, maka Ia menentang pendapat Musa dan Paulus dan membingungkan jutaan orang yang bercerai dan jutaan orang yang menikah ulang. Jika, Yesus menetapkan aturan nikah kembali, maka apa yang harus dikatakan kepada orang yang telah diceraikan dan menikah kembali sebelum ia mendengar tentang peraturan Yesus? Apakah kita harus berkata bahwa ia sedang hidup dalam zinah dan menganjurkan dia untuk bercerai lagi, karena Alkitab ingatkan bahwa tak ada pezinah akan mewarisi Kerajaan Allah (lihat 1 Korintus 6:9-10)? Tetapi tidakkah Allah membenci perceraian?

Apakah kita harus berkata kepadanya untuk berhenti berhubungan seks dengan pasangannya sampai mantan pasangannya meninggal untuk menghindari perzinahan? Tetapi tidakkah Paulus melarang pasangan yang sudah menikah untuk saling menolak hubungan seks? Tidakkah saran itu menimbulkan godaan seks dan bahkan memicu keinginan bekas pasangan untuk mati?

Apakah kita harus berkata kepada orang itu untuk menceraikan pasangannya kini dan menikahi pasangan aslinya (seperti anjuran sebagian orang), sesuatu yang dilarang dalam Hukum Taurat Musa dalam Ulangan 24:1-4?

Bagaimana dengan orang yang diceraikan yang tidak kawin lagi? Jika ia hanya boleh menikah kembali jika bekas pasangannya melakukan amoralitas, yang akan bertanggung jawab untuk menentukan apakah amoralitas memang dilakukan? Untuk menikah kembali, apakah seseorang perlu membuktikan bahwa bekas pasangannya bersalah hanya karena hawa-nafsu, sedangkan orang lain perlu membawa saksi bagi perselingkuhan yang dilakukan oleh bekas pasangan tadi?

Seperti pertanyaan saya sebelumnya, bagaimana halnya dengan bekas pasangan yang berzinah karena dinikahi oleh seseorang yang tak mau berhubungan seks? Adilkah bila orang yang tak mau berhubungan seks dibolehkan menikah kembali selagi orang yang berzinah tidak diizinkan untuk kawin lagi?

Bagaimana dengan orang yang telah bersetubuh sebelum nikah? Bukankah perbuatan itu wujud ketidaksetiaaan kepada calon pasangan nanti? Tidakkah dosa orang itu sama dengan perzinahan, andaikan ia atau pasangan seksnya sudah menikah ketika berbuat dosa? Lalu, mengapa orang itu dibolehkan menikah?

Bagaimana dengan dua orang yang hidup bersama, tanpa ikatan pernikahan, yang kemudian “berpisah.” Mengapa mereka boleh menikahi orang lain setelah berpisah, hanya karena mereka tidak menikah resmi? Bagaimana mereka berbeda dengan orang-orang yang bercerai dan menikah kembali?

Bagaimana dengan fakta bahwa “yang lama sudah berlalu” dan “yang baru sudah datang” ketika seseorang menjadi pengikut Kristus (lihat 2 Korintus 5:17)? Apakah itu berarti setiap dosa yang dilakukan kecuali dosa perceraian yang tidak sah?

Semua itu dan lebih banyak pertanyaan

[1]

dapat dilontarkan, yang menjadi alasan kuat untuk berpendapat bahwa Yesus tak menetapkan aturan baru tentang pernikahan kembali. Tentu saja Yesus tahu konsekwensi dari aturan baruNya tentang pernikahan kembali jika sudah demikian adanya seperti sebelumnya. Cukup kita tahu bahwa Yesus hendak mengungkap kemunafikan orang-orang Farisi —orang-orang yang bernafsu, beragama dan munafik yang menceraikan istri dengan “alasan apapun” dan yang menikah kembali.

Tentu saja alasan, yang Yesus katakan bahwa mereka “berzinah” bukannya berkata bahwa yang perilaku mereka adalah keliru, adalah karena Ia ingin mereka sadari bahwa perceraian dengan alasan apapun dan pernikahan kembali tak berbeda dengan perzinahan, hal yang tak pernah mereka lakukan. Apakah kita akan simpulkan bahwa kepedulian Yesus adalah aspek seksual dari pernikahan kembali; dan apakah kita akan simpulkan bahwa Ia menyetujui pernikahan kembali selama ada penolakan hubungan seks? Jelas tidak. Jadi, kita tak perlu memintaNya untuk mengatakan hal yang tidak Ia kehendaki.

Perbandingan yang Bijaksana (A Thoughtful Comparison)

Bayangkan ada dua pria. Pria pertama sudah menikah, taat beribadah, yang menyatakan mengasihi Allah dengan seluruh hatinya, dan yang mulai tergila-gila kepada gadis muda tetangga. Ia segera menceraikan istrinya, lalu menikahi gadis itu.

Pria kedua tidak beribadah. Ia tak pernah mendengar Injil dan hidup dengan gaya hidup penuh dosa, yang akhirnya membuat dia harus menikah. Beberapa tahun kemudian, sebagai bujangan, ia mendengar Injil, bertobat, dan mulai mengikuti Yesus dengan sepenuh hatinya. Tiga tahun kemudian ia mencintai seorang wanita Kristen yang sangat berkomitmen yang ia temui di gereja. Mereka berdua setia mencari Tuhan dan melakukan konseling bersama, lalu menikah. Mereka menikah, dan melayani Tuhan dan saling melayani dengan setia sampai mati.

Kini, kita asumsikan kedua pria itu berbuat dosa dengan melakukan pernikahan ulang. Siapakah yang memiliki dosa yang lebih besar? Jelas, si pria pertama. Ia bagaikan pezinah.

Tetapi bagaimana si pria kedua? Apakah benar-benar ia telah berbuat dosa? Apakah ia tak berbeda dengan pezinah, seperti dikatakan kepada orang pertama? Saya tidak yakin. Haruskah kita berkata padanya perkataan Yesus tentang orang yang bercerai dan menikah kembali, dengan memberitahukan bahwa ia kini hidup dengan wanita yang bukan jodoh dari Allah, karena Allah menganggapnya masih menikah dengan istri pertamanya? Haruskah kita berkata padanya bahwa ia hidup dalam perzinahan?

Jawabannya jelas. Perzinahan dilakukan oleh orang yang telah menikah yang memandangi orang selain pasangannya. Jadi, menceraikan pasangan karena bertemu dengan orang yang lebih menarik sama dengan perzinahan. Tetapi orang yang belum kawin tak dapat berzinah karena ia tidak punya pasangan yang tidak setia, dan orang yang diceraikan tidak dapat berzinah karena ia tidak punya pasangan yang bisa ia khianati. Ketika kita pahami konteks Alkitab dan sejarah perkataan Yesus, kita tidak mendapat kesimpulan yang tak masuk akal dan yang bertentangan dengan Alkitab.

Sementara itu, ketika murid-murid mendengar jawaban Yesus terhadap pertanyaan orang-orang Farisi, mereka menanggapi, “Jika demikian halnya hubungan antara suami dan isteri, lebih baik jangan kawin” (Matius 19:10). Ketahuilah, mereka telah bertumbuh dengan pengajaran dan pengaruh orang-orang Farisi, dan dalam budaya yang banyak dipengaruhi oleh orang-orang Farisi. Mereka tak pernah pikir bahwa pernikahan harus begitu lama. Nyatanya, beberapa menit sebelumnya, mereka juga mungkin percaya bahwa seseorang boleh menceraikan istrinya dengan alasan apapun. Sehingga mereka cepat menyimpulkan bahwa sebaiknya menghindari pernikahan bersama-sama, sehingga tidak beresiko untuk melakukan perceraian dan perzinahan.

Yesus menjawab,

Tidak semua orang dapat mengerti perkataan itu, hanya mereka yang dikaruniai saja. Ada orang yang tidak dapat kawin karena ia memang lahir demikian dari rahim ibunya, dan ada orang yang dijadikan demikian oleh orang lain, dan ada orang yang membuat dirinya demikian karena kemauannya sendiri oleh karena Kerajaan Sorga. Siapa yang dapat mengerti hendaklah ia mengerti. (Matius 19:11-12).

Yakni, dorongan seks seseorang dan/atau kemampuan seseorang untuk mengendalikan dorongan itu lebih merupakan faktor penentu. Bahkan Paulus berkata, “Sebab lebih baik kawin dari pada hangus karena hawa nafsu.” (1 Korintus 7:9). Orang yang lahir tidak menikah atau yang dijadikan tak bisa menikah oleh pria (seperti dilakukan oleh pria yang membutuhkan pria lain yang dipercayakan untuk menjaga haremnya) tak punya dorongan seks. Orang yang menjadikan “dirinya sendiri tak bisa menikah demi kerajaan sorga” tampak menjadi orang yang diberi karunia khusus oleh Allah dengan pengendalian diri ekstra, yang menjadi alasan “Tidak semua orang dapat mengerti perkataan itu, hanya mereka yang dikaruniai saja” (Matius 19:11).

Khotbah di Bukit (The Sermon on the Mount)

Kita harus ingat bahwa selama KhotbahNya di Bukit, Yesus berbicara kepada banyak orang yang juga orang-orang yang hidupnya dipengaruhI oleh orang-orang Farisi, para penguasa dan guru bermuka dua di Israel. Saat kita pelajari dalam pelajaran awal kita tentang Khotbah di Bukit, jelaslah bahwa banyak perkataan Yesus tidak lebih sebagai koreksi dari ajaran sesat dari orang-orang Farisi. Yesus bahkan berkata kepada orang banyak bahwa mereka tidak akan masuk ke Kerajaan Sorga jika hidup keagamaan mereka tidak lebih benar dari hidup keagamaan dari ahli-ahli Taurat dan orang-orang Farisi (lihat Matius 5:20); ungkapan ini adalah cara lain untuk mengatakan bahwa ahli-ahli Taurat dan orang-orang Farisi akan masuk neraka. Di akhir khotbahNya, orang banyak terkejut sebagian karena Yesus mengajar “tidak seperti ahli-ahli Taurat mereka” (Matius 7:29).

Pada awal khotbahNya, Yesus mengungkapan kemunafikan mereka yang mengaku tak pernah berzinah, tetapi yang berhawa-nafsu atau yang bercerai dan menikah kembali. Ia memperluas arti perzinahan selain tindakan dosa secara fisik antara dua orang yang sudah menikah. PerkataanNya jelas bagi tiap orang jujur yang baru saja memikirkan hal itu. Ingat, sampai saat Yesus berkhotbah, sebagian besar orang dalam rombongan berpikir bahwa bercerai dengan “alasan apapun” dibolehkan. Yesus inginkan para pengikutNya dan siapapun tahu bahwa maksud Allah dari mulanya adalah standar yang jauh lebih tinggi.

Kamu telah mendengar firman: Jangan berzinah. Tetapi Aku berkata kepadamu: Setiap orang yang memandang perempuan serta menginginkannya, sudah berzinah dengan dia di dalam hatinya. Maka jika matamu yang kanan menyesatkan engkau, cungkillah dan buanglah itu, karena lebih baik bagimu jika satu dari anggota tubuhmu binasa, dari pada tubuhmu dengan utuh dicampakkan ke dalam neraka. Dan jika tanganmu yang kanan menyesatkan engkau, penggallah dan buanglah itu, karena lebih baik bagimu jika satu dari anggota tubuhmu binasa dari pada tubuhmu dengan utuh masuk neraka. Telah difirmankan juga: Siapa yang menceraikan isterinya harus memberi surat cerai kepadanya. Tetapi Aku berkata kepadamu: Setiap orang yang menceraikan isterinya kecuali karena zinah, ia menjadikan isterinya berzinah; dan siapa yang kawin dengan perempuan yang diceraikan, ia berbuat zinah. (Matius 5:27-32).

Mula-mula, seperti saya sebutkan sebelumnya, perhatikan perkataan Yesus tentang perceraian dan pernikahan kembali yang tidak hanya secara langsung mengikuti FirmanNya tentang hawa-nafsu, dengan mengaitkan kedua hal itu, tetapi juga Yesus menyamakan kedua hal tersebut sebagai perzinahan. Sehingga kita lihat jalinan yang menelusuri seluruh bagian itu dalam Alkitab. Yesus membantu para pengikutNya untuk memahami hal yang menyertai tindakan penaatan perintah ketujuh. Penaatan perintah itu juga berarti tidak mengumbar hawa-nafsu, tidak bercerai dan tidak menikah kembali.

Setiap orang dalam rombongan orang Yahudi di zamanNya sudah tahu perintah ketujuh yang dibaca di sinagoga (tak seorangpun punya Alkitab), dan mereka mendengar pemaparan juga menyaksikan aplikasinya dalam kehidupan para guru, ahli-ahli Taurat dan orang-orang Farisi. Yesus lalu berkata, “tetapi Aku berkata kepada kalian”, tetapi Ia tidak menambahkan hukum-hukum baru. Ia hanya mengungkap maksud sebenarnya dari Allah.

Pertama, hawa-nafsu dilarang oleh perintah kesepuluh, dan bahkan tanpa perintah kesepuluh, siapapun yang memikirkan hawa-nafsu sadar bahwa mengingini hal yang Allah benci adalah keliru.

Kedua, dari pasal-pasal awal kitab Kejadian, Allah memperjelas bahwa pernikahan adalah komitmen seumur hidup. Lagipula, siapapun yang memikirkan pernikahan akan berkesimpulan bahwa perceraian dan pernikahan kembali adalah perzinahan, terutama ketika seseorang bercerai untuk menikah kembali.

Tetapi dalam khotbah itu, sudah jelas Yesus hanya ingin menolong orang untuk memahami kebenaran tentang hawa-nafsu dan kebenaran tentang perceraian untuk alasan apapun dan pernikahan kembali. Ia tidak menetapkan hukum baru untuk pernikahan kembali yang sampai kini tidak “ada dalam kitab-kitab.”

Hal yang menarik adalah sedikit sekali orang dalam gereja yang pernah menafsirkan perkataan Yesus tentang mencungkil matanya atau memotong tangannya dalam arti sebenarnya, karena ide-ide itu muncul demikian yang bertentangan dengan bagian lain dalam Alkitab, dan ide-ide itu hanya menjadi dasar kuat untuk menghindari godaan seks. Namun, banyak orang di gereja berusaha menafsirkan perkataan Yesus dengan arti kata sebenarnya tentang orang yang menikah kembali yang melakukan zinah, bahkan ketika penafsiran itu bertentangan dengan Alkitab. Yesus bermaksud agar para pendengarNya menghadapi kebenaran, agar tidak banyak terjadi perceraian. Jika para pengikutNya menyimpan perkataanNya di dalam hati tentang hawa-nafsu, tidak akan ada amoralitas di antara mereka. Jika tak ada amoralitas, tak akan ada dasar sah bagi perceraian, dan tak akan ada perceraian, sesuai maksud Allah dari awal.

Bagaimana Suami Membuat Istrinya Berzinah? (How Does a Man Make His Wife Commit Adultery?)

Perhatikan ucapan Yesus, “Setiap orang yang menceraikan istrinya, kecuali karena zinah, ia menjadikan isterinya berzinah.” Ini membuat kita percaya bahwa Ia tidak memberikan aturan baru tentang pernikahan kembali, tetapi hanya mengungkapkan kebenaran tentang dosa suami yang menceraikan istrinya tanpa alasan yang baik. Ia “menjadikan istrinya berzinah.” Jadi, sebagian orang berkata bahwa Yesus melarang istrinya menikah kembali, karena Ia menyebutnya sebagai perzinahan. Tetapi itu aneh. Penekanan ada pada dosa suami yang melakukan perceraian. Karena hal yang suami lakukan, istrinya tak punya pilihan lain kecuali menikah kembali, yang bukan jadi dosa baginya ketika ia menjadi korban keegoisan suaminya. Tetapi, di mata Allah, karena suami meninggalkan istrinya dalam keadaan tak punya apa-apa dan tanpa pilihan lain kecuali menikah kembali, seolah-olah ia memaksa istrinya berselingkuh dengan pria lain. Jadi, orang yang menganggap suami belum berzinah dianggap bersalah karena perzinahan ganda, perzinahannya sendiri dan perzinahan istrinya.

Yesus tidak berkata bahwa Allah menganggap istri yang jadi korban sebagai bersalah karena zinah, karena hal itu tidak adil, dan nyatanya hal itu tak berarti bila istri yang jadi korban itu tak pernah kawin lagi. Bagaimana dapat Allah berkata bahwa ia berzinah jika ia tak menikah lagi? Bagaimanapun juga, hal itu tak masuk akal. Jelaslah, Allah menganggap suami bersalah karena perzinahannya, dan “perzinahan” istrinya, yang ternyata bukan perzinahan sama sekali bagi istrinya. Itulah pernikahan kembali yang sesuai aturan.

Dan bagaimana pernyataan Yesus bahwa “siapa yang kawin dengan perempuan yang diceraikan, ia berbuat zinah”? Hanya ada dua kemungkinan logis. Apakah Yesus menambahkan cuplikan ketiga tentang perzinahan terhadap pria yang beranggapan bahwa ia tak pernah berzinah (untuk alasan serupa seperti Ia menambahkan cuplikan kedua), atau Yesus sedang berbicara tentang pria yang mendesak seorang wanita untuk menceraikan suaminya demi menikahinya agar “tidak melakukan perzinahan.” Jika Yesus berkata bahwa setiap pria, yang menikahi wanita yang bercerai, sedang berzinah, maka setiap pria Israel selama ratusan tahun sebelumnya melakukan perzinahan yang, menurut Hukum Taurat Musa, menikahi wanita yang diceraikan. Nyatanya, setiap pria, dalam rombongan bersama Yesus pada hari itu, yang menikahi wanita yang diceraikan menurut Hukum Taurat Musa tiba-tiba merasa bersalah atas apa yang bukan salahnya satu menit sebelumnya, dan Yesus tentu telah mengubah aturan Allah saat itu. Lagipula, dengan merujuk pada kata-kata Paulus dalam suratnya kepada jemaat Korintus bahwa menikahi orang yang bercerai bukanlah dosa, orang yang menikahi orang yang bercerai sebenarnya sedang melakukan dosa, dengan cara zinah.

Keseluruhan semangat dalam Alkitab membuat kita memuji pria yang menikahi wanita yang bercerai. Jika wanita itu jadi korban yang tak bersalah karena sikap egois bekas suaminya, saya salut kepada pria itu sama halnya dengan saya memuji pria yang menikahi janda, yang membuatnya ada di bawah pengawaan pria. Jika, wanita itu menanggung kesalahan karena perceraiannya sebelumnya, saya memujinya karena keserupaannya dengan Kristus dalam meyakini hal yang terbaik darinya, dan untuk kasih karunianya dalam berkorban untuk melupakan masa lalu dan menanggung resiko. Mengapa orang yang telah membaca Alkitab dan memiliki Roh Kudus di dalam dirinya berkesimpulan bahwa Yesus melarang seseorang untuk menikahi orang yang bercerai? Bagaimana pandangan tersebut sesuai dengan keadilan Allah, keadilan yang tak pernah menghukum orang karena menjadi korban, seperti kasus wanita yang diceraikan tanpa kesalahan di pihaknya? Bagaimana pandangan tersebut sesuai dengan pesan Injil, yang menawarkan pengampunan dan kesempatan lain bagi orang berdosa yang bertobat?

Kesimpulan (In Summary)

Alkitab secara konsisten berkata bahwa perceraian selalu melibatkan dosa bagi satu pihak atau kedua pihak. Allah tak pernah mau siapapun untuk bercerai, tetapi dengan penuh kasih memberi ketentuan bagi perceraian ketika terjadi amoralitas. Ia juga dengan penuh kasih memberikan ketentuan bagi orang yang diceraikan untuk menikah kembali.

Jika bukan karena perkataan Yesus tentang pernikahan kembali, maka tak ada pembaca Alkitab pernah berpikir bahwa pernikahan kembali adalah dosa (kecuali karena dua kasus yang sangat jarang terjadi di masa perjanjian lama dan karena satu kasus yang sangat jarang terjadi di masa perjanjian baru, yakni pernikahan kembali setelah seseorang diceraikan dari seorang Kristen sebagai seorang Kristen). Namun, kita telah dapatkan cara logis untuk mencocokkan perkataan Yesus tentang pernikahan kembali dengan ajaran Alkitab. Yesus tidak mengganti aturan pernikahan kembali dari Allah dengan aturan yang lebih ketat yang melarang pernikahan kembali pada tiap kejadian, sebagai aturan yang mustahil ditaati oleh orang yang sudah bercerai dan menikah lagi (bagaikan menegakkan benang basah), dan aturan yang membuat bingung dan menyebabkan orang lain melanggar aturan lain dari Allah. Malahan, Ia mendukung orang untuk memahami sikap munafiknya. Ia menolong orang yang meyakini bahwa orang itu tak pernah berzinah untuk memahami bahwa ia sedang berzinah dengan cara lain, yakni hawa-nafsu dan sikapnya yang liberal terhadap perceraian.

Sesuai ajaran Alkitab, pengampunan diberikan untuk orang berdosa yang bertobat, tak peduli apapun dosa yang dilakukannya, dan kesempatan kedua dan ketiga diberikan kepada orang berdosa, termasuk orang yang diceraikan. Tidak ada dosa dalam pernikahan kembali berdasarkan perjanjian baru, kecuali orang percaya yang diceraikan dari orang percaya lain, yang tak pernah terjadi karena orang percaya sejati tidak berbuat amoralitas, sehingga tak ada alasan untuk bercerai. Dalam peristiwa yang jarang terjadi itu, masing-masing pasangan harus tetap menyendiri atau saling berdamai.

[1]

Misalnya, perhatikan komentar seorang pendeta yang diceraikan yang dirinya terisah dari tubuh Kristus ketika ia menikah lagi. Ia berkata, “Lebih baik saya membunuh istri saya daripada menceraikannya. Setelah membunuhnya, saya bisa minta ampun, menerima pengampunan, menikah lagi secara sah, dan meneruskan pelayanan saya.”